Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 125/2011 Dava No 17/2014 Karar Tarihi 25.06.2014
Numara: 125/2011
Dava No: 17/2014
Taraflar: Mustafa Kemal Baykan ve diğeri ile John Lomax yetkili vekili Ömür Güneş ve diğeri arasında
Konu: Set-aside istidası - Uygulanan mevzuatın hatalı olduğu iddiası - Talimat İstidası- Ne zaman ve nasıl dosyalanacağı - İstidanın esas gayesi, davanın temal amaca uygun devam edip neticelenmesi için program hazırlamak - Talimat istidası altında davanın ispatının mümkün olmamamsı - Case management.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 25.06.2014

-D. 17/2014 Yargıtay/Hukuk 125/2011
(Girne Dava No: 2063/2009)
YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.
Mahkeme Heyeti: Narin F. Şefik, Hüseyin Besimoğlu, Emine Dizdarlı.
İstinaf eden: 1) Mustafa Kemal Baykan-- Lefkoşa
3) Uz and Bay Investment Ltd. Lefkoşa
(Davalı No.1 ve No.3)

ile -

Aleyhine istinaf edilen: 1) John Lomax yetkili vekili Ömür
Güneş vasıtasıyla Girne
- 2) Kathryn Cross yetkili vekili
Ömür Güneş vasıtasıyla Girne
(Davacılar)


A r a s ı n d a.


İs-tinaf edenler namına: Avukat Boysan Boyra
Aleyhine istinaf edilenler namına: Avukat Münir Akil
adına Avukat Tülin Çeliker.


Girne Kaza Mahkemesi Kıdemli Yargıcı Beril Çağdal'ın 2063/2009 sayılı davada 31.12.2010 tarihli set-aside istidasında verdiği 26.1-0.2011 tarihli karara karşı, Davalı No. 1 ve 3 tarafından yapılan istinaftır.


---------


H Ü K Ü M


Narin F. Şefik: Huzurumuzdaki istinaf, Bidayet Mahkemesinin, 31.12.2010 tarihli set-aside istidasını iptal eden 26.10.2011 tarihli kararından yapılmıştı-r.

21.8.2009 tarihinde ikame edilen davada, 8.2.2010 tarihinde Tafsilatlı Talep Takriri, 6.4.2010 tarihinde de Davalı No. 1 ve 3 tarafından Müdafaa Takriri dosyalandıktan sonra, Tafsilatlı Talep Takriri tadil edilmiş ve 11.10.2010 tarihinde Tafsilatlı Ta-lep Takriri tadil edilmiş haliyle dosyalanmıştır. 25.10.2010 tarihinde, Davalı No. 1 ve 3'ün Müdafaa Takririne cevap layihası ve 16.12.2010 tarihinde, Davalı No.2 tarafından Müdafaa Takriri dosyalanmıştır.

25.10.2010 tarihinde, dava dosyasına, Davacı ta-rafından, Emir 30 nizam 1 altındaki talimat için istida dosyalanmıştır. Yine Davacı Avukatı tarafından 26.10.2010 tarihinde Davalı No.2 aleyhine default istidası dosyalanmıştır. Talimat istidası dosyalandıktan sonra, Davacı Avukatının default istidasına ne-den gerek duyduğunu anlamak mümkün değildir. 30.11.2010 tarihi, gerek default gerekse talimat istidalarının tayinli olduğu tarih olmakla birlikte, dava dosyasında o gün sadece Davalı No.2 aleyhindeki default istidasının ele alındığı görülmektedir ve Bidaye-t Mahkemesi 26.10.2010 tarihli istidayı, Davalı No.2 aleyhine, 10.12.2010 tarihine tehir ettikten sonra, Davalı No.1 ve 3 için de davayı ispat olarak aynı tarihe ertelemiştir. Bu emirden, istidanın başlığından görülmese de, Bidayet Mahkemesinin her iki ist-idayı da, yani gerek default istidasını gerekse talimat istidasını 30.11.2010 tarihinde tezekkür ettiği ve 10.12.2010 tarihine ertelediği anlaşılmaktadır.

Bidayet Mahkemesi talimat istidasını ispat olarak tehir ettiği 10.12.2010 tarihinde, yine istida ba-şlığında sadece default istidasının tarihini, yani 26.10.2010 tarihini koymuş olmakla birlikte, verdiği emirden yine default istidası ile birlikte talimat istidasını da ertelediği anlaşılmaktadır.

"Davalı No.2'nin müdafaa dosyalamasına olanak
sağ-lamak ve 1 ve 3'e ispat olarak 16.12.2010
tarihine ertelenir."


