Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 118/2013 Dava No 42/2017 Karar Tarihi 19.10.2017
Numara: 118/2013
Dava No: 42/2017
Taraflar: Ediz Tuncel ile 1-Birol Bebek, 2-Profil Reklam ve Danışmanlık Ltd., 3-Hasan Gürsel arasında
Konu: Telif hakları - Passing off - Hizmetin işleyişinden görülen zarar için ilgili kurum aleyhine dava açılabilmesi - Telif hakkının kapsamı - Sanat eserinin tanımı.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 19.10.2017

-D.42/2017 Yargıtay/Hukuk : 118/2013
(Lefkoşa Dava No:6250/2010)

YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.


Mahkeme Heyeti : Ahmet Kalkan,Gülden Çiftçioğlu,Bertan Özerdağ


İstinaf eden : Ediz Tuncel, Lefke.
- (Davacı)

ile


Aleyhine istinaf edilen : No.1- Birol Bebek, Lefkoşa.
No.2- Profil Reklam ve Danışmanlık
Ltd., Lefkoşa.
No.3- Hasan Gürsel, Lefkoşa.
- (Davalılar)


A r a s ı n d a.



İstinaf eden namına : Avukat Çağla Kutruza hazır.
Aleyhine istinaf edilen No.1 ve 2 namına : Avukat Çise Gürkan hazır.
Aleyhine istinaf edilen No.3 namına : Avukat Salih Can Doratlı haz-ır.


Lefkoşa Kaza Mahkemesi Yargıcı Banu Soyer'in, 6250/2010 sayılı davada, 18.6.2013 tarihinde verdiği karara karşı, Davacı tarafından yapılan istinaftır.



-----------------


K A R A R


Ahmet Kalkan -:İstinaf Eden/Davacı, Lefkoşa Kaza Mahkemesinde, Aleyhine İstinaf Edilen/Davalılar aleyhine açtığı davanın ret ve iptal edilmesi kararına karşı bu istinafı dosyaladı.
İSTİNAF İLE İLGİLİ OLGULAR:

İstinaf Eden/Davacı bundan böyle sadece Davacı, Aleyhine- İstinaf Edilen/Davalılar ise sadece Davalılar veya yerine göre Davalı No. ..., olarak anılacaktır.

Davacı, Davalılar aleyhine, 7.10.2010 tarihinde bu istinafa konu davayı dosyalayarak sair hususlar yanında, Davalıların, Davacıya ait fotoğraf eserini iz-insiz bir şekilde alıp, telif hakları Davacıya ait olan fotoğrafları haksız şekilde dergide yayımlamak suretiyle passing off yaptıklarını, Davacıyı 50,000 TL zarara uğrattıklarını, bu miktarın ve manevi tazminat miktarının faizleri ile birlikte ödenmesi iç-in hüküm verilmesini talep etti.

Davalı No.1 ve 2, 16.5.2011 tarihinde Avukatları vasıtasıyla dosyaladıkları Müdafaa Takririnde, konu fotoğraflar ile ilgili olarak Davacıya münhasırlık sağlayacak kayıt bulunmadığını veya yaptırmadığını, bu fotoğrafların -Davalılar No.1 ve 2'ye Dışişleri Bakanlığında Gazeteci olan Davalı No.3 tarafından verildiğini, fotoğrafların parasız dağıtılan ZOOM Dergisinde yayımlandığını, Davacının Bakanlığa, "alın kullanın" beyanıyla teslim ettiği bir fotoğraf nedeniyle zora düşmesi-nin söz konusu olamayacağını, ortada passing off oluşturacak bir fiil olmadığını, davanın ret ve iptalini talep ettiler.

Davalı No.3, 28.9.2011 tarihinde dosyaladığı Müdafaa Takririnde sair hususlar yanında, davada dava sebebi olmadığını, Tanıtma Dairesi-nde çalışan bir memur olarak iddialardan haberi olmadığını, herhangi bir haksız fiil veya passing off olarak tanımlanacak eylemde bulunmadığını iddia ederek, davanın reddini talep etti.

