Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 6/2009 Dava No 20/2010 Karar Tarihi 22.09.2010
Numara: 6/2009
Dava No: 20/2010
Taraflar: Yakın Doğu Bank Ltd. ile Podhorzer & Gal-Sav Properties Ltd. arasında
Konu: Garanti ve/veya teminat mektubu mütebakisinin ödenmesi talebi. Serian hüküm (Summary Judgment)talebi.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 22.09.2010

-D. 20/2010 Yargıtya/Hukuk No: 6/2009
(Lefkoşa Dava No: 3273/2008)

YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.

Mahkeme Heyeti: Mustafa H. Özkök, Gönül Erönen, Seyit A. Bensen

İstinaf eden: Yakın Doğu Bank Ltd. 1, Girne Caddesi, Lefkoşa
(Davalı)-

- ile -

Aleyhine istinaf edilen : Podhorzer & Gal-Sav Properties Ltd., Girne
(Davacı)


A r a s ı n d a.

İstinaf eden namına Avukat Kemal Mut.
Aleyhine istinaf edilen namına Avukat Akan Kürşat.

Lefkoşa Kaza Mahkemesi Yargıcı- Talat Usar'ın 3273/08 sayılı davada 29/12/2008
tarihinde verdiği karara karşı Davalı tarafından yapılan istinaftır.

----------------------

H Ü K Ü M

Mustafa H. Özkök: Bu istinafta Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç Seyit A. Bensen okuy-acaktır.

Seyit A. Bensen : Davacı, 12.6.2008 tarihinde Lefkoşa Kaza Mahkemesinde Emir 2 Nizam 6 altında açmış olduğu bir dava ile Davalıdan 9497/06 numaralı garanti ve/veya teminat mektubu mütebakisi olan £264,400 Stg'nin Davacıya ödenmesini talep etmişt-ir. Davacı 24.9.2008 tarihinde Mahkemeye dosyaladığı ihbarlı bir istida ile talep takriri gereğince serian hüküm (summary judgment) talep etmiştir.

İstidasına ekli yemin varakasında Davacı vekili özetle Davalı bankanın, Davacı lehine 9497/06 numaralı bi-r banka garantisi ve/veya garanti mektubu verdiğini ve Santa Fe Ticaret Ltd. diye bilinen şirketin borcu olan ve/veya ileride oluşacak borcu için Davacıya £410,000Stg ödemeyi garanti ettiğini, 9497/06 numaralı banka garantisinin sair şeyler yanında aşağıda-ki hususları içerdiğini;

"a) -We will pay you from time and within seven days after receipt of your request, the
amount noted in your request, without you being required to support your request or to request first the payment of said amount from the debtor.
b) This guarantee will -remain valid until 15 October 2007 ......."


