Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 85,86/2004 Dava No 1/2006 Karar Tarihi 21.04.2006
Numara: 85,86/2004
Dava No: 1/2006
Taraflar: Sunzest Trading Ltd. vd. ile Göz Emlak vd.
Konu: Hile veya kandırma ile taşınmaz malların devrinin sağlandığı iddiası - Tahliye - Yasal Kiracı
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 21.04.2006

-
D.1/06 Birleştirilmiş
Yargıtay/Hukuk No:85/04 ve 86/04
(Lefkoşa Dava No: 586/02, 1035/02)

YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.

Mahkeme Heyeti: Nevvar Nolan, Gönül Erönen, Şafa-k Öneri.

Yargıtay/Hukuk No:85/04
(Lefkoşa Dava No: 1035/02)

İstinaf eden: 1. Sunzest Trading Ltd. Lefkoşa
2. Kıbrıs Endüstri Bankası Ltd., Lefkoşa
3.- Safe Company Ltd., Lefkoşa
4. Asna Holding (Kıbrıs) Ltd., Lefkoşa
5. Platinum (Holding) Ltd., Lefkoşa
6. Özarı Turizm Ltd., Lefkoşa
7. Asil Nadir, Lefkoşa
(Dava-lılar)

- ile -

Aleyhine istinaf edilen: 1. Göz Emlak Ltd. Lefkoşa
2. Özer Boyacı c/o Göz Emlak Limited
Lefkoşa
- (Davacı ve mukabil davada Davalı)

A r a s ı n d a.

Yargıtay/Hukuk No:86/04
(Lefkoşa Dava No: 586/02)

İstinaf eden: 1.Asil Nadi-r c/o. Kıbrıs Gazetesi, Lefkoşa
2.Sunzest Trading Ltd., Lefkoşa
(Davacılar)

- ile -

Aleyhine istinaf edilen: 1. Göz Emlak Ltd. Lefkoşa
2. Özer Boyacı c/o Göz- Emlak Limited
Lefkoşa
(Davalılar)

A r a s ı n d a.

-
İstinaf edenler namına: Avukat Münir Akil
Aleyhine istinaf edilenler namına: Avukat Tahir Seroydaş.



İstinaf, Lefkoşa Kaza Mahkemesi Kıdemli Yargıcı Mehmet Türker ile Kaza Mahkemesi Yargıcı Gülen Özkamil'in birleştirilerek dinlenen yukarıdaki davala-rda, 27.9.2004 tarihinde verdikleri karara karşı yapılmıştır.


--------------------

H Ü K Ü M


Nevvar Nolan:Lefkoşa Kaza Mahkemesinde dosyalanan 586/2002 sayılı hukuk davasında Asil Nadir ve Sunzest Trading Ltd. davacı, Göz Emlak Ltd. ile Öze-r Boyacı da davalıdırlar.

Asil Nadir sahibi olduğu Lefkoşa, Kızılbaş'ta, tapu referansları Pafta/Harita XX1/38.W.1, Ada C, Koçan numaraları C 1347, C 1348, C 1351, C 1399, C 1400, C 1989, C 1991, C 1992 ve C 1993 olan taşınmaz malları, vekili vasıtası -ile 25.12.1992 tarihinde Göz Emlak Ltd.'e Tapu Dairesinde devretti. Davacıların Talep Takririnde, Asil Nadir'in davalılardan £657,000 sterling borçlandığı, davalıların davaya konu yukarıda belirtilen taşınmaz malları Asil Nadir'den emaneten devraldıkları, -bir yıl içinde borcun ödenmesi ile konu taşınmaz malları Asil Nadir'e veya göstereceği kişi veya şirketlere devretmeyi taahhüt ettikleri, 5.1.1993 tarihli bir kira sözleşmesi ile Göz Emlak Ltd.'in konu taşınmaz malları 31.12.1993 tarihine kadar ayda £6,000- sterling karşılığı Sunzest Trading Ltd.'in kirasına verdiği, bilahare 1.2.1994 tarihli kira sözleşmesi ile konu taşınmaz malların 31.12.1994 tarihine kadar ayda £9,000 sterling karşılığı Sunzest Trading Ltd.'e kiralandığı, aslında bu kira sözleşmelerinin -Asil Nadir'in borcu için, ödemelerin borca tenzil edilmesi için yapıldığı, 1.2.2002 tarihine kadar kira bedeli olarak £744,000 sterling ödeme yapıldığı, davalıların hile ve/veya kandırma ve/veya sahte beyanla konu taşınmaz malların adlarına devrini sağladı-kları, davalıların hileli yollarla, kandırma ile kira