16.12.2010 tarihinde, Davalı No.2 tarafından Müdafaa Takriri dosyalandıktan sonra, Bidayet Mahkemesi, yine, sadece 26.10.2010 tarihli default istidası başlığı altında Davacı lehine ve- Davalı No. 1 ve 3 aleyhine hüküm vermiş, Davalı No.2 aleyhindeki dava geri çekildiği cihetle de, davayı ret ve iptal etmiştir.

Davalı No. 1 ve 3'ün gıyabında verilen bu hüküm neticesinde, Davalı No. 1 ve 3, istinafa konu 31.12.2010 tarihli hükmün iptal -edilmesini talep eden istidalarını dosyalamışlardır. İstidaya, Davacı/Müstedaaleyhler itiraz dosyalamışlar ve Bidayet Mahkemesi istidayı dinleyerek, 26.10.2011 tarihinde istidayı reddeden kararını vermiştir.

Bidayet Mahkemesi kararını üç noktaya day-andırmıştır. Bidayet Mahkemesi, sırasıyla, Müstedinin istidasında muvaffak olması için duruşma günü neden Mahkemede hazır olmadığını açıklaması gerektiğine, haklı bir müdafaasının olduğunu göstermesi gerektiğine ve hükmün iptal edilmesi halinde taraflara a-daletsizlik olup olmadığının irdelenmesi gerektiğine karar vermiştir. Bidayet Mahkemesi, Müstedi/Davalı No. 1 ve 3'ün, neden Mahkemede hazır olmadıkları konusunda yeterli şahadet sunulmadığını, bu nedenle, "yanlışlık eseri ile mahkemeye gelemeyen tarafa fı-rsat verilmesi gerektiği yaklaşımının bu meseleye uygulanamayacağını", çok avukat değiştirilmekle de mahkeme prosedürünün kötüye kullanıldığını kabul etmiştir. Sunulan müdafaanın davanın neticesini geciktirmek ve mahkeme prosedürünü kötüye kullanmak gayesi- ile olduğunu ifade eden Bidayet Mahkemesi, Davalı No. 1 ve 3'ün mahkeme prosedürünü kötüye kullanma niyeti ile hareket ettiklerini kabul ettiği için, hükmün iptal edilmemesi halinde, Davalı No. 1 ve 3'e adaletsizlik yapılacağının kabul edilemeyeceğini bel-irterek ,Müstedinin istidasını reddetmiştir.

Davalı No. 1 ve 3/Müstedi/İstinaf Eden, bu karardan 7 istinaf sebebi ile istinaf etmiştir. İstinaf Edenin istinaf sebeplerini 2 başlık altında toplarız:

Mahkemenin set-aside istidası için uyguladığı mevz-uat hatalıdır.
Mahkemenin istida maksatları için vardığı bulguları yanlıştır.

Dava dosyasına dosyalanan talimat istidasının tayin edildiği ilk tarihte, Davalı No. 1 ve 3'ün hazır olmaması nedeni ile talimat istidası altında, dava, Davalı No. 1 ve 3 a-leyhine ispat olarak tayin edilmiş, bu şekilde tekrar tehir verildikten sonra, Davalı No. 1 ve 3 hazır olmamaya devam edince, davanın ispat edilmesine izin verilmiştir.

Bir talimat istidası, Hukuk Muhakemeleri Usul Tüzüğü, Emir 30 nizam 1 altında do-syalanır. Ne zaman dosyalanacağı, Emir 30 nizam 1 (b)(i)'de yer alır. Bu madde altında bir istidanın dosyalanma nedeni, nizam 2 ve 6'da belirtilmiştir.

Emir 30 nizam 2 (i), (ii), (iii) (iv) ve 6 aynen şöyledir:

"2. Mahkeme veya yargıç, talimat için do-syalanan
istidanın duruşmasında kendi takdir hakkını
kullanarak:-
Davanın hazırlanması sürecinde tarafların yapmış oldukları girişimleri ve özellikle mahkeme tarafından verilmiş olan talimatlara uyup uymadıklarını gözden geçirir, ve

Dav-anın temel amaca uygun ilerlemesini güvence altına almak üzere yapılacak girişimler hakkında kararlar ve talimatlar verir; ve

Takdirine göre bu girişimlere bir dava yönetimi toplantısını (Case management) veya duruşma öncesi incelemesini (pre-trial review-) dahil eder; ve

Mümkün olan en erken bir duruşma tarihi veya takvimi saptar;"

" 6.Mahkemenin bir talimat duruşması esnasında veya bir
duruşma öncesi inceleme sırasında gözden geçireceği
olası konular aşağıdakileri ihtiva eder.

