Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 74/2008 Dava No 41/2013 Karar Tarihi 13.11.2013
Numara: 74/2008
Dava No: 41/2013
Taraflar: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu ile İhtiyat Sandığı Dairesi adına İhtiyat Sandığı Dairesi Müdürü arasında
Konu: Fona devredilen bankalarda bulunan mevduatların ödenmesi talebi - Davacının 74/1991 sayılı yasa altında fonun kapsamında olmadığını,40/2001 sayılı Yasa, Davacının mevduatlarını da fon kapsamına alamasına rağmen, herhangi bir sigorta primi ödemediği için dava konusu mevduatları kapsamadığı iddiası. İstinaf sebepleri, uygulanan faiz oranları hariç ret ve iptal edilir.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 13.11.2013

-D. 41/2013 Yargıtay/Hukuk No: 74/2008
(Lefkoşa Dava No: 3871/2003)
YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.

Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Hüseyin Besimoğlu, Mehmet Türker.


İstinaf eden: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, KKTC Merkez - Bankası - Lefkoşa
(Davalı)

ile

Aleyhine istinaf edilen: İhtiyat Sandığı Dairesi adına İhtiyat Sandığı Dairesi Müdürü - Lefkoşa
(Davacı)

A r a- s ı n d a.

İstinaf eden namına: Avukat Salih Çağdaşer
Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Ezer Özsoy.


Lefkoşa Kaza Mahkemesi Başkanı Narin F. Şefik ve Yargıç Talat Usar'ın 3871/2003 sayılı davada 11.7.2008 tarihinde verdiği karara karşı Davalı tara-fından yapılan istinaftır.

------------

K A R A R

Şafak Öneri: Davacı/aleyhine istinaf edilen (kararda davacı diye anılacak) yasa ile kurulmuş tüzel kişiliği haiz bir fon-dur. Davalı/istinaf eden (kararda davalı diye anılacak) ise, amacı KKTC'-deki bankalara yatırılan tasarruf mevduatlarını sigorta ettirmek ve tasarruf mevduatı sahiplerinin haklarını korumak olan, yasa ile kurulmuş, tüzel kişiliği haiz bir fon-dur.

Davacı, davalıya 21/3/2000 tarihinde devredilen Hürbank Ltd ve Everest Bank Lt-d.de, 9/10/2000 tarihinde devredilen Kıbrıs Kredi Bankası Ltd.de ve 31/3/2002'de devredilen Endüstri Bankası Ltd.de, TL ve döviz olmak üzere muhtelif tasarruf mevduatı bulunduğunu, bu mevduatların sigorta kapsamında olduğu için, davalı fon tarafından ödenm-esi gerek-tiğini ileri sürerek, Lefkoşa Kaza Mahkemesinde huzurumuzdaki istinafa konu davayı dosyaladı.
Davayı dinleyen Alt Mahkeme, neticede, davacının talepleri doğrultusunda mezkûr bankalardaki mevduat ve faizleri için davacı lehine hüküm vermesi üzeri-ne, Alt Mahkeme kararının hatalı olduğunu iddia eden davalı, huzurumuzda bulunan bu istinafı dosyaladı.
İstinaf ihbarnamesi 8 istinaf sebebi ihtiva etmesine rağmen, istinafın duruşmasında ileri sürülen argümanlara göre, 4 baş-lık altında özetlenebilir:
1-- Alt Mahkemenin, davacının davalı fonun kapsamında olduğuna ilişkin bulgusu hatalıdır.
2- Alt Mahkemenin, davacı lehine faiz emri vermesi hatalıdır.
3- Alt Mahkemenin, davacının Endüstri Bankasında bulunan mev-duatına, mezkûr banka tarafından önceki dönem-de tahakkuk etti-rilmeyen faizler için de hüküm vermesi hatalıdır.
4- Alt Mahkeme, davalının ödeme güçlüğü içinde olmasına rağ-men, dava konusu meblağlar için, davacı lehine hüküm ve emir vermekle hatalı davranmıştır.

İNCELEME:
1. İstinaf sebebi:
Daval-ı, dava konusu mevduatların, ilgili bankalara, 74/1991 sayılı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yasası yürürlük-te olduğu bir zamanda yatırıldığını, davacının bu Yasa altında davalı fonun kapsamında olmadığını, 40/2001 sayılı Yasa, dava-cının mevduatlarını da- fon kapsamına almasına rağmen, herhangi bir sigorta primi ödenmediği için, dava konusu mevduatları kapsamadığını iddia etmektedir.

Dava konusu mevduatların, 74/1991 sayılı Yasa yürürlükte iken yatırıldıkları ve mezkûr Yasa altında davalının kapsamın-da- olmadıkları ihtilaf konusu değildir. Bilahare 10/3/2000 tarihinde yürürlüğe giren 21/2000 sayılı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yasası ile 74/1991 sayılı Yasa yürürlükten kal-dırılmıştır. 21/2000 sayılı Yasa'nın 2 ve 9(1) maddeleri altında davacının, Yasa-'nın yürürlüğe girdiği tarihten sonra yatıracağı mevduatlar da davalı fon kapsamına alınmış olmasına rağmen, Geçici 1. maddesi altında, Yasa yürürlüğe girmezden önce yatırılan dava konusu mevduatlar fon kapsamı dışında tutulmuştur.
21/2000 sayılı Yasayı yü-rürlükten kaldıran, 40/2001 sayılı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yasası ise, ilk kez davacının dava konusu mevduatları hususunda geriye dönük bir hukuki düzenleme getirmektedir. 40/2001 sayılı Yasa'nın konu ile ilgili Geçici 1. maddesi şöyledir:

"Geçici- Madde 1.
Bu Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce yönetimine el konulan bankalardaki gerçek kişilere ait mevduatlar ile yönetimine el konulan bankalardaki "banka" kelimesini kullanan ve bankacılık faaliyetini yürüten kooperatiflerin ve İhtiyat Sandı-ğı Fonunun tüm mevduatları, Fonun sigortası kapsamındadır."

Görüldüğü gibi, bu madde, dava konusu mevduatları davalı fonun kapsamına almaktadır.

Davalının iddialarına göre, bu madde, sigorta primi yatı-rılmış mevduatları kapsamaktadır. Dava konusu me-vduatlar için sigorta primi yatırılmadığı cihetle, bu mevduatlar sigorta kapsamında değildir.

40/2001 sayılı Yasa incelendiğinde, fondan yararlanabilmek için, sigorta primi yatırılması gerektiğine dair bir kriter yer almadığı açıklıkla görülmektedir. Dav-alı fonun kaynakları, 40/2001 sayılı Yasa'nın 7(1) maddesinde sıralanmıştır. Buna göre, fonun kaynakları sadece sigorta primlerinden oluşmamak-ta, örneğin "bütçeden aktarılan avans miktarı" "Türkiye'den ve/veya diğer ülkelerden bu amaçla sağlanacak yardıml-ar" kalemleri gibi miktarı belirgin olmayan, ihtiyaca göre tesbit ve elde edilmesi öngörülen kaynaklar da bulunmaktadır. Yine, Geçici 1. maddenin amacının, yaşanan banka krizinin, ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak olduğu da dikkate alın-dığınd-a, sigorta primi ödenmeyen mevduatların kapsam dışı olduğu sonucuna varmak olanaksızdır.

İfade edilenler ışığında, Alt Mahkemenin bu başlık altın-daki kararı hatalı olmadığından, 1. istinaf sebebi reddolunur.

2. İstinaf sebebi:
Alt Mahkeme kararının, -dava konusu mevduatlara uygulanacak faiz oranlarının ne olması gerektiğine ilişkin bölümü şöyle-dir:

"Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu yasalarında "faiz" kelimesi olmamakla birlikte 21/00 sayılı Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu yasasının 9'uncu maddesi ile- "tüm tasarruf mevduatları fonunun sigortası altında" oldukları kabul edilmiştir.
40/01 sayılı yasanın 9'uncu maddesi de yine "tüm tasarruf mevduatları"'ndan bahseder.
Bir Tasarruf Mevduatının içerisinde tabii ki faiz de vardır. Bankacılığın en teme-l kuralı, bankaya yatırılan paraya faiz ödeneceğidir. Mevduatın yatırıldığı süreye bağlı olarak bu faiz oranı değişmektedir, ancak her tasarruf mevduat hesabına faiz de dahildir veya faiz hesabın bir parçasıdır. Bu nedenle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu me-vduatı öderken faiz ödeme sorumluluğunu da yüklenmiş olur. Uygulanacak faiz oranları banka ile mevduat sahibi arasında belirlenmiş olur veya banka Merkez Bankasına uyguladığını bildirdiği faiz oranları kullanılır. Bu devrede Kıbrıs Kredi Bankasının uygulad-ığı faiz oranları emare 1 yazıda belirtilmiştir. Endüstri Bankası ise senet üzerinde uygulanacak faiz oranını yazmıştır. Bu durumda davacının sunduğu şahadet doğrultusunda davalının, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu yasası kapsamında olduğunu kabul ettiğimiz- Hürbank ve Everest Bank'daki mevduatlara ve yine fon kapsamında olduğu kabul edilen Kıbrıs Kredi Bankası ile Endüstri Bankasındaki mevduatlara banka tarafından uygulanacak faiz oranlarını ödeme tarihine kadar uygulaması gerektiğini de kabul eder ve bulgu -yaparız."

Davalı, 40/2001 sayılı Yasada, fonun kapsamında olan mev-duatlara faiz ödenmesini de öngören bir düzenleme olmadığı ne-deniyle, Alt Mahkeme kararının hatalı olduğunu iddia etmek-tedir.

Mezkûr Yasada, fon kapsamında olan mevduatlara faiz uygu--lanacağına dair açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte, Alt Mahkeme kararında doğru olarak tesbit edildiği gibi, her mev-duat aynı zamanda faiz de içermekte olduğundan, Alt Mahkemenin bu husustaki kararı hatalı değildir.

Alt Mahkeme tarafından, dava -konusu hesaplara uygulanması hükme bağlanan faiz oranları ve vadeye (tediye tarihi) karşı istinaf dosyalanmadığı cihetle, bu hususlarla ilgili olarak karar üretilmesi söz konusu değildir.

3. İstinaf sebebi:
Endüstri Bankası Ltd., 31/3/2002 tarihinde, -davalı fona devredilmiştir. Kayıtlara göre, davacının mevduatı 1/1/1999 tarihi itibarıyle faizler dahil 6,307,863.50 USD idi. Bu rakam, yıllık %9.50 faiz taşımasına rağmen, davalı fona dev-redildiği tarihe kadar olan faiz, mevduata dahil edilmemiştir.
Dav-alı, bu hesaba Everest Bankası tarafından mezkûr dönem için faiz uygulanmamasının davacı ile aralarında olan bir ihtilaf-tan kaynaklanabileceğini, bu nedenle davalının bu miktardan sorumlu olamayacağını iddia etmektedir.

Mahkeme huzurunda, mezkûr dönem i-çin faiz ödemesi yapıl-mamasını haklı kılacak herhangi bir şahadet yoktur.
Davalının tasarruf mevduatları ile ilgili sorumluluğu, adı geçen bankanın davalıya devredildiği tarihteki bakiye üzerin-den hesaplanır. Bu rakama, o güne kadar tahakkuk eden ve/vey-a etmesi gereken faizler de dahildir.

Söylenenler ışığında, Alt Mahkemenin konu ile ilgili kararı hatalı olmadığından, bu başlık altındaki istinaf sebebi reddolunur.

4. İstinaf sebebi:
Davalı, sigorta fonunda yeterli nakit olmadığı nedeniyle, davacıy-a ödeme yapılamadığından emare 21 ile gayrimenkul takası önerildiğini, davacının teklife olumlu bakmadığından bunun gerçekleşmediğini, fonda kaynak sıkıntısı olduğundan ödeme kabiliyeti olmadığını, bu nedenle 40/2001 sayılı Yasa'nın 13. maddesi altında, al-eyhine hüküm verilemeyeceğini iddia etmektedir.

