Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 99/2012 Dava No 29/2016 Karar Tarihi 28.06.2016
Numara: 99/2012
Dava No: 29/2016
Taraflar: Doç.Dr. Hasan Hüseyin Önder ile 1- Doğu Akdeniz Üniversitesi, 2- Kuzey Kıbrıs Eğitim Vakfı arasında
Konu: Yüksek İdare Mahkemesinin iptal kararından sonra tazminat talep edilebilmesi - Akademik Personel sözleşmesi - Sözleşmenin feshi nedeniyle zarar-ziyan talebi.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 28.06.2016

-D. 29/2016 Yargıtay/Hukuk No: 99/2012 (Gazimağusa Dava No: 4562/2009)

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti : Ahmet Kalkan,Gülden Çiftçioğlu,Bertan Özerdağ

İstinaf eden : Doç.Dr.Hasan Hüseyin Önder, Ankara.
- (Davacı)

ile

Aleyhine istinaf edilen : No.1- Doğu Akdeniz Üniversitesi,
Gazimağusa.
No.2- Kuzey Kıbrıs Eğitim
Vakfı,Gazimağusa. - (Davalılar)


A r a s ın d a.


İstinaf eden namına: Avukat Ata Dayanç
Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Fuat Veziroğlu hazır.


Gazimağusa Kaza Mahkemesi Yargıcı Tacan Reynar'ın 4562/2009 sayılı davada, 30.4.2012 tarihinde verdi-ği karara karşı, Davacı tarafından yapılan istinaftır.


-------------

K A R A R

Ahmet Kalkan: İstinaf Eden/Davacı, Gazimağusa Kaza Mahkemesinin Aleyhine İstinaf Edilen/Davalılar aleyhine açtığı davayı reddetmesi üzerine bu istinafı dosyal-adı.



İSTİNAFLA İLGİLİ OLGULAR:

İstinaf Eden/Davacı (bundan böyle sadece Davacı) Aleyhine İstinaf Edilen/Davalı (bundan böyle sadece Davalı) aleyhine açtığı dava ile; hizmet sözleşmesinin haksız şekilde feshedildiği gerekçesiyle, 31.7.2010 tarihine ka-dar aylık maaş tutarı olan 96,000 TL'nin ödenmesi ve genel zarar-ziyan için hüküm talep etti.

Layihaların tamamlanmasından sonra yapılan duruşma sonucunda Alt Mahkeme, Davacının işine son veren kararın Yüksek İdare Mahkemesi tarafından iptal edildiği, An-ayasa'nın 152 (6) maddesi uyarınca tazminat davasının iptal kararından sonra açılması gerektiği, bu yapılmadığından davanın ileri gidemeyeceği gerekçesiyle davayı reddetti.

Alt Mahkemenin huzurundaki şahadet ve ihtilafsız olgulara göre olgular şöyledir: -

Endüstri Mühendisliği Bölümünde Doçent unvanıyla çalışan bir öğretim görevlisi olan Davacı, 17.2.2003 tarihinden beri Üniversitede görev yapmaktaydı.

Davacı ile Davalı No.1 arasında en son 1.8.2008-31.7.2009 tarihlerini kapsayan Akademik Personel Sözl-eşmesi aktedildi.

Davacı Sözleşmesi sona ermeden, Davalı No.1'den 12,316 TL asli, 11,920 TL brüt, 7,671.54 TL net maaş almaktaydı (Emare No.7).

Davacı, 6.4.2009 tarihinde Davalı No.1'e bir yazı göndererek, 31.7.2009 tarihinde sona erecek Sözleşmesinin- uzatılmasını talep etti(Emare No.4).

22.6.2009 tarihinde Davalı No.1'in Yönetim Kurulu, 09/536-5 sayılı kararı oy çokluğuyla alarak, 31.7.2009 tarihinde sözleşmeleri sona erecek olan tüm akademik personelin sözleşmelerini 1 yıl uzattı (Emare No.5). An-cak Davalı No.2, Davalı No.1'in bu tavsiyesi veya kararına uymadı, sözleşmeleri uzatmadı.

