Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 139/2011 Dava No 8/2016 Karar Tarihi 17.02.2016
Numara: 139/2011
Dava No: 8/2016
Taraflar: Mehmet Gazi ile Serap Gazioğlu n/d Serap Öztürk arasında
Konu: Layiha teatisi - Mukabil talebe müdafaa dosyalanmaması - Şahadet - Layihalarda kabul edilen olgular - Seri yargılama.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 17.02.2016

-D. 8/2016 Yargıtay/Hukuk No : 139/2011
(Lefkoşa Dava No : 2358/2010)


YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.



Mahkeme Heyeti : Ahmet Kalkan,Gülden Çiftçioğlu,Bertan Özerdağ



İstinaf eden : Mehmet Gazi, Lefkoşa.
- (Davacı)


ile



Aleyhine istinaf edilen : Serap Gazioğlu n/d Serap Öztürk n/d
Serap Karabulut, Gazimağusa.
(Davalı No.2)



A r a s ı n d a.




İstinaf eden namına : Avukat Ayfer Yılmaz v-e Avukat Murat Yılmaz adına Avukat Sonay Kande hazır
Aleyhine istinaf edilen namına : Avukat Yünsal İlhan adına Avukat Kerim Altanhan hazır.



Lefkoşa Kaza Mahkemesi Yargıcı Füsun Cemaller'in 2358/2010 sayılı davada, 29.11.2011 tarihinde verdiği karara ka-rşı, Davacı tarafından yapılan istinaftır.



-----------------




K A R A R


Ahmet Kalkan :İstinaf Eden/Davacı, Lefkoşa Kaza Mahkemesinin, 29.11.2011 tarihinde verdiği hükmünde, Mukabil Talep gereğince Aleyhine İstinaf Edilen/Davalı No.2- lehine verdiği hükme karşı, bu istinafı dosyaladı.

İSTİNAF İLE İLGİLİ OLGULAR:

İstinaf Eden/Davacı (bundan böyle sadece Davacı) Aleyhine İstinaf Edilen/Davalı No.2 (bundan böyle sadece Davalı No.2) ve bu istinafa konu olmayan Davalı No.1 aleyhine Hukuk- Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 65 n.2 tahtında bir dava dosyaladı ve şömine yapımından kaynaklanan alacağı nedeniyle Davalılar aleyhine (A) 3,100 TL talep, (B) bu miktar üzerinden 31.1.2010 tarihinden itibaren tediye tarihine değin yasal faiz ve dava masr-aflarını talep etti.

Davalılar, Avukatları vasıtasıyla dosyaladıkları Müdafaa Takririnde Davacının iddialarını reddederek, Davalı No.2 tarafından dosyalanan Mukabil Talep Takririnde şöminenin hatalı ve kullanılmaz halde yapıldığını ileri sürerek, Davacı a-leyhine (A) 2,500 TL zarar-ziyan (B) bu miktar üzerinden 31.12.2009 tarihinden itibaren yasal faiz ve mukabil dava masraflarını talep etti.

Davacı, davada mukabil davaya müdafaa dosyalamadı.

28.10.2010 tarihinde davanın duruşmasına başlandıktan sonra, -6.5.2011 tarihinde duruşma sona erdi. Alt Mahkeme 29.11.2011 tarihinde verdiği kararında, Davacının şahadetine itibar etti, Davalı No.2 ve tanıklarının şahadetlerine itibar etmeyerek, şömine yapımı nedeniyle Davacı lehine Davalı No.2 aleyhine 3000 TL mebla-ğ için hüküm verilmesi gerektiğine, Davalı No.1'in aleyhine ise dava sebebi bulunmadığından davanın reddi gerektiğine bulgu yaptıktan sonra, Davalı No.2'nin mukabil talebini inceledi. Alt Mahkeme Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 26 n.11 tahtında mukabi-l talebe müdafaa dosyalanmadığı hallerde mukabil talepte iddia edilen olguların kabul edilmiş sayılacağına istinaden, Davalı No.2 lehine mukabil talep gereğince hüküm verdi.

