Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-15/274-117
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Yemek kartı sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin üye iş yerlerine uygulanan komisyon oranlarını birlikte belirledikleri iddiası
Karar Tarihi: 16.04.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından;
REKABET KURULU KARARI
Dosya Sayısı : 2013-3-87 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 14-15/274-117
Karar Tarihi : 16.04.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ

B. RAPORTÖRLER : Hakan Deniz KARAKOÇ, Osman Tan ÇATALCALI, Yusuf ÜLKER,
Mesut KOÇ
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : Gizlilik talebi bulunmaktadır

D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN :
1. Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme Hizmetleri A.Ş.
Kavacık Mahallesi Ertürk Sok. No:1 K:1 Plaza Kat:2 Beykoz / İstanbul
2. Edenred Kurumsal Çözümler A.Ş. (eski unvanıyla Accor Servis International A.Ş.)
Talatpaşa Cad. No:5 Kat:1 34394 Gültepe, Kâğıthane / İstanbul
3. Multinet Kurumsal Hizmetler A.Ş.
Fulya Mah. Mevlüt Pehlivan Sok. No:12 Multinet Plaza Şişli / İSTANBUL
(1) E. DOSYA KONUSU: Yemek kartı sektöründe faaliyet gösteren teşebbüslerin üye iş
yerlerine uygulanan komisyon oranlarını birlikte belirledikleri iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- Yemek kartı piyasasında faaliyette bulunan Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme Hizmetleri
A.Ş. (SODEXO), Edenred Kurumsal Çözümler A.Ş. (EDENRED) ve Multinet Kurumsal
Hizmetler A.Ş. (MULTİNET)’nin aralarında anlaşmak suretiyle üye iş yerlerinden kesilen
komisyon bedellerini yükselttikleri,
- Üye iş yerlerinin kredi kartlı satışlar için yaklaşık %1 civarında komisyon ödemelerine
karşın yemek kartları ile satışlarda bu oranın % 7 ve üzerine çıktığı,
- Anılan firmaların aralarında anlaşarak rekabeti ortadan kaldırmaları nedeniyle
komisyon oranlarını düşürmeye yönelik tüm çabaların sonuçsuz kaldığı,
- Bu durumun özellikle yemek kartı kullanmaya alışan müşterileri için yemek kartları ile
satış işlemi yapmak zorunda kalan küçük esnaf işletmelerinin faaliyetlerini son derece
zorlaştırdığı,
- Bununla birlikte SODEXO, EDENRED ve MULTİNET’ in aralarında anlaşmak suretiyle,
hizmet kullanmak isteyen işletmelere aynı şartları ihtiva eden sözleşmeler sunarak
pazarlık imkânlarını ortadan kaldırdıkları
ifade edilmiş olup, söz konusu uygulamalar ile ilgili olarak 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun çerçevesinde gereğinin yapılması talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 23.12.2013 ve 06.01.2014 tarihlerinde intikal
eden başvurular üzerine hazırlanan 06.01.2014 tarih ve 2013-3-87/İİ sayılı İlk İnceleme
Raporu 16.01.2014 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek, 14-02/52-M sayı ile
önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca yapılan inceleme üzerine
14-15/274-117
2/3