Davalı No.2 Kuzey Kıbrıs Eğitim Vakfı, 10.9.2009 tarihinde 08-09/27(b)-3 sayılı bir karar alarak, Davacının Sözleşmesinin uzatılmamasına karar verdi. Bu karar 17.9-.2009 tarihli bir yazı ile Davacıya bildirilerek, ilişik kesme işlemlerinin tamamlanmasından sonra Davacının tüm tazminatının ödeneceği ihbar edildi (Emare No.2).

Davacı, haklarına halel gelmeksizin, ilişik kesme belgesini imzaladı ve 6 haftalık tazmina-tını tüm kesintilerden sonra 4,849 TL olarak aldı.

Davacı, Gazimağusa Kaza Mahkemesinde 18 Kasım 2009 tarihinde bu davayı dosyalarken, aynı zamanda işine son veren yukarıdaki bahse konu kararın iptali için Yüksek İdare Mahkemesine 113/2009 sayılı davayı- açtı.

Davacının açtığı YİM 113/2009 sayılı dava 16.12.2011 tarihinde neticelendi ve tek yargıçlı Yüksek İdare Mahkemesi konu kararın hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğuramayacağına Hüküm verdi.

Davalılar, tek Yargıçlı Yüksek İdar-e Mahkemesinin kararına karşı 1/2012 sayılı YİM/İstinafı dosyaladı.

Alt Mahkeme, YİM/İstinaf 1/2012 sayılı istinafın neticelenmesinden önce, 30.4.2012 tarihinde huzurundaki davayı karara bağladı ve yukarıda belirttiğimiz gibi YİM 113/2009 sayılı davanın- kararına istinaden davayı reddetti.

Alt Mahkemenin kararından sonra 14.6.2012 tarihinde okunan YİM/İstinaf 1/2012 (D.5/2012) sayılı kararda, taraflar arasındaki sözleşme şartlarından kaynaklanan ihtilafların Hukuk Mahkemelerinde çözümlenmesi gerektiği b-elirtildikten sonra, Sözleşmenin 6(7) maddesinden kaynaklanan ihtilafı karara bağlamakla tek yargıçlı Yüksek İdare Mahkemesinin hata yaptığı sonucuna varılarak, YİM 113/2009 sayılı davada verilen karar iptal edildi ve Yüksek İdare Mahkemesinde açılan dava -reddedildi.

İSTİNAF SEBEPLERİ:

Davacı Alt Mahkemenin kararına karşı dosyaladığı istinaf ihbarnamesinde 8 istinaf sebebi ileri sürmüştür. Davacının istinaf sebeplerini 2 temel başlık altında toplayabiliriz:

Muhterem Alt Mahkeme, Davacının Gazimağusa K-aza Mahkemesinde açtığı davasını reddetmekle hata etti.

Muhterem Alt Mahkeme, Davacının taleplerini İş Yasası'na ve Sözleşmeye göre değerlendirip lehine tazminata hükmetmemekle hata etti.

TARAFLARIN İDDİA VE ARGÜMANLARI:

Davacı Avukatının istinaf sebe-pleri ile ilgili iddia ve argümanlarını ana hatları ile şöyle özetleyebiliriz.

Bu meselede, Yüksek İdare Mahkemesi YİM/İstinaf 1/2012 (D.5/2012) sayılı kararıyla ihtilâfın özel hukuk alanında çözümleneceğini karara bağladı. Dolayısıyla Alt Mahkemenin dav-ayı reddederken belirttiği "dava Anayasa'nın 152(6) maddesi altında YİM kararından sonra açılmalıydı" bulgusu hatalı olduğundan, davanın reddi kararının iptali gerekir.

Davayı reddederken kararının istinaf edilebileceğini dikkate almayan Alt Mahkeme, Dav-acının tazminat talepleri ile ilgili bulgu yapmadı. Dolayısıyla Alt Mahkeme Davacının taleplerini incelememekle hata etti. Tüm şahadet Yargıtay huzurunda bulunduğundan, Davacının talepleri doğrultusunda hüküm verilmesi gerekir.

