Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 66/2014 Dava No 20/2015 Karar Tarihi 18.05.2015
Numara: 66/2014
Dava No: 20/2015
Taraflar: Girne Tapu Dairesi vasıtasıyle KKTC Başsavcılığı ile Christopher Stylianou ve diğeri arasında
Konu: Y-240/1974 referanslı ipoteğin kaldırılması talebi - İpoteğin Mahkemece iptal edilmesi - İptal kararının istinafı - İpoteğin hangi şartlarda Mahkemece iptal edilebileceği - 11/78 Taşınmaz Mal(Devir ve İpotek) Yasası, Md.36 - Terkedilmiş veya sahipsiz taşınmaz malın tarifi.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 18.05.2015

-
D.20/2015 Yargıtay/Hukuk 66/2014
(Girne Genel İstida No: 52/2013)

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti:Hüseyin Besimoğlu, Ahmet Kalkan, Emine Dizdarlı.

İstinaf eden: Girne Tapu Dairesi vasıtasıyla KKTC
Başsavcılık, Le-fkoşa.
(Ek Müstedaaleyh)

-ile-

Aleyhine istinaf edilen:1. Christopher Stylianou n/d Hristofis
Stylianou n/d Christoforos
Stylianou, Baf
2. Stypia Tourist Development Company -
Ltd. (Kayıt No: HE 4149) Girne.
(Müstedi)


A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Savcı Emine Tayfunsel

Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Murat M. Hakkı


Girne Kaza Mahkemesi Başkanı Tanju Öncül'ün, -Genel İstida No. 52/2013 sayılı davada, 19.3.2014 tarihinde verdiği karara karşı Ek Müstedaaleyh Başsavcılık tarafından yapılan istinaftır.

-----------

K A R A R


Hüseyin Besimoğlu: Müstediler, Girne Kaza Mahkemesinde 10.12.2013 tarihind-e dosyaladıkları 52/2013 sayılı Genel İstida ile Kıbrıs Emlak Bankası Ltd. lehine olan Y-240/1974 referanslı ipoteğin Girne Kaza Tapu Dairesi tarafından kaldırılmasına emir verilmesini talep ettiler.

İstidanın yapılan duruşması sonrasında, Alt Mahkemenin-
Y-240/1974 referanslı ipoteğin iptaline emir vermesi üzerine, Ek Müstedaaleyh No.2 huzurumuzdaki istinafı dosyaladı.

İSTİNAF KONUSU OLGULAR

Girne Karşıyaka Kayıt No. 6459, Pafta/Harita XI/12 E1,
Parsel No.34/1 referanslı 19 dönüm 1 evlek 600 ayakkare -olan taşınmaz malın 20.7.1974 itibarıyla 3/8'er oranında eşit hissedarları Andreas Stylianou ve Judith A. Stylianou'dur.
Müstedi No.1, merhum Andreas Stylianou ile merhume
Judith A. Stylianou'nın oğludur.
Paragraf 1'de tafsilatı verilen taşınmaz malın ¼- oranında hissedarı ise Müstedi No.2'dir.
Müstedi No.2, yükümlülüğün payla sınırlandırıldığı ve
Güney Kıbrıs Rum Yönetiminde kayıtlı bir şirkettir.
Müstedi No.1, mezkur şirketin tek direktörü ve
hissedarıdır.
- Yukarıda tafsilatı verilen taşı-nmaz mal, 27.3.1974
tarihinde, 30,000 Kıbrıs Lirası borç karşılığında,
Y-240/1974 referanslı ipotek takrirnamesi ile Kıbrıs
Emlak Bankası Ltd. lehine ipoteklendi.
20.7.1974 tarihinden sonra Müstedi No.1'in anne ve
babasının vefat etmesi üzer-ine, mezkur taşınmazın 6/8
hisse üzerindeki tüm hakları Müstedi No.1'e geçti.
Kayıtlı ipotek alacaklısı Kıbrıs Emlak Bankası Ltd.
Bank of Cyprus Public Company Limited ile birleştiğinden, Y-240/1974 referanslı ipotek tahtındaki tüm hak ve yükümlülükle-ri Müstedaaleyhe geçmiştir.
Mezkur taşınmaz mal ile ilgili Müstedi No.1 Taşınmaz Mal
Komisyonu nezdinde 1496/2011 sayılı başvuruyu Müstedi
No.2 ise 1850/2011 sayılı başvuruyu yapmıştır.
- Müstediler, Y-240/1974 sayılı ipotek tahtındaki yükümlülükl-erin tümü ödenmiş ve ortadan kaldırılmış olduğundan, 67/2005 sayılı Yasa ile oluşturulan Taşınmaz Mal Komisyonu vasıtasıyla mezkur taşınmaz ile ilgili devir işlemlerinin yapılabilmesi için ipoteğin iptal edilmesi gerektiğini ileri sürüp, istida gereğince e-mir verilmesini talep ettiler.
- Müstedaaleyh No.2, 10.2.2014 tarihinde bir itirazname dosyaladı ve ön itiraz olarak KKTC Anayasası'nın 159(1)(b) maddesine göre mezkur taşınmazın mal sahibinin KKTC olduğunu, Müstedilerin mal sahibi olmamaları nedeniyle ip-oteğin, 11/1978 sayılı Yasa tahtında iptal edilemeyeceğini, Müstedilerin haklarının, KKTC Anayasası'nın 159. maddesi gereğince yapılan 67/2005 sayılı Yasada düzenlendiğini, bu nedenle 11/1978 sayılı Yasa altında ipoteğin iptaline yönelik hakları olmadığın-ı ileri sürdü ve istidanın iptalini talep etti.
- Alt Mahkeme, sunulan şahadet ve ibraz edilen belgeleri tezekkür ettikten sonra, Girne- Karşıyaka'da 6459 koçan No.lu taşınmaz üzerindeki Y-240/1974 No.lu ipoteğin iptal edilmesine emir verdi.
- İstinaf, Alt- Mahkemenin bu emrine karşı yapılmıştır.

