Dairesi: Ceza Genel Kurulu
Esas No: 2008/10-243
Karar No: 2009/86
Karar Tarihi: 07.04.2009

(3167 S. K. m. 16) (1412 S. K. Ek m. 5) (5271 S. K. m. 180, 195) (7201 S. K. m. 35)

Dava: Sanık H... C... İ...'ın karşılıksız çek keşide etmek suçundan, 4814 sayılı Yasa ile değişik 3167 sayılı Yasanın 16/1. maddesi gereğince 2.300,00 YTL ağır para cezası ile cezalandırılmasına, 1 yıl süre ile çek hesabı açtırmasının yasaklanmasına, karar kesinleştiğinde bütün bankalara bildirilmek üzere TC Merkez Bankasına müzekkere yazılmasına ilişkin Torbalı Asliye Ceza Mahkemesince verilen 26.01.2005 gün ve 340-8 sayılı hüküm, Sanık müdafii tarafından temyiz edilmekle dosyayı inceleyen Yargıtay 10. Ceza Dairesince 04.12.2006 gün ve 7679-13495 sayı ile;

... 1- Sanık için CMUK'nın 225. (CMK'nın 195.) maddesi gereğince düzenlenecek uyarılı davetiyenin; öncelikle bilinen son adresine (sanığın Mahkemeye bildirdiği veya daha önce kendisine geçerli bir tebligat yapılmış olan ya da Tebligat Kanunu'nun 35/son maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlara sanık tarafından bildirilmiş bulunan adrese) gönderilmesi; tebligat memurunca, sanığın adresini değiştirmesi ve yeni adresinin belirlenememesi nedeniyle davetiyenin tebliğ edilemeyerek iade edilmesi durumunda, bu kez Tebligat Kanunu'nun 35. maddesine göre tebliğ edilmesi gerektiği gözetilmeden; yargı çevresi dışında oturduğu anlaşılan sanığa istinabe mahkemesi yerine imza sirkülerindeki adrese doğrudan sözü edilen 35. maddeye göre yapılan usulsüz tebligata dayanılarak sanığın savunma hakkı kısıtlanarak yazılı biçimde hüküm kurulması,

2- 3167 sayılı Kanun'un 4814 sayılı Kanunla değişik 3. maddesinin 2. fıkrası ile 5. maddesinin 1 ve 2. fıkralarına, ayrıca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nca hazırlanarak 09.04.2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2003/1 sayılı Tebliğ'in geçici 2. maddesine göre; 4814 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 08.03.2003 tarihinden önce veya sözü edilen Tebliğin yayımını izleyen üçüncü ayın sonu olan 31.07.2003 tarihine kadar düzenlenmiş çeklere vergi kimlik numarasının yazılmamış olmasının çekin geçerliliğini etkilemeyeceği, 31.07.2003 tarihinden sonra düzenlenen çeklere vergi kimlik numarasının yazılmamış olması durumunda ise çekin geçerli olmayacağı kabul edildiğinden; keşide tarihleri 31.07.2003 sonrası olan ve üzerinde vergi kimlik numarası bulunmayan çeklerin, belirtilen dönemde ileri tarihli olarak düzenlenip düzenlenmediği ve muhatap banka tarafından sanığın elindeki çek defterinin yenisi ile değiştirilip değiştirilmediği araştırılarak, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, eksik soruşturma ile yazılı biçimde hüküm kurulması...,

İsabetsizliğinden bozulmuştur.

Torbalı 1. Asliye Ceza Mahkemesince 08.06.2007 gün ve 462-355 sayı ile;

Torbalı'nın, 5216 sayılı Yasa kapsamında bulunan İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yer alması nedeniyle, aynı büyükşehir belediyesi sınırları içinde ikamet eden sanığın istinabe suretiyle dinlenmesinin 1412 sayılı CYUY'nın Ek 5. maddesi ile 5271 sayılı CYY'nın 180/3. maddesine aykırı olacağı ve çekte vergi kimlik numarasının yer aldığı gerekçeleriyle ilk hükümde direnilmiştir.

Bu hükmün de sanık müdafii tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay C. Başsavcılığının bozma istekli 06.11.2008 gün ve 249373 sayılı tebliğnamesi ile Birinci Başkanlığa gönderilen dosya, Ceza Genel Kurulunca değerlendirilmiş ve açıklanan gerekçelerle karara bağlanmıştır:

Karar: Yargıtay Ceza Genel Kurulunca çözümlenmesi gereken uyuşmazlıklar,

1- Sanığın istinabe suretiyle dinlenmesi yerine, 7201 sayılı Yasanın 35. maddesi uyarınca bulunduğu adrese doğrudan yapılan tebligatla yetinilerek hüküm kurulmasının yasaya aykırı olup olmadığı ve sanığa yapılan tebligatın usulüne uygun olup olmadığı,

2- Çekte vergi kimlik numarasının bulunup bulunmadığı,

Noktalarında toplanmaktadır.