Davalılar Avukatı, istinaf- sebepleri arasında Sözleşmenin uzatıldığına veya yenilendiğine dair bir sebep bulunmadığını, Talep Takririnde de Sözleşmenin uzatılmasından kaynaklanan bir talep olmadığını, esaslı olgu niteliğindeki böyle bir iddianın layihalarda ve istinaf sebepleri ara-sında yer almadığını, bu yapılmadığı için istinafın reddedilmesi gerektiğini, davanın reddinde bu anlamda hata olmadığını, Davalı No.1 Üniversitenin uzatma kararlarının tavsiye niteliğinde olduğunu, Davalı No.2 VYK'nın buna uymak zorunda olmadığını, Sözleş-menin 1 yıl uzatıldığının ispatlanamadığını, bu nedenle Davacının 96,000TL'lik talebinin reddi gerektiğini, Davacının herhangi bir zarar-ziyana hakkı olmadığını, işine son verilmesinden kaynaklanan ihbar tazminatlarını aldığını, dolayısıyla istinafın reddi- gerektiğini ileri sürdü.

İNCELEME:

Olgular ve tarafların iddialarını bu şekilde özetledikten sonra, istinaf sebeplerini inceleyip değerlendirdik.

Muhterem Alt Mahkeme, Davacının Gazimağusa Kaza Mahkemesinde açtığı davasını reddetmekle
hata- etti.

Daha önce OLGULAR bölümünde belirttiğimiz gibi, Alt Mahkeme, Davacının işine son veren kararın YİM 113/2009 sayılı davada verilen karar ile iptal edildiği ve Anayasa'nın 152 (6) maddesine göre, tazminat davasının, iptal kararından sonra açılması -gerektiği gerekçesiyle Davacının davasını reddetmişti.

YİM/İstinaf 1/2012 (D.5/2012) sayılı Doğu Akdeniz Üniversitesi ve diğeri (Davalılar) V Doç.Dr. Hasan Hüseyin Önder(Davacı) davasında, Davacının Akademik Personel Sözleşmesinin bir yıl daha uzatılmas-ı için yasal süre içerisinde yaptığı başvurunun Davalılar tarafından reddedildiğini, bu bağlamda Sözleşmenin 6.7 maddesine göre Davacıya fesih bildiriminde bulunulması gerektiğini, Sözleşmenin 6.7 maddesi altında yapılacak fesih bildiriminin Anayasa'nın 15-2. maddesine göre idari karar olarak kabul edilmesinin hukuken mümkün olmadığını belirtmiş; bu nedenle, tek yargıçlı Yüksek İdare Mahkemesinin YİM 113/2009 sayılı davada verdiği hükmün hatalı olduğu sonucuna ulaşarak, YİM 113/2009 sayılı kararda verilen hü-kmü iptal etmiştir.

Mevcut gerçekler ve YİM İstinaf 1/2012 (D.5/2012) sayılı karar ışığında, taraflar arasındaki uyuşmazlığın İş Yasası kapsamında olduğu kesinleşmiş hüküm ile sabit olduğundan, Alt Mahkemenin Davacının işine son veren kararın idari karar- olduğu, Yüksek İdare Mahkemesinin YİM 113/2009 sayılı davada bu kararı iptal ettiği, dolayısıyla Davacının Anayasa'nın 152(6) maddesi kapsamında iptal kararından sonra tazminat davası açması gerektiği gerekçesi ile Davacının davasını reddeden hükmünün hat-alı olduğu ve iptal edilmesi gerektiği anlaşıldığından, Davacının 1. istinaf sebebi kabul edilir.

Davacı 1. istinaf sebebinde başarılı olduğundan, 2. istinaf sebebinin incelenmesi gerekmektedir.

Muhterem Alt Mahkeme, Davacının taleplerini İş Yasası'na -ve Sözleşmeye göre değerlendirip lehine tazminata hükmetmemekle hata etti.

Alt Mahkeme kararı incelendiğinde, Alt Mahkemenin, meselenin istinaf edilebileceğini dikkate alıp Davacının talepleri ile ilgili bulgu yapmadığı görülmektedir.

Yargıtayın davayı- gören Alt Mahkeme yerine geçip şahadeti değerlendirmesi ve şahadete dayalı bulgu yaparak sonuca varması, arzu edilen ve genellikle uygulanan bir yöntem değildir. Özellikle şahadete dayalı konularda Yargıtayın ilk derece Mahkeme gibi doğrudan bulgu yapması- son derece tehlikelidir.