İSTİNAF SEBEPLERİ

İstinaf Eden/Müstedaaleyh No.2, 10 istinaf sebebi ile istinaf etmiş olmakla birlikte, istinaf duruşmasında 1, 2 ve 3. istinaf sebeplerinde ısrarlı olmayacağını belirtmiş ve diğer tüm istinaf seb-eplerini 2 başlık altında ele almıştır.
Şöyle ki:

Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin sunmuş olduğu emare belgeler ışığında ipotek konusu borcun ödenmiş olduğuna bulgu yapıp, Girne Karşıyaka'da 6459 koçan No:lu taşınmaz üzerinde Girne Kaza Tapu Dairesin-de kayıtlı Y-240/1974 No.lu ipoteğin iptaline emir veren Alt Mahkeme hatalı hareket etmiştir.

6459 koçan No.lu taşınmazın KKTC Anayasası tahtında iktisap edildiği,iktisap anından itibaren ipotek yükümlülüğünün kalmadığı ve 11/1978 sayılı Yasanın 36. madd-esi altında Müstedilerin ipotekli borçlu kapsamında olduğuna dair bulgu yapan Alt Mahkemenin bu bulguları hatalıdır.


TARAFLARIN ARGÜMANLARI

İstinaf Eden/Müstedaaleyhin argümanları:

İstinaf Eden/Müstedaaleyh adına bulunan Savcı, hitabında özetle; 11/1-978 sayılı Taşınmaz Mal (Devir ve İpotek) Yasası'nın 36. maddesi altında mahkemeye müracaat yapabilmek için, öncelikle ipotekli borçlu sıfatını haiz olunması gerektiğini, istinaf konusu malın 1974 öncesi kayıtlı mal sahiplerinin Müstedi No.1'in anne ve bab-ası olduğunu, 1974 yılında bu malların mal sahipleri tarafından terk edildikleri nedeniyle sahipsiz mal konumuna girdiklerini, terkedilmiş malın ne olduğunun Anayasa Mahkemesi 2/86 (D.5/87) sayılı kararında açıkça belirtildiğini, ayrıca bu hususun KKTC Ana-yasası'nın 159(1)(b) maddesinde düzenlendiğini, Anayasa'nın ilgili maddesine göre konu taşınmazların KKTC'nin mülkiyetinde olduğunu, konu malların 32/1975 ve 33/1975 sayılı Yasalar ile daha sonra ise 41/1977 sayılı Yasa ile İskan İşlerinden sorumlu Bakanlı-ğın kontrolüne girdiğini, Alt Mahkemenin Anayasa Mahkemesi kararı ile yasa maddelerini hatalı yorumladığını, konu malın intikalen KKTC Devleti adına geçtiğini, mülkiyetin KKTC adına geçmiş olmasına rağmen bu statüde olan taşınmaz malların tazmini, takası v-e iadesi ile ilgili olarak KKTC Anayasası'nın 159(4) maddesi altında 67/2005 sayılı Yasanın çıkarıldığını, bu Yasa ile Taşınmaz Mal Tazmin Komisyonu kurularak 1974 öncesi mal sahiplerine mallarının iadesi, tazmini ve takası için müracaat hakkı tanındığın-ı, Alt Mahkemenin 11/1978 sayılı Yasayı hatalı uygulayarak, ipoteğin iptal edilmesi yönünde emir vermekle hatalı olduğunu ileri sürmüş ve devamla; Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin, istinaf konusu taşınmazın mal sahibi olmadıklarını, 11/1978 sayılı Ya-sa altında ipoteğin iptali için mahkemeye başvuramayacaklarını, konu malın iktisap anından itibaren ipotek yükümlülüğünün ortadan kalkmadığını, ipotek konusu borcun ödenmiş olduğu ile ilgili ispat külfetinin yerine getirilmediğini beyan ederek, ipoteğin ip-tali ile ilgili Alt Mahkemenin kararı hatalı olduğundan, istinafın kabulünü talep etmiştir.