-Davacı şirketin mezkûr garanti mektubu gereğince, 18.9.2007 tarihli bir talep yazısı ile kısmi olarak £145,600 Stg. ödeme talep ettiğini ve Davalı Bankanın bu ödemeyi yaptığını, daha sonra Davacının 24.9.2007 tarihli bir talep yazısı ile mezkûr 9497/06 num-aralı garanti ve/veya teminatın mütebaki miktarı olan £264,400 Stg'nin ödenmesini talep ettiğini, keza Avukatı marifetiyle 1.10.2007 tarihinde Davalıya teslim ettiği bir başka yazıyla garanti mütebakisinin ödenmesini betekrar talep ettiğini ve/veya ödemen-in yapılması gerektiğini hatırlattığını, Davalı Bankanın ise Davacı Avukatının teslim ettiği mezkûr 1.10.2007 tarihli yazının üzerine "Girne Kaza Mahkemesinin 1389/07 sayılı yazısına istinaden 10.10.2007 tarihine kadar tarafınıza ödeme yapılmayacağını bild-iririz." şeklinde bir not düştüğünü, Girne Kaza Mahkemesinin 1389/07 sayılı davasında verilen Ara Emrinin, Girne Kaza Mahkemesi tarafından dinlenip neticede 9.6.2008 tarihinde ret ve iptal edildiğini, bunun üzerine Davacı, Avukatı marifeti ile Davalıya tes-lim ettiği 10.6.2008 tarihli yazı ile garanti mektubu mütebakisinin ödenmesinin durdurulmasını emreden Ara Emrinin 9.6.2008 tarihinde Girne Kaza Mahkemesi tarafından ret ve iptâl edildiğini duyurduğunu, keza yine Davacı, Avukatı marifetiyle Davalıya teslim- ettiği 11.6.2008 tarihli bir başka yazıyla garanti mektubu mütebakisinin ödenmesi gerektiğini belirttiğini, Davalı Bankanın, Davacının tüm taleplerine rağmen yapması gereken ödemeyi yapmadığını, en iyi bilgi ve inancına göre bu meselede çok haklı dava seb-epleri mevcut olup Davalının işbu davaya hiçbir müdafaası olmadığını ve Mahkemeden istida gereğince serian hüküm vermesini talep etmiştir.

Davalı serian hüküm istidasına bir itirazname dosyalamıştır. İtiraznameye ekli yemin varakasında Davalının yetkili -memuru özetle Davacıya £410,000 Stg tutarında bir Banka Garanti mektubu verildiğini kabul etti, ancak konu teminat mektubunun 15.10.2007 tarihine kadar geçerli olduğunu ve bu tarihten sonra yapılacak müracaatların teminat süresi dolduğundan, Davalı banka t-arafından işleme konamayacağını, bu nedenle , Davacının geçerlilik süresi dolmuş olan bu garanti mektubu mucibince herhangi haklı bir talebinin kalmadığını ve/veya talep edildiği tarihte bahse konu teminat mektubunun geçerli olmadığını, herhalukârda konu t-eminat mektubunun geçerli olup olmadığı konusunun davanın esasında ele alınacak bir konu olduğunu, konu teminat mektubunun geçerlilik süresinin 15.10.2007 tarihinde dolmuş olduğunu ve bu tarihten sonra yapılan müracaatların hükümsüz olduğunu, bu nedenlerle- makul bir müdafaalarının var olduğunu beyan ederek esas davada müdafaa takriri dosyalamasına izin verilmesini talep etmiştir.
İstidayı dinleyen Lefkoşa Kaza Mahkemesi, Davalının herhangi bir müdafaası olmadığı sonucuna vardı ve talep edildiği şekilde Dav-alı aleyhine serian hüküm vermiştir. İstinaf bu hükümden yapılmıştır.

Davalı tarafından dosyalanan istinaf ihbarnamesi 9 sebep içermekle birlikte, istinafın duruşmasında Davalı avukatı tüm istinaf sebeplerini iki başlık altında toplamış ve Mahkemeye hit-apta bulunmuştur. Şöyle ki:

Muhterem İlk Mahkeme 24.9.2007 tarihli yazılı talep yazısını "esas ödeme talebi olarak değerlendirmekle ve/veya garanti mektubunun muaccel hale geldiği bulgusuna varmakla hata etmiştir. Herhalukârda, konu ihbara müteakip 7 gün-lük süre tamamlanmadan 1389/87 sayılı davada ara emri temin edildiğini ve dolayısıyle garanti mektubunun muaccel hale gelmediğini saptamamakla hata etmiştir.
Muhterem İlk Mahkeme, 1387/07 sayılı davada verilen ara emrinin yürürlükte olduğu süre zarfında, -garanti mektubunun yürürlülük süresinin dolduğu yönündeki Davalı iddiasını makul bir müdafaa olarak değerlendirmemekle hata etmiştir.