Bu nedenle, alt mahkemelerin talep edilen çareler ile ilgili kararlarının istinaf edilebileceğini düşünerek ihtilaflı konularda bulgu yapmaları gerektiğini bir kez daha hatırlatırız.

Huzurumuzdaki davanın geçirdiği uzun yargıl-ama sürecini göz önünde bulundurduktan ve olgular ile ilgili ihtilaf bulunmadığını, emarelerin itirazsız sunulduğunu, Davalılar Avukatının itirazının hukuki olduğunu dikkate aldıktan sonra, davayı yeniden görüşülmek üzere Alt Mahkemeye iade etmek yerine, H-MUT E.35 n.8'deki yetkimizi kullanarak tarafların iddialarını inceleyip davayı neticelendirmeyi uygun bulduk.

Davalılar Avukatının istinaftaki temel iddiası, istinaf sebepleri arasında, Sözleşmenin uzatıldığına veya yenilendiğine dair bir sebep bulunmadı-ğı ve Talep Takririnde Sözleşmenin uzatılmasından kaynaklanan bir talep olmadığı, bu nedenle Talep Takririnin 15. paragrafında belirtilen 96,000 TL'nin talep edilemeyeceği doğrultusundadır.

İstinaf sebepleri incelendiğinde, Davacının tazminat taleplerini-n değerlendirilmemesinden yakındığı görülmektedir. Esasen, Alt Mahkeme Davacının taleplerini incelemediğinden, Sözleşmenin uzatılıp uzatılmadığına ilişkin bulgu yapmamıştır. Bu nedenle, istinaf sebepleri arasında Sözleşmenin uzatılması ile ilgili sebebin s-omut olarak belirtilmemesi bir eksiklik olarak değerlendirilemez.

Ancak Davalı Avukatının Talep Takriri ile ilgili iddiaları, bu istinaf açısından büyük önem arz etmektedir.

Davacının Talep Takriri incelendiğinde, Sözleşmenin uzatılmasıyla ilgili 22/92- sayılı İş Yasası'nın 12(2)(ç) maddesi altında bir talepte bulunmadığı; Davacının talebinin Davacının Sözleşmesinin Davalı No.1 tarafından uzatıldığının iddia edildiği ve Talep Takririnin 15. paragrafında yer alan 96,000 TL'lik talebin, Talep Takririnin 8.- ve 12. paragrafına dayandırıldığı görülmektedir.

YİM/İstinaf 1/2012 (D.5/2012) sayılı kesinleşmiş kararda, Davacının Sözleşmesinin bir yıl daha uzatılması için yasal süre içerisinde yaptığı başvuru veya talep, Davalılar tarafından kabul edilmediği sonuc-una ulaşıldığından, bu meselede, Davalıların aldıkları kararla sözleşmeyi uzattıkları yönünde bulgu yapma olanağı yoktur. Dolayısıyla Sözleşmenin Davalılar tarafından 1 yıl daha uzatıldığı nedeniyle Davacının Talep Takririnin 15. paragrafında yaptığı 96,00-0 TL tutarındaki tazminat talebinin reddi gerekmektedir.

Davacının Talep Takririndeki bir diğer talebi de Sözleşmenin feshi nedeniyle uğradığı zarar-ziyanın tazmin edilmesidir.

22/92 sayılı İş Yasası'nın 13. maddesi işciye, feshe dayalı olan ve olmayan- diğer hakları ile ilgili olarak işten durdurulduğu andan başlayıp mahkemenin sonuçlandığı tarihi kapsayan döneme ait maddi ve manevi kayıplar için tazminat isteme hakkını vermektedir.

Davacı Talep Takririnde, feshe dayalı tazminat talebinde bulunduğunda-n bu talebin İş Yasası'nın 13. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Davalılar Avukatı istinaftaki hitabında, Davacının herhangi bir tazminata hakkı olmadığını, ilişik kesme işlemlerini bizzat gerçekleştirdiğini, ihbar tazminatını aldığını,- Davalılardan, herhangi bir alacağının kalmadığını iddia etmiştir.