ALEYHİNE İSTİNAF EDİLENİN ARGÜMANLARI


Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedi Avukatı, özetle; 20 Temmuz 1974 öncesi Rumlar arasında aktedilen ipotek anlaşmalarının 1-1/1978 sayılı Yasa kapsamında olduğunu, ipotek takrirnamesinin tek başına tarafları bağlayan bir teminat anlaşması olduğunu, Müstedi No.1'in 1974 yılında ipotekli borçlu olan gerçek kişilerin yegane varisi olduğunu, konu araziye ilişkin tüm hak ve yükümlül-üklerin Müstediye geçtiğini, Müstedi No.1 ipotekli borçlunun tek varisi olduğundan ipotekli borçlu olarak addolunması gerektiğini, ipotek konusu borcun ödenmiş olduğunu, Müstedi No.1'in ipoteğin iptali için Kaza Mahkemesine başvurma hakkı olduğunu, Alt Ma-hkemenin ipoteğin iptali için emir vermekle hatalı olmadığını ileri sürmüş ve istinafın iptalini talep etmiştir.


İSTİNAF SEBEPLERİNİN İNCELENMESİ

başlık altındaki istinaf sebebinin incelenmesi:

İstinaf Eden/Müstedaaleyh No.2, ipotek konusu borç ödenmiş- olduğundan, Girne Karşıyaka'da 6459 koçan No.lu taşınmaz üzerinde Girne Kaza Tapu Dairesi nezdinde kayıtlı bulunan
Y-240/1974 referanslı ipoteğin iptaline emir veren Alt Mahkemenin hatalı olduğunu iddia etmektedir.

İstinaf konusu olgulara göre, Girne Ka-rşıyaka'da Pafta/Harita XI 12 E1 Parsel 34/1 Koçan No.6459 olan 19 dönüm 1 evlek 600 ayakkareden müteşekkil taşınmazın 20.7.1974 tarihinden önceki kayıtlı mal sahipleri, 3/8'er oranında merhum Andreas Stylianou ile merhume Judith A. Stylianou ve ¼ oranın-da Müstedi No.2 idi (Mavi 175 Emare No.15).

Konu taşınmaz 27.3.1974 tarihinde, Kıbrıs Emlak Bankası Ltd.e, 30,000 K.L karşılığında Y-240/1974 referanslı ipotek takrirnamesi ile Girne Kaza Tapu Dairesinde ipoteklenmişti (Mavi 120 Emare No.6).

İstinafa kon-u taşınmaz mallar, KKTC Anayasası'nın 159. maddesinin 1(b) fıkrası gereğince, 13 Şubat 1975 tarihi itibarı ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin mülkiyetine geçmiştir.

Konu taşınmaz mal üzerinde 27.3.1974 tarihinde kayıtlı olan
Y-240/1974 referanslı ipot-ek, istinafa konu istidanın dosyalandığı tarihe kadar iptal edilmemişti.

Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedi No.1, anne ve babası olan Andreas Stylianou ile Judith Stylianou'nun vefat etmesi üzerine, 6459 koçan No.lu taşınmazın, 6/8 hissesinin adına kaydedil-diğini, halen Güney Kıbrıs'ta yaşadığını, 67/2005 sayılı Yasa ile kurulan Taşınmaz Mal Komisyonuna 1496/2011 sayılı başvuruyu yaptığını, aynı şekilde Müstedi No.2'nin de 1850/2011 sayılı başvuruyu yaptığını, başvuruların görüşülmesi sırasında, konu taşınma-z üzerinde Y-240/1974 referanslı ipotek tespit edildiğinden, ipoteğin kaldırılması için istinafa konu istidayı dosyaladığını ileri sürmektedir.