Alt Mahkemenin hükmünün sonuç kısmı şöyledir:

"Tüm söylenenler ve yapılan -bulgular ışığında Davacı
lehine Davalı No.2 aleyhine;
3000 TL meblağ
Bu meblağ üzerinden 31.1.2010 tarihinden tamamen
tediye tarihine değin yasal faiz.
ve 800 TL dava masrafı için hüküm ve emir verilir.

Davalı No.1 aleyhindeki dava ispat- edilemediğinden
ret ve iptal edilir.

Mukabil taleple ilgili Davalı No.2 lehine davacı
aleyhine;
2500 TL meblağ
Bu meblağ üzerinden 31.12.2009 tarihinden itibaren
tediye tarihine değin yasal faiz,
ve 800 TL dava masrafı için emir -ve hüküm verilir."
(Mavi 274)


İSTİNAF SEBEPLERİ:


Davacı mukabil talep ile ilgili hükme karşı dosyaladığı istinaf ihbarnamesinde 7 istinaf sebebi ileri sürmesine rağmen, duruşmada istinaf sebeplerini 4 başlık altında toplamıştır.




Bunları şöyl-e özetleyebiliriz:

Muhterem Bidayet Mahkemesi, mukabil davaya müdafaa dosyalanmadığı gerekçesi ile, Davalı No.2'nin mukabil davasındaki olguları Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.26 n.11 gereğince Davacı tarafından kabul edilmiş addetmekle hata etmiştir -(1,2 ve 3. istinaf sebepleri).
Muhterem Bidayet Mahkemesi, layihalar tamamlanmadan duruşmaya başlamakla hata etmiştir (4. ve 5. istinaf sebepleri).
Muhterem Bidayet Mahkemesi, Davalı No.2'nin şahadetini güvenilmez bulmasına rağmen, Davalı No.2 lehine mukab-il talep gereğince hüküm vermekle hata etmiştir (6. istinaf sebebi).
Muhterem Bidayet Mahkemesi, Davalı No.2'nin iddiaları muacceliyet kazanmadan, şömineye masraf yapmadan Davacı aleyhine hüküm vermekle hata etmiştir (7. istinaf sebebi).

TARAFLARIN İDDİA -VE ARGÜMANLARI:

Davacı Avukatının istinaftaki hitabında ileri sürdüğü argümanları kısa olarak şöyle özetleyebiliriz: Alt Mahkemenin mukabil talep yönünden kararı gerekçesizdir. Mahkeme, Davalı No.2 ve tanıklarına inanmadığı halde, Davalı No.2 lehine hükü-m vererek adil olmayan bir sonuca yol açmıştır. Alt Mahkemenin Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 26 n.11'e göre, mukabil davaya müdafaa dosyalanmadı diye mukabil talebi ispatlanmış kabul etmesi hatalı olduğu gibi, Davacıya mukabil talebe karşı müdafaa d-osyalanma fırsatı verilmeyerek müdafaa hakkı elinden alınmıştır. Mahkemenin huzurundaki şahadetin hukuki neticesi mukabil talebin reddi olmalıydı. Bu gerekçelere istinaden istinafın kabul edilerek, mukabil talep altında verilen hükmün iptali gerekmektedir.-

Davalı No.2 Avukatı ise hitabında, Alt Mahkemenin kararında hata olmadığını, Davacının mukabil talebe müdafaa dosyalamamakla mukabil talep ile ilgili olguları kabul etmiş addedildiğini, Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 26 n.11 tahtında ispatlanmış -olgulara istinaden mukabil talep gereğince hüküm verilmesinde hata olmadığını, dolayısıyla istinafın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.

İNCELEME:

İstinaf sebeplerini, tarafların iddia ve argümanlarını inceleyip değerlendirdik.

Muhterem Bidayet Mahkeme-si, mukabil davaya müdafaa dosyalanmadığı gerekçesi ile, Davalı No.2'nin mukabil davasındaki olguları Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 26 n.11 gereğince Davacı tarafından kabul edilmiş addetmekle hata etmiştir (1,2 ve 3. istinaf sebepleri).