Davalının bu iddiasının dayanağı olan 40/2001 sayılı Yasa'nın 13. maddesi şöyledir;

"Ödeme biçim ve koşulları, Fondaki nakit olanakları dikkate alınarak Fon Yönetim Kurulunca hazırlanıp Bakanlar Kurulu-nca onaylanacak ve Resmi Gazete'de yayımlanacak bir tüzük ile belirlenir."

Görüldüğü gibi, bu madde, sigorta kapsamındaki mevduat-ların nakit olanakları ölçüsünde ödeneceğini, bu ödemenin nasıl ve ne koşullarla yapılacağı hususunda ise tüzük çıka-rılma-sını öngörür.
Mezkûr madde altındaki düzenleme, sigorta kapsamındaki mevdu-atların ödeme şekli ve/veya koşulları ile ilgili olup, ihtilaf konusu mevduatlar hakkında hüküm verilmesini engellememek-tedir.

Sonuç olarak istinafın red ve iptal edilmesi görü-şündeyim.

Hüseyin Besimoğlu: Sayın Şafak Öneri'nin istinaf sebepleri ile ilgili vardığı sonuca aynen katılır ve benimserim. Ancak, hükümlü borç miktarları üzerinden uygulanacak olan faizler konusunda farklı görüşte olduğumu belirtmek isterim.

İst-inaf kararı ışığında, Alt Mahkemenin hükmü aynen uygulanacaktır.

Alt Mahkemenin kararına göre; hükümlü borca uygulanacak olan faiz oranları, ilgili bankaların uyguladıkları faiz oran-ları ışığında, kararda tespit edilen tarihlerden itibaren, ta-mamen ted-iye tarihine kadar olan süre içindir.

Alt Mahkemenin, kararında ifade etmiş olduğu gibi ,faizin uygulanmasının başlayacağı tarihler, 1.1.2001, 7.11.2006 ve 26.12.2006 tarihleridir.

KKTC Merkez Bankası, Türk Lirası ve Döviz mevduatlarına, 28.11.2001 - 1-.9.2013 tarihleri arasında değişik faiz oranları uygulamaktadır.(gör:KKTC MERKEZ BANKASI internet sitesi) (www.kktcmerkezbankasi.org)(faiz oranları)

Türk Lirası ve Döviz mevduatlarına uygulanan faiz oran-ları, tarihlere göre farklı olduğundan, hükümlü bor-ca uygulan-ması gereken faiz oranları da farklı tarihler dikkate alınarak hesaplanmalıdır.

KKTC Merkez Bankasının Türk Lirası ve Döviz mevduatlarına uyguladığı faiz oranları tarihlere göre değişiklik arzettiğin-den, Alt Mahkemenin faizler konusundaki hük-münün KKTC Merkez Bankasının uyguladığı faiz oranlarına göre aşağıdaki şekilde değiştirilmesi gerektiği görüşündeyim:

1.Talep takririnin 14C ve D fıkraları altında, 1,869.024 TL ile bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 9.6.2003 tarihine kadar %35 faiz- ve 10.6.2003 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Türk Lirasına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

2. Talep takririnin 14 G ve H fıkraları altında, 254,515.01 ABD doları ile bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tar-ihinden 28.11.2001 tarihine kadar %4 faiz ve 29.11.2001 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının ABD dolarına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

3. Talep takririnin 14 E ve F fıkraları altında, 139,239.68 Euro ve- bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 28.11.2001 tarihine kadar %4 faiz ve 29.11.2001 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Euro'ya uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

4. Talep takririnin 14 İ ve J fıkralar-ı altında, 506,884 TL ve bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 9.6.2003 tarihine kadar %35 faiz ve 10.6.2003 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Türk Lirasına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

5. Talep t-akririnin 14 M ve N fıkraları altında, 221,239 sterlin ve bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 28.11.2001 tarihine kadar %4 faiz ve 29.11.2001 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının sterline uyguladığı yıllık faiz- oranları kadar faiz;

6. Talep takririnin 14 R ve S fıkraları altında, 118,833 ABD doları ve bu meblağ üzerinden, 7.11.2006 tarihinden 26.10.2007 tarihine kadar % 4 faiz ve 27.10.2007 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankas-ının ABD dolarına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

