Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 39/2013 Dava No 13/2015 Karar Tarihi 16.04.2015
Numara: 39/2013
Dava No: 13/2015
Taraflar: Reha Süt Ürünleri Sanayi Ltd. ile Samiye Kahraman arasında
Konu: Tazminat - İş kazası- İş kazası nedeniyle tazminat talebi - İş güvenliği - İşverenin sorumluluğu - İşverenin salim bir iş sistemi kurma zorunluluğu olması - Kusur oranları - Davacının %30, Davalı 1in %70 kusurlu olmaları - Kusur oranalarına göre tazminatın tespiti.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 16.04.2015

-D. 13/2015 Yargıtay/Hukuk No: 39/2013
(Lefkoşa Dava No: 4340/2008)

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti-:Hüseyin Besimoğlu, Ahmet Kalkan, Emine Dizdarlı.

İstinaf eden: Reha Süt Ürünleri Sanayi Ltd., Lefkoşa.
(Davalı No.1)

- ile -

Aleyhine istinaf edilen: Samiye Kahraman, Hisarköy, Girne.
(Davacı)


-A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Avukat Mustafa B.Asena
Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Boysan Boyra.


Lefkoşa Kaza Mahkemesi Yargıcı Tacan Reynar'ın 4340/2008 sayılı davada 7.1.2013 tarihinde verdiği karara karşı, Davalı No.1 tarafında-n yapılan istinaftır.


-------------


K A R A R


Hüseyin Besimoğlu: Davalı No.1'e ait hellim, peynir ve buna benzer süt ürünlerinin imal edildiği fabrikada, 26.09.2006 tarihinde, Davacının sol elinin yaralanması ile sonuçlanan iş kazası -ile ilgili Davalıların kusur ve ihmallerinin olduğunu ileri süren Davacı, Davalılar aleyhine istinafa konu davayı ikame ederek özel ve genel zarar-ziyan için hüküm verilmesini talep etti.

Davalılar, dosyaladıkları Müdafaa Takrirlerinde, herhangi bir- ihmâlkârlıklarının olduğunu kabul etmediler ve Davacının davasının iptalini talep ettiler.

Davanın yapılan duruşması sonrasında Alt Mahkeme, 26.09.2006 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu Davalı No.1'in %70, Davacının ise %30 oranında kusurlu olduğ-u
bulgusunu yaparak, Davacı lehine 2626TL özel ve 15,000TL genel zarar-ziyan için hüküm verdi. Davalı No.2 ve 3 aleyhine olan davaları ise iptal etti.

Alt Mahkemenin bu kararı üzerine, Davalı No.1 huzurumuzdaki istinafı dosyaladı. Davacı ise mukabil ist-inaf dosyaladı.

İSTİNAFA KONU OLGULAR:

Davalı No.1 KKTC Şirketler Mukayyitliğinda kayıtlı Limited bir şirket olup, Davalı No.2 ve 3 bu şirketin direktör ve yöneticileridir.
Davalı No.1, dava ile ilgili tarihlerde hellim, peynir ve buna benzer süt ürünler-inin imalatı, paketlenmesi ve satılması işleriyle iştigal etmekte idi.
Davacı, dava ile ilgili tarihlerde, Davalı No.1'e ait fabrikada paketleme işçisi olarak çalışırdı.
Davalı No.1 tarafından üretilen hellim ve peynir ürününün paketlenmesi, fabrikada bu-lunan Tiromat Compact M.360-200 marka otomatik peynir paketleme cihazı ile yapılırdı.
Otomatik peynir paketleme cihazından çıkan helim paketlerinin kolilere yerleştirilmesini Davacı yapardı.
Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği otomatik peynir p-aketleme cihazı ile ilgili 27.11.2011 tarihli bir rapor hazırladı (Emare No.21).
Emare No.21 rapora göre; otomatik paketleme cihazı üzerinde iki adet koruma kapağı bulunmaktadır.Bıçaklara ulaşılması için bu kapakların açılması gerekir. Ambalajlanmış ürünün- çıkışında oringkonveyin bulunduğu için, önden bakıldığında, bıçaklara ulaşılması mümkün değildir.Makine çalışırken koruyucu kapaklar hareket ettiğinde cihaz otomatik olarak durmakta, koruyucu kapaklar yerinde olmadığında makine çalışmamaktadır.
- Davacını-n sol elinin otomatik peynir paketleme cihazının bıçaklarına teması ile sol elde ikinci ve üçüncü parmaklarda 2. zon olarak adlandırılan parmakların birinci kemiğinin ortasında her iki parmakta kesi oluşmuş ve Davacı bu nedenle iki ayrı ameliyat geçirmişt-ir.
- Davacının parmaklarında, 5 derecelik hareket kısıtlığı
kalmıştır.
Davacı, tedavisinin bitmesi ve iyileşmesi üzerine, Davalı No.1'e ait fabrikada yeniden çalışmaya başlamış, ancak daha sonra kendi isteği üzerine ayrılmıştır.