Alt Mahkem-e kararı incelendiğinde, Mahkemenin her iki tarafın iddialarını ve tanıkların şahadetlerini değerlendirdiği, Davalı No.2 ve tanıklarının şahadetini inanılır bulmadığı, buna karşın Davacının şahadetine inanarak, şömine yapımından doğan 3000 TL alacağının Da-valı No.2 tarafından ödenmesinin gerektiğine bulgu yaptığı, sonra mukabil talepteki iddiaları inceleyerek mukabil talebe müdafaa dosyalanmadığı gerekçesiyle mukabil talepte ileri sürülen olguları, Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 26 n.11 tahtında ispa-tlanmış kabul ederek, Davalı No.2 lehine mukabil talep gereğince hüküm verdiği görülmektedir.

Alt Mahkemenin mukabil talep ile ilgili hükmüne esas aldığı Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 26 n.11'in Türkçe tercümesi aynen şöyledir:

"26(11). Cevapta-n sonra layiha verilmesi emredilmeyen
hallerde savunma veya cevabın (eğer varsa) verilmesinden sonra yedi gün geçmesi üzerine; veya cevaptan sonra layiha verilmesinin emredildiği ve layihayı vermesi emredilen veya vermesine izin verilen tarafın, layihanı-n verilmesi için saptanan süre içinde layihayı vermekte kusur ettiği hallerde ise saptanan sürenin sona ermesi üzerine layiha teatisi kapanmış sayılır ve son verilen layihadaki olgularla ilgili esasa ilişkin beyanlar inkar edilmiş ve uyuşmazlık konusu yapı-lmış sayılırlar.
Ancak, bu nizam bir karşı talebe ilişkin savunmaya uygulanmaz ve davacı karşı talebe ilişkin bir savunma layihası vermediği takdirde, karşı talebin içerdiği olgulara ilişkin beyanlar, karşı talebin verildiği tarihten on dört gün geçmesi ü-zerine veya karşı talebe ilişkin savunma layihasının verilmesi için mahkeme emri ile müsaade edilen sürenin (vasa) sona ermesi üzerine kabul edilmiş sayılırlar. Bununla beraber, mahkeme veya yargıç, daha sonra herhangi bir zaman davacıya karşı taleple ilgi-li bir savunma layihası vermesi için izin verebilir."


Alt Mahkeme, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, bu nizamın iktibas edilen ikinci paragrafından hareketle, mukabil talepteki olguları, mukabil talebe müdafaa dosyalanmadığı gerekçesiyle kabul edilmiş ad-dederek, Davacı aleyhine Davalı No.2 lehine mukabil talep gereğince hüküm verdi.

Alt Mahkeminin bu bulgusunda hata yapıp yapmadığını incelerken, öncelikle Davacının açtığı davanın niteliğine bağlı olarak bu nizamın uygulanıp uygulanamayacağını belirlemem-iz gerekmektedir.

Dava zabıtlarından görülebileceği gibi, Davacının davası Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 65 n.2 altında açılmış bir alacak davası olup, Davalı No.2'nin mukabil talebi Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 65 n.2 altında hatalı şömi-ne yapımından kaynaklanan zarar-ziyanı içermektedir.

Davacının davası Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü Emir 65 n.2 altında açıldığına göre, öncelikli olarak Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65'in öngördüğü kuralların davaya uygulanması gerekmektedir.

H-ukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65 n.1'e göre bu emir, Haksız Fiiller Yasası altında açılmış davalar hariç, 5000 TL'yi aşmayan taleplere ilişkin davalara uygulanmakta ve bu gibi davalarda, bu Tüzükte, bu emirden önceki emirler, davaların hüküm safhasına k-adar olan sevk ve idaresi konusunda bu emrin getirdiği değişikliklere bağlı olarak uygulanabilmektedirler.

Bu meselede Davalı No.2, Davacının davasına müdafaa ve mukabil talep dosyaladığı halde Davacı, mukabil davaya müdafaa dosyalamamıştır.

Hukuk Muha-kemeleri Usulü Tüzüğü E.65 n.5'e göre, davalı, kendi savunma layihası ile davacı aleyhine bir karşı talep ileri sürebilir. Ancak davalı ile davacı ve başkaları arasındaki sorunları ileri süren hiçbir talep yerine getirilmez.

Davalı No.2'nin müdafaa ve mu-kabil talebi, Davacı ile kendisi arasındaki bir sorunu ilgilendirdiği cihetle, Davalı No.2'nin mukabil talebinde herhangi bir hukuki sorun bulunmamaktadır.

Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65 n.6'ya göre, bir karşı talebin ileri sürülmesi halinde, davac-ı karşı talebin sunulmasından sonra 10 gün içinde davalıya veya davalının tebliğ adresine, karşı taleple ilgili savunmasını sunar ve söz konusu savunmanın bir suretini mukayyide verir veya taahhütlü mektup ile gönderir. Aynı emrin 7. nizamına göre, (2)'den- (6) nizamına kadar belirtilenler dışında layiha teatisi yapılmaz.

Daha önce belirttiğimiz gibi, Davacı, bu nizamda öngörülen sürelerde mukabil talebe karşı herhangi bir müdafaa dosyalamadı.

Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65 içerisinde, nizam 14 (3)- dışında, layiha teatisinde kusuru düzenleyen nizam bulunmamaktadır. Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65 n.14(3) ise sadece müdafaa takriri sunmakta kusur edilmesi halini düzenlemekte, tamamıyla E.65'e özgü bir düzenleme getirmektedir. Hukuk Muhakemeleri -Usulü Tüzüğü E.65 n.14(3) şöyledir:

"Emir 65.14(3) Davalı savunmasını celpnamede bu amaç için
belirtilen süre içinde sunmakta kusur edecek olursa, davacı seri muhakeme usulü ile hüküm verilmesini sözlü olarak talep eder. Mahkeme, bunun üzerine, tar-afların şahadetini dinler ve genellikle, seri usulde hüküm için yapılan bir başvuru üzerine 18. Emir uyarınca yapılması öngörülen işlemleri yapar."


Buna göre, müdafaa dosyalanmakta kusur edilmesinin sonucu, davacıya, mahkemeden Hukuk Muhakemeleri Usulü -Tüzüğü E.18 kapsamında seri yargılama usulünde hüküm talep etme hakkı vermesidir.

Bunun anlamı, davalının savunmasında gerçekten başarılı olma ihtimali yoksa veya duruşma yoluyla savunmasının ele alınmasını zorunlu kılan başka bir konu yoksa, davacının d-avasını ispat edip lehine hüküm verilmesini mümkün kılmasıdır. Buna bağlı olarak, davalının müdafaasında gerçekten başarılı olma ihtimalinin olduğuna mahkemenin ikna edilmesi halinde, davalıya müdafaa dosyalanması imkanı verilecek veya davacı davasını ispa-tlayamaz ise davası reddedilecektir.

Tamamıyla kendine özgü bir prosedürü içeren Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65'in herhangi bir nizamında E.26 n.11'e benzer bir düzenleme bulunmamakta, mukabil davaya müdafaa dosyalanmaması halinde mukabil talepte i-leri sürülen olguların kabul edileceğine ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır.

Daha önce belirttiğimiz gibi, Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65 n.1'e göre, bu gibi davalarda bundan önceki emirler, davaların hüküm safhasına kadar olan sevk ve idaresi -konusunda bu emrin getirdiği değişikliklere bağlı olarak uygulanırlar.

Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65'deki herhangi bir nizamda mukabil talebe müdafaa dosyalanmamasının sonuçları düzenlenmediğine göre, mukabil talebe müdafaa dosyalanmamasının sonuç-larını düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.26 n.11'in, değişikliklere bağlı olarak Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.65 altında dosyalanan davalara uygulanması gerekmektedir. HMUT E.65 n.6'ya göre, mukabil davaya müdafaa, mukabil talebin sunulması-ndan sonra 10 gün içerisinde dosyalanması gerektiğinden, bu sürenin dolması ve mukabil talebe müdafaa dosyalanmaması halinde, HMUT E.26 n.11'in 2. paragrafı tahtında mukabil talepte yer alan olgular davacı tarafından kabul edilmiş sayılacaktır.

Huzurumuz-daki meselede, Davacı mukabil talebe müdafaa dosyalamadığından, Alt Mahkeme, mukabil talepteki olguların HMUT E.26 n.11 tahtında Davacı tarafından kabul edilmiş sayılacağına bulgu yapmakla hata etmemiştir. Bu sonuca bağlı olarak 1. istinaf sebebi reddedili-r.