Davacı, 16.11.2011 tarihinde Müdafaa Takrirlerine karşı Müdafaaya Ce-vap dosyalayarak, iddialara cevap verdi.

Alt Mahkemenin bulguları, dosyanın içeriği ve emarelere göre dava ile ilgili olgular şöyledir:

Davalı No.1, dava konusu zamanlarda Davalı No.2'nin yayın yönetmeni, Davalı No.2 de dava konusu zamanlarda Emare No.2- Northern Cyprus Zoom Guide 2009-2010 adlı derginin yayıncısıydı.

Davalı No.3 ilgili zamanlarda KKTC Dışişleri Bakanlığına bağlı Tanıtma Dairesinde görevli memurdu.

Emare No.1 Fotoğraflardan 1 No.lu Fotoğraf; Emare No.2 Derginin 100. sayfasında; 2 No.l-u Fotoğraf 134. ve 135. sayfalarında; 3 No.lu Fotoğraf 154. ve 155. sayfalarında; 4 No.lu Fotoğraf 157. sayfada; 5 No.lu Fotoğraf 167. sayfada; 6 No.lu Fotoğraf 170. sayfada ve 7 No.lu Fotoğraf 172. ve 173. sayfalarda yer aldı.

Emare Fotoğraflar Davacıya- ait olup, Davalı No.2'ye ait Emare No.2 Dergide yayımlandı.

Davacı, konu fotoğrafların KKTC Dışişleri Bakanlığı Tanıtma Dairesi tarafından kullanılması ve devletin tanıtımı için ilgili dairelerce kullanılması hususunda rıza gösterdi ve/veya izin verdi. -

Davalı No.1 ve 2, Emare Fotoğrafların Davacıya ait olduğunu bilmiyordu.

Olguları, şahadeti ve emareleri değerlendiren Alt Mahkeme, özetle, Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası'nın 4. maddesi tahtında, Yasanın 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası ile birlikte uygula-nacağına, fotoğraf dışında bu fotoğrafların muhafaza edildiği bilgisayar, kart, CD, USB gibi veri depolayıcıların bu Yasanın kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine, Emare No.1 Fotoğrafların Davacıya ait olduğuna, Davacının bu fotoğraflar üzerinde telif h-akkına sahip olduğuna, Emare No.1 Fotoğrafların Emare No.2 Dergide yayımlandığına, Davacının rızası olmadan yayımlanan fotoğrafların telif hakkının ihlali olduğuna, Davacının konu fotoğrafları KKTC Dışişleri Bakanlığı Tanıtma Dairesi tarafından devletin ta-nıtımı için kullanılması hususunda rızası ve/veya izni olduğuna, Davacının fotoğrafları verirken dağıtılmaması talimatı vermediğine, talep edenlere mevcut havuzdan fotoğrafların verildiğine, Davalı No.3'ün fotoğrafların kullanımı konusunda sınırlama olduğu-nu bilmediğine, Davalıların hiçbirinin ihlalden önce Emare Fotoğrafların Davacıya ait olduklarını bilmediklerine, 1911 Telif Hakkı Yasası'nın 8. maddesine göre, Davacının Davalılardan zarar-ziyan talep etme hakkı olmadığına, emtia taklidinin olmadığı bu me-selede passing off'tan bahsedilemeyeceğine, Davalı No.3'ün 9/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası'nın 3. maddesi kapsamında Kamu Görevlisi olduğuna, Yasanın 11. maddesi altında şahsen dava edilemeyeceğine bulgu yaptıktan sonra, Davacının davasını ret ve ipt-al etmiştir.

İSTİNAF SEBEPLERİ:

Davacı, Alt Mahkemenin kararına karşı dosyaladığı istinaf ihbarnamesinde 5 istinaf sebebi ileri sürmüştür.

Davacının istinaf sebeplerini 3 başlık altında toplamak mümkündür. Buna göre:

Muhterem Alt Mahkeme, huzurun-daki şahadet ve emareleri hatalı değerlendirdi, Davalıları telif hakkı ihlalinden sorumlu bulmamak ve aleyhlerine tazminata hükmetmemekle hata etti.
Muhterem Alt Mahkemenin, Davalı No.3'ün kamu görevi nedeniyle şahsen dava edilemeyeceği bulgusu hatalıdır.-
Muhterem Alt Mahkeme, passing off haksız fiilinin ispatlanamadığına bulgu yapmakla hata etti.