İSTİNAF SEBEPLERİ V-E MUKABİL İSTİNAF:

İSTİNAF SEBEPLERİ:

İstinaf ihbarnamesi 13 sebep içermekle birlikte, bunları 5 ana başlık altında toplamak mümkündür:
Şöyle ki;

Alt Mahkemenin, Davalı No.1'in ihtiyatlı bir işverenden beklenen davranışı sergilemediği yönündeki bulgus-u hatalıdır.

Alt Mahkeme, Davacının kazaya olan katkısını %30, Davalı No.1'in ise %70 oranında belirlemesi hatalıdır.


Alt Mahkeme, kusur oranlarını dikkate almayarak, tam mesuliyet üzerinden hüküm vermekle hatalı hareket etmiştir.

Alt Mahkeme, kararın-ı geç vermekle hatalı hareket etti.

Alt Mahkeme, Davalı No.2 ve 3 lehine masraf emri vermemekle hatalı hareket etti.


MUKABİL İSTİNAF:

Davacının mukabil istinafı 6 sebep içermekle birlikte, bunları 3 başlık altında toplamak mümkündür. Şöyle ki;

Alt Mah-keme, sunulan şahadet ışığında, Davalı No.1'in kazaya olan katkısını %70 olarak tespit etmekle hatalı hareket etti.

Alt Mahkeme, Davacının müstakbel kazanç kaybı ile ilgili hüküm vermemekle hatalı haraket etmiştir.

Alt Mahkeme,özel zarar ziyan olarak uç-ak biletleri için harcanan 800 TL ile ilgili hüküm vermemekle hatalı hareket etti.

İSTİNAF VE MUKABİL İSTİNAF SEBEPLERİNİN İNCELENMESİ:

Birinci başlık altındaki istinaf sebebinin incelenmesi

Alt Mahkemenin, Davalı No.1'in ihtiyatlı bir işverenden
-beklenen davranışı sergilemediği yönündeki bulgusu
hatalıdır.

İstinaf Eden/Davalı No.1, istinaf konusu iş kazasına, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının dikkatsiz ve ihmalkarane hareketlerinin sebebiyet verdiği, bu nedenle herhangi bir sorumluluğ-u olmadığı, ihtiyatlı bir işverenden beklenen davranışı sergilemediği konusunda Alt Mahkemenin bulgusunun hatalı olduğunu iddia etmektedir.

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı ise, kazanın meydana gelmesinde tüm sorumluluğun Davalıda olduğunu ileri sürmüş ve- istinafın iptalini talep etmiştir.

İstinaf Eden/Davalı No.1'in hellim peynir ve buna benzer süt ürünlerinin imalatı, paketlenmesi ve ihracı ile iştigal ettiği, hellim ve peynir ürünlerinin paketlenmesinin işyerinde bulunan Tiromat Compact M.360-200 marka- otomatik paketleme cihazı ile yapıldığı, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının sol elinin 2. ve 3. parmaklarının 2. zon olarak adlandırılan birinci kemiğinin ortasında her iki parmakta kesi oluşmasına otomatik paketleme makinesinin bıçaklarının sebebiyet verd-iği, bu nedenle ameliyat olduğu, ameliyat sonrası fizik tedavi gördüğü ve parmaklarda 5. derecelik hareket kısıtlığı kaldığı ihtilaflı değildir.

Öncelikle, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının, İstinaf Eden/Davalı No.1'in işyerinde ne tür bir iş yaptığını te-spit etmek gerekir.

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının Talep Takririnin 7. paragrafında bu husus şu şekilde izah edilmektedir:

"7. Dava ile ilgili tarihlerde Davacının çalışmakta olduğu paketleme makinesinde naylon ve/veya plastik hellim paketleri içerisi-nde bıçak bölümüne gelen hellim paketleri bıçak tarafından kesilerek her bir hellim paketi müstakil hale getirilmekte, bu hellim paketleri Davacı tarafından alınarak kolilere yerleştirilmekte idi.................. ..........................................-.........."


Görüldüğü gibi, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının işi, İstinaf Eden/Davalı No.1'in fabrikasında bulunan, otomatik peynir paketleme makinesinden çıkan hellim paketlerini, kolilere yerleştirmekten ibarettir. Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı, bu -hususu şahadetinde de kabul etmektedir (Mavi 26, Mavi 47).

