Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 83/2004 Dava No 11/2007 Karar Tarihi 22.11.2007
Numara: 83/2004
Dava No: 11/2007
Taraflar: Maliye Bakanlığı vd. ile Mehmet Savarona c/o Savarona Bungallow’s
Konu: Devletten Kiralanan Parsellere Sözleşmeye Aykırı Olarak İnşaat Yapıldığı İddiası - Sözleşmenin Feshi
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 22.11.2007

-D.11/07 Yargıtay/Hukuk 83/04
(Girne Dava No:747/02)

YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.
Mahkeme Heyeti: Nevvar Nolan, Gönül Erönen, Seyit A. Bensen.

İstinaf eden: 1. Maliye Bakanlığı vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa
2. Devl-et Emlâk ve Malzeme Dairesi Müdürlüğü
vasıtasıyle KKTC. Lefkoşa
(Davalılar)
- ile -

Aleyhine istinaf edilen: Mehmet Savar-ona c/o Savarona
Bungallow's, Kervansaray - Girne
(Davacı)
A r a s ı n d a.

İstinaf edenler tarafından Savcı Mahmut Atakara
Aleyhine istinaf edilen tarafından Avukat Rifat M. Reis-.


Girne Kaza Mahkemesi Başkanı Talât Derviş Refiker ve Yargıç Beril Çağdal'ın 747/02 sayılı davada 20.9.2004 tarihinde verdiği karara karşı Davalılar tarafından yapılan istinaftır.

--------------

H Ü K Ü M

Nevvar Nolan: Girne, Karaoğlanoğlu'ndaki ar-azileri üzerine 24 adet bungalov inşa ederek bir turistik tesis meydana getiren Davacı, turistik tesisini geliştirmek amacı ile tesisinin yakınındaki parsel 87/1/5/2'yi 15.7.1996 tarihli 9 yıllık ve parsel 87/2/1/1/3'ü 1.7.1997 tarihli 10 yıllık sözleşmele-rle Davalılardan kiraladı.

Davacı parsel 87/1/5/2 üzerine restoran-gece kulübü olacak bir inşaat başlattı, Girne Belediyesinin projeye uygun olmayan inşaat fazlası olduğunu tesbit etmesi ve tadilat projesi istemesi üzerine Davacı komşu parsel 87/1/5/1'i -de kapsayan bir tadilat projesi hazırladı ve inşaatın tadilat projesine Davalılardan izin talep etti. Davalı 2, 7.3.2000 tarihli yazısı ile, parsel 87/1/5/2 ile parsel 87/1/5/1'deki arazi üzerindeki Davacıya ait tadilat projesini, Girne Belediyesi, Şehir P-lanlama Dairesi, Turizm Planlama Dairesi gibi yetkili mercilerden izin ve onay alınması koşulu ile, uygun gördüğünü Davacıya bildirdi. Davacı daha sonra parsel 87/1/5/1'i de eski kiracısı ve Davalılar ile anlaşarak 10.5.2000 tarihli bir sözleşme ile 14.7.2-005 tarihine kadar Davalılardan kirasına aldı. 11.5.2000 tarihinde Girne Belediyesi, Şehir Planlama Dairesi, Turizm Planlama Dairesi Davacının tadilat projesi ile geliştirilen inşaatının ruhsatlandırılmasında bir engel olmayacağını ifade eden bir tutanak i-mzaladılar. Davacı tadilat projesinden sonra inşaatı devam ettirip tamamladı.

Davalı 2, Davacıya gönderdiği 22.4.2002 tarihli bir ihbarla, Davacı ile aralarında bulunan 15.7.1996, 1.7.1997 ve 10.5.2000 tarihli kira sözleşmelerini 24.4.2002 tarihinden iti-baren feshetti. Davacı, Davalılar aleyhine Girne Kaza Mahkemesinde bir hukuk davası açarak, Kaza Mahkemesinden, diğer talepleri yanında, Davalıların Davacı ile aralarındaki kira sözleşmelerini haksız feshettiği, Davacının konu taşınmaz malların sözleşmeli -kiracısı olduğu hususlarında tesbit kararı talep etti. Davalıların Müdafaa Takririnde aşağıdaki dört husus fesih nedeni olarak verilmektedir:
a- Taraflar arasındaki sözleşmelere göre Davalı 2'nin yazılı onayını almadan Davacı kiralanan arazide herhangi bi-r inşaat tadilat yapamaz, ancak Davalı 2'nin uygun bulduğu ve yetkili mercilerin izin verdiği yapılabilir. Davacı izin almadan parsel 87/1/5/2 ve parsel 87/1/5/1 içerisine inşaat yapmıştır.
b- 10.5.2000 tarihli sözleşmeye göre, sözleşmeye konu parsel 87/-1/5/1 üzerine kalıcı bina inşaatı yapamayacak olan Davacı, buraya restoran olarak kullanılan bina yapmıştır.
c- Davacı, Davalılardan kiraladığı parsel 87/1/5/2 ile parsel 87/1/5/1'i sözleşmelere aykırı olarak, Davalılardan izin almadan, Sezai Kıraçoğlu'n-un işgaline izin vermiştir.
d- Parsel 87/1/5/2 ile parsel 87/1/5/1'e yapılan inşaatlar Davacının kirasında olmayan komşu parsellere de taşmıştır.

Huzurundaki şahadeti ve özellikle Davacının parsel 87/1/5/2 ve parsel 87/1/5/1 ile ilgili tadilat projesin-i uygun bulan Davalı 2'nin 7.3.2000 tarihli yazısını değerlendiren Kaza Mahkemesi, parsel 87/1/5/2 ve parsel 87/1/5/1 içerisine yapılan inşaatın, izinsiz olduğunu, Davalıların izni/onayı olmadan yapıldığını kabul etmedi. Kaza Mahkemesi, yine, Davacının tad-ilat projesini uygun bulan Davalı 2'nin parsel 87/1/5/1 üzerine restoran yapılmasına onay verdiği, bundan yakınamayacağı, keza parsel 87/1/5/2 üzerine inşa edilen restoranın, tadilat projesi ile parsel 87/1/5/1'e taşan mutfağının, betonarme bir yapı olmadı-ğı, kalıcı inşaat özelliğini haiz olmadığı bulgularına vardı.

Kaza Mahkemesinin vardığı bulgulara göre, tadil edilmiş proje uyarınca parsel 87/1/5/2 ve kısmen 87/1/5/1 üzerine yapılan inşaat sonucu, konu yerde 2001 yılı başlarında bir restoran hizmet ver-meye başladı. 2001 yılı Haziran ayında, Davacının yurt dışında olduğu sırada Sezai Kıraçoğlu restoranı işgal etti ve bu tarihten sonra Davacının restorana girmesini engelledi. Davacı ile Sezai Kıraçoğlu arasında bir ihtilaf doğdu ve bu ihtilafın çözümü içi-n Davalı 2'nin de bilgisi dahilinde bazı girişimler, görüşmeler oldu. Bu safhada Sezai Kıraçoğlu'nun avukatı Davalılara gönderdiği 27.11.2001 tarihli bir yazı ile Davacının Davalılardan kiraladığı parsel 87/1/5/2 ile 87/1/5/1'i Sezai Kıraçoğlu'na devretmek- için Sezai Kıraçoğlu ile anlaşma yaptığını bildirip anlaşmadaki taahhütlerini yerine getirmek için konu parsellerin Sezai Kıraçoğlu'na kiraya verilmesini talep etti. Avukat bu yazısına Davacı ile Sezai Kıraçoğlu arasında yapılan 16.9.2001 tarihli bir sözl-eşmenin suretini de ekledi. Davacı ile Sezai Kıraçoğlu arasındaki sorun çözüme kavuşturulamadı ve Davacı, Sezai Kıraçoğlu'nun konu yerde izinsiz inşaat yaptığı şikayeti ile Girne Belediyesine, Sezai Kıraçoğlu tarafından tehdit edildiği şikayeti ile Davalı -1'e ve Başsavcılığa yazılar yazdı, Girne Kaza Mahkemesinde Sezai Kıraçoğlu aleyhine 1939/01 sayılı hukuk davasını ikâme etti.

