Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 35/2012 Dava No 18/2013 Karar Tarihi 24.05.2013
Numara: 35/2012
Dava No: 18/2013
Taraflar: Mertcan Özmerter n/d Mertcan Menteş Aziz ile Aziz Kent ve diğerleri arasında
Konu: Yetki - Trespass - İlk Mahkeme, yetkili mahkemenin Yüksek İdare Mehkemesi değil de Kaza Mahkemesi olduğu, dava konusu gayrimenkullerin Davalıya ait parselde olmadığı ve Davacının tasarruf hakkı olmadığından Davalı aleyhine trespass olmadığı nedenleriyle davayı ret ve iptal etmesi - Davacının ret kararını istinaf etmesi - Yargıtayın, yetkili mahkemenin kaza mahkemesi olduğu bulgusuna vararek yetki konusundaki istinafı kabul etmesi, diğer istinaf sebeplerini reddetmesi.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 24.05.2013

-D.18/2013 Yargıtay/Hukuk: 35/2012
(Girne Dava No:1477/2010)


YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.

Mahkeme Heyeti: Şafak Öneri, Hüseyin Besimoğlu, Mehmet Türker.


İstinaf eden: Mertcan Özmerter n/d Mertc-an Menteş Aziz -
36, Müftü Ziyai Efendi Sokak/Lefkoşa
(Davacı)


ile -


Aleyhine istinaf edilen: 1) Aziz Kent - Celebrity Otel, Lapta/
Girne
- 2) KKTC Bakanlar Kurulu vasıtası ile
KKTC/Lefkoşa
3) KKTC Devlet Emlak ve Malzeme
Dairesi vasıtası ile KKTC/Lefkoşa
4) KKTC Maliye Bakanlığı vasıtas-ıyla
KKTC/Lefkoşa
5) KKTC Tapu ve Kadastro Dairesi
vasıtasıyla KKTC/Lefkoşa
6) KKTC İçişleri ve Yerel Yönetimler
Bakanlığı- vasıtası ile KKTC/
Lefkoşa
(Davalılar)


A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Avukat Menteş Aziz
Aleyhine istinaf edilen No.(1) namına: Avukat Mus-tafa Güryel
Aleyhine istinaf edilen No.(2), (3), (4), (5) ve (6) namına
Savcı Emine Tayfunsel.


Girne Kaza Mahkemesi Kıdemli Yargıcı Beril Çağdal'ın 1477/2010 sayılı davada 31.1.2012 tarihinde verdiği karara karşı Davacı tarafından yapılan istinaftır.


-




------------------


H Ü K Ü M

-

Şafak Öneri: Bu istinafta, Mahkemenin hükmünü, Sayın Yargıç Mehmet Türker okuyacaktır.

Mehmet Türker: Bu istinaf, 1477/2010 No.lu davada, Girne Kaza
Mahkemesinin 31/1/2012 tarihinde verdiği karara karşı, Davacı
tarafından yapılmıştır.

Davacı, Da-valılar aleyhine istinafa konu davayı ikame
ederek, 4/2/1998 tarihinde Aşağı Girne'de Kayıt No.798
Pafta/Harita No.XII/13.4.XIII, Parsel 24'teki gayrimenkulü,
daha önceki mal sahibi MŞ.941 kayıt numarası ile karma bir
şirket statüsünde olan İbelin Estates -Ltd.den satın ve devir aldığını, halen kayıtlı mal sahibi olduğunu, 798 Kayıt No.su
tahtında bu gayrimenkulün, bir büfe, bir tuvalet ve su
deposundan müteşekkil, zemin katta kahvehane olarak
belirtilmesine rağmen, bu parsel üzerine oturan 1, 2 ve
3. kat-lardaki gayrimenkullerin de 798 No.lu koçanda
belirtilmemesine rağmen Parsel 24'e ait olduğunu, Davalı
No.(2)'nin aldığı karar ile bu gayrimenkulü Davalı No.(3)
ve (4)'ün kontrolüne vermesi üzerine, Davalı No.(3) ve (4)'ün
Parsel 24'e dahil olan 1, 2 ve 3.- kattaki gayrimenkulü 24/8/2006 tarihinden itibaren 49 yıllığına Davalı No.(1)'e kiraladıklarını, Davalı No.(2), (3) ve (4)'ün Davacının müsaadesi olmadan, bu gayrimenkulü Davalı No.(1)'in işgal etmesini ve/veya tasarrufunda bulundurmasını sağladıklarını v-e
Davalı No.(1)'in konu yeri halen işgalci olarak tasarrufunda
bulundurduğunu, Davalı No.(5) ve (6)'nın 1, 2 ve 3. katlardaki
gayrimenkullerin, seri planlarda Davacıya ait Parsel 24'e ait
olduğu belirtilmesine rağmen, gerekli düzeltme işlemlerini
yapmakt-an imtina ettiklerini, Davalı No.(2), (3), (4), (5)
ve (6)'nın düzeltme işlemlerini yapmadıkları gibi, konu
gayrimenkulü tahliye de etmediklerini ileri sürerek, 1, 2
ve 3. katlardaki dairelerin ve/veya gayrimenkullerin
Davacıya ait olduğuna dair bir Mahke-me ilamı (Declaratory
Judgement), Davalı No.(1) ve/veya Davalıların Parsel 24
üzerindeki gayrimenkulü ve/veya binayı tahliye etmelerine
dair Mahkeme hükmü ve zarar-ziyan için hüküm talep etmiştir.

Davalı No.(1) ve Davalı No.(2), (3), (4), (5), (6)
-dosyaladıkları müdafaa takrirlerinde, ön itiraz olarak,
Davalı No.(2), (3), (4), (5) ve (6)'nın, Davacının taleplerine
karşılık ilk Davacıya gönderdikleri cevabi yazılar nedeniyle, dava konusu ihtilafın mülkiyete bağlı idari bir karar ve/veya
tasarruftan- kaynaklandığı nedeniyle, ihtilafın Yüksek İdare
Mahkemesi yetkisinde olduğunu ileri sürmüşlerdir. Davalılar
yine, Davacının koçanının sadece Parsel 24'te kain bir büfe,
bir tuvalet ve su deposundan müteşekkil zemin kattaki kahvehaneyi kapsadığını, dava k-onusu olan Parsel 23 ve 24
üzerinde 1, 2 ve 3. katların Davacının 798 No.lu koçanına kayıtlı olmadığını, Davacının koçanında kayıtlı olmayan bu gayrimenkullerin Davacının koçanlı malından bağımsız olduğunu, Davacının bu gayrimenkuller üzerinde mülkiyet hak-kı olmadığını da ileri sürerek, Davacının davasının iptal edilmesini talep etmektedirler.

Davayı dinleyen Bidayet Mahkemesi, Davalıların ön itirazı gereğince taraflar arasındaki ihtilafın Yüksek İdare Mahkemesi yetkisinde olduğu ve kaza mahkemesini-n yetkisiz olduğu kararına vararak, Davacının davasının reddedilmesine hüküm vermiştir. Bidayet Mahkemesi, bu bulgusuna rağmen ihtilafın esasını da inceleyerek huzurundaki şahadet ve emareleri değerlendirdikten sonra, Davacının 798 No.lu koçanında belirti-len mal dışındaki 1, 2 ve 3. katlardaki
gayrimenkullerin, Davacıya ait Parsel 24'e dahil olmadıkları nedeniyle, Davacının Davalı No.(2), (3), (4), (5) ve (6) aleyhindeki taleplerini, Davalı No.(1)'in trespasser olduğu yolundaki iddiasını ve Davalılardan z-arar-ziyan taleplerini kabul etmeyerek, Davacının Davalılar aleyhindeki davasını reddetmiştir.

Davacı, Bidayet Mahkemesinin kararının hatalı olduğunu iddia ederek, huzurumuzdaki bu istinafı dosyalamıştır.

İstinaf Eden Davacı, 12 istinaf sebeb-i ileri sürmekle birlikte, İstinaf Eden Avukatının istinafın duruşmasındaki iddialarını ve üzerinde durduğu istinaf sebep ve gerekçelerini dikkate aldığımız zaman, istinaf sebeplerini üç başlık altında özetleyebiliriz:

istinaf sebebi: Bidayet Mahkemesini-n, konunun idari
nitelikte olduğu, Davacının çareyi Yüksek İdare Mahkemesinde araması gerektiği ve kaza mahkemesinin yetkisiz olduğu bulgusu hatalıdır.