Talep Takririnde ileri sürülenlerle birlikte Davacının şahadetini değerlendirdiğimiz zaman, Aleyhine İstinaf Edilen/ Davacının yaptığı iş, peynir paketleme makinesinden çıkan peynirleri kolilere y-erleştirmekten ibaret olduğu kabul edilmelidir.

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının yaralanmasına sebebiyet veren kazaya, İstinaf Eden/Davalı No.1'e ait fabrikada bulunan Tiromat marka peynir paketleme makinesindeki bıçakların sebebiyet verdiği nedeniyle -peynir paketleme makinesinin, fiziki durumunu, bulunduğu yeri, çalışma sistemi ile güvenli olup olmadığı hususunu da incelemeyi yararlı görürüz.

Tiromat marka peynir paketleme makinesi ile ilgili detaylı bilgi, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğ-inin hazırlamış olduğu 27.11.2011 tarihli Emare No.21 raporda bulunmaktadır.

Emare No.21 Rapor, Tanık Coşkun Akyüz tarafından sunulmuştur. Coşkun Akyüz'ün şahadetine göre; iş kazasına sebebiyet veren makine, tam otomatik olarak çalışan bir makine olup, bu- makine üzerinde iş kazalarını önlemek için koruyucu kapaklar bulunmaktadır. Makine bıçaklarının bulunduğu bölüm üzerinde iki adet koruma kapağı vardır ve bıçaklara ulaşmak için bu kapakların açılması gerekmektedir. Kapaklar hareket ettiğinde makine otoma-tik olarak durmakta, kapaklar açık iken ise makine çalışmamaktadır. Ambalaj ürünün çıkışında önden bakıldığında, bıçaklara ulaşmak mümkün değildir (Emare No.21, Resim 20-21-22).

Dava zabıtlarına göre, yeni olmadığı anlaşılan konu makinenin, bir tehlike a-nında durmasını veya durdurulmasını gerektirecek donanımı vardır. Fabrika içinde bulunan konu makine, yetkili ve teknik elamanlar tarafından veya onların gözetim ve kontrolünde çalıştırılmakta olup üç bölümden oluşmaktadır. Konu makinenin birinci bölümü, a-lt formun oluşturduğu bölümdür. İkinci bölüm, yapıştırma bölümüdür. Üçüncü bölüm ise, ambalajın kenarlarının kesilip ürünün piyasaya sunulacağı kesim bölümüdür.

Olgulara göre, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının çalıştığı bölüm, üçüncü bölümdür.

Sunulan- şahadet ve özellikle Emare No.21 rapora göre, peynir paketleme makinesinin fabrika içinde olduğu, bıçakların bulunduğu bölüm üzerinde kapakların bulunduğu, konu kapaklar açıldığında makinenin otamatik olarak durduğu, bunlara ilaveten manüel çalışan güvenl-ik butonlarının bulunduğu, makineye önden bakıldığında, bıçaklara ulaşılmasının mümkün olmadığı ve bu makinenin tam otomatik çalışan güvenli bir makine olduğu kabul edilmelidir.

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı, peynir paketleme makinesinde paketleme bölümü-nde görev ifa ettiğine göre, yaralanmaya sebebiyet veren olay nasıl meydana gelmiştir?

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı elinin yaralanmasını şahadetinde şu şekilde izah etmiştir:

"o gün sabahleyin şefimizle birlikte paketleme bölümüne gittiğimizde arkadaş-ımızı paketleme, makinenin başına koydu hellimleri yerleştirmek için, ben de makinenin ön tarafında bıçakların olduğu bölümdeyim. Hellimlerin gelmesini bekliyordum. Makinenin folyolardan geçen bölümden hellimler sıkıştı. Ben da bir şey söylemesinler diye, -kızmasınlar diye yine elimi sokup çekmek istedim ve bıçaklar elime oturdu ve ordaki şefle birlikte arkadaşımız Tahsin Kaya beni hemen, Mustafa Bey orda değildi, müdür Ahmet Baytaroğlu'nun şeyiyle hastahaneye götürdüler orda elime dikiş atıldı. 2-3 gün sonr-a gittiğimde parmaklarımı hissetmiyordum, işte tekrar başka doktora gittiğimde dedi ameliyat istiyor".

Bu husus, Tafsilatlı Talep Takririnde paragraf 7'de ise, şu şekilde ileri sürülmüştür (Mavi 10,11).