TARAFLARIN İDDİA VE ARGÜMANLARI:

Davacı Avukatı hitabında özetle, Alt Mahkemenin şahadeti hatalı değerlendirdiğini, Tanıtma Dairesinin Memuru Fatma Demirel'-in şahadetinde, fotoğrafların Devlet bünyesinde çıkarılacak kitapçık içinde basılması amacıyla tedarik edildiğini söylediğini, Davalı No.3'ün kişisel maksatları ve keyfi bir şekilde bu fotoğrafları verdiğini, fotoğrafların Davacıya ait sanat eserleri olduğ-unu, Davalıların bunu bildikleri halde fotoğrafları kullandıkları, Davacının tazminat hakkının olmadığını söylemenin hatalı olduğunu, Davalıların Davacıya ait eserleri kendi eserleri gibi kullanıp passing off haksız fiilini işlediklerini, istinafın kabul e-dilerek, Davacı lehine tazminata hükmedilmesini talep etti.

Davalılar No.1 ve 2 Avukatı hitabında, özetle: Davalıların Davacıya ait bir emtianın isim, işaret, etiket tarifini taklit ederek 3. kişilerin Davalının malının Davacıya ait olduğuna inanmaların-ı sağlamak gibi bir gayelerinin olmadığını veya böyle bir fiilinden bahsedilemeyeceğini, Talep Takririnin telif hakkına ilişkin dava sebebi oluşturacak olgulardan yoksun olduğunu, Talep Takririnde fotoğrafların sanat eseri ve kendisine ait olduğunun ve tel-if hakkının ihlâl edildiğinin ileri sürülmediğini, Alt Mahkemenin dava sebebi varmış gibi konuyu incelediğini, Talep Takririnde tazminat talebinin tafsilatının olmadığını, 1911 İngiliz Telif Yasası'nın uygulanmasına olanak olmadığını, Fasıl 264 Telif Hakkı- Yasası'nın bu Yasanın tadil edilmiş hali olduğunu, 1911 Yasası yabancı bir mevzuat olduğundan uygulanması için talep takririnde bunu ileri sürülmesi gerektiğini, Alt Mahkemenin sonucu doğru olmakla beraber, bulgularında hata olduğunu ileri sürerek, istina-fın iptalini talep etti.

Davalı No.3 Avukatı ise özetle: Alt Mahkemenin vardığı sonucun doğru olduğunu, passing off haksız fiillinin bu meselede söz konusu olmadığını, fotoğrafların Davacıya ait olduğunda ihtilaf bulunmadığını, bu meselenin telif haklar-ı bakımından incelenmesi gerektiğini, dijital verilerden fotoğrafların kimin tarafından çekildiği, alındığı ve kaydedildiğinin belli olmadığını, nitekim Davalı No.3'ün bu verilerden fotoğrafların kime ait olduğunu bilmediğini, bilebilecek durumda olmadığın-ı, Alt Mahkemenin bilmeme konusundaki bulgusunun doğru olduğu, Davalı No.3'ün görevi gereği bu işi yaptığını, bireysel davranmadığını, bu nedenle Alt Mahkemenin dava edilemeyeceği bulgusunda hata olmadığını ileri sürerek, istinafın reddini talep etti.

İN-CELEME:

Dava zabıtları, emareler, tarafların iddia ve argümanları incelenip değerlendirildi.

Huzurumuzdaki istinafa konu dava, telif hakkı ihlali ve passing off haksız fiiline dayandırılmıştır. Bu meselede özellikle telif hakkı, yürürlükteki mevzuat v-e telif hakkı ihlali üzerinde durulacağından, istinaf sebeplerini sondan başlayarak incelemeyi uygun gördük.

Davacının 3. başlık altındaki istinaf sebebi, Alt Mahkemenin passing off haksız fiilinin ispatlanamadığına ilişkin bulgusunun hatalı olduğu yönü-ndedir.