2. istinaf sebebi: Bidayet Mahkemesinin, Davalılar tanıklarının şahadetini, Davacı tanıklarının ş-ahadetine tercih ederek ve/veya huzurundaki şahadeti ve emareleri Davacı aleyhine değerlendirerek, Davacıya ait 798 No.lu koçanda
kayıtlı Parsel 24 üzerindeki 1, 2 ve 3. katlardaki gayrimenkullerin Parsel 24'e dahil olmadığı yönündeki bulgusu hatalıdır.
-
3. istinaf sebebi: Bidayet Mahkemesi, Davacının dava konusu gayrimenkulde tasarruf hakkı olduğu halde, tasarruf hakkı olmadığı yönünde bulgu yaparak, Davacının Davalı No.(1) aleyhindeki trespass davasını reddetmekle hata yapmıştır.

İstinaf- Sebeplerinin İncelenmesi

istinaf sebebi: Bidayet Mahkemesinin konunun idari
nitelikte olduğu, Davacının çareyi Yüksek İdare Mahkemesinde araması gerektiği ve kaza mahkemesinin yetkisiz olduğu bulgusu hatalıdır.

Bidayet Mahkemesi, Davacının B-akanlar Kurulu Genel Sekreterliğine yazdığı Emare 10'da görülen 15/7/2004 tarihli yazıyı, bu yazı üzerine İskan ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürü, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürü ve Şehir Plânlama Dairesi Müdürünün ihtilaf konusu yer ile ilgili yaptığı araş-tırmayı gösteren raporunu, bu rapora istinaden İçişleri Bakanlığı Müsteşarının Davacı Avukatına yazdığı 21/3/2005 tarihli yazıyı ve Davacı Avukatının İçişleri Bakanlığı Müsteşarına cevaben yazdığı 19/4/2005 tarihli yazıyı dikkate alarak, ihtilafın bir idar-i karar ve/veya tasarruftan kaynaklandığı ve konunun Yüksek İdare Mahkemesinin yetkisinde olduğu kararına varmıştır. Bidayet Mahkemesinin bu husustaki bulgu ve kararı şöyledir:

"Gerek davalı no 1, gerekse davalı 2, 3, 4, 5, 6
tarafından iler-i sürülen ön itirazlardan biri davacının
15.7.2004 ve 19.4.2005 tarihinde davalı no 2 ve no
6'ya gönderdiği yazılar ve bu yazılara muhatap davacıya
gönderilen cevabi yazıların taraflar arasındaki
ihtilafın davalı 2, 3, 4, 5 ve 6'nın m-ülkiyete bağlı
idari bir karar ve/veya tasarruftan kaynaklandığı ve
bu nedenle çarenin Yüksek İdare Mahkemesi'nden
aranması gerektiğini gösterdiği yönündedir. İlgili
yazışmalar emare 10'da görülmektedir.

Davacının 15.7.2004- tarihli yazısına cevaben
İçişleri Bakanlığı adına Müsteşar tarafından 21.3.2005
tarihli yazı davacının bilgisine gelmiş ve 19.4.2005
tarihli yazı da bu yazıya cevabi niteliktedir.
Bu durum ışığında davacının çareyi Yüksek İdare
- Mahkemesi'nde araması gerektiği bu mahkemenin ise
yetkisiz olduğu ön itirazının kabul edilmesi
gerekmektedir görüşündeyim."

İdari karar veya işlem, kararın alındığı veya işlemin yapıldığı zamanda belirli veya belirlenebilir bir kişinin ya-sal hak ve menfaatlerini doğrudan etkileyen bir işlemdir.

Yüksek İdare Mahkemesine başvuru yapılabilmesi, yani iptal davası açılabilmesi için idarenin bir işlemde, diğer bir deyişle hukuksal sonuç doğuran tek yanlı irade açıklamasında bulunması, bir -karar alması gerekir. İptal davası ancak yönetsel (idari) işlemlere karşı açılır. Yani iptal davasının konusu yönetsel işlemlerdir. İptal davası hukuka aykırı bir yönetsel işlemin, yönetsel yargı yeri olan Yüksek İdare Mahkemesinde iptal edilmesini sağl-ayan bir dava türüdür.

