Yargıtay Hukuk Dairesi Numara 106/2013 Dava No 14/2014 Karar Tarihi 12.05.2014
Numara: 106/2013
Dava No: 14/2014
Taraflar: İntizar Taşseven, Mehmet Bulman Taşseven Terekesi İdare Memuru ile Servet Türkmen
Konu: Tahliye - Birikmiş kira borcu - Gayrimenkulün 17/81 sayılı Kira Denetim Yasası kapsamında olmadığı gerekçesiyle tahliye ve birikmiş kira borcu talep eden davanın reddedilmesi - Red kararının istinaf edilmesi - Yargıtayın, İlk Mahkemenin tahliye vermeme konusundaki kararını doğru bulması,ancak birikmiş kira borcu ve dava masrafları konusundaki kararını hatalı bularak istinafı kısmen kabul etmesi. İrtifak hakkı - Sözleşme şartlarına uyulması şartı ile dava konusu dükkandan yararlanma ve kullanma hakkı.
Mahkeme: Yargıtay/hukuk
Karar Tarihi: 12.05.2014

-D. 14/2014
Yargıtay/Hukuk No. 106/2013
(Lefkoşa Dava No. 5389/2009)

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti:Şafak Öneri, Hüseyin Besimoğlu, Emine Dizdarlı.

İstinaf eden: İntizar Taşseven, Mehmet Bulman Taşseven- Terekesi, Tereke İdare Memuru sıffatıyla Gönyeli, Lefkoşa
(Davacı)

ile

Aleyhine istinaf edilen: Servet Türkmen, Lefkoşa
(Davalı)

A r a s ı n d a.

İs-tinaf eden namına: Avukat Ata Dayanç
Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Yankı Akif.


Lefkoşa Kaza Mahkemesi Kıdemli Yargıcı Peri Hakkı'nın 5389/2009 sayılı davada 31/5/2013 tarihinde verdiği karara karşı Davacı tarafından yapılan istinaftır.


---------


K A R A R

Şafak Öneri: KKTC'nin ilgili bakanlığı, Lefkoşa'da Sanayi Bölgesinde, içinde dava konusu dükkanın bulunduğu araziyi 18/8/2000 tarihli emare 3 kira mukavelesi ile İrfan Andaş ve merhum Mehmet Bulman Taşseven'e 2023 tarihine kadar kiraladı. -Mezkûr kira mukavelesi, kiracıya, 23/1977 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Yasası'nın 23. maddesi altında bir ayni hak vermektedir.
Merhum Taşseven, mezkûr dükkanı Yasanın verdiği ayni hakka dayanarak, emare 2 kira mukavelesi altında, 1/7/2003 tarihin-den- 30/6/2005 tarihine kadar, 2 yıl süreyle, aylık 250-TL (mukavele tarihindeki TL karşılığı 250 milyon) kira bedeli ile davalıya kiralayıp teslim etti.
Merhum Taşseven'in vefatını müteakip, davacı, merhumun tereke-sini temsilen, Lefkoşa Kaza Mahkemesinde, hu-zurumuzdaki isti-nafa konu davayı dosyalayarak, davalının, Mayıs 2006 - Ocak 2009 ayları için toplam 8,000-TL biriken kira borcu bulundu-ğunu, davalıya gönderilen 1/3/2009 tarihli 21 günlük ihbara rağmen dükkanı boş olarak teslim etmediği gibi birikmiş kir-a borcunu da ödemediğini ileri sürerek, lehine tahliye emri ve birikmiş kira borcunu ödemesi, keza, 1/2/2009 tarihinden iti-baren ayda 500-TL mesne profit için hüküm talep etti. Davayı dinleyen Alt Mahkeme, dava konusu dükkanın 23/1977 sayılı Yasa hükümler-ine tabi olarak, merhum Taşseven tarafından davalıya kiralandığı, davalının kira mukavelesinin hitam bulmasına rağ-men, mezkûr dükkanı tasarrufa devam ettiği, Mayıs 2006 - Ocak 2009 ayları için toplam 8,000-TL kira borcu olduğu, davacının davalıya gönderdi-ği 21 günlük ihbarnamenin davalı tarafından tebliğ alınmasına rağmen, kira borcunu ödemediği ve dükkanı tahliye etmediği bulgusunu yaptı.
Hukuki durumu değerlendiren Alt Mahkeme, yukarıdaki bulgusuna rağmen, dava konusu dükkanın 18/1971 sayılı Kira Deneti-m Yasası kapsamında olmadığı nedeniyle, davacının bu Yasa altın-da talepte bulunmaya hakkı olmadığını gerekçe göstererek dava-yı ret ve iptal etti.
Alt Mahkeme konu ile ilgili olarak kararında şunları söylemektedir:

"Dava konusu gayrimenkulün Lefkoşa Org-anize Sanayi Bölgesi Koçan No. 386, blok/Ada D, 254 nolu Devlet Hazine Malı Kira Belgesi tahtında KKTC Devletinin kayıtlı mal sahibi olduğu hususlarında bulgu yaparım.