hazırlanan 07.04.2014 tarih ve 2014-3-87/ÖA sayılı Önaraştırma Raporu görüşülerek
karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; önaraştırma konusuna ilişkin olarak SODEXO,
EDENRED ve MULTİNET hakkında 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşıldığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Dosya mevcudu bilgiler çerçevesinde, ilgili ürün pazarı "para temsili araçlarla müşterilere
tüketime hazır yiyecek ve gıda temini pazarı" olarak belirlenmekle birlikte, bu pazarın iki
adet alt pazara ayrılması ve bu pazarların ayrı ayrı ilgili ürün pazarı olarak tanımlanması
gerektiği değerlendirilmiştir. Bu nedenle, yemek kartı firmalarının müşterilerin
kullanıcılara dağıtacakları yemek kartları için yaptıkları rekabet için ilgili ürün pazarının
“kullanıcıların hazır yiyecek ve gıda tüketimlerini yemek kartlarıyla gerçekleştirmesi için
yemek kartı hizmeti alımı” pazarı olarak belirlenmesi, yemek kartı firmalarının üye
işyerlerinde kendi yemek kartlarıyla alışveriş yapılabilmesi için yaptıkları rekabet içinse
ilgili ürün pazarının “yemek kartı kullanıcılarının hazır yiyecek ve gıda tüketimlerini
gerçekleştirebilmeleri için yemek kartı hizmeti verilmesi pazarı” olarak belirlenmesi
gerektiği kanaatine ulaşılmıştır. İlgili coğrafi pazar ise "Türkiye" olarak belirlenmiştir.
(6) Kanun’un 4. maddesinin birinci fıkrasında; “Belirli bir mal veya hizmet piyasasında
doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan
veya bu etkiyi doğuran yahut doğurabilecek nitelikte olan teşebbüsler arası anlaşmalar,
uyumlu eylemler ve teşebbüs birliklerinin bu tür karar ve eylemleri hukuka aykırı ve
yasaktır.” hükmüne yer verilmiştir.
(7) Yukarıda yer verilen madde uyarınca, yemek kartı sektöründe faaliyet gösteren
teşebbüslerin üye iş yerlerine uygulanan komisyon oranlarını birlikte belirledikleri iddiası
4054 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında yasaklanan eylemlerden biridir.
(8) Dosya mevcudu bilgiler çerçevesinde, SODEXO, EDENRED ve MULTİNET’in ofislerinde
yapılan yerinde incelemelerde söz konusu teşebbüslerin aralarındaki rekabeti engelleme,
bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan veya bu etkiyi doğurabilecek nitelikte olan bir
anlaşma içerisinde olduklarını işaret edecek bir bilgi ya da belgeye ulaşılamadığı
anlaşılmıştır.
(9) Dosya kapsamında, ilgili teşebbüslerin 2012 Ocak – 2013 Aralık tarihleri arasında
müşterilerine verdikleri iskonto oranları ve müşteriler için belirledikleri vadelerin
birbirinden farklı olduğu ve birbirleriyle uyumlu bir şekilde azalmadığı, benzer şekilde
anılan teşebbüslerin 2012 Ocak - 2013 Aralık tarihleri arasında üye işyerlerine
uyguladıkları komisyon oranı ve üye işyerleri için belirledikleri vadenin de birbirinden farklı
olduğu ve birbirleriyle uyumlu bir şekilde artmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, 4054
sayılı Kanun’un 4. maddesi anlamında rekabeti sınırlayıcı bir anlaşmadan ya da uyumlu
eylemden bahsedilemeyeceği sonucuna ulaşılmıştır.
(10) Bu hususlar çerçevesinde, dosya konusuna ilişkin olarak soruşturma açılmasına gerek
olmadığı kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(11) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYÇOKLUĞU ile karar
verilmiştir.


14-15/274-117
3/3


Rekabet Kurulu'nun 16.04.2014 Tarih ve 14-15/274-117 Sayılı Kararına

KARŞI OY

Önaraştırma raporu ve tüm dosya içeriğinden; yemek kartı sektöründe faaliyette bulanan
şikayete konu teşebbüslerin üye işyerlerine uyguladıkları komisyon oranları ve vadelerin
birbirlerinden nispi farklılıklar içerse de, bu farklılıkların bir anlaşma veya uyumlu eylem
olgusunu ortadan kaldıracak derecede olmadığı, elde edilen bulguların anılan teşebbüsler
arasında bir paralellik ve koordinasyon ilişkisi bulunduğu şüphesini doğurduğu kanaatinde
olduğumdan, bu kuşkunun giderilmesi ve maddi gerçeğin hiçbir şüpheye yer verilmeyecek
biçimde ortaya çıkarılması için sözü geçen teşebbüsler hakkında soruşturma açılarak sonuca
ulaşılması gerektiğini düşündüğümden çoğunluğun görüşlerine katılmıyorum.