Yargıtay, Mey Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Mey İçki Sanayi Ltd., Yargıtay/Hukuk 77/2009 (A) D.4/2014 sayılı davada, passing off haksız fiilinin oluşması için gerekli koşulların neler olduğunu, niteliğini ve sonuçlarını ayrıntılı bi-r şekilde ortaya koymuştur.

İlgili kararın 9. ve 10. sayfalarında şöyle denmiştir:

"Passing off haksız fiilinin oluşması için: (1)
Davalının, (2) Davacıya ait bir emtianın, (3) isim, işaret, etiket, tarifini taklit ederek, (4) 3. kişilerin Davalını-n malının Davacıya ait olduğuna inanmalarını sağlaması ve/veya buna teşebbüs etmesi ve/veya makul bir şahsın, Davalının malını alırken, Davacının malını satın aldığına inanmasını sağlaması gerekir."


Bu esaslardan hareket edildiğinde, huzurumuzda makul b-ir şahsın Davalılara ait ZOOM Dergisini alırken, Davacının malını veya fotoğraflarını satın aldığına inanmasını gerektirecek bir eylem, davranış ve iddia olmadığı gibi, Davacı, tam aksi yönde fotoğraflarının izinsiz kullanıldığını ve kendisine ait fotoğraf-ların aidiyetinin gizlendiğini iddia etmektedir.

Mevcut olgular ile Davalıların eylem ve fiilleri passing off oluşturmadığından, Alt Mahkemenin passing off haksız fiiline yönelik talepleri reddetmesinde hata yoktur.

Bu sonuçtan hareketle 3. istinaf s-ebebi reddedilir.

Davacının 2. başlık altındaki istinaf sebebi, Alt Mahkemenin Davalı No.3'ün kamu görevi nedeniyle şahsen dava edilemeyeceğine ilişkin bulgusunun hatalı olduğudur.

Alt Mahkeme, 7/1979 Kamu Görevlileri Yasası'nın 3. maddesindeki kamu -görevlisi tefsirinden hareketle, Davalı No.3'ün Dışişleri Bakanlığına bağlı Tanıtma Dairesinde matbaacı kadrosunda kamu görevlisi olarak görev yaptığına; aynı Yasanın 11. maddesi ve Anayasa Mahkemesinin 8/1987 D.12/1987 sayılı kararına istinaden, üçüncü şa-hısların hizmetin işleyişinden gördükleri zarar için ilgili kurum aleyhine dava açabileceklerine; Davalı No.3'ün Tanıtma Dairesinde talepte bulunan kişilere veri ve materyal sağladığına ve bu görevin kamu görevi olduğuna; Davacının, Davalı No.3'ü dava etme- hakkı olmadığına bulgu yapmıştır.

KKTC Dışişleri Bakanlığı Tanıtma Dairesinde görev yapan Davalı No.3'ün görevleri arasında tanıtma için materyal sağlamak olduğunu, Davalı No.3'ün görevini ifa maksadıyla fotoğrafları verdiğini, dava konusu fotoğrafları- tanıtım maksadıyla kullanmak için Bakanlığa ait havuzdan elde ettiğini dikkate aldıktan ve 7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası'nın 11. maddesinde ifade edilen "hizmetin işleyişinden zarar gören kişilerin bu zarardan ötürü, ilgili kurum aleyhine dava açm-ası gerektiği" kuralını göz önünde bulundurduktan sonra, Alt Mahkemenin, kamu görevlisi olan Davalı No.3'ün görevi nedeniyle şahsen dava edilemeyeceğine ve aleyhinde makul bir dava sebebi olmadığına ilişkin yaptığı bulguda hata olmadığı anlaşılmaktadır.

-Buna göre, Davacı, 2. istinaf sebebinde başarılı olamadığından 2. istinaf sebebi reddedilir.

Bu istinafın esasını teşkil eden 1. istinaf başlığı şöyledir:


Muhterem Alt Mahkeme, huzurundaki şahadet ve emareleri hatalı değerlendirdi, Davalıları telif- hakkı ihlalinden sorumlu bulmamak ve aleyhlerine tazminata hükmetmemekle hata etti.