"7. Dava ile ilgili tarihlerde Davacının çalışmakt-a olduğu paketleme makinesinde naylon ve/veya plastik hellim paketleri içerisinde bıçak bölümüne gelen hellim paketleri bıçak tarafından kesilerek her bir hellim paketi müstakil hale getirilmekte, bu hellim paketleri Davacı tarafından alınarak kolilere yer-leştirilmekte idi. Bıçağa doğru giden hellim paketleri zaman zaman sıkışmaktaydı ve Davalı şirketin ve/veya yetkilileri olan Davalı No.2 ve/veya No.3'ün Davacıya talimatı bu gibi durumlarda Davacının çıplak el ile paketlere müdahale ederek sıkışmayı önleme-kti. 26.9.2006 tarihinde Davacı paketleme makinesinde çalışmakta iken sıkışan hellim paketlerini düzeltmek amacı ile elini uzattığı zaman bıçak elinin üzerine inmesi nedeniyle Davacının sol elinin ciddi bir şekilde yaralanmasına sebep olmuştur."


Görüldüğ-ü gibi, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı, paketleme işinde çalışıyor olmakla birlikte, folyoların geçtiği bölümde bir sıkışma olması üzerine, bu sıkışmaya kendi iradesi ile müdahale etmiştir. Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının bu konuda İstinaf Eden/Davalı No-.1'den talimat aldığı konusunda ise şahadet sunulmamıştır.

Tanık Coşkun Akyüz'ün şahadetine göre, konu makinenin bıçaklarına, makine çalışırken ulaşmak mümkün değildir. Folyolardan geçen hellimlerin sıkışıklığını önlemek için ise makinenin durması ve kapa-kların açılması gerekmektedir. Dolayısıyla makine çalışır durumda iken, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının elinin bıçaklar tarafından kesilmesi mümkün görülmemektedir.

Burada üzerinde durmamız gereken husus, kaza sırasında konu makinenin çalışıp çalışmadığ-ı ve folyoların sıkışıklığını önlemek için Davacıya kimin tarafından talimat verildiğidir.

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı, Davalı No.2 ve 3 tarafından talimatlandırıldığını ileri sürmesine karşın, Alt Mahkeme bu hususa itibar etmemiş ve Davalı No.2 ve 3 a-leyhine olan davaları iptal etmiştir.

Peynir paketleme makinesi tam otamatik çalışan güvenli bir makine olmakla birlikte, Coşkun Akyüz şahadetinde, makine içerisinde bulunan bıçakların tehlikeli olduğunu ifade etmiştir. Bu Tanığın şahadetine göre, makine- üzerinde koruyucu kapaklar olduğundan bıçaklara ulaşılması mümkün değildir. Ancak bıçaklara, peynirlerin çıktığı bölümden ulaşmak mümkün olmamakla birlikte, kapakların açılması ile makine otomatik olarak duracağından bu sırada bıçaklara ulaşmak mümkündür.-

Dava zabıtlarındaki şahadete göre; istinaf konusu kaza esnasında peynir paketleme makinesinin çalışmadığı, folyoların sıkışmasının önlemesi için Davalıların Davacıya talimat vermediği kabul edilmelidir.

Folyoların sıkışmasının önlemesi için Aleyhine İ-stinaf Edilen/Davacıya talimat verilmediğine göre, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının, konu peynir paketleme makinesinin bıçaklarına ulaşmasını önlemek için İstinaf Eden/Davalı No.1'in ne gibi bir tedbir veya önlem aldığı incelenmelidir.

Bir işveren- işyerinde veya fabrikasında çalışan elamanlarının veya işçilerinin iş sağlığı ve güvenliğinden sorumludur. Bu nedenle işyerlerinde veya fabrikalarda çalışan işçilerin iş sağlığı ve güvenliği için gerekli olan tüm önlemleri almak, işverenin sorumluluğunda -olan bir husustur.

Bir işveren işçisi için salim bir iş sistemi hazırlamakla yükümlüdür (Gör: Yargıtay/Hukuk 20/82 D.18/83).

İş Güvenliği ile ilgili kurallar, 22/1992 sayılı İş Yasası'nda düzenlenmiştir. Bu husuları düzenleyen 54. madde aynen aşağıda ol-duğu gibidir:

54.(1) Her işveren, işyerinde çalışan işçilerin sağlığını
ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri
almak ve bu konuda gerekli koşulları sağlamak ve
araç ve gereçleri eksiksiz bulundurmakla yükümlüdür.


-(2) İşçiler de, işçi sağlığı ve iş güvenliği
hakkındaki usul ve koşullara uymakla
yükümlüdür. İşyerlerindeki ve fabrikalardaki
sağlık, güvenlik ve diğer koşullara ilişkin esas
ve usuller, bu Yasanın 55'inci maddesi kuralları-
uyarınca çıkarılacak tüzükle saptanır.