Davacın-ın ikame ettiği davayı, özellikle talepte bulunduğu miktarı, karşı tarafın anlayabilmesi için açık bir şekilde sunup sunmadığı;
Layihalarda herhangi bir tadilatın gerekip gerek-mediği;
Belirlenecek belgelerin teatisine ve/veya bazı belgelerin keşfinin ger-ekli olup olmadığı;
Ne tür uzman şahadetine makul olarak gerek duyulduğu ve bu şahadetin nasıl ve ne zaman alınacağı ve açıklanacağı;
Ne tür olgusal şahadetin açıklanması gerektiği;
Masraf azaltması ve adil olması için davayı bölme
veya iptidai itira-z veya itirazlar ile ilgili
ayrı duruşma yapılması gerekip gerekmediği."

Talimat istidasının esas gayesi, davanın temel amaca uygun devam edip, neticelenmesi için bir program hazırlamaktır. Layihalar dosyalanmamışsa, layihaların dosyalanması iç-in emir verilmesi gerekir. Layihaların dosyalanması temin edildikten sonra, bilhassa Emir 30 nizam 6'deki yetkiler kullanılarak, dava dosyası duruşmaya hazır vaziyete getirilmeli ve saptanacak duruşma takvimi doğrultusunda dava dinlenmelidir. Mahkeme tara-fından verilecek direktiflere uyulmasını sağlamak için gerek görüldüğü takdirde, talimatlar yaptırım emirleri ile desteklenmelidir. Verilen emirlere uymayan tarafın yaptırıma maruz kalması, direktiflere uyulmasını ve mahkeme tarafından saptanan takvime uy-ulmasını sağlayacaktır.

Emir 30 nizam 1 altında dosyalanan bir talimat istidası altında, davanın ispat olarak tayin edilmesi ve davanın ispat edilmesi mümkün değildir. Talimat istidasının tayin edildiği tarihte mahkeme huzurunda bulunmayan bir taraf -olması halinde, mahkemenin, davacının davasını duruşmaya taşıması için yine Emir 30 nizam 6'ya uygun talimatları vererek, davaya duruşma takvimi saptaması gerekir. Layihaların tamamlanmamış olması halinde, mahkeme default istidası dosyalanmasına talimat ve-rir. Layihaların tamamlanması halinde ise, mahkeme, nizamlara uymayan tarafın layihasının iptal edilmesine emir verebilir. Emir 1B nizam 3 (2) (c) altında bir nizama veya mahkeme emrine uymayan tarafın layihası iptal edildiği takdirde, nizam 4 altında layi-ha iptal edildikten sonra, davanın ispatına gidebilir. Her halükarda duruşma tarihinde karşı tarafın hazır olmaması halinde, dava ispat edilebilir.

Huzurumuzdaki istinafa konu davada, Bidayet Mahkemesinin uyguladığı yöntem ile 16.12.2010 tarihinde, -Davalı No. 1 ve 3 aleyhine hüküm verilmesine cevaz veren bir nizam yoktur. Bu durumda, Bidayet Mahkemesi tarafından talimat istidası altında ispat günü verilerek, Davacı lehine ve Davalı No.1 ve 3 aleyhine hüküm verilmesi hatalı olmuştur. Talimat istidası -altında davanın ispat edilmesi mümkün olmadığından, Davalı No.1 ve 3 aleyhine verilen hükmün iptal edilmesi gerekmektedir. Yapılan işlem tamamen hatalı ve geçersiz olduğundan, Mahkemenin talimat safhasında verdiği hükmü bir yaptırım olarak kabul etmek mümk-ün değildir. Bu nedenle, bu meselede, Emir 1B nizam 7'nin uygulanırlığı yoktur.

Netice itibarıyla, Müstedi/Davalı No. 1 ve 3/İstinaf Edenlerin, 16.12.2010 tarihli hükmün iptalini talep eden istidasını reddeden Bidayet Mahkemesinin kararı yanlıştır ve -bu kararın iptal edilmesi gerekir. Dosyada, layihaların tamamlandığı göz önünde tutularak, 25.10.2010 tarihli talimat istidası altında gerekli direktiflerin verilebilmesi için, dosyanın Bidayet Mahkemesine iade edilmesine emir verilir.

Birinci başlık -altında karar verildikten ve Bidayet Mahkemesinin hükmün iptali ile ilgili yanlış mevzuat uygulandığının kabul edilmesinden sonra, diğer istinaf sebeplerinin incelenmesine gerek kalmamıştır.

Bidayet Mahkemesinin kararı iptal edilerek, şu şekilde emir ve-rilir:

"16.12.2010 tarihinde, Davalı No. 1 ve 3 aleyhine verilen hüküm iptal edilir."

İstinaf Eden istinafında muvaffak olmuştur. İstinaf masrafları, İstinaf Eden lehine verilir.



Narin F. Şefik Hüseyin Besimoğlu Emine Dizdarlı
Yargıç - Yargıç Yargıç


25 Haziran 2014











4






Full & Egal Universal Law Academy