Huzurundaki tüm şahadeti değerlendiren Kaza Mahkemesi parsel 87/1/5/2 ile parsel 87/1/5/1'i Davacının kendi iradesi ile Sezai Kı-raçoğlu'nun işgaline terketmediği sonucuna vardı.

Parsel 87/1/5/2'de başlatılan ve tadilat projesi ile parsel 87/1/5/1'e de sarkan inşaatın Davacının kirasında olmayan üç başka parsele, parsel 87/1/4'e 900 ayak kare, parsel 91/10'daki sahil şeridine 3000- ayak kare ve parsel 91/11'deki sahil şeridine 100 ayak kare taştığı şahadetten görülmektedir; ancak Kaza Mahkemesi, Davacının, parsel 87/1/5/2 üzerine inşa edilen ve belirtildiği gibi diğer parsellere de taşan restorandan, Haziran 2001 tarihinde Sezai Kır-açoğlu tarafından dışlandığını, restoranın Sezai Kıraçoğlu'nun işgalinde olduğunu, Davacının 27.11.2001 tarihli yazısı ile parsel 87/1/5/2'de kaçak inşaat başlatıldığını Girne Belediyesine ihbar ettiğini ve diğer tüm şahadeti değerlendirdikten sonra konu t-aşmalardan Davacının sorumlu olmadığı ve bu taşmalar nedeni ile parsel 87/1/5/2 ve parsel 87/1/5/1 ile ilgili sözleşmelerin feshinin haklı olmadığı bulgusuna vardı.

Sonuç olarak Kaza Mahkemesi Davalıların Davacı ile aralarında olan kira sözleşmelerini ha-ksız feshettikleri kararına vardı.

Davalılar Kaza Mahkemesinin kararından istinaf ettiler. Davalıların istinaf sebeplerine göz atıldığında, Davalılar esas itibarı ile Kaza Mahkemesinin, Davacıya ve Davacı tanıklarına inanmakla hata ettiğinden, huzurundak-i şahadeti yanlış değerlendirdiğinden yakınmaktadırlar. Davalılar, diğer hususlar yanında, Kaza Mahkemesinin, yapılan inşaata Davalıların izin verdiği, restoranı Sezai Kıraçoğlu'nun işgaline Davacının izin vermediği bulgularına varmakla, başka parsellere t-aşan inşaatlardan Davacıyı sorumlu tutmamakla hata ettiğini iddia etmektedirler.