22/1992 sayılı Yasa altında çıkartılan, 1992 İş (Fabrika ve İşyerlerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği) Tüzüğü'nün 29.maddesi aynen şöyledir:

29(1) Bu Tüzüğün 27. ve 28. maddelerinde belirtilen
- makinelerin dışındaki diğer makinelerin tüm tehlikeli
kısımları emniyetli bir şekilde koruyucularla
kapatılmalıdır. Ancak işyerinde çalışan herkes için
üzerine koruyucu takılmış gibi emniyetli bir yerde
veya yapıda ise koru-yucuyla kapatılması
gerekmeyebilir.
(2) Herhangi bir makinenin tehlikeli kısmının emniyeti
çalışma şeklinden dolayı sabit bir koruyucu ile
sağlanmazsa operatörün o kısımla temas etmesini
otomatik olarak engelleyen bir tertibat- takılması
halinde yukarıdaki birinci fıkra gerekleri yerine
getirilmiş sayılır."

İlgili yasal mevzuata göre, her işveren, işyerinde çalışan işçilerin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almak, gerekli koşulları sağla-mak, araç ve gereçleri eksiksiz bulundurmakla yükümlüdür. Yine işyerinde bulunan makinelerin tüm tehlikeli kısımları emniyetli bir şekilde koruyucularla kapatılmalıdır.

Tanık Coşkun Akyüz'ün şahadetine göre, iş kazasının meydana geldiği Tiromat marka pak-etleme makinesi yasal mevzuata uygun güvenli bir makinedir.

İstinaf konusu makine üzerinde koruyucu kapaklar bulunduğu, bu kapaklar çıkartıldığında makinenin otomatik olarak durduğu Tanık Coşkun Akyüz'ün şahadetinden anlaşılmaktadır. Burada önemli olan, A-leyhine İstinaf Edilen/Davacının, bıçaklara ulaşması ve yaralanmasında İstinaf Eden/Davalı No.1'in ihmalkarlığının olup olmadığıdır.

Konu makine güvenli bir makine olmakla birlikte, kapaklar açıkken bıçaklara ulaşmak mümkündür.

İstinaf Eden/Davalı No.1,- Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının folyoları temizleme işi yaptığını kabul etmemekle birlikte, Alt Mahkeme, iş kazasının, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının peynir paketleme makinesinde bu işi yaptığı sırada meydana geldiğini kabul etmiş ancak bu hususta i-stinaf dosyalanmamıştır.

Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı şahadetinde, bu görevi yapması için Davalı No.2 ve 3 tarafından talimatlandırıldığını söylemiş olmasına rağmen, Alt Mahkeme bu hususa itibar etmemiş ve Davalı No.2 ve 3 aleyhine olan davayı iptal et-miştir.

Bu durumda, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının, folyoların sıkışmasını önlemek için elini uzattığında, elinin çalışır durumda olmayan peynir paketleme makinesinin bıçakları tarafından yaralandığı kabul edilmelidir.

Peynir paketleme makinesinin çal-ışır durumda olmadığı durumlarda dahi bıçaklar tehlikeli olduğuna göre, bu husus
işveren tarafından çalışanlara duyurulmalı, bu kısma ulaşılmasının tehlikeli olduğu ikazı yapılmalı ve gerekli tüm önlemler alınmalıdır.
Bu hususla ilgili Hukuk/İstinaf 28/1-972, sayfa 12'de şöyle denmektedir:

"Bir makinenin tehlikeli olup olmadığını tezekkür ederken her ilgili şahsın her zaman dikkatli olacağı farz edilmemelidir. Bir makinenin herhangi bir kısmı, makul surette iş yapan herhangi bir şahsa zarar verebilecek n-itelikte ise o kısım, makinenin tehlikeli bir kısmı olur."


Yukarıdakiler ışığında konu paketleme makinesinin bıçakları tehlikeli olduğuna göre, konu paketleme makinesi çalışmadığında, ancak kapaklar açık iken bıçaklara ulaşılmaması için İstinaf Eden/Dav-alı No.1 tarafından ne gibi bir önlem veya tedbir alınmıştır?

Olgulara göre, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı, peynir paketleme makinesinin bıçaklarının tehlikeli olduğunu biliyordu. Buna rağmen, herhangi bir talimat almadan sıkışmanın giderilmesini sağlama-k için elini uzattığında, elinin bıçaklara temas etmesi ile yaralanmıştır. Bu hususu teyit eden ise, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının şahadetinde söylemiş olduğu "kızmasınlar diye" bu işi yaptığını söylediği sözlerdir.

Yaralanmaya sebebiyet veren kaza,- Aleyhine İstinaf Edilen/ Davacının yaptığı işin dışındaki bir eylemi sonucu meydana geldiğine göre, İstinaf Eden/Davalı No.1'in bu konuda herhangi bir önlem almamasından dolayı ihmâlkâr davrandığı kabul edilebilir mi?

Dava zabıtlarına göre, İstinaf Eden/-Davalı No.1'in bu konuda herhangi bir önlem aldığını gösteren şahadet bulunmamaktadır.

Bu konu ile ilgili dava zabıtlarındaki şahadeti değerlendirdiğimiz zaman, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacıya karşı, otomatik peynir paketleme makinesinde sıkışma olduğund-a makineye müdahale etmemesine yönelik olarak ve makine bıçaklarına doğru elinin ulaşmasını önlemek için, İstinaf Eden/Davalı No.1'in gerekli dikkat ve özeni göstermediği ve ihmalkâr davrandığı kabul edilmelidir.

Alt Mahkeme huzurundaki şahadete göre, İst-inaf Eden/Davalı No.1'in, konu kazanın meydana gelmesinde ihmalkar davrandığı kabul edilmekle birlikte, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının da bu kazada katkısal kusuru olduğu da kabul edilmelidir.

Alt Mahkeme, İstinaf Eden/Davalı No.1'in ihtiyatlı bir işv-erenden beklenen tedbiri almadığı bulgusunu yapmıştır.

Yukarıdaki nedenlerle Alt Mahkemenin, İstinaf Eden/Davalı No.1'in ihtiyatlı bir işverenden beklenen davranışı sergilemediği yönündeki bulgusu hatalı değildir.

İstinaf Eden/Davalı No.1'in 1. başlık al-tındaki istinaf sebebi reddolunur.

2. başlık altındaki istinaf sebebinin incelenmesi

Alt Mahkeme, Davacının kazaya olan katkısını %30, Davalı
No.1'in ise %70 oranında belirlemesi hatalıdır.

Alt Mahkeme, istinaf konusu kazanın meydana gelme-sinde İstinaf Eden/Davalı No.1'in %70, Aleyhine İstinaf Edilen/ Davacının %30 oranında kusurlu olduğuna karar vermiştir.

İstinaf Eden/Davalı No.1, istinaf konusu olgular dikkate alındığında, kazanın meydana gelmesindeki mesuliyetinin, Aleyhine İstinaf Edi-len/Davacıya göre daha az olduğunu iddia etmektedir.

Alt Mahkeme, istinaf konusu kazanın meydana gelmesinde, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının da sorumluluğu olduğunu kabul etmiştir. Mavi 254'de şöyle denmektedir:

"Davacı elinin kesildiği yerde bıçakları-n olduğunu gördüğü aynı yerde başka arkadaşlarının da elini kestiğini bildiğini fakat yine de elini aldığı emir talimat doğrultusunda oraya soktuğunu söylemektedir. Davacı bıçakların orda olduğunu bilgisi karşısında makul surette önceden görebileceği halde- makul dikkati göstermemiş ve kendi elinin kesilmesine kendi kusurlu eylemi de sebebiyet vermiştir."

Tarafların kusur oranları ile ilgili ise şöyle denmiştir (Mavi 255).

"Bu nedenle Davacının kusur oranının %30 Davalı No.1'in
kusur oranının %70 olduğu- kanaatindeyim. Bu hususta bulgu
yaparım.

Görüldüğü gibi Alt Mahkeme, konu kazanın meydana gelmesinde hem Davacının, hem de Davalı No.1'in sorumluluğu olduğunu dikkate alarak, sunulan şahadet ışığında Davacının %30, Davalı No.1'in ise %70 oranında -sorumlu olduğu bulgusunu yapmıştır.

Alt Mahkeme, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacıya katkısal kusur yüklerken, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının konu makine bıçaklarının tehlikeli olduğunu, bıçaklar nedeniyle daha önce de başkalarının yaralandığını bild-iğini göz önünde bulundurmuştur.

İstinafa konu iş kazasının nasıl meydana gelmiş olduğunu, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının konu fabrikada peynir paketleme bölümünde çalıştığını, paketleme makinesinin güvenli bir makine olduğunu, ancak konu makine -ile ilgilenen yetkili kişilerin veya İstinaf Eden/Davalı No.1'in, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının konu makineye sıkışma sırasında müdahale etmemesi için uyarmadığını, elini bıçaklara sokmaması için gerekli olan tedbiri almadığını, bu yönde gerekli dikkat- ve özeni göstermediğini ve Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının, makine bıçaklarının tehlikeli olduğunu bilmesine rağmen elini bıçaklara doğru uzatmış olduğunu dikkate aldığımızda, Alt Mahkemenin istinaf konusu kazanın meydana gelmesinde, İstinaf Eden/Daval-ı No.1'e %70, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacıya %30 oranında kusur bulması ve bu konuda bulgu yapması hatalı değildir.