Bu istinaf açısından en önemli hukuki uyuşmazlık konusu, Telif Hakları bakımından uygulanacak yasanın belirlenmesiyle ilgilidir.

Alt Mahkeme, Fasıl 264 Telif Hakkı Yas-ası'nın 4. maddesinde 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'na açıkça atıfta bulunulduğundan, Yasanın davadaki uyuşmazlığa uygulanacağına bulgu yaptı.

Alt Mahkemenin bulgusunun hatalı olup olmadığını belirlemek için mevzuatımızı incelememiz gerekmektedir.

KK-TC Anayasası'nın Geçici 4. maddesi, "Mevcut Mevzuatın Geçerliliği ve Bu Mevzuatın Anayasaya Aykırılığı İddiası" başlığını taşımaktadır.

Geçici 4. maddenin (1). bendine göre, "Anayasa'nın
yürürlüğe girdiği tarihte yürürlükte olan mevzuat, KKTC Anayasası- kurallarına aykırı olmadığı ölçüde yürürlükte kalacaktır."

9/1976 Mahkemeler Yasası'nın 38. maddesi ise, mahkemeler tarafından uygulanacak mevzuatı düzenlemektedir.

Yasanın 38. maddesinin (c) bendi, Anayasa gereğince yürürlükte kalmış mevzuatın;(d) be-ndi ise Anayasa'ya aykırı veya bağdaşmazlık halinde olmadıkça, (c) bendinde belirtilen mevzuat saklı kalmak koşuluyla, Ahkamı Umumiye ve Nisfet Hukuku ilkelerinin mahkemelerin uygulayacağı mevzuat olduğunu belirlemiştir.

Bu esaslar dikkate alındığında, 1-911 İngiltere Telif Hakkı Yasası'nın yürürlükte olan mevzuat arasında olup olmadığının öncelikle belirlenmesi gerekir.

Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası, KKTC Anayasa'sı yürürlüğe girdiğinde yürürlükte olduğundan, Anayasa'nın geçici 4(1) ve 9/76 sayılı Mahkem-eler Yasası'nın 38(c) ve (d) bendleri kapsamında yürürlükte olan bir Yasadır.

Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası, (4) maddeden müteşekkildir. 1. maddesi Yasanın "Telif Hakkı Yasası" olarak isimlendirileceğini, 2. maddesi 1911, İngiliz (İmparatorluk) Telif Hakk-ı Yasası'nın 14. maddesinin Kıbrıs dışında yapılan eserlerin Kıbrıs'a ithaline uygulanması kurallarını, 3. maddesi suç ve cezaları, 4. maddesi ise 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'nın değiştirilen ve ilave yapılan maddelerin esas Yasa ile birlikte okunacağı-nı düzenlemektedir.

Konu ile doğrudan alakalı 4. madde aynen şöyledir:

"4. 1911, İngiliz Telif Hakkı Yasası (1 ve 2 Geo.V., Fasıl
46) bu Yasa ile yapılan değişiklik veya ilavelerle
birlikte okunur.


Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası'nın 4. m-addesi çok açık şekilde, 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'nın Fasıl 264 ile değiştirilmiş ve ilave yapılmış şekliyle okunacağını düzenlediğinden, 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası ile Fasıl 264'ün birlikte okunmak suretiyle yürürlükte olduğu, yorum gerektirm-eyecek kadar açıktır.

Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası'nın 2. ve 3. maddeleri Kıbrıs'ın o tarihlerdeki yönetiminin gerektirdiği hukuki düzen içerisinde, hükümranlığın gereği olarak, suç maddesinin Kıbrıs Yasalarında mevcut olmasının gerekliliği ve gümrüklerd-en girecek telif hakkına konu malzemenin usul ve geçerliliği koşullarının belirlenmesi amacıyla düzenlendiği, bunun dışındaki telif düzenlemelerinin 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'ndaki gibi belirleneceği mevcut yasal düzenlemenin hukuki sonucudur.