Alt Mahkeme sunulan şahadeti ve ibraz edilen emareleri tezekkür ettikten sonra, istinafa konu olan ipoteğin ipt-al edilmesine emir vermiştir.

Alt Mahkemenin kararı aynen şöyledir:

"Sonuç olarak da gerek iktisap nedeniyle ipotek yükümlülüğü ortadan kalktığından, gerekse de ipotekli borç ödendiğinden, Girne Karşıyaka'daki 6459 koçan No.lu taşınmaz üzerindeki Y-240/-1974 No.lu, Girne Kaza Tapu Dairesindeki ipoteğin iptaline emir veririm ve ayrıca Girne Kaza Tapu Dairesi tarafından anılan ipoteğin kaldırılmasına emir veririm."

Görüldüğü gibi, Alt Mahkeme, yasal mevzuatı tezekkür etikten sonra ipoteğin iptal edilmesine- emir vermiştir.

Taşınmaz malların devredilmesi, ipotek edilmesi ve ipotekli taşınmaz malların satışına ilişkin yasaları değiştiren ve birleştiren yasa, 11/1978 sayılı Yasadır.

11/1978 sayılı Yasanın 2(1)(b) maddesinde ipoteğin izahı, 22(1) maddesinde is-e hangi amaçla yapılacağı düzenlenmiştir.

Bir ipoteğin hangi şartlarda mahkemece iptal edileceği ise, aynı Yasanın 36. maddesinde düzenlenmiştir (Gör. Y/H 24/2011 D. 5/2012, Y/H 65/1991).

İstinafa konu olan taşınmazın ipotekli olduğu ihtilaflı olmamakla- birlikte, İstinaf Eden/Müstedaaleyh No.2 adına bulunan Savcı, ilgili malın KKTC Anayasası'nın 159(1)(b)
maddesi altında halen KKTC adına kayıtlı olduğunu, 11/1978 sayılı Yasanın 36. maddesi altında Aleyhine İstinaf Edilen/ Müstedilerin ipoteğin iptal edil-mesini talep edemeyeceklerini belirtmekte ve sunulan emare belgeler ışığında, ipotek konusu borcun ödenmiş olduğuna bulgu yapıp ipoteğin iptal edilmesine emir veren Alt Mahkemenin hatalı olduğunu iddia etmektedir.

Huzurumuzdaki olgulara göre Aleyhine İsti-naf Edilen/ Müstediler istinafa konu taşınmaz malın hak sahipleri veya mal sahipleri sıfatıyla, konu malın tazmini, takası ve iadesi için 67/2005 sayılı Yasa altında oluşturulan Taşınmaz Mal Komisyonuna 1496/2011, 1850/2011 No.lu başvuruları yapmışlardır.
-
67/2005 sayılı Yasaya göre, Yasanın amacı 3. maddede, Taşınmaz Mal Komisyonuna nasıl başvuru yapılacağı ise 4. maddede düzenlenmiştir. Kanıtlama yükümlülüğünü ve karara esas teşkil edecek unsurları ihtiva eden ise 6. maddedir. İstinaf konusunu ilgilendir-en 6. maddenin 5. fıkrasına göre: Üzerinde hak iddiasında bulunulan taşınmaz malın 20 Temmuz 1974 tarihinden önce herhangi bir ipotek ve/veya yetkili bir mahkeme hükmü veya emri gereğince konan bir haciz veya başka türlü bir engelle kısıtlı olup olmadığı, -kısıtlı ise, kısıtlamanın kimin lehine olduğu ve borç miktarı ile faiz oranının ne olduğu, borcun hangi tarihten beri yürürlükte olduğu, ödenmiş kısmı varsa ne zaman ve ne miktarda ödendiği, Yasada izahı yapılan diğer unsurlarla birlikte başvuru sahibi tar-afından kanıtlanmalıdır.

Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin, 67/2005 sayılı Yasa altındaki haklarını dikkate alıp, sunulan şahadeti ve ibraz edilen emareleri tezekkür edip değerlendirdikten sonra Alt Mahkeme, istinaf konusu ipotekli borcun ödendiği bulg-usunu yapmıştır.
Alt Mahkemenin kararının ilgili bölümü aynen şöyledir:

"Emare No.11'den ise, Müstedi No.1'in anne ve babasının ve Müstedi No.2'nin Müstedaaleyh Bankaya
herhangi bir borcu olmadığı görülmektedir. Bu noktada, Müstedaaleyhin genel istida m-aksatları açısından hazır bulunup itiraz dosyalamadığı gerçeği de düşünüldüğünde, Müstedi No.1'in şahadetinden ve emarelerden hareketle,
Y-240/74 No.lu ipotek kaydı tahtındaki ipotekli borcun ödendiğini kabul etme durumu ortaya çıkmaktadır ki, ben bu husu-sta da, yani ipotekli borcun ödendiği hususunda da bulgu yaparım.