2. başlık altındaki istinaf sebebi reddedilir.

3. başlık altındaki istinaf sebebinin incelenmesi

"Alt Mahkeme kusur oranlarını dikka-te almayarak tam mesuliyet üzerinden hüküm vermekle hatalı hareket etmiştir."

İstinaf Eden/Davalı No.1, Alt Mahkemenin, kusur oranlarını dikkate almadan tam mesuliyet üzerinden hüküm vermekle hatalı olduğunu iddia etmektedir.

Dava zabıtlarına göre; Alt- Mahkeme, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacı lehine, 15,000TL genel (Mavi 260) ve 2626 TL özel zarar-ziyan (Mavi 259) almaya hak kazandığı bulgusunu yapmış ve bu hususta hüküm vermiştir. Karara bakıldığında, Alt Mahkemenin, kusur oranlarını dikkate almadan tam- mesuliyet üzerinden hüküm vermiş olduğu görülür. İstinaf Eden/Davalıya %70 ve Aleyhine İstinaf Edilen/Davacıya ise %30 oranında kusur atfedildiğine göre; Alt Mahkemenin kusur oranlarını dikkate alarak hüküm vermesi gerekirdi.

Alt Mahkeme, kusur or-anlarını dikkate almadan tam mesuliyet üzerinden karar vermekle hatalı hareket etmiştir.

İstinaf Eden/Davalı No.1'in %70, Aleyhine İstinaf Edilen/ Davacının %30 oranında kusurlu olduğu hususu dikkate alındığında, İstinaf Eden/Davalı aleyhine ve Aleyhine- İstinaf Edilen/Davacı lehine özel zarar-ziyan olarak 1834 TL, genel zarar-ziyan olarak 10,500 TL için hüküm verilmesi gerekir.

Yukarıdakiler ışığında 3. istinaf sebebi kabul edilir.

4. başlık altındaki istinaf sebebinin incelenmesi

Alt Mahkeme, -kararını geç vermekle hatalı hareket etti.

Dava zabıtlarına göre, istinafa konu dava 19.08.2008 tarihinde Emir 2 Nizam 1 altında ikame edilmiştir. 26.01.2010 tarihinde tafsilatlı talep takriri, 7.05.2010 tarihinde müdafaa takriri ve 18.06.2010 tarihinde- müdafaaya cevap takriri dosyalanmıştır.

Davanın duruşmasına 14.06.2011 tarihinde başlanmış ve duruşma 9.01.2012 tarihinde tamamlanmıştır. Davanın kararı ise 07.01.2013 tarihinde okunmuştur.

Görüldüğü gibi, davanın kararı takriben 2 yıl -sonra okunmuştur.

Alt mahkemeler, duruşmasına başlamış oldukları davaları makul süre içinde bitirmeli ve makul bir sürede karar vermelidir. Makûl sürenin ne olduğu her davanın kendi olguları içine değerlendirilmeli ve taraflara bir adaletsizlik yarat-ılmamasına özen gösterilmelidir.

Dava ile ilgili olguları dikkate aldığımızda, kararın 2
yıl sonra açıklanmasının makul sürenin de ötesinde olduğu görüşündeyiz. Alt Mahkemenin, kararı 2 yıl sonra açıklamakla hatalı hareket ettiği kabul edilmelidir.
- Davanın kararı geç açıklanmış olmakla birlike davanın geçirmiş olduğu safhaları, konunun ciddiyetini ve davanın sonucunu dikkate aldığımızda bu gecikme sadece Davalılara değil, her iki tarafa da adaletsizlik yaratmıştır. Bu nedenle, bu hatanın, dava-nın sonucunu etkileyebilecek nitelikte bir hata olduğuna ikna olmadık.

istinaf sebebi kabul edilir.

5. başlık altındaki istinaf sebebinin incelenmesi

Alt Mahkeme, Davalı No.2 ve 3 lehine masraf emri vermemekle
hatalı hareket etti.

- İstinaf Eden/Davalı No.1, Alt Mahkeme, Davalı No.2 ve 3 aleyhine olan davayı iptal etmesine rağmen Davalı No.2 ve 3 lehine masraf emri vermemekle Alt Mahkemenin hatalı olduğunu iddia etmektedir.

Masraf emri verip vermeme, davayı dinleyen alt mahkemeleri-n takdirine kalmış bir husustur. Alt Mahkemeler bu takdiri adli kıstaslara göre kullanmaları halinde, İstinaf Mahkemesi bu takdir hakkına müdahale etmemektedir. Alt Mahkemenin bu davada, Davalılar aleyhine, Davacıya masraf ödemelerini emrederken, bu takdir- hakkını yanlış kullandığı konusunda ikna edilmedik.