Dosyanın incelenmesinde;

Şikâyetçi E... Y... vekilince Torbalı C. Başsavcılığına sunulan 22.06.2004 havale tarihli şikayet dilekçesi ile H... C... İ... hakkında karşılıksız çek keşide etmek suçundan cezalandırılması isteminde bulunulduğu, Torbalı C. Başsavcılığınca 07.07.2004 tarihli yazı ile çek fotokopisi gönderilerek, Türkiye İ. Bankası Torbalı Şube Müdürlüğünden, ilgili belgelerin gönderilmesinin istenildiği, sanığın ihtar mektubuna rağmen düzeltme hakkını kullanmadığı belirtilerek ilgili belgelerin gönderildiği ve sanığın adresinin 42.. Sokak No:3., Y... Emre Mahallesi Karabağlar/İzmir olarak bildirildiği,

Sanık H... C... İ... adına, soruşturma aşamasında ikamet etmediği kesin olarak anlaşılan Torbalı Çapak Köyüne tebligat çıkarıldığı, bu tebligatın köyde ikamet etmediğinden bahisle 19.08.2004 tarihinde iade edilmesi üzerine, Torbalı Asliye Ceza Mahkemesince, bu kez sanığın çek karnesi alırken bildirilen adresi olan 4202 Sokak No: 30 Yunus Emre Mahallesi Karabağlar/İzmir adresine, Tebligat Yasasının 35. maddesi uyarınca 17.11.2004 tarihinde meşruhatlı davetiye tebliğ edildiği, sanığın duruşmaya katılmaması nedeniyle yokluğunda mahkûmiyet hükmü tesis edildiği,

Bozma üzerine, Yargıtay bozma ilamının 5271 sayılı CYY'nın 195. maddesi meşruhatını içeren davetiye ile bizzat sanığa 09.02.2007 tarihinde tebliğ edildiği, buna karşın sanığın bozmadan sonraki yargılamaya da katılmadığı,

Dosya arasında yer alan çek fotokopisinden çekte vergi kimlik numarasının bulunduğunun saptandığı, dosyada dizi pusulası bulunmaması nedeniyle, çek fotokopisinin özel daire incelemesi esnasında dosyada bulunup bulunmadığı kesin olarak tespit edilememiş ise de, C. Savcılığınca bankaya gönderilen yazı suretinden, bu çek yaprağı fotokopisinin eklendiği belirtilmiş olduğundan, çek fotokopisinin dosya içinde olduğunun kabulünün gerektiği,

Anlaşılmaktadır.

Yerel Mahkemece, Özel Dairenin 1 numaralı bozma nedeni eksik anlaşılarak, bozma nedeninin yalnızca istinabeye ilişkin bölümüne direnilmiş ise de, bozmadan sonra sanığın bilinen adresine 5271 sayılı CYY'nın 195. maddesi meşruhatını içeren davetiye tebliğ olunmuş olduğundan, bu husus eylemli olarak yerine getirilmiştir.

Direnme nedenleri ayrı ayrı incelendiğinde;

1412 sayılı CYUY'nın Ek 5 ve aynı doğrultuda hüküm içeren 5271 sayılı CYY'nın 180/3. maddeleri uyarınca, davayı görmekte olan mahkeme, zorunluluk olmadıkça, büyükşehir belediye sınırları içerisinde bulunan şikâyetçi, katılan, sanık, müdafii veya vekil, tanık ve bilirkişilerin istinabe yoluyla dinlenmesine karar veremeyeceğinden, Torbalı Asliye Ceza Mahkemesince, İzmir Büyükşehir sınırları içinde ikamet eden sanığa istinabe yoluna başvurulmaksızın, bulunduğu adrese 7201 sayılı Yasa hükümleri uyarınca meşruhatlı davetiye tebliği yasaya uygun olup, bu yöne ilişkin direnme nedeni isabetlidir.

Diğer bozma nedenine gelince;

Dosya arasında yer alan çek yaprağı fotokopisinden, çekte vergi kimlik numarasının yer aldığı saptandığından, bu bozma nedenine yönelik direnmenin de dosya içeriği itibariyle yerinde olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla kısmen uyulan, direnme nedenleri yönünden de isabetli bulunan Yerel Mahkeme hükmünün esas yönünden incelenmesi için dosyanın Özel Dairesine gönderilmesine karar verilmelidir.

Sonuç: Açıklanan nedenlerle; Yerel Mahkemece (1) nolu bozma nedeni eylemli olarak yerine getirildiğinden, sair bozma nedenlerine ilişkin direnme gerekçeleri ise isabetli bulunduğundan, dosyanın temyiz incelemesi için Yargıtay 10. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına TEVDİİNE, 07.04.2009 günü oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy