Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 70/2006 Dava No 3/2009 Karar Tarihi 03.05.2009
Numara: 70/2006
Dava No: 3/2009
Taraflar: Sodhan Ltd. ile Borahan Berkin ve diğeri arasında
Konu: Tazminat talebi - Trafik kazası nedeniyle zarar ziyan talebi - İspat külfeti - Şahadet
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 03.05.2009

-D.3/2009 Yargıtay/Hukuk: 70/2006
(Dava No: 4732/2003;Lefkoşa)


YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.

Mahkeme Heyeti:Mustafa H. Özkök, Gönül Erönen, Seyit A. Bensen.


İstinaf eden: Sodhan Limited, Lefkoş-a
(Davalı No.2)


ile -


Aleyhine istinaf edilen: 1. Borahan Berkin, Lefkoşa
2. Güneş Sigorta A.Ş., Lefkoşa
(Davacılar)


- A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Avukat Enver Öztürk
Aleyhine istinaf edilenler namına: Avukat Ali Dana ve
Ortakları adına Avukat Faik Dana.


Lefkoşa Kaza Mahkemesi Başkanı Narin F. Şefik ve Yargıç Talât
Usar'ın 4732/03 s-ayılı davada 25.9.2006 tarihinde verdiği
karara karşı Davalı No.2 tarafından yapılan istinaftır.


------------------


H Ü K Ü M
-

Mustafa H. Özkök: Davacı, Lefkoşa Kaza Mahkemesinde
dosyalamış olduğu, 4732/2003 sayılı davasında Talep Takririnde
özetle; EF 075 plâkalı aracın sahibi olduğunu, Davacı No.2'nin
ise sigortacılıkla iştigal eden Limited bir Şirket olduğunu,
Davalı No.2'n-in ise EJ 376 plâkalı aracın kayıtlı sahibi olduğunu, Davalı No.1'in ise Davalı No.2'nin müstahdemi

olduğunu, keza Davalı No.2'nin Davalı No.1'in işvereni olduğu cihetle Davalı No.1'in haksız fiillerinden sorumlu olduğunu, Davacı No.2'nin Davacı No.1'e a-it EF 075 plâkalı aracı sigortaladığı takriben 16.8.2003 tarihinde Davalı No.1'in
EJ 376 plâkalı araç ile Davalı No.2'nin izni ile ve/veya Davalı No.2'nin işi ve/veya maksatları için kullandığı bir sırada Lefkoşa Bedreddin Demirel Caddesi'nde seyir halind-e iken dikkatsiz bir şekilde Davacı No.1'in kullandığı EF 075 plâkalı aracına çarparak bir trafik kazasına sebebiyet verdiğini ve kaza sonucu Davacı No.1'e ait EF 075 plâkalı aracın hasar görmesine neden olduğunu belirterek Davalı No.1'in dikkatsiz ve ihma-lkâr-lıklarını izah ettikten sonra zarar ziyan olarak 15,750 Euro ve bu miktar üzerinden yasal faiz ve dava masrafı talebinde bulunmuştur.

Davalılar ise dosyalamış oldukları Müdafaa ve Mukabil
Talebinde özetle; Davalı No.2'nin EJ 376 plâkalı aracın
-sahibi olduğu dışında Davacıların iddialarını reddetmiş
ve kazanın Davacı No.1'in EF 075 plâkalı aracını dikkatsiz
ve ihmalkâr bir şekilde sürmesi neticesi meydana geldiğini
ileri sürerek Davacı No.1'in kusur ve dikkatsizliklerinin
tafsilâtını verdikten so-nra Davacı No.1'in taleplerinde
haksız olduğunu belirterek Davalı No.2'ye ait EJ 376 plâkalı
araçta 9,200 Euro hasar meydana geldiğini ileri sürerek
Mukabil Talep olarak Davacı No.1'den 9,200 Euro ve yasal
faiz ödenmesi talebinde bulunmuştur.

Dava-nın duruşmasına başlanacağı sırada taraflar müşterek beyanda bulunup tanık çağırmayacaklarını sadece Mahkemeye
hitap edeceklerini beyan ederek Mahkemeye sadece hitapta bulunmuşlardır.