Alt Mahkeme, takdirini, masraf vermeme yönünde kullanmakla hatalı hareket etmemiştir.

İstinaf sebebi reddolunur.

Mukabil istinaf sebeplerinin incelenmesi






başlık altındaki mukabil istinaf -sebebinin incelenmesi

Alt Mahkeme, sunulan şahadet ışığında Davalı No.1'in kazaya
olan katkısını %70 olarak tespit etmekle hatalı hareket
etti.

İstinaf Eden/Davalı No.1 ile ilgili istinaf sebepleri incelenirken Alt Mahkemenin kusur or-anları ile ilgili bulgusunun hatalı olmadığına karar verilmişti.

Bu karar ışığında 1. başlık altındaki mukabil istinaf sebebi reddolunur.


başlık altındaki mukabil istinaf sebebinin incelenmesi

Alt Mahkeme, Davacının müstakbel kazanç kaybı ile ilgili -hüküm vermemekle hatalı hareket etmiştir.

İstinaf konusu olgulara göre, Aleyhine İstinaf Edilen, iş kazası sonrası ve tedavi süresince, takriben iki ay süre ile çalışmamış, iyileştikten sonra ise İstinaf Eden/Davalı No.1 yanında tekrar işe alınmış, ancak -daha sonra kendi isteği ile işten ayrılmıştır.

Alt Mahkeme, sunulan şahadeti tezekkür ettikten sonra, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının, 26.9.2006, 31.1.2007, 1.2.2007 ve 31.12.2007 tarihlerinde, İstinaf Eden/Davalının işyerinde, daha sonra ise annesinin -kafeteryasında çalışmış olduğunu dikkate aldıktan sonra, Aleyhine İstinaf Edilen/Davacının bu konudaki şahadetine itibar etmemiştir.

Bir davada taraflar ile tanıkları dinleyip onları yakından izleme ve gözlem altında bulundurma olanağına sahip olan -alt mahkemenin, hangi tanığın doğruyu söyleyip söylemediği hususunda Yargıtaya nazaran daha avantajlı durumda olduğu açıktır. Bu nedenle alt mahkemenin şahadeti değerlendirirken hataya düştüğü açıkça görülmedikçe, Yargıtayın alt mahkemenin bu husustaki bul-gularına müdahalede çekingen davrandığı birçok kez vurgulanmıştır.

Dava zabıtlarına göre, Alt Mahkemenin, şahadete dayanan bulgulara varabilmesi için önünde yeterli şahadet var olup, Alt Mahkemenin istinaf konusu bulgusunun hatalı olduğu hususunda, -Aleyhine İstinaf Edilen tarafından ikna edilmedik.

2. başlık altındaki mukabil istinaf sebebi reddolunur.

3. başlık altındaki mukabil istinaf sebebi

Alt Mahkeme, özel zarar-ziyan olarak uçak biletleri için harcanan 800 TL ile ilgili hüküm verm-emekle hatalı hareket etti.

Alt Mahkeme, ibraz edilen emare evrakları ve şahadeti tezekkür ettikten sonra, uçak biletleri ile ilgili ibraz edilen emare evrakların tarihlerinde farklılıklar olduğu nedeni ile bu konudaki talebe itibar etmemiştir.

Dava zabı-tlarındaki şahadete göre; Alt Mahkemenin kararında hata yoktur.

3. başlık altındak istinaf sebebi reddedilir.

Yukarıda izah edilenler ışığında, İstinaf Eden/Davalı No.1, istinafında kısmen başarılı olmuş, Aleyhine İstinaf Edilen/ Davacı ise mukabil isti-nafında başarılı olamamıştır.

Netice olarak;

İstinaf Eden/Davalı No.1'in istinaf sebepleri kısmen kabul edilir ve Alt Mahkemenin 7.01.2013 tarihli hükmü, kusur oranları dikkate alınarak aşağıdaki şekilde değiştirilir. Şöyle ki:


Davacı lehine ve Davalı -No.1 aleyhine;

Davalı No.1'in Davacıya 1834 TL özel zarar-ziyan;
Davalı No.1'in Davacıya 10,500 TL genel zarar-ziyan;
Yasal faiz ödemesi
için hüküm verilir.

Mukabil istinaf iptal edilir.

İstinaf ve mukabil istinaf masrafları, Aleyhin-e İstinaf Edilen tarafından ödenecektir.




Hüseyin Besimoğlu Ahmet Kalkan Emine Dizdarlı
Yargıç Yargıç Yargıç


16 Nisan, 2015











12






Full & Egal Universal Law Academy