sözleşmelerinin akdedilmelerini sağladıkları iddia edilmekte ve konu taşınmaz malların Göz Emlak Ltd. adına olan kaydının iptal edilerek Asil Nadir adına kaydını öngören Mahkeme emri veya alternatif o-larak, başka talepler yanında, konu taşınmaz malların piyasa değeri olan £1,500,000 sterlingin tazminat olarak davacılara ödenmesi talep edilmektedir.

Davalılar Müdafaa Takrirlerinde, davacıların her türlü hile, kandırma, sahte beyan iddialarını reddede-rek, Davalı Göz Emlak Ltd.'in konu taşınmaz malları Asil Nadir'den satın aldığını, Göz Emlak Ltd.'in 25.12.1992 tarihinde, konu taşınmaz mallar için ödenen £657,000 sterling satış bedelinin, masrafların, intikaliye, stopaj ve faizleri ile birlikte bir yıl -içinde kendilerine ödenmesi halinde konu taşınmaz malları Asil Nadir'e veya göstereceği şahıs veya şirketlere devretmeyi taahhüt ettiğini ancak belirtilen meblağın belirtilen süre içinde Göz Emlak Ltd.'e ödenmediğini, bu nedenle taahhütün bağlayıcılığı kal-madığını ileri sürdüler.

Lefkoşa Kaza Mahkemesinin 1035/2002 sayılı hukuk davasında davacı olan Göz Emlak Ltd., Sunzest Trading Ltd. ile Asil Nadir'in de aralarında olduğu yedi davalının yukarıda 586/2002 sayılı hukuk davasında konu edilen taşınmaz malla-rı tahliye etmelerini talep etti.

Göz Emlak Ltd., konu taşınmaz malların kayıtlı sahibi olduğunu, 1.2.1994 tarihli yazılı bir kira sözleşmesi ile konu taşınmaz malları aylık £9,000 sterling kira bedeli karşılığı 1.2.1994 tarihinden 31.12.1994 tarihine k-adar 11 aylığına Sunzest Trading Ltd.'e kiraya verdiğini, Sunzest Trading Ltd'in sözleşmeye göre konu taşınmaz malları Nadir Şirketler Grubu maksatları için kullanabileceğini, diğer davalı şirketlerin de bu nedenle konu taşınmaz mallarda bulunduklarını, As-il Nadir'in de tüm davalı şirketlerin

direktörü olduğunu, Sunzest Trading Ltd.'in 31.12.1994 tarihinden sonra konu taşınmaz malları yasal kiracı olarak tasarrufunda bulundurduğunu, Sunzest Trading Ltd.'in 2000 yılında Mart ayından sonraki aylık kira bede-lleri ile 2001 yılı Ocak, Şubat, Mart ayları kira bedellerini ödemediğini, ödenmemiş kira bedellerini Sunzest Trading Ltd.'e 20.3.2001 tarihinde tebliğ edilen ve Sunzest Trading Ltd.'e 21 günlük süre tanıyan yazılı bir ibarla talep ettiğini, Sunzest Tradin-g Ltd.'in ihbara konu kira borçlarını 21 günlük süre geçmesine rağmen ödemediğini, ödeme teklifinde de bulunulmadığını ileri sürerek davalıların konu taşınmaz malları tahliye etmelerini talep etmektedir.

Her iki dava Lefkoşa Kaza Mahkemesinde birleştiril-erek dinlendi. Kaza Mahkemesi tarafları ve tanıklarını dinledikten sonra, Göz Emlak Ltd.'in veya Özer Boyacı'nın Asil Nadir'e borç vermediği, konu taşınmaz malları emaneten almadığı, Göz Emlak Ltd.'in konu taşınmaz malları Asil Nadir'den satın aldığı, hile-, kandırma, sahte beyan olmadığı, Göz Emlak Ltd.'in konu taşınmaz malları önce 5.1.1993 sonra da 1.2.1994 tarihli kira sözleşmeleri ile Sunzest Trading Ltd.'in kirasına verdiği, 5.1.1993 ve 1.2.1994 tarihli kira sözleşmelerinin de hile, kandırma veya sahte- beyanla yapılmadıkları, gerçek ve geçerli sözleşmeler oldukları ve bu sözleşmeler altında yapılan ödemelerin kira bedeli olduğu, Sunzest Trading Ltd.'in 1.2.1994 tarihli sözleşmenin sona erdiği 31.12.1994 tarihinden sonra konu taşınmaz malların yasal kira-cısı olduğu, yasal kiracı statüsünde kanunen ödemesi gereken aylık kira bedellerini ödemediği, Sunzest Trading Ltd.'e kira bakiyelerini 21 gün içinde ödemesini talep eden bir ihbar verildiği, Sunzest Trading Ltd.'in verilen süre içinde talep edilen kira ba-kiyelerini ödemediği, dava açılmazdan önce de ödeme teklifinde bulunmadığı bulgularına vararak 586/2002


sayılı davayı reddetti, 1035/2002 sayılı davayı ise kabul ederek davalılar aleyhine tahliye hükmü verdi.

Kaza Mahkemesinin reddettiği 586/2002 sayı-lı davadaki davacılar ile 1035/2002 sayılı davadaki davalılar, Sunzest Trading Ltd ile diğer şirketler ve Asil Nadir, Kaza Mahkemesinin hükmünden istinaf ettiler.

İstinaf edenlere göre Kaza Mahkemesi
Göz Emlak Ltd. ve/veya Özer Boyacı'nın hile ve yanıltm-ası olmadığı bulgusuna varmakla,
586/2002 sayılı davadaki davacıların ve tanıklarının şahadetine itibar etmemek ve davalı Özer Boyacı ile davalılar tanığı Ruşen Arınç'ın şahadetine inanıp itibar etmekle,
Yasal kiracılıkla ilgili esasa ilişkin olgular layha-da yer almadığı halde Sunzest Trading Ltd.'in yasal kiracı olduğu bulgusuna varmakla hata etmiştir.

Sunzest Trading Ltd. direktörü Taner Ataer, konu taşınmaz malların bir anlaşma çerçevesinde Göz Emlak Ltd. veya Özer Boyacı'ya devredildiğini, Asil Nadir'-in borcunu, masrafları ve faizleri ödemesi ile taşınmaz malların Asil Nadir'e iade edilmesinin konu olduğunu, yapılan kira sözleşmelerinin göstermelik, muhtemelen Asil Nadir'in borcunu ödemesine kılıf sağlamak için yapıldığını şahadetinde ifade ederken, ne- taşınmaz malların devir görüşme ve işlemlerinde ne de kira sözleşmeleri ile ilgili görüşmelerde hazır olmadığını, Özer Boyacı veya Göz Emlak Ltd.'ten herhangi bir yetkili ile görüşmediğini de şahadetinde kabul etmektedir. Bu tanık Mahkemede söylediklerini-n şirketin yönetim kurulunda konuşulanlar olduğunu, kira sözleşmelerinin göstermelik olduğunu Asil Nadir'in avukatından duyduğunu şahadetinde söylemiştir. Kaza Mahkemesi bu tanığı muteber bulmadığını

belirtip, doğru olarak, şahadetinin de "hearsay" (şayi-a) olduğu ve bir değer taşımadığı kararına varmıştır. Hearsay olan şahadetin duruşmada alınmaması, kabul edilmemesi, alınmış olsa bile dikkate alınmaması, bir değer taşımaması gerekir.

Asil Nadir'in şahadetini değerlendiren Kaza Mahkemesi, Asil Nadir'in -şahadetinden Göz Emlak Ltd. veya Özer Boyacı'nın devirleri hile veya kandırma ile sağladıklarının, kira sözleşmelerinin sırf satış bedelinin ödenmesi için yapıldıklarının, görülmediğini kararında ifade etmiştir.