Muhterem Bidayet Mahkemesi, layihalar tamamlanmadan duruşmaya başlamakla hata etmiştir.

HMUT E.65 altında açılan bir davada, aynı emrin 6. nizamı altında mukabil davanın sunulmasından sonra 10 gün içerisinde mukabil davaya müdafaa dosyalanmadığı takd-irde, Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü E.26 n.11 tahtında layihalar teatisi tamamlanmış sayıldığından, duruşmanın başlatılmasında hata yoktur. Bu nedenle 2. istinaf sebebi reddedilir.

Muhterem Bidayet Mahkemesi, Davalı No.2'nin şahadetini güvenilmez bulmas-ına rağmen, Davalı No.2 lehine mukabil talep gereğince hüküm vermekle hata etmiştir.

Davacı Avukatı hitabında, Alt Mahkemenin bir zühul eseri dosyalanmayan mukabil talebe müdafaa takririni gerekçe göstererek, inanmadığı şahadet doğrultusunda mukabil tale-p gereğince hüküm verdiğini, bu şekilde adil olmayan bir neticeye ulaştığını, Davacının müdafaa hakkını elinden alarak adil yargılanma hakkını ihlâl ettiğini ileri sürmüştür.

Unutulmaması gereken husus, usûl kurallarının, bir davanın yürütülmesinin metod-unu belirlediği ve bu kuralların amacının adil bir yargılamayı sağlamak olduğudur. Bu nedenle tarafların belirlenen usul kurallarına riayeti esastır.


Bu meselede, Alt Mahkemenin, huzurundaki şahadeti Davacının alacak talebi açısından değerlendirdiği, b-u anlamda Davacıya inandığı, mukabil talep bakımından şahadeti değerlendirmediği açıktır.

Bir davada karşı tarafın kabul ettiği olguların ayrıca ispatlanması gerekmediğinden (Any matters which have been admitted for the purpose of the trial need not b-e proved. Cockle's Cases and Statutes on Evidence, 8.ed.p.38), Alt Mahkemenin inanmadığı şahadeti, mukabil dava açısından dikkate almamasında hata yoktur.

Bu neticeden hareket edildiğinde, mukabil talep bakımından müdafaa dosyalanmadığı gerekçesiyle kabu-l edilmiş addedilen olgular ışığında, Davacının şömineyi hatalı yaptığına, eve duman girdiğine, bu hatanın düzeltilmesi için şöminenin yeniden yapılması ve bunun için 2500 TL masraf yapılması gerektiğine ilişkin olgular kabul edildiğinden, Davacı aleyhine -mukabil talep gereğince bu miktar için hüküm verilmesinde hata yoktur.

Davacının 3. istinaf sebebi reddedilir.

4. Muhterem Bidayet Mahkemesi, Davalı No.2'nin iddiaları
muacceliyet kazanmadan, şömineye masraf yapmadan Davacı
aleyhine hüküm ver-mekle hata etmiştir.

Taraflardan biri diğerine verdiği zararı tazmin etmekle yükümlü olduğundan, hatalı yapılan şöminenin düzeltilmesi için ihtiyaç duyulan para, Davalı No.2'nin zarar-ziyanıdır. Bu anlamda zarar-ziyana hükmedebilmek için paranın ödenmiş o-lmasına gerek yoktur. Haksız fiil veya sözleşmelerde dava tarihine kadar ödenmiş olan zarar-ziyan miktarının özel zarar-ziyan olarak talep edilmesi bu durumla karıştırılmamalıdır. Dolayısıyla 4. istinaf sebebinin ileri götürülmesi olanağı olmadığından, 4. -istinaf sebebi reddedilir.

NETİCE:

Yukarıdakiler ışığında İstinaf Eden/Davacı istinafında başarılı olamamıştır. Buna göre istinaf reddedilir.

İstinaf masrafları, İstinaf Eden tarafından ödenecektir.




Ahmet Kalkan Gülden Çiftçioğlu -Bertan Özerdağ
Yargıç Yargıç Yargıç



17 Şubat, 2016











12






Full & Egal Universal Law Academy