Emare No.15'e tekrar bakıldığında ve Tanık Vedia Vaizoğlu'nun şahadeti incelendiğinde, yukarıda bulgu yapıldığı şekilde 6459 No.lu mal üzerinde kütükteki kayda göre, Y-240/74 No.lu ipotek k-aydının varlığının görüldüğü ipotekli borçlunun Müstedi No.1'in anne ve babası ile Müstedi No.2 olduğu ve ipotek takrirlerinin 27/3/1974'de tapuya yatırıldığı görülmektedir. Bunlar dışında tapu kayıtlarına göre şu anki mal sahibinin KKTC olduğu da şahadett-en anlaşılmaktadır ki, ben bu hususta da bulgu yaparım.

Tüm belirttiklerime bağlı olarak, ipotekli alacaklının, ipotekli borç ödenmesine karşın, ipoteğin kaldırılması için tapu dairesine müracaat etmediği iddiasını da doğru kabul eder ve bu hususta da bul-gu yaparım."


Görüldüğü gibi Alt Mahkeme, ipotek konusu borcun ödenmiş olduğuna, Müstedaaleyh No.1'in itiraz dosyalamadığına ve ipotekli borç ödenmesine rağmen ipotekli alacaklısının ipoteği kaldırmadığına dair bulgu yapmıştır.

Olgulara göre, istinafa ko-nu ipotekli taşınmaz mallar üzerinde hak sahibi olduklarını ileri süren Müstediler, konu malların iadesi, tazmini ve takası için, 67/2005 ayılı Yasa altında oluşturulan Taşınmaz Mal Tazmin Komisyonuna, 1496/2011 ve 1850/2011 sayılı başvuruları dosyaladıla-r. 67/2005 sayılı Yasa altında hak sahibi olduklarına karar verilmesi halinde, Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin, 67/2005 sayılı Yasanın 8. maddesinin vermiş olduğu haklardan yararlanma hakları vardır. Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin mezkur Yasa a-ltında hak sahibi oldukları ihtilafsızdır. Buna göre, Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin hak sahibi oldukları taşınmaz mal üzerinde ipotek olduğundan, bu ipoteği kaldırmak için KKTC Mahkemelerine başvurabilme hakları olduğu kabul edilmelidir. Böyle bir m-üracaat halinde ise, Mahkeme adil bir yargılama sonucunda ipoteğin olduğuna ve Müstedilerin borçları bulunmadığına kanaat getirirse, 11/1978 sayılı Yasanın 36. maddesi altında ipoteği kaldırabilme takdir hakkı olmalıdır.

Huzurumuzdaki meselede ipotek alac-aklısı Kıbrıs Emlak Bankası Ltd., Bank Of Cyprus Public Company Limited ile birleştiğinden, tüm hakları Müstedaaleyh No.1 Bankaya geçmiştir (Mavi 139,140,141, Emare No.9). Aleyhine İstinaf Edilen/Müstedilerin bankaya borcu olmadığına dair belgeler Mahkeme-ye sunulmuş ve Alt Mahkeme bu belgelere itibar etmiştir (Mavi 159,160,161, Emare No.11).

Alt Mahkeme, itibar etmiş olduğu şahadet ışığında ipotek konusu borcun ödenmiş olduğunu dikkate alarak, ipoteğin iptaline karar vermiştir.

Yukarıdakiler göz önüne a-lındığında, Müstedaaleyh No.1 Bankanın ipotek alacaklısı olduğunu, ipotek konusu paranın ödenmiş ve ipoteğin halen kaldırılmamış olduğunu dikkate alarak, Girne Karşıyaka'daki 6459 koçan No.lu taşınmaz mal üzerinde Y-240/1974 No.lu Girne Kaza Tapu Dairesind-eki ipoteğin kaldırılmasına karar veren Alt Mahkeme hatalı hareket etmemiştir.





başlık altındaki istinaf sebebi reddedilir.

Alt Mahkemenin ipoteğin iptaline dair kararı değişik gerekçelerle de olsa hatalı olmadığından, diğer istinaf sebebini inceleme-yi gereksiz buluruz.

Netice olarak,

İstinaf reddedilir.

İstinaf masrafları için emir verilmez.



Hüseyin Besimoğlu Ahmet Kalkan Emine Dizdarlı
Yargıç Yargıç Yargıç


18 Mayıs, 2015












11






Full & Egal Universal Law Academy