Bu-na göre, 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'nın Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası ile birlikte 25 Nisan 1919 tarihinde yürürlükteki mevzuat olduğuna, KKTC Anayasa'sı yürürlüğe girdikten sonra bu durumun devam ettiğine, bugün itibarıyla, 1911 İngiliz Telif Hakkı Ya-sası'nın Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası ile birlikte, KKTC Anayasası'na aykırılık veya Anayasayla bağdaşmazlık olmadıkça, mahkemelerimiz tarafından uygulanacak mevzuat arasında olduğu kabul edilmelidir.

Bu gerçekten hareketle, 1911 İngiliz Telif Hakkı Yas-ası gerek Anayasamız, gerekse Mahkemeler Yasası ve Fasıl 264 Telif Hakkı Yasası tahtında KKTC'de uygulanacak mevzuat kapsamında olduğundan, Alt Mahkeme, huzurundaki ihtilafa 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'nın uygulanacağına ilişkin bulgu yapmakla hata etm-edi.

Alt Mahkeme incelemelerine devamla, 1911 İngiliz Telif Hakkı Yasası'nın 1(1) maddesi ile Halsbury's Laws of England, 3. baskı, cilt 8, S 373'te orijinal eserler ile ilgili iktibasa istinaden, bir eserin telif hakkı kapsamında korunabilmesi için orij-inal olması, bunun için de eserin bir düşüncenin ifadesi olması, başka bir eserden kopyalanmamış ve sanatçısına özgü olması gerektiği sonucuna ulaşarak, ilgili Yasanın 35. maddesi kapsamında dava konusu fotoğrafların orijinal ve/veya sanatsal bir eser nite-liğinde olması halinde, Telif Hakkı Yasası kapsamında korunmaya tabi bir eser ve/veya çalışma olarak değerlendirileceğine dair bulgu yapmıştır.

Huzurumuzdaki istinafın, türünde bir ilk olması nedeniyle konuyu incelerken, sadece ihtilaf mevzuu üzerinde du-racağımızı, Yasayı genel durumu itibarıyla değerlendiremeyeceğimizi, benzeri meselelerde her konunun detaylarıyla tartışıldıktan sonra bir sonuca varılmasının hukuken daha sağlıklı olacağını belirtmek isteriz.

1911 Telif Hakkı Yasası'nın 1(1). maddesini-n meseleyi ilgilendiren kısmı şöyledir:

"Subject to the provisions of this Act, copyright shall
subsist throughout the parts of His Majesty's dominions to which this Act extends for the term hereinafter mentioned in every original literary dramatic musi-cal and artistic work,"


1911 Telif Hakkı Yasası'nın 1(1) maddesinden anlaşılacağı gibi, orijinal edebi dramalar, müzikal ve sanatsal eser veya çalışmalar telif hakkı kapsamına konu olabilmektedir.

1911 Telif Hakkı Yasası'nın 35. maddesi tefsir maddesi-dir. Bu maddede "sanat eseri" şöyle tanımlanmıştır.

"Artistic work" includes works of painting, drawing,
sculpture and artistic craftmanship and architectural works of art and engravings and photographs;"


Tefsir maddesinden açıkça anlaşılacağı gibi-, belirtilen diğer çalışmalar yanında, fotoğrafların sanatsal eser niteliğinde olmaları halinde Telif Hakkı Yasası kapsamında korumaya tabi eser ve/veya çalışma olarak değerlendirilirler.

Sanatsal çalışma veya sanat eseri kapsamında telif koruması sağlan-ması için eserin bir düşüncenin ifadesi olması, başka bir eserden kopyalanmamış olması ve sanatçısına özgü ve özgün olması esastır(Bu konu hakkında bu safhada Halsbury's Laws of England 3. baskı, cilt 8, s.373'a atıfta bulunuruz.).

Bu konu detayları itiba-rıyla çok geniştir. Eserin bir çalışmada kullanılmasının, başka bir kişinin düşüncesini ifade edebilmesi için kullanılmasının veya orijinal bir eserin fotoğrafının çekilmesinin sonuçlarını inceleyip meseleyi genişletmek mümkündür. Ancak bu meselede dava ko-nusu fotoğrafların Davacıya ait olduğu ve Davacının bir fotoğraf sanatçısı olduğu ispatlanmış olduğundan sadece huzurumuzdaki konu ile yetinmeyi yeterli bulduk.