Tarafların müşterek beyanları ve Talep Takriri ile
Müdafaa ve M-ukabil Talebi inceleyen İlk Mahkeme, Davalı
No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi olduğunu ve kaza sırasında Davalı No.2'nin işini yaptığına bulgu yaparak Davalı No.2'yi
Davalı No.1'in kusurlarından sorumlu bularak yapılan müşterek beyanı da dikkate aldıktan- sonra Davacılar lehine ve Davalılar aleyhine 11,025 Euro ve 19.11.2003 tarihinden itibaren yasal
faiz ödenmesi için ve Mukabil Talep olarak da Davacı No.1'in Davalı No.2'ye 2,760 Euro ödenmesine ve bu miktar üzerinden 19.11.2003 tarihinden itibaren yasal -faiz ödenmesine emir vermiştir.

Bu karara karşı Davalı No.2 dosyalamış olduğu işbu
istinafı ile Davalı No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi
olduğu kabul edilmediği ve bu hususta Davacı tarafından
şahadet sunulmadığı halde Davalı No.1'in Davalı No.2'ni-n
müstahdemi olduğuna bulgu yapmakla İlk Mahkemenin hata
ettiği keza Davalı No.1'in Davalı No.2'nin işini yaptığı
bir esnada kazanın meydana geldiği hususunda da şahadet
olmamasına rağmen bu hususta da İlk Mahkemenin bulgu
yapmakla hata ettiğini ileri sürm-üştür. Keza Davalı No.1'in
Davalı No.2'nin müstahdemi olduğu ve Davalı No.2'nin işini
yaptığı bir sırada kaza yaptığına dair Davacı şahadet
sunmadığı halde ispat külfetinin Davalı No.2'ye geçtiğine
ve Davalı No.1'in müstahdemi olmadığını ispat etmediği
y-önündeki bulgusunun da hatalı olduğunu ileri sürmüş ve
İlk Mahkeme Davacının şahadet sunmadığı halde sadece Talep Takririndeki iddialarını dikkate alarak Davalı No.2 aleyhine
de hüküm vermekle de hatalı davrandığını beyan etmiştir.

İstinafın dur-uşması yapılmıştır. İstinaf Eden Avukatı
6 istinaf sebebi ileri sürmüş ise de istinafını bir bütün
olarak ele alarak İlk Mahkemenin Davalı No.1'in Davalı
No.2'nin müstahdemi olduğu ve keza Davalı No.1'in Davalı
No.2'nin işini yaptığı bir esnada kazaya seb-ebiyet verdi-
ğine bulgu yaparak bu bulguları ışığında Davalı No.2'yi
Davalı No.1'in haksız fiilinden dolayı sorumlu tutmakla
İlk Mahkemenin hata ettiğini ileri sürmüştür ve bu iddialarını
dikkate alarak istinafın kabul edilerek Davalı No.2 aleyhine
verile-n hükmün iptalini talep etmiştir.

Aleyine İstinaf Edilen Davacı Avukatı ise yaptığı
hitabında özetle; İlk Mahkemenin kararının doğru olduğunu,
Davalı No.2 araç sahibi olduğunu kabul ettikten sonra Davalı
No.1'in müstahdemi olmadığı yönünde şahadet -sunmadığı
nedeniyle şahadet yokluğunda Mahkemenin Davalı No.1'i
Davalı No.2'nin müstahdemi olduğuna dair karine oluştuğunu
keza şahadet yokluğunda Davalı No.1'in Davalı No.2'nin
müstahdemi olduğu sonucuna varıldıktan sonra Davalı No.1'in
Davalı No.2'nin -işini yaptığı sırada kazaya sebebiyet verdiği
hususunda karine oluşmaktadır ve bu karine ışığında Davalı No.1'in haksız fiilinden dolayı Davalı No.2'yi sorumlu
tutmakla İlk Mahkemenin herhangi bir hata yapmadığını ileri sürerek istinafın reddini talep etm-iştir.

Tarafların duruşmaya başlandığı sırada Mahkeme huzurunda
yaptıkları müşterek beyan şöyledir:

"Av.Faik:Bu safhada dava konusu kazanın oluşu-
munda davalı no:1'in %70 oranında, davacı 1'in
ise %30 oranında kusurlu ol-duğu, dava konusu
kaza neticesinde davacı no:1'e ait EF 075
plakalı araca 15,750 Euro hasar meydana
geldiği, yine dava konusu kaza neticesinde
davalı no:2'ye ait araca 9,200 Euro hasar
meydana geldiği hususlar-ında anlaştığımız
cihetle aramızdaki tek ihtilâflı konu davalı
no:2'nin, davalı no:1'in kullandığı aracın
sahibi olması nedeniyle davacılara karşı
dava konusu kaza neticesinde davalı no:1'le
birlikte sorumlu olu-p, olmayacağı hususunda
Mahkemeye yasal argüman sunma hususunda ve
şahit çağırmama huzurunda anlaşmış bulunmaktayız."



Yukarıdaki beyandan da anlaşılacağı gibi taraflar dava
konusu kazanın oluşumunda Davalı No.1'in %70, Davacı No.1-'in
ise %30 kusurlu olduğunu, Davacı No.1'e ait EF 075 plâkalı
araçta 15,750 Euro hasar meydana geldiğini, Davalı No.2'ye
ait EJ 376 plâkalı araçta ise 9,200 Euro'luk hasar meydana
geldiğini ve bu hususta anlaştıklarını beyan etmişlerdir.
Davalı No.1'in -kullandığı aracın Davalı No.2'ye ait olması nedeniyle Davalı No.2'nin Davalı No.1'in yapmış olduğu dava konusu kaza nedeniyle sorumlu olup olmadığı hususunda ise taraflar Mahkemeye şahadet çağırmayıp sadece hitap yapmakla yetineceklerini beyan etmişlerdir -ve Mahkemeye sadece hitapta bulunmuşlardır. İlk Mahkeme tarafların yapmış olduğu
hitapları ve huzurundaki Talep Takriri ile Müdafaa ve Mukabil Talep Takririni dikkate aldıktan sonra Davalı No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi olduğuna ve Davalı No.2'nin iş-ini yaptığı
bir sırada kazaya sebebiyet verdiğine ve bu nedenle Davalı No.2'nin Davalı No.1'in yapmış olduğu kazadan dolayı sorumlu tutarak Davalı No.1 ile birlikte aleyhine yukarıya aktarılan müşterek beyanı da dikkate alarak Davacı lehine ve Davalı
No.1- ve 2 aleyhine müştereken ve münferiden 11,025 Euro için
ve bu miktar üzerinden yasal faiz ödenmesine emir ve hüküm vermiştir.

Tarafların sunmuş oldukları Talep Takriri ile Müdafaa
ve Mukabil Talep Takriri incelendiği zaman Davacı taraf
Davalı No.1'i-n Davalı No.2'nin müstahdemi olduğunu ve
Davalı No.2'nin işini yaptığı bir esnada ve Davalı No.2'ye
ait aracı sürdüğü bir sırada kazaya sebebiyet verdiğini ve
bu nedenle Davalı No.2'nin de bu kazadan dolayı Davacı No.1'e
yapılan hasardan sorumlu olduğunu -ileri sürmektedir. Davalı-
lar ise dosyalamış oldukları Müdafaa ve Mukabil Taleplerinde
sadece kazaya methalder EJ 376 plâkalı aracın Davalı No.2'ye
ait olduğunu kabul etmekle beraber diğer hususlarda yani
Davalı No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi olduğu- ve Davalı
No.2'nin işini yaptığı bir sırada kazaya sebebiyet verdiği
hususlarını reddetmektedirler. Bu durumda yürürlükte olan
mevzuatımıza göre taraflar ileri sürdükleri iddialarını
ispat etmekle mükelleftirler. Bu prensip ışığında Davacı,
Talep Takri-rinde ileri sürdüğü hususlar hakkında yani
Davalı No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi olduğu ve Davalı
No.2'nin işini yaptığı bir sırada kazaya sebebiyet verdiği
hususlarını ispat etmekle mükellefti. Bu hususta Mahkemeye
şahadet ve şahadete ek olarak deli-ller sunması gerekirdi.
Davacı bu görevini yaptıktan sonra Davacının sunmuş olduğu
şahadetin ve/veya ibraz edeceği delilleri çürütmek ise
Davalı tarafa düşmekte idi. Davacı taraf ise bu hususları
ispat etmek için Mahkeme huzuruna herhangi bir şahadet
ve-/veya belge ve/veya delil ibraz etmiş değildir. Bu
durumda ispat külfetinin Davalıya geçtiği hususunda İlk
Mahkemenin yapmış olduğu bulgunun hatalı olduğu kanaatindeyiz
ve bu nedenle şahadet yokluğunda Davalı No.1'in Davalı
No.2'nin müstahdemi olduğu ve- Davalı No.2'nin işini yaptığı
sırada kazaya sebebiyet verdiği nedeniyle Davalı No.1'in
sebep olduğu kazadan dolayı Davalı No.2'yi sorumlu tutmakla
ve bu yönde yapmış olduğu bulgunun da hatalı olduğu
kanaatindeyiz.