Seri usulle hüküm Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.18 n.1 altında alınabilir. Bu nizamın 1 (a) fıkrası aynen şöyledir. -

"1. (a) Where the defendant appears to a writ of summons specially indorsed under
Order 2, rule 6, the plaintiff may on affidavit made by himself, or by any other person who can swear positively to the facts, verifying the cause of action, and the amou-nt claimed (if any), and stating that in his belief there is no defence to the action, apply for judgment for the amount so indorsed, together with interest (if any), or for the recovery of the land (with or without rent), or for the delivering up of a spe-cific chattel, as the case may be, and costs. And judgment for the plaintiff may be given thereupon, unless the defendant shall satisfy the Court that he has a good defence to the- action on the merits, or disclose such facts as may be deemed sufficent to entitle him to defend."

Görülebileceği gibi bu nizama göre Davalının müdafaası olmadığı durumlarda Davacı Mahkemeye müracaat ederek seri usulle hüküm verilmesini talep edebilir v-e Mahkeme de hüküm verebilir, meğer ki Davalı esas davada iyi bir müdafaası veya müdafaa vermek için kendini haklı gösterecek olguların var olduğu hususunda Mahkemeyi tatmin etmiş olsun.

Emir 18'in İngiltere'deki muadili The Annual Practice 1963'de O.-14'dür. Order 14 ile ilgili olarak genel prensipler The Annual Practice, 1963, sayfa 264'de izah edilmektedir. Şöyle ki:

"General Principle.- Leave to defend must be given unless it is clear that there is no
real substantial question to be tried (Co-dd v.Delap (1905), 92 L.T.510,H.L.); that there is no dispute as to facts or law which raises a reasonable doubt that the plaintiff is entitled to judgment (Jones v.Stone, (1894) A.C. 122; Thompson v. Marshall, 41 L.T.720,C.A.; Jacobs v.Booth's Distillery -Co.(1901),85 L.T.262,H.L; Linsay v.Martin, 5 T.L.R.322). But as to Jacobs v.Booth's Distillery Co.see (n.) "Disclose such facts", supra.
The power to give summary judgment under O.14 is "intended only to apply to cases where there is no reasonable doubt th-at a plaintiff is entitled to judgment, and where therefore it is inexpedient to allow a defendant to defend for mere purposes of delay" (Jones v.Stone, (1894) A.C.122). As a general principle, where a defendant shows that he has a fair case for defence, o-r reasonable grounds for setting up a defence, or even a fair probability that he has a bona fide defence, he ought to have leave to defend (Saw v.Hakim, 5 T.L.R. 72; Ironclad, etc., Co.V.Gardner, 4T.L.R. 18; Ward v.Plumbley, 6 T.L.R. 198; Yorkshire Bankin-g Co. V.Beatson, 4 C.P.D. 213; Ray v. Barker, 4 Ex..D.279)."

Yukarıda yapılan alıntının içeriğinden de görülebileceği gibi genel prensip olarak bir Davalı makul bir müdafaasının var olduğu veya ortaya bir müdafaa koyabilecek makul sebeplerin var olduğu v-eya hatta iyi niyetli bir müdafaasının olabileceği ihtimalinin var olduğunu ortaya koyduğu takdirde kendisine esas davasında müdafaa hakkının verilmesi gerekir. Bu prensipler ışığında önümüzdaki davaya baktığımzda Davalının müdafaasının esas itibarı ile ik-i başlık altında olduğu görülmektedir. Şöyle ki;

a) 24.9.2007 tarihli talep yazısıyla Teminat Mektubu, Ara Emri nedeniyle, muaccel
hale gelmemiştir.
b) Dava konusu garanti mektubunun süresi 15.10.2007 tarihine kadar yürürlükte
idi. B-u tarihten sonra yürürlük süresi dolduğundan, herhangi bir ödeme
yapılması söz konusu değildir.