Alt Mahkeme, Davalılar Avukatlarının iddiaları ışığında, veri(data) transferi ve/veya dijital- verilerin transferinin 1911 Telif Hakkı Yasası kapsamında olup olmadığını incelemiştir.

Alt Mahkeme bu konuda bir sonuca ulaşmış olmakla birlikte, Davacıya ait sanatsal fotoğrafların veri transferi ile dağıtılmasının sonuçları bu meselede etken bir fak-tör değildir. Neticede, Davacı, eserlerin kendine ait olduğunu KKTC Tanıtma Dairesi tarafından şahadet ibraz ederek ispatladığından bu konunun bu meselede ayrıca tartışılmasına gerek yoktur.

Neticede, Alt Mahkeme, yukarıda belirttiğimiz aynı gerekçelerle- fotoğrafın orijinal bir eser olması ve/veya sanatsal eser niteliğinde olması halinde, Telif Hakkı Yasası kapsamında korumaya tabi bir eser olacağına bulgu yapmakla hata etmedi.

Alt Mahkeme kararında, telif hakkı sahibinin kim olduğu olgusunu inceleyerek-, 1911 İngiltere Telif Hakkı Yasası'nın 5. maddesi ve 6(3) maddeleri altında Davacının dava konusu fotoğrafların ilk sahibi olduğunu ve bu konuda oluşan karineyi Davalıların çürütemediğini belirttikten sonra, Emare No.1 Fotoğrafların Davacıya ait olduğuna -ve Davacının telif hakkına sahip olduğuna bulgu yapmıştır.

1911 Telif Hakkı Yasası'nın 5. maddesi, telif hakkının sahipliği kenar başlığını taşımaktadır(Ownership of Copyright).

Bu maddenin şart bendine kadar olan kısmı aynen şöyledir:


"5.(1) Subject- to the provisions of this Act, the author
of a work shall be the first owner of the copyright
therein;"


Bu paragrafa göre, bir çalışmanın yazarı (müellifi) yani eseri yapan kişi telif hakkının ilk sahibidir.

Yasada bu paragraftan son-ra istisnalar sayılmaktadır. İstisna kuralları dikkate alarak yukarıdaki paragrafı tekrarlayacak olursak, belirtilen istisnalar dışında bir eseri yapan kişi telif hakkının ilk sahibidir.

Bu meselede fotoğrafların Davacıya ait olduğu, Davacının bu fotoğra-fları tanıtma maksatlı kullanmaları için KKTC Dışişleri Bakanlığı Tanıtma Dairesine verdiği, bizzat Tanıtma Dairesi Memuru tarafından kabul edilmiştir.

Davacı bir fotoğraf sanatçısı olup, konu fotoğraflar eser sahibinin düşüncesini, bakış açısını, kullan-dığı makinenin özelliklerine bağlı ışık ve gölge özgünlüğünü taşımaktadır.

Bu fotoğrafların KKTC Dışişleri Bakanlığı Tanıtma Dairesinde tanıtma maksatlı kullanılmak üzere depolanmış olması, konu fotoğrafların Davacıya ait olma özellik ve özgünlüğünü orta-dan kaldırmaz.

Alt Mahkeme, Emare No.1 Fotoğrafların Davacıya ait olduğu ve Davacının telif hakkına sahip olduğu bulgusuna varmakla hata etmemiştir.

Alt Mahkeme daha sonra Davacının telif hakkının ihlaline bulgu yaptıktan sonra, 1911 Telif Hakkı Yasası-'nın 8. maddesine istinaden telif hakkının varlığının bilinmemesi hususunu bir müdafaa kabul ederek, Davacının tazminat talep edemeyeceği bulgusuna varmış ve davayı reddetmiştir.

Yasanın, Telif Hakkının İhlali (infringment of copyright) kenar başlığını -taşıyan 2(1) maddesinin ihlali tanımlayan kısmı aynen şöyledir:


2(1) Copyright in a work shall be deemed to be infringed
by any person who without the consent of the owner of the copyright, does anything the sole right to do which is by this Act confe-rred on the owner of the copyright:"



Maddenin içeriğinden görülebileceği gibi, telif hakkı ihlalinden bahsedilebilmesi için telif hakkı sahibinin rızası olmadan ihlalin gerçekleşmesi gerekir.