17/81 Kira Denetim Yasası 3(2) maddesi şöyle demektedir:
"Bakanlar Kurulu, Resmî Gazete-'de yayın-lanacak bir kararname ile denetim bölgesi içinde bulunan herhangi bir ikâmetgâh veya işyerini veya bir sınıf veya grubunu bu Yasa kurallarından tamamen veya koşullu olarak muaf tutabilir."
Bakanlar Kurulu bu madde altında 7 Haziran 1984 tarihind-e 300 sayılı kararı ile "KKTC Bakanlar Kurulu değiştirilmiş şekliyle 17/81 sayılı Kira Denetim Yasası'nın 3(2) maddesinin kendisine verdiği yetkiye daya-narak 308/81 kararname ile ilan edilen denetim bölgesi içinde KKTC devletine, devlet kurum ve kuruluşla-rı ile Vakıf idaresine ait taşınmaz mallar ile bunları kiralayan durumunda olduğu taşınmaz mallara denetim bölgesi içinde olmasına bakılmak-sızın değiştirilmiş şekliyle Kira Denetim Yasası'nın kuralları uygulamasından tamamen muaf tutulduğu ilan edilir".
H-uzurumdaki dava Kira Denetim Yasası'na da-yandırılarak açılmış olmasına rağmen dava konusu gayrimenkulün yukarıda atıfta bulun-duğum Bakanlar Kurulu Kararı doğrultusunda Kira Denetim Yasası kapsamından muaf tutul-duğu açıklıkla görülmektedir. Dolayısıyla D-avacının davasının yasal dayanaktan yoksun olduğu ve reddedilmesi gerektiği kanaatin-deyim."



Huzurumuzdaki istinafı dosyalayan davacı/istinaf eden, Alt Mahkemenin bu kararının hatalı olduğunu iddia etmektedir.
İstinaf ihbarnamesindeki istinaf sebepleri- ile istinafın du-ruşmasında ileri sürülen argümanlara göre Alt Mahkeme, olgular hususunda davacı lehine bulgu yapmasına rağmen, yasal durumu yanlış değerlendirmiş ve davacı lehine hüküm vermemekle hatalı davranmıştır. İstinaf edene göre, yasa altında elde- edilen ay-ni hak nedeniyle, devletin dava konusu dükkan üzerinde tasar-ruf hakkı kalmadığından, devlete ait mal olarak değerlendi-rilemez. İstinaf edene göre, Alt Mahkeme, dava konusu malı devlete ait mal olarak değerlendirip, Kira Denetim Yasası kapsamın-da olmadığına karar vermekle hata etmiştir.
Aleyhine istinaf edilen ise, Alt Mahkeme kararının doğru olduğunu savunmaktadır.
17/1981 sayılı Kira Denetim Yasası'nın 3(1) maddesine göre, Bakanlar Kurulu, toplum huzuru açısından ikâmetgâh ve iş yer-lerinin -hak ve adalete uygun kira karşılığında varlığını ve tasarruf teminatını sağlamak amacıyla veya kamu yararının gerektirdiği hallerde, herhangi bir sahayı Resmî Gazete'de yayınlanacak bir kararname ile denetim bölgesi ilân edebilir.
Lefkoşa Belediye sahası, -dava konusu bölgeyi de kapsayacak şekilde, bu kurala uygun olarak Bakanlar Kurulunca çıkarılan 12/6/1981 tarihli 308/1981 sayılı Kararname ile denetim bölgesi olarak ilan edildi.