Emare 2 olarak istidaya eklenen 24.9.2007 tarihli talep yazısından Davacının Banka teminatının mütebaki kısmı olan £264,400 Sterling'in ödenmesini Da-valı Bankadan talep ettiği görülmektedir. Emare 1 olarak eklenen banka garanti belgesinin şartlarına bakıldığı zaman "we will pay you from time, and within seven days after receipt of your request, the amount noted in your request, ....." yani ödemenin tal-ep yazısının alınmasını müteakip 7 gün içerisinde yapılacağının Davalı Banka tarafından taahhüt edildiği görülmektedir. Davacı, Avukatı vasıtasıyla ödeme yapılması için banka garanti mektubunun tanıdığı sürenin dolduğunu Emare 3 olarak istidaya eklenen 1.1-0.2007 tarihli yazı ile hatırlatarak, ayni günün mesai sonuna kadar ödeme yapılmasını bir kez daha talep etmiştir. Davalı ise bu yazının altına 1389/07 sayılı davada verilen Mahkeme emri dolayısı ile ödeme yapılamayacağı notunu düşerek ödeme yapmayı reddet-miştir. İlk Mahkeme bu olgular ışığında Davacının teminat mektubunun yürürlük süresi dahilinde ve usulü vechile ödeme talep ettiği ve garanti mektubunun muaccel olmasından dolayı Davalının bu davada makul bir müdafaasının olamayacağı kanaatine vararak Dava-cı lehine hüküm vermiştir.

Olgulardan görüleceği üzere ara emri Davalının bilgisine 1.10.2007 tarihinde geldi ve Davalı bu ara emri mucibince ödemeyi yapmadı.Yani ödeme talebinin 7 günlük süresi dolmadan ara emri Davalıya tebliğ edildi. "Gün" Fasıl 1, -Tefsir Yasasına göre "tam günü" anlatır. Buna göre talep 24.9.2007'de yapıldığına göre ve ara emri de 1.10.2007 tarihinde tebliğ edildiğinden 7 tam gün dolmamıştı. Dolayısıyle 24.9.2007 tarihli talep yazısıyla Banka garanti mektubunun muaccel hale geldiği- söylenemez.

Yine banka garanti mektubunun süresi 15.10.2007 tarihine kadardır. Ara emri ise 9.6.2008 tarihinde iptal edildi. Dolayısıyle ara emri iptal edildiğinde teminat mektubunun süresi çoktan dolmuştu. Teminat mektubunun süresinin dolmuş olması i-le Davalıya göre, Banka Garanti Mektubundaki meblağı ödemek mecburiyetinde değildir ve bu makul bir müdafaadır.

Yukarıda özeti verilen ve Davalı tarafından ileri sürülen müdafaaların, ilk bakışta, banka garanti mektubunun muaccel olmadığı ve bu nedenle -de geçerlilik süresinin de hukuken dolduğu ve geçerli olmadığı hususundaki iddiasına dayanak teşkil edebilecek iyi niyetli müdafaa noktaları içerdiği rahatlıkla söylenebilir. Hemen belirtmek isteriz ki, Davalı tarafından ileri sürülen müdafaaların yasal ge-çerliliği davaya bakacak olan Mahkeme tarafından karara bağlanacaktır. Bu durumda Davalıya, esas davaya şartsız olarak müdafaa dosyalayabilmesi için fırsat verilmesi gerekir.

Sonuç olarak istinaf kabul olunur ve İlk Mahkemenin hükmü iptal edilir. Davalı-nın bugünden itibaren 14 gün zarfında müdafaa takriri dosyalamasına emir verilir.

Bu davayı dinleyen yargıç kati bulguda bulunduğu cihetle ve konunun önemine binaen davanın bir başka yargıç tarafından dinlenip karara bağlanması için direktif verilir.

-Masraflar hususunda herhangi bir emir verilmez.



Mustafa H. Özkök Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç Yargıç Yargıç
-


22 Eylül, 2010



6






Full & Egal Universal Law Academy