Kaza Mahkemesi, Göz Emlak Ltd.'in direktör-ü Özer Boyacı ile genel müdürü Ruşen Arınç'ın tutarlı, çelişkisiz, hiçbir şeyi gizleme, saklama telaşı içinde olmadan güvenilir ve inanılır bir şahadet sunduklarını, sunulan bu şahadeti tamamıyla inanılır bulup doğru kabul ettiğini belirttikten sonra, huzu-rundaki tüm şahadet ışığında Asil Nadir ile Sunzest Trading Ltd.'in Özer Boyacı'nın veya Göz Emlak Ltd.'in Asil Nadir'e kredi verdiği ve konu taşınmaz malları bu krediye karşılık emaneten aldığı iddialarını kanıtlanmış bulmayıp bu iddialara itibar etmedi; -Asil Nadir'in konu taşınmaz malları 25.12.1992 tarihinde yetkili vekili vasıtası ile, Göz Emlak Ltd. veya Özer Boyacı'nın hile, kandırma veya sahte beyanları, davranışları olmadan, Göz Emlak Ltd.'e £657,000 sterling satış bedeli karşılığında satıp tapuda d-evrettiği, 5.1.1993 ve 1.2.1994 tarihli kira sözleşmelerinin konu taşınmaz malların kiralanması amacı ile yine herhangi bir hile, kandırma olmadan taraflar arasında yapıldığı, ödenen kira bedellerinin de başka bir amaç için değil tamamı ile kira bedeli ola-rak ödendiği bulgularına vardı.

Davayı dinleyen Mahkeme, önünde şahadet veren tanıkları dinleme ve izleme avantajına sahiptir; bu nedenle, tanıkları dinleme ve izleme avantajına sahip olmayan, sadece duruşmada

ifade edilenleri tutanaklarda gören İstina-f Mahkemesi, davayı dinleyen Mahkemenin tanıkları ve tanıkların şahadetini değerlendirmesine, şahadete dayanan olgusal bulgularına, şahadetin hatalı değerlendirildiği veya bulguların şahadet tarafından desteklenmediği açıkça görülmedikçe, müdahale etmez. D-avayı dinleyen Mahkeme önündeki şahadet, Mahkemenin şahadete dayanan bulgularına makul olarak varmasına açık olduğu takdirde, İstinaf Mahkemesinin bu bulgulara müdahale etmemesi uygulamada yerleşmiş bir ilkedir. İstinaf Mahkemesinin, davayı dinleyen Mahkem-enin, yani Alt Mahkemenin, tanıkları ve tanıkların şahadetini değerlendirmesine, şahadete dayanan bulgularına müdahale edebilmesi için, davayı dinleyen Mahkemenin tanıkları ve sunulan şahadeti hatalı değerlendirdiği, şahadetin vardığı bulgulara makul olara-k varmasına açık olmadığı hususlarında, istinaf eden tarafından ikna edilmesi gerekir.

806/2002 ve 1035/2002 sayılı hukuk davalarını birleştirerek dinleyen Lefkoşa Kaza Mahkemesinin, önünde şahadet veren tanıkları ve tanıkların şahadetini hatalı değerlen-dirdiğini, şahadetin, Mahkemenin yukarıda belirttiğimiz bulgulara makul olarak varmasına açık olmadığını söyleyemeyiz.

Bu aşamada, ilgimizi çeken bir noktaya da temas etmek isteriz. 586/2002 sayılı hukuk davasındaki davacılar, yani Asil Nadir ve Sunzest -Trading Ltd., kendi talep takrirlerinde aşağıdaki iddiayı ileri sürmektedirler. Asil Nadir, davalılardan, yani Göz Emlak Ltd. ve Özer Boyacı'dan borç istedi; davalılar borcu vermeyi kabul ettiler, ancak borca karşı emaneten davaya konu taşınmaz malların Gö-z Emlak Ltd. adına devredilmesini isteyip, borçlandırılan £657,000 sterling'in bir yıl içinde kendilerine geri ödenmesi halinde konu taşınmaz malları Asil Nadir'e veya göstereceği şahıs veya

şirketlere devretmeyi taahhüt ettiler. Kaza Mahkemesi Göz Emlak- Ltd.'in veya Özer Boyacı'nın Asil Nadir'e borç verdiğini, verilen borca karşılık konu taşınmaz malları emaneten devraldığını kanıtlanmış bulmadı ve bu iddialara itibar etmedi; bir an için bu iddiaların doğru olduğu kabul edilse bile £657,000 sterling'in a-nlaşmada belirlenen bir yıl içinde ödenmediği davaların tartışılmayan bir gerçeğidir. 586/2002 sayılı davadaki davacıların kendi layhalarında ileri sürdükleri taraflar arasındaki mutabakat aynen kabul edilse dahi, davacıların kendilerinin bu mutabakata uym-adıkları görülmektedir.

Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, istinaf edenler yasal kiracılıkla ilgili esasa ilişkin olguların layhada yer almadığını, bu nedenle Kaza Mahkemesinin, Sunzest Trading Ltd.'in konu taşınmaz malların yasal kiracısı olduğu bulgusun-a varmakla hata ettiğini iddia etmektedirler. İstinaf edenlere göre layhada kiracının yasal kiracı olduğunu belirtmek yeterli değildir, yasal kiracılığı ortaya koyan olguların da layhada yer alması gerekir. İstinaf edenlerin bu görüşüne katılırız; kiracını-n yasal kiracı olduğunu ortaya koyan olguların, bu olgular esasa ilişkin oldukları cihetle, dava layhasında yer alması gerekir. 1035/2002 sayılı davada davacı Göz Emlak Ltd., davalı Sunzest Trading Ltd.'in davaya konu taşınmaz malların yasal kiracısı olduğ-unu layhasında hangi olgulara yer vererek iddia etmiştir? Davacı, Sunzest Trading Ltd.'in, davacı ile yaptığı 1.2.1994 tarihli yazılı bir kira sözleşmesi ile, konu taşınmaz malları 1.2.1994 tarihinden 31.12.1994 tarihine, ayda £9,000 sterling kira bedeli k-arşılığı, 11 aylığına kira ve tasarrufuna aldığını, 1.2.1994 tarihli kira sözleşmesinin sona ermesi ile Sunzest Trading Ltd.'in 1.1.1995 tarihinden itibaren ve halen konu taşınmaz malları yasal kiracı olarak tasarrufunda bulundurduğunu layhasında iddia etm-iştir. Görülebileceği gibi, davacı, Sunzest Trading Ltd.'in sadece

yasal kiracı olduğunu iddia etmemiş, Sunzest Trading Ltd.'in yasal kiracılığını ortaya koyan olgusal iddialara da layhasında yer vermiştir. Sunzest Trading Ltd.'in konu taşınmaz malların -yasal kiracısı olduğunu iddia eden ve Sunzest Trading Ltd.'in yasal kiracılığını ortaya koyan olgulara yer veren davacının layhasında, yasal kiracılık iddiası ile ilgili bir eksiklik görülmemektedir. İstinaf edenler Sunzest Trading Ltd.'in konu taşınmaz ma-lları ilk 5.1.1993 tarihli yazılı bir kira sözleşmesi ile davacıdan kira ve tasarrufuna aldığını, davacının layhasında bu konuya yer vermemesinin eksiklik olduğunu iddia ettiler. Sunzest Trading Ltd.'in konu taşınmaz malları ilk 5.1.1993 tarihli kira sözle-şmesi ile kira ve tasarrufuna aldığı doğrudur, ancak Sunzest Trading Ltd. konu taşınmaz malları 5.1.1993 tarihli sözleşme ile 31.12.1993 tarihine dek ayda 6,000 sterling karşılığı kira ve tasarrufuna almıştı, taraflar 5.1.1993 tarihli kira sözleşmesi sona -erdikten sonra, 1.2.1994 tarihinde yeni bir yazılı kira sözleşmesi yaptılar ve Sunzest Trading Ltd. bu yeni kira sözleşmesi ile konu taşınmaz malları ayda £9,000 sterling karşılığı 31.12.1994 tarihine kadar kira ve tasarrufuna aldı. Sunzest Trading Ltd. 31-.12.1994 tarihine kadar, o tarih dahil, konu taşınmaz malların sözleşmeli kiracısı idi, bu sözleşmenin sona ermesi ile yasal kiracı statüsüne girdi. Hangi sözleşmenin sona ermesi ile Sunzest Trading Ltd. yasal kiracı statüsüne girmişse, davacı layhasında o- sözleşmeye yer verdi, davacının layhasında 5.1.1993 tarihli kira sözleşmesine yer vermemesi bir eksiklik değildir; kaldı ki davacı Müdafaaya Cevap ve Mukabil Talebe Müdafaa takririnde taraflar arasındaki 5.1.1993 tarihli kira sözleşmesine de, süresi ile a-ylık kira bedeli ile, yer vermiştir.




Sonuç olarak, gerek 586/2002 gerekse 1035/2002 sayılı hukuk davalarından dosyalanan her iki istinaf da reddedilir. İstinaf masrafları istinaf edenler tarafından ödenecektir.



Nevvar Nolan Gönül Erönen - Şafak Öneri
Yargıç Yargıç Yargıç


21 Nisan, 2006

























9






Full & Egal Universal Law Academy