7. Talep takririnin 14 T ve U fıkraları altında, 3,911 Euro ve bu meblağ üzerinden, 7.11.2006 tarihinden 20.9.2007 tarihine kadar %4 faiz ve 21.9.2007 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarih-ine kadar, KKTC Merkez Bankasının Euro'ya uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

8. Talep takririnin 14 V ve Y fıkraları altında, 391,192.05 sterlin ve bu meblağ üzerinden, 7.11.2006 tarihinden 25.3.2008 tarihine kadar %4 faiz ve 26.3.2008 tarihinde-n itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının sterline uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

9. Talep takririnin 14 O ve P fıkraları altında, 1,408,222.18 ABD doları ve bu meblağ üzerinden, 26.12.2006 tarihinden 24.3.2008 tarihin-e kadar %2 faiz ve 25.3.2008 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının ABD dolarına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz.

Mehmet Türker: Sayın Yargıç Şafak Öneri'nin faizler hariç
vardığı sonuca aynen katılırım. Hü-kümlü borç miktarlarına uygulanacak faizler konusunda ise, Sayın Yargıç Hüseyin Besimoğlu'nun görüş ve vardığı neticeye katılırım.

Mahkeme: Sonuç olarak, istinaf sebepleri, uygulanan faiz oranları hariç red ve iptal edilir, Alt Mahkeme kararı, dava kon-usu meblağlara uygulanan faiz oranları hususunda, Yargıç Şafak Öneri'nin karşı oyu ile aşağıdaki şekilde kısmen değiştirilir;

1.Talep takririnin 14C ve D fıkraları altında, 1,869.024 TL ile bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 9.6.2003 tarihine kadar -%35 faiz ve 10.6.2003 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Türk Lirasına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

2. Talep takririnin 14 G ve H fıkraları altında, 254,515.01 ABD doları ile bu meblağ üzerinden, 1.1.-2001 tarihinden 28.11.2001 tarihine kadar %4 faiz ve 29.11.2001 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının ABD dolarına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

3. Talep takririnin 14 E ve F fıkraları altında, 139,239.68- Euro ve bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 28.11.2001 tarihine kadar %4 faiz ve 29.11.2001 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Euro'ya uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

4. Talep takririnin 14 İ ve -J fıkraları altında, 506,884 TL ve bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 9.6.2003 tarihine kadar %35 faiz ve 10.6.2003 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Türk Lirasına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;-

5. Talep takririnin 14 M ve N fıkraları altında, 221,239 sterlin ve bu meblağ üzerinden, 1.1.2001 tarihinden 28.11.2001 tarihine kadar %4 faiz ve 29.11.2001 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının sterline uyguladığı- yıllık faiz oranları kadar faiz;
6. Talep takririnin 14 R ve S fıkraları altında, 118,833 ABD doları ve bu meblağ üzerinden, 7.11.2006 tarihinden 26.10.2007 tarihine kadar % 4 faiz ve 27.10.2007 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Me-rkez Bankasının ABD dolarına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

7. Talep takririnin 14 T ve U fıkraları altında, 3,911 Euro ve bu meblağ üzerinden, 7.11.2006 tarihinden 20.9.2007 tarihine kadar %4 faiz ve 21.9.2007 tarihinden itibaren, tamamen t-ediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının Euro'ya uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

8. Talep takririnin 14 V ve Y fıkraları altında, 391,192.05 sterlin ve bu meblağ üzerinden, 7.11.2006 tarihinden 25.3.2008 tarihine kadar %4 faiz ve 26.3.200-8 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının sterline uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz;

9. Talep takririnin 14 O ve P fıkraları altında, 1,408,222.18 ABD doları ve bu meblağ üzerinden, 26.12.2006 tarihinden 24.3-.2008 tarihine kadar %2 faiz ve 25.3.2008 tarihinden itibaren, tamamen tediye tarihine kadar, KKTC Merkez Bankasının ABD dolarına uyguladığı yıllık faiz oranları kadar faiz.

İstinaf masrafları, istinaf eden tarafından ödenecektir.




Şafak Öneri - Hüseyin Besimoğlu Mehmet Türker
Yargıç Yargıç Yargıç

13 Kasım 2013











11






Full & Egal Universal Law Academy