Emare 10'daki yazılar ve rapor incelendiği zaman, Davacının Avukatı vasıtası ile Davalı No.(2)'ye yazdığı 15/7/2004 yazı ile ihtilaf konusu 1, 2 ve 3. kattaki dairelerin, Davacının mülkiyetinde olduğu iddia edilmekte, Davalı- No.(2), (3), (4), (5), (6) ise yaptıkları araştırma neticesinde hazırladıkları 15/3/2005 tarihli rapor ışığında, Davacıya, mülkiyetinde olduğu iddiasında bulunduğu ihtilaf konusu 1, 2 ve 3. katların, Davacının 798 No.lu koçanına dahil olmadığı, bu katları-n mülkiyetinin Davacıda olmadığı, 1, 2 ve 3. katın mal sahibinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti olduğunun 21/3/2005 tarihli bir yazı ile bildirildiği görülmektedir. Emare 10'daki Davalıların hazırladığı 15/3/2005 tarihli rapor ile Davacıya gönderilen 21/3/-2005 tarihli İçişleri Bakanlığı Müsteşarının, bu rapora istinaden, ihtilaf konusu 1, 2 ve 3. kat gayrimenkullerin mülkiyetinin KKTC'ne ait olduğunu belirten Davacıya muhatap yazısının idari karar niteliği bulunmamaktadır. Bidayet Mahkemesinin, Emare 10'da-ki yazıları ve özellikle 21/3/2005 tarihli, İçişleri Bakanlığı Müsteşarının Davacıya yazdığı yazıyı layıkıyla ve hukuki olarak incelemediği ve bir idari kararın hukuken nasıl oluştuğunu araştırmadığı anlaşılmaktadır.
Bidayet Mahkemesi, Emare 10'daki- 21/3/2005 tarihli İçişleri Bakanlığı Müsteşarının yazısını idari bir karar kabul ederek, Davacının çareyi Yüksek İdare Mahkemesinde araması gerektiği ve kaza mahkemesinin yetkisiz olduğu bulgusuna varmakla ve Davalıların bu yöndeki ön itirazını kabul eder-ek davayı iptal etmekle hatalı hareket etmiştir. Bu nedenle, Davacının 1. istinaf sebebinin kabul edilmesi gerekmektedir.

2. istinaf sebebi: Bidayet Mahkemesinin, Davalılar tanıklarının şahadetini, Davacı tanıklarının şahadetine tercih ederek ve/ve-ya huzurundaki şahadeti ve emareleri Davacı aleyhine değerlendirerek, Davacıya ait 798 No.lu koçanda
kayıtlı Parsel 24 üzerindeki 1, 2 ve 3. katlardaki gayrimenkullerin Parsel 24 dahil olmadığı yönündeki bulgusu hatalıdır.

Bu istinaf sebebi ile Dava-cının yakınması, Parsel 24 üzerindeki 1, 2 ve 3. katların, 798 No.lu koçan ile adına kayıtlı Parsel 24'e dahil oldukları, yani bu katların da mülkiyetine sahip olduğunun Bidayet Mahkemesi tarafından kabul edilmemesine ilişkindir.

Bidayet Mahkemesinin- bu husustaki bulgu ve vardığı netice şöyledir:

"İnanıp itibar ettiğim davalı 2 - 6 tanıklarından
Erkin Kurtarıcıoğlu'nun ve Öztan Özereğin şahadetleri
ve davacı tanığı olmasına karşın şahadeti bu 2 tanığın
şahadetiyle örtüşen Girne- Kaza Tapu Amiri Salih
Sonay'ın şahadetleri ışığında davacının 798 nolu
koçanda mal tarifi bölümünde tarifi yapılanlar dışında
1, 2 ve 3. katlardaki garimenkullerin koçanda belir-
tilmemiş olmasına karşın parsel 24'e dahil oldukları
- yönünde bir bulguya varılması olanaksızdır görüşün-
deyim. Davacının davalı 2 - 6 aleyhindeki taleplerinin
reddedilmesi gerekmektedir."