17/1981 sayılı Kira Denetim Yasası'nın 3(2) maddesine göre ise, Bakanlar K-urulu, Resmî Gazete'de yayınlanacak bir Kararname ile denetim bölgesi içinde bulunan herhangi bir ikâmetgâh veya iş yerini veya bir sınıf veya grubunu, Yasanın kurallarından tamamen veya koşullu olarak muaf tutabilir.
Bakanlar Kurulu 7 Haziran 1984 tarihli- 300 sayılı karar ile, 17/1981 sayılı Kira Denetim Yasası'nın 3(2) maddesi altında KKTC Devletine, Devlet, Kurum ve Kuruluşları ile Vakıflar İdaresine ait taşınmaz mallar ile bunları kiralayan durumunda olduğu taşınmazları 17/1981 sayılı Yasa'nın kapsamı d-ışına aldı. Mezkûr Kararname şöyledir:

"KKTC Bakanlar Kurulu Değiştirilmiş şekliyle 17/81 sayılı Kira Denetim Yasası'nın 3(2) maddesinin kendisine verdiği yetkiye daya-narak 308/81 sayılı kararname ile ilan edi-len "Denetim Bölgesi" içinde KKTC Devletine-, Devlet Kurum ve Kuruluşları ile Vakıflar İdaresine ait taşınmaz mallar ile bunları kiralayan durumunda olduğu taşınmaz mallara; Denetim Bölgesi içerisinde olmasına bakıl-maksızın Değiştirilmiş şekliyle Kira Denetim Yasası'nın kuralları uygulamasından tam-amen muaf tutulduğu ilan edilir."


Davalı/aleyhine istinaf edilen, bu Kararnameye göre, dava konusu dükkanın, 17/1981 sayılı Yasa'nın kapsamı dışında tu-tulduğu iddiasındadır.
Dava konusu dükkanın, KKTC'nin mülkiyetinde olduğu ve 23/1977 sayılı Organize -Sanayi Bölgesi Yasası altında davacının kira ve tasarrufuna verildiği bir gerçektir. 23/1977 sayılı Yasa'nın 23. maddesi şöyledir:

"23. Bu Yasanın 22. maddesi uyarınca kaydı yapılan sözleşmedeki arazi üzerinde bulunan bina üzerinde kiracı, kira süresi ile- sınırlı ayni bir hak elde eder. Bu hak, sözleşmedeki koşullara bağlıdır ve bunlara uyulduğu sürece kiracının uhdesinde kalır. Bu hak kira süre-since taşınmaz mallarda olduğu gibi devir veya ipotek edilebilir, yeniden kiraya verilebilir, miras yoluyla kir-acının mirasçılarına geçer, haczedilebilir, kamulaştırılabilir ve borç için zorla satılabilir.
Ancak: .............."

İrtifak hakkı olarak davacıya verilen ayni hak süreli olup, sözleşme koşullarına uyulması şartı ile, sözleşmede belirtilen süre içinde,- 3. kişilere kiralamak da dahil olmak üzere, dava konusu dükkandan yararlanma ve kullanma hakkı verir.
Davacıya verilen irtifak hakkı, bir kullanma ve/veya yarar-lanma yetkisi olup devletin dükkan üzerindeki hukuki statüsünü değiştirmemektedir. Bu nedenle,- Alt Mahkemenin, dava konusu dükkanın Bakanlar Kurulunun 300 sayılı kararı ışığında Kira Denetim Yasası'nın kapsamı dışında olduğundan, bu Yasa altında tahliye kararı verilemeyeceğine ilişkin bulgu ve kararı hatalı değildir.

Daha önce de belirttiğimiz gi-bi, davacı talep takririnde, tahliye emri ile birlikte, Mayıs 2006 - Ocak 2009 aylarına ait ödenmemiş toplam 8,000 TL kira borcu için de hüküm talep et-miştir.
Alt Mahkeme, davalının, davacıya mezkûr aylara ait toplam 8,000 TL kira borcu olduğu bulgusu-na varmasına rağmen, bu ko-nuda davacı lehine karar vermemekle hata etmiştir.
Bu sonuç ışığında, Alt Mahkemenin, davacı lehine dava masrafı tesbit etmesi de hatalı olmuştur.

Sonuç olarak, istinaf kısmen kabul edilerek, davacı lehi-ne ve davalı aleyhine -Mayıs 2006 - Ocak 2009 aylarına ait toplam 8,000 TL kira borcu için hüküm ve emir verilir. Alt Mahkemenin masraf emri iptal edilir.
Davacının davasında kısmen başarılı olduğu dikkate alınarak davalının, davacıya, dava ve istinaf masraflarının yarısını öde-mesine emir verilir.





Şafak Öneri Hüseyin Besimoğlu Emine Dizdarlı
Yargıç Yargıç Yargıç


12 Mayıs 2014












6






Full & Egal Universal Law Academy