İlk Mahkeme kararı incelendiği z-aman Mavi 26'da şunlar
belirtilmektedir:

"Burada müstahdem-işveren ilişkisinde ilk
nazarda işverenin müstahdeminin hareketlerinden
sorumlu olacağı kabul edilmektedir. Yani ilk
etapda müstahdemin, işverenin işi esnasında-
hareket ettiği kabul edilmektedir. Bu durumda
davalılar tarafından karşı ve/veya herhangi bir
şahadet sunulmadığı cihetle, kazada yer alan
aracın sahibi davalı 2 olduğu cihetle ilk
nazarda davalı 1'in davalı 2'ni-n müstahdemi
olduğu ve yine herhangi bir ve/veya karşı
şahadet yokluğunda, davalı 1'in kaza anında
davalı 2'ye ait aracı davalı 2'nin işi esnasında
kullandığı kabul edilmelidir. Netice itibarı
ile davalı 1'in %70 k-usur oranı ile sorumlu
kabul edildiği kazadan dolayı davacı 1'in düçar
olduğu zarardan her iki davalının da müştereken
ve münferiden sorumlu tutulması gerektiği kabul
edilmelidir."


Yukarıya iktibas edilen alıntıdan da- anlaşılacağı gibi
Davalılar tarafından karşı şahadet ve/veya herhangi bir şahadet
sunulmaması halinde Davalı No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi
olduğuna ve yine herhangi bir şahadet ve/veya karşı şahadet
yokluğunda Davalı No.1'in kaza anında Davalı No.2'y-e ait aracı
Davalı No.2'nin işi esnasında kullanıldığı kabul edilmelidir
denmektedir. Karşı şahadet sunulmadığı belirtildiğine göre
öncelikle Davacı tarafından bu konuda şahadet sunmuş olması
ve bu şahadeti tekzip etmek için Davalı tarafından karşı
şahade-t sunulmaması gerekmektedir. Davacı tarafın herhangi
bir şahadet sunmaması halinde Davalı tarafından karşı şahadet sunulması beklenemezdi.

Bu prensibi meselemize uyguladığımız zaman Davacı bir şahadet sunmuş ise ve Davalı taraf bu şahadeti tekzip ed-ici herhangi karşı bir şahadet sunmaz ise İlk Mahkeme huzurundaki şahadeti dikkate alarak keza Davalının da karşı şahadet
sunmadığı gözönünde bulundurularak bulgu yapma yetkisine haizdir.

Meselemizde bu prenip ters yüz edilmiş ve Davacı şahadet su-nmadan muaf tutularak sunulmayan şahadeti tekzip etme görevi Davalı tarafa yüklenmekle İlk Mahkeme hatalı davranmıştır.

Bu durumda İlk Mahkemenin vermiş olduğu kararın iptal edilmesi gerekmektedir. Ancak tarafların yukarıda atıfta
bulunulan müştere-k beyanları gözönünde bulundurularak Mahkemeyi bu yöne sevkeden taraflar olduğu ve tarafların şahadet sunmadan davayı sonuçlandırma yönündeki taleplerine Mahkemenin de katıldığı dikkate alındığı zaman, taraflara adaletsizlik
olmaması için Davalı No.2 aleyh-ineki hükmün iptal edilmesini
ve Davalı No.1'in Davalı No.2'nin müstahdemi olup olmadığına
ve kazanın Davalı No.2'nin işini yaptığı sırada meydana gelip gelmediği hususunda tarafların şahadet sunmasına fırsat vermek için dosyanın İlk Mahkemeye iadesinin uy-gun olacağı sonucuna varmış bulunmaktayız ve bu hususta bulgu yaparız.

Yukarıda varılan bulgular ışığında İlk Mahkemenin
Davalı No.2 aleyhindeki hükmü iptal edilir ve Davalı No.1'in
Davalı No.2'nin müstahdemi olup olmadığına, Davalı No.1'in
kaza y-aptığı sırada Davalı No.2'nin işini yapıp yapmadığına
ve netice itibarıyle Davalı No.1'in haksız fiilinden dolayı
Davalı No.2'nin sorumlu olup olmayacağına karar verebilmek
ve bu hususta tarafların usulüne uygun şahadet sunmalarına
fırsat vermek için dosya-nın İlk Mahkemeye iade edilmesine
emir verilir.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.



Mustafa H. Özkök Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç



5 Mart 2009




8






Full & Egal Universal Law Academy