İlk Mahkeme huzurundaki ihtilafsız şahadet ve Emare 1 taşınmaz mal koçanına göre, Davacı, 4/2/1988- tarihinde Aşağı Girne'de Pafta/Harita No.XII/13.4.XIII, Parsel 24'ü karma bir şirket olan İbelin Estates Ltd.den satın ve devir alarak, Emare 1, 798 No.lu taşınmaz mal koçanı tahtında satın aldığı gayrimenkul adına kaydedilmiştir. Davacının satın alıp ad-ına kaydedilen mal Emare 1 taşınmaz mal koçanında tarif edilmektedir. Emare 1'e göre Davacı, Aşağı Girne'de, Kasaba
içinde Pafta/Harita XII/13.4.XIII Parsel 24'te kain 1700 ayakkare alanı olan bir büfe, bir tuvalet ve su deposundan müteşekkil zemin kattak-i kahvehaneyi satın almıştır.

Davalılar Tanığı, Tapu Memuru Erkin Kurtarıcıoğlu'nun şahadeti ve İlk Mahkemeye sunduğu Emare 14 Tapu Kütüğüne göre, ihtilaf konusu 1. kat, Parsel 23'e kayıtlı olup Parsel 23'e aittir. Birinci kattaki gayrimenkul, 3 oda- ve bir mutfaktan müteşekkildir. Parsel 23, halen kısmen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, kısmen de başka bir şahsın adına kayıtlıdır. 1974 öncesinde ise Maria Andoni Vraga isimli bir Rum adına kayıtlı idi. İhtilaf konusu olan 2 ve 3. katların ise Tapu Kü-tüklerinde kaydı bulunmamaktadır. Emare 10'daki 21/3/2005 tarihli araştırma raporuna ve Emare 5'teki seri planlara göre, 2 ve 3. katlar, 1. kat üzerine inşa edilmiş ancak 1974 öncesinde Tapu Kütüklerine kaydedilmemiştir.

1974 öncesi, Kıbrıslı bir -Rum adına, Parsel 23'te kayıtlı olan 1. katın ve Tapu Kütüklerinde kaydı bulunmayan ve yine Kıbrıslı Rumlar tarafından terkedilmiş olan ve Anayasa'nın 159. maddesinin (b) fıkrası gereğince Devletin mülkiyetinde bulunan 2 ve 3. katların, Davacının iddia ett-iği gibi, 798 No.lu Davacının Emare 1 koçanında belirtilmemesine rağmen, Davacıya ait Parsel 24'e dahil olduklarını ve Davacının mülkiyetinde olduklarını kabul etmemekle, Bidayet Mahkemesi herhangi bir hata yapmamıştır. Bu nedenle, Davacının 2. istinaf se-bebinin reddedilmesi gerekmektedir.


3. istinaf sebebi: Bidayet Mahkemesi, Davacının dava konusu gayrimenkulde tasarruf hakkı olduğu halde, tasarruf hakkı olmadığı yönünde bulgu yaparak, Davacının Davalı No.(1) aleyhindeki trespass davasını- reddetmekle hata yapmıştır.

İkinci istinaf sebebini incelerken, Davacının dava konusu 1, 2 ve 3. katların Davacının 798 No.lu koçanına dahil olmadığı ve Davacının bu katlar üzerinde herhangi bir mülkiyet hakkı olmadığı yönündeki Bidayet Mahkemesi ka-rarının hatalı olmadığı, 1, 2 ve 3. katların mülkiyetinin Devletin olduğu ve Davacının bu istinaf sebebinin reddedilmesi gerektiğine karar verildiğinden, Davacının 3. istinaf sebebinin herhangi bir yasal dayanağı kalmamıştır. Bu nedenle 3. istinaf sebebin-in de reddedilmesi gerekmektedir.

Netice itibarı ile, İstinaf Edenin 1. istinaf sebebi kabul edilir. 2 ve 3. istinaf sebeplerinde başarısız olduğundan, 2 ve 3. istinaf sebepleri iptal edilir. Alt Mahkemenin Davacının davasını iptal eden kararı on-aylanır.

İstinaf masrafları ile ilgili emir verilmez.



Şafak Öneri Hüseyin Besimoğlu Mehmet Türker
Yargıç Yargıç Yargıç


24 Mayıs 2013















10






Full & Egal Universal Law Academy