Yasanın 1.(2) maddesinde teklif hakkının, konu eserin veya -bir kısmının üretim veya çoğaltılması, sergilenmesi, sunulması ve yayımı hususlarının münhasır hak olduğu belirtilmiştir. İlgili maddenin ilgili kısmı şöyledir:

"1(2). For the purposes of this Act, "copyright" means the
sole right to produce or reprodu-ce the work or any substantial part thereof in any material form whatsoever, to perform, or in the case of a lecture to deliver, the work or any substantial part thereof in public; if the work is unpublished, to publish the work or any substantial part the-reof; and shall include the sole right,-"


Bir hukuk davası, davanın tarafları arasındaki ihtilafı karara bağlar. KKTC Dışişleri Bakanlığı bu davada taraf
değildir.

Mevcut şahadete göre, Davacı bu fotoğrafları tanıtım maksatları için kullanılmak üze-re ilgili Daireye vermiştir.

Yine Alt Mahkemenin Davalı No.3 ile ilgili bulgusu şöyledir:

"Davacının fotoğrafları verirken dağıtılmaması için
talimat vermediğini belirterek mevcut havuzdan talep eden kişilere fotoğraf verdiğini de ifade etmiştir. Huz-urumuzdaki şahadetten Davalı No.3'ün dava konusu fotoğrafların kullanımı konusunda sınırlama olduğunu bilmediğine bulgu yaparım"(Mavi 252).

Bu bulguya göre, Davalı No.3'ün Tanıtma Dairesinin havuzundan Davacıya ait fotoğrafların dağıtılmaması konusunda t-alimat almadığı açıktır.

Alt Mahkemenin, Davalı No.1 ve 2 için yaptığı bulgu şöyledir:

"Davacı her ne kadar da emare fotoğrafların broşür ve
kitapcıklarda ve posterlerde kullanıldığını iddia etse de işbu emarenin sahibinin Davacı olduğu hususunun Da-valı No.1 ve Davalı No.2'nin bilgisinde olabileceğini ispatlayacak şahadet Mahkeme huzurunda mevcut değildir. Bu cihetle Davalı No.1 ve Davalı No.2'nin emare fotoğrafların Davacıya ait olduğunu bilmedikleri hususundaki iddialarına itibar ederim. İnanıp iti-bar ettiğim şahadet doğrultusunda Davalıların ihlalden önce emare fotoğrafların Davacıya ait olduğunu bilmediklerine bulgu yaparım"(Mavi 253).


Mevcut şahadet ile Davacının fotoğraflarına sınırlama koyarak Tanıtma Dairesine verdiğine bulgu yapılamayacağı- gibi, Tanıtma Dairesinin Memuru olan Davalı No.3'ün kısıtlama olmadan dağıttığı fotoğrafları, kime ait olduğunu bilmeden yayımlayan Davalılar No.1 ve 2'nin Davacının rızası dışında Davacıya ait fotoğrafları yayımlayıp telif hakkını ihlal ettikleri savının- ispatlandığını söylemek hukuken mümkün değildir.

Bu sonuca göre Alt Mahkemenin, Davacının telif hakkının Davalılar No.1 ve 2 tarafından ihlâl edildiğine ilişkin bulgusu hatalı olmuştur.

Hal böyle olmasına rağmen, Alt Mahkemenin telif hakkının ihlal e-dilmiş olduğundan hareketle, Mahkemenin Yasanın 8. maddesi altında Davalılar aleyhine tazminata hükmedilemeyeceği bulgusunda hata olmadığından, farklı gerekçe ile Davacının davasını reddetmekle hata etmemiştir.

NETİCE:

Tüm yukarıdakiler ışığında isti-naf reddolunur.

İstinaf masraflarını İstinaf Eden/Davacı ödeyecektir.


Ahmet Kalkan Gülden Çiftçioğlu Bertan Özerdağ
Yargıç Yargıç Yargıç

19 Ekim,2017











17






Full & Egal Universal Law Academy