Sezai Kıraçoğlu'nun avukatının 27.11.2001 tarihli yazısına eklediği Davacı ile Sezai Kıraçoğlu arasındaki 16.9.2001 tarihli sözleşmeye göz atıldığında, Sözleşmenin Konusu, A-maçları ve Şartları başlığı altında, "işbu sözleşmeşmenin konusu ve amaçları....taraflar arasındaki uyuşmazlıkları çözmek ve yine bu bağlamda olmak üzere bu çözüm için tarafların mutabık kaldıkları karşılıklı hak, mükellefiyet ve taahhütlerini tespitten ib-arettir" ifadesinin yer aldığı görülmektedir. Bu sözleşme kendiliğinden, Davacının, kirasında olan parsel 87/1/5/2 ile 87/1/5/1'i Sezai Kıraçoğlu'na devrettiğini, sözleşmede kullanılan ve yukarıda verilen ifadeden, göstermemektedir. Davacı ile Sezai Kıraço-ğlu konu parsellerin Sezai Kıraçoğlu'na devrini görüştüler, karşılıklı hak ve taahhütlerini belirlediler, ancak bu sözleşme, Kaza Mahkemesinin bulgusuna göre, Sezai Kıraçoğlu'nun taahhütlerini yerine getirmemesi nedeni ile uygulamaya konmamış, sözleşmenin -icrasına gidilmemiştir. 63/93 sayılı Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası, madde 20'ye göre, kiracı, kira süresi içinde Maliye Bakanlığının onayını almak koşulu ile, kira sözleşmesini ve taşınmaz hazine malını, üzerindeki yatırım ile -birlikte başkalarına devredebilir; bu durumda Davacı ile Sezai Kıraçoğlu'nun 16.9.2001 tarihli sözleşmeyi kaleme almaları gayet doğaldır. Avukatın 27.11.2001 tarihli yazısını, yazıya ekli 16.9.2001 tarihli sözleşmeyi, sözleşmenin Davacı ile Sezai Kıraçoğlu- arasında Davalı 2'nin bilgisi dahilinde yürütülen uzlaşma çabaları içerisinde hazırlandığını, Haziran 2001'de Sezai Kıraçoğlu'nun Davacıyı restorana girmekten engellediğini ve konu ile ilgili önündeki diğer sözlü şahadeti birlikte tezekkür eden Kaza Mahke-mesi parsel 87/1/5/2 ile parsel 87/1/5/1'i Davacının kendi iradesi ile Sezai Kıraçoğlu'nun işgaline terketmediği bulgusuna vardı.

Tanıkları ve şahadeti en iyi değerlendirebilecek olan Mahkeme, şahadetleri esnasında tanıkları dinleyen ve izleyen Mahkemedi-r. Tanıkları dinlemeyen ve izlemeyen Yargıtay, tanıkları dinleme ve izleme avantajına sahip olan Mahkemenin tanıkları ve şahadeti değerlendirmesine ve vardığı olgusal bulgulara ilke olarak müdahale etmez. Tanıkları ve şahadeti değerlendiren Alt Mahkemenin -vardığı bulgulara Yargıtay ancak Alt Mahkemenin bulgularının açıkça hatalı olduğunun veya bu bulguların değer taşıdığı kabul edilen şahadetle desteklenmediğinin görülmesi halinde müdahale edebilir; Alt Mahkemenin önündeki şahadet vardığı bulgulara makul ol-arak varabilmesine açıksa, Yargıtay Alt Mahkemenin bulgularına müdahale etmez. Alt Mahkemenin tanıkları ve şahadeti yanlış değerlendirdiğinden, Alt Mahkemenin bulgularının hatalı olduğundan yakınan taraf, Yargıtayı, bu yakınmalarında haklı olduğuna ikna et-mekle yükümlüdür.

Kaza Mahkemesinin kararını ve tutanakları incelediğimizde Kaza Mahkemesinin Davacıya ve Davacı tanıklarına inanmakla hata ettiği, şahadeti hatalı değerlendirdiği hususlarında tatmin olmadık. Kaza Mahkemesi önündeki, Kaza Mahkemesinin do-ğru kabul edip değer verdiği şahadet, Kaza Mahkemesinin vardığı bulgulara makul olarak varılmasına açıktı. Kaza Mahkemesi hangi tanığın şahadetini tercih ettiğini, hangi şahadete değer verdiğini gerekçe göstererek açıklamış ve bu şahadet ışığında yukarıda -verilen temel bulgulara varmıştır; Kaza Mahkemesinin bulgularına ve bu bulgular ışığında vardığı kararına müdahale etmeyi uygun görmeyiz.

Yukarıda ifade edilenler ışığında istinaf reddedilir.
Masraflar İstinaf Eden/Davalılar tarafından ödenecektir.




-Nevvar Nolan Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç


22 Kasım, 2007























7






Full & Egal Universal Law Academy