II. Başkan
Kenan Türk


















16.04.2014 tarihli ve 14-15/274-117 sayılı Kurul Kararı’na

KARŞI OY GEREKÇESİ

Kurum kayıtlarına 06.12.2013 tarih ve 8190 sayı, 23.12.2013 tarih ve 8473 sayı,
06.01.2014 tarih ve 111 sayı ile intikal eden şikâyet dilekçelerinde; yemek kartı piyasasında
faaliyette bulunan Sodexo Avantaj ve Ödüllendirme Hizmetleri A.Ş. (SODEXO), Edenred
Kurumsal Çözümler A.Ş. (EDENRED) ve Multinet Kurumsal Hizmetler AŞ’nin (MULTİNET)
aralarında anlaşmak suretiyle üye iş yerlerinden kesilen komisyon bedellerini yükselttikleri,
üye iş yerlerinin kredi kartlı satışlar için yaklaşık %1 civarında komisyon ödemelerine karşın
yemek kartları ile satışlarda bu oranın % 7 ve üzerine çıktığı, anılan firmaların aralarında
anlaşarak rekabeti ortadan kaldırmaları nedeniyle komisyon oranlarını düşürmeye yönelik
tüm çabaların sonuçsuz kaldığı, bu durumun özellikle yemek kartı kullanmaya alışan
müşterileri için yemek kartları ile satış işlemi yapmak zorunda kalan küçük esnaf
işletmelerinin faaliyetlerini son derece zorlaştırdığı, bununla birlikte SODEXO, EDENRED
ve MULTİNET’ in aralarında anlaşmak suretiyle, hizmet kullanmak isteyen işletmelere aynı
şartları ihtiva eden sözleşmeler sunarak pazarlık imkânlarını ortadan kaldırdıkları iddiaları
üzerine hazırlanan İlk İnceleme Raporu, Kurul toplantısında görüşülmüş ve soruşturma
14-15/274-117
4/3




















açılmasına gerek olup olmadığının belirlenmesi amacıyla, 4054 sayılı Rekabetin
Korunması Hakkında Kanun'un 40/1. maddesi uyarınca önaraştırma yapılmasına karar
verilmiştir. Bu karar uyarınca yapılan önaraştırma ve sonucunda düzenlenen Önaraştırma
Raporu’nun Kurul’umuzda incelenmesi sonucunda mezkur kararı ile, kararda adı geçen
teşebbüsler hakkında şikayetin reddi ile bu konuda soruşturma açılmasına gerek
olmadığına karar vermiş olup, bu teşebbüsler hakkında soruşturma açılması gerektiği
düşüncesiyle aşağıda belirteceğimiz nedenlerle karara katılmıyoruz.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 1.maddesinde; Kanunun amacının,
mal ve hizmet piyasalarındaki rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı anlaşma, karar
ve uygulamaları ve piyasaya hâkim olan teşebbüslerin bu hâkimiyetlerini kötüye
kullanmalarını önlemek, bunun için gerekli düzenleme ve denetlemeleri yaparak rekabetin
korunmasını sağlamak olduğu belirtilmiş, 40.maddesinin 1.fıkrasında; Kurul resen veya
kendisine intikal eden başvurular üzerine doğrudan doğruya soruşturma açabileceği gibi,
soruşturma açılıp, açılmayacağının saptanması bağlamında önaraştırma yaptırabileceği,
aynı Kanun’un 41.maddesinde de; yapılan önaraştırma sonucunda düzenlenen raporu
değerlendirerek soruşturma açılmasına veya açılmamasına karar vereceği hükme
bağlanmıştır. 40 ve 41.maddenin gerekçeleri incelendiğinde de; Kurul’un kendisine yapılan
her türlü ihbar, şikayet ve başvuruyu mutlaka değerlendirmeye alarak, ihbar ve şikayetlerin
ciddi bir şekilde ele alınmasının amaçlandığı, yaptırılacak önaraştırmadan sonra ciddi
bulunan iddiaların derinleştirilerek soruşturma aşamasının yerine getirilmesi gerektiği ifade
edilmiştir.

Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere, önaraştırma sonucunda rekabet kurallarını ihlal eden
eylem, karar ve anlaşmaların varlığının bulunmadığı hususunda kurula tam bir kanaat
gelmesi halinde soruşturma açılmamasına karar verileceği, ancak önaraştırma sonucu
elde edilen belge ve bilgiler bu kanıya ulaşılmasını sağlamıyorsa, bir başka deyişle bilgi
ve belgelerin yetersizliği nedeniyle böyle bir kanaate varılamıyorsa soruşturma açılması
gerektiği açıktır. 4054 sayılı yasanın yukarıda açıklanan amacına hizmet etmek adına,
soruşturma açılmamasına karar
verilebilmesi için önaraştırma sonucu elde edilen bilgi ve belgelerin, olayda rekabet ihlali
olmadığını açık olarak ortaya çıkarması gerekir. Danıştay’ın yerleşmiş içtihatları(1) da bu
yöndedir. Danıştay kararlarında, rekabet ihlaline ilişkin ciddi bulgulardan çok, öncelikle
önaraştırma da elde edilen belge ve bilgilerin değerlendirilmesi sonucu, iddia konusu
ihlallerin olmadığı yolunda kurula tam bir kanaat gelmesi hususunun varlığı aranmaktadır.

Yemek kartı firmalarının verdiği yemek kartı, İş yerleri ile bu iş yerlerinde istihdam edilen
çalışanların işyeri dışında restoran, lokanta vs. mekânlarda nakit, kredi kartı vs. gibi ödeme
araçları haricinde yemek yeme imkânı sunan kartlara verilen bir addır. Yemek kartı hizmeti
veren firmalarla ‘’hizmet sözleşmesi’’ imzalayarak çalışanlarının bu hizmetlerden
yararlanmasını sağlayan müşteriler ile yemek kartı sistemi içerisinde bulunan ve yemek

(1) - Danıştay 13.Dairesinin 07.02.2011 gün ve E.2010-4155, K.2011-492 sayılı kararı

14-15/274-117
5/3

kartları karşılığında kullanıcılara yemek ve tüketime hazır gıda hizmeti sunan restoran,
lokanta vs. türü iş yerleri olan üye işyerleri bu ilişkinin iki ayrı ayağıdır.Bir başka anlatımla,
yemek kartı firmaları, bir taraftan çalışanlarına yemek hizmeti alan müşterilerle anlaşmakta
diğer yandan da bu hizmeti müşterilerine sunmak üzere üye işyerleri ile anlaşmaktadır.
Şikayet asıl olarak üye işyerleri kanadından gelmektedir. Üye işyerleri adı geçen firmaların,
komisyon oranlarında bir paralellik olduğunu, her üye işyerinden hemen hemen aynı
komisyon alındığını belirtmektedir. Oysa raportörlerce yapılan incelemede belirli bir iniş ve
belirli bir yükseliş saptanamadığı belirtilmişse de, bu komisyonun uzun zaman aynı ölçüde
kalması bu piyasada rekabet olmadığını ve anılan teşebbüslerin bir anlaşma veya uyumlu
eylem içerisinde olduğu şüphesini arttırmaktadır. Öte yandan rapor ve kararda şikayetçi,
iddiaları tam olarak karşılanmadığı da bir gerçektir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, adı geçen teşebbüslerin özellikle müşterilerle olan
ilişkilerinde, 4054 sayılı yasanın 4.maddesine aykırı olarak anlaşma veya uyumlu eylem
içerisinde olduğu yolunda ciddi bulgular olması bir başka deyişle önaraştırma da elde
edilen belge ve bilgilerin değerlendirilmesi sonucu, iddia konusu ihlallerin olmadığı yolunda
tarafımıza tam bir kanaat gelmemesi nedeniyle konunun derinlemesine araştırılması
gerektiği kanısıyla ilgili teşebbüs hakkında 4054 Sayılı Kanun’un 41.maddesine göre
soruşturma açılması gerekirken anılan teşebbüs hakkında şikayetin reddi ile bu konuda
soruşturma açılmasına gerek olmadığına ilişkin kurulumuz kararına katılmıyoruz.

Reşit GÜRPINAR Dr. Metin ARSLAN
Kurul Üyesi Kurul Üyesi









Mehmet Akif ERSİN





Full & Egal Universal Law Academy