Davanın ihtilafsız olgularına göre, 17.9.2009 tarihinde, ihbar tazminatı ve 13. maaş karşılığı olarak, tüm kesintilerden sonra toplam 4,849 TL'e Davacıya ödenmiş (Emare No.8,9,10,11), Dav-acı aynı tarihte ilişik kesme formunu (Staff Clearance Form) imzalamıştır.

Davacının ihbar tazminatını almış ve ilişki kesme belgesini imzalamış olması, Sözleşmenin feshinden dolayı uğradığı zarar-ziyanı talep etmesine engel değildir. Bu nedenle, Davacın-ın zarar-ziyan ve tazminat taleplerinin incelenmesi gerekir.

Olgulardan anlaşılacağı gibi Davacı, Davalı No.1 Üniversitede 17.2.2003 tarihlerinden itibaren çalışmaya başlamış ve dönem dönem sözleşmesi yenilenmiştir. Davacı ile Davalılar arasında imzalanm-ış olan son sözleşme, dava konusu olan 1.8.2008 - 31.7.2009 tarihlerini kapsayan Sözleşmedir (Emare No.1). Yine ihtilafsız olgulara göre Sözleşmenin hitamından sonra Davacı çalışmaya devam etmiş ve 17.9.2009 tarihinde işine son verilmiştir.

Davacının imz-aladığı ve süresi belirli olan Emare No.1 Akademik Personel Sözleşmesinin Davalılar tarafından uzatılmadığı YİM 1/2012 (D.5/2012) sayılı kararla belirlendiğinden, mukavelenin hitamından sonra Davacının süresi belirli olmayan hizmet akti ile çalışmaya devam- ettiği kabul edilmelidir.

Davacıya gönderilen Emare No.2 İlişik Kesme İhbarında somut bir sebep gösterilmediği gibi, Davalılar feshin yeterli bir nedene dayandığını İş Yasası'nın 13(2) maddesi altında ispatlayamadı ve bu hususta şahadet ibraz etmedi. Bu- sonuçtan hareketle Davalıların, Davacının süresi belirsiz hizmet aktini haksız ve yeterli nedene dayanmadan feshettikleri ispatlanmış oldu.

Davacının çalışmaya başladığı 17.2.2003 tarihinden, işine son verildiği 17.9.2009 tarihine kadar 5 yılı aşkın bir- süre geçtiğinden, Davacı Davalılardan, haksız fesih nedeniyle İş Yasası'nın 13(3) maddesi altında 6 haftalık ihbar tazminatının 3 katı tutarında tazminat almaya hak kazanmıştır.

İhtilafsız olgulara göre Davacıya ödenmesi gereken ihbar tazminatı brüt 17,-746 TL'dir (Emare No.8). Yine ihtilafsız olgulara göre, Davacının mezkur tarihteki net maaşı aylık 7,671 TL olduğundan, 6 haftalık ücretin net tutarı 11,506 TL'ye tekabül etmektedir. Buna göre Davalıların, Davacıya 34,520 TL tazminat ödemesi gerekmektedir.-

Davacının yeni bir iş buluncaya kadar geçen süre için talep ettiği tazminat miktarı mevcut olgu, şahadet ve emarelerle ispatlanması mümkün olmadığından reddedilir.

Bu neticeden hareketle, Alt Mahkeme Davacı lehine tazminata hükmetmemekle hata ettiğind-en, Davacı 2. istinaf sebebinde başarılı olmuştur.


NETİCE :

Tüm yukarıdakiler ışığında, Davacının istinafı kabul edilir, Alt Mahkemenin davayı ret ve iptal eden hükmü de iptal edilerek Davacı lehine aşağıdaki şekilde hüküm verilir:

Davacı lehine Da-valılar aleyhine münferiden ve müştereken;

34,520 TL tazminat,
Yasal faiz ve
Dava masrafları için Hüküm ve Emir verilir.

İstinaf masrafları Davalılar tarafından ödenecektir.



Ahmet Kalkan Gülden Çiftçioğlu Bertan Özerdağ
Yargıç - Yargıç Yargıç


28 Haziran, 2016











11






Full & Egal Universal Law Academy