Yargıtay Ceza Dairesi Numara 90/2014 Dava No 10/2015 Karar Tarihi 09.10.2015
Numara: 90/2014
Dava No: 10/2015
Taraflar: KKTC Başsavcısı ile Ahmet Akyol arasında
Konu: Uyuşturucu madde tasarrufu - Uyuşturucu suçlarında ceza takdiri - Uyuşturucu türü ve miktarı - Suç ortağı - Cezalar arasında nispetsizlik - Cezalandırma prensipleri - Yargıtayın cezaya müdahale edebileceği haller.
Mahkeme: Yargıtay/ceza
Karar Tarihi: 09.10.2015

-D.10/2015 Yargıtay/Ceza No:90/2014
(Lefkoşa Ağır Ceza No:17438/2013)

YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA.
Mahkeme Heyeti:Ahmet Kalkan,Emine Dizdarlı,Gülden Çiftçioğlu.

İstinaf eden: KKTC Başsavcısı, Lefkoşa.
- (Davayı ikame eden)
ile -
Aleyhine istinaf edilen: Ahmet Akyol, Lefkoşa.

(Sanık)


A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Kıdemli Savcı Ahmet Varol
Aleyhine istinaf edilen namına: -Avukat Erdaş Erbilen


Lefkoşa Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Ömer Güran, Kıdemli Yargıç Melek Esendağlı ve Yargıç Alev Ulunay'ın, 17438/2013 sayılı davada, 25.9.2014 tarihinde verdiği karara karşı, Başsavcılık tarafından yapılan istinaftır.


-----------
-

H Ü K Ü M


Ahmet Kalkan: Bu istinafta, Mahkemenin hükmünü, Sayın Yargıç Emine Dizdarlı okuyacaktır.

Emine Dizdarlı:Bu istinaf, Lefkoşa Ağır Ceza Mahkemesinin, 17438/2013 sayılı davada, 25.9.2014 tarihinde verdiği karardan yapılmıştır.

Sanık bu da-va ile:

16/77, 54/77, 36/82, 37/89, 38/91 ve 42/04 sayılı Yasalarla tadil edilen 4/72 sayılı Uyuşturucu Maddeler Yasası'nın 2,3,12,24(1)(a)(2)(A)(3) maddeleri ile 63/73 sayılı Nizamname ile tadil edilen 21/73 sayılı Uyuşturucu Maddeler Nizamnamesinin 3,4(-1) maddeleri ile aynı Yasanın 13(b) maddesine istinaden Bakanlar Kurulu tarafından ısdar olunan 30.6.2011 tarihli 349 sayılı Emirnameye aykırı, Haziran 2013 tarihinde Lefkoşa'da, ilgili makam tarafından genel olarak yetkilendirilmiş veya ilgili nizam tahtı-nda ruhsatı olmaksızın, 1 gr.068 miligram ağırlığında, Sentetik Cannabinoid türü uyuşturucu maddeyi, ismi ve soyismi tespit edilemeyen Rum bir şahıstan almak;
16/77, 54/77, 36/82, 37/89, 38/91 ve 42/04 sayılı Yasalarla tadil edilen 4/72 sayılı Uyuşturucu M-addeler Yasası'nın 2,3,12,24(1)(a)(2)(B)(3) maddeleri ile 63/73 sayılı Nizamname ile tadil edilen 21/73 sayılı Uyuşturucu Maddeler Nizamnamesinin 3,5 ve 25. maddeleri ile aynı Yasanın 13(b) maddesine istinaden Bakanlar Kurulu tarafından ısdar olunan 30.6.2-011 tarihli 349 sayılı Emirnameye aykırı olarak Haziran 2013-20.6.2013 tarihleri arasında, Lefkoşa'da, ilgili makam tarafından genel olarak yetkilendirilmiş veya ilgili nizam tahtında ruhsatı olmaksızın, 1.davanın suçun tafsilatında belirtilen (Sentetik Ca-nnabinoid) türü uyuşturucu maddeleri tasarrufunda bulundurmak;
16/77, 54/77, 36/82, 37/89, 38/91 ve 42/04 sayılı Yasalarla tadil edilen 4/72 sayılı Uyuşturucu Maddeler Yasası'nın 2,3,24(1)(a)(2)(A)(3) maddeleri ile 63/73 sayılı Nizamname ile tadil edilen 2-1/73 sayılı Uyuşturucu Maddeler Nizamnamesinin 3,4(1) maddelerine aykırı, birinci davada belirtilen tarih ve mahalde ilgili makam tarafından genel olarak yetkilendirilmiş veya ilgili nizam tahtında ruhsatı olmaksızın, bir adet mavi renk MDMA içeren hapı ve- o,157 gram ağırlığında MDMA içeren toz maddeyi ismi ve soyismi tespit edilemeyen Rum bir şahıstan almak;
16/77,54/77,36/82,37/89,38/91 ve 42/04 sayılı Yasalarla tadil edilen 4/72 sayılı Uyuşturucu Maddeler Yasası'nın 2,3,24(1)(a)(2)(A)(3) maddeleri ile 63-/73 sayılı Nizamname ile tadil edilen 21/73 sayılı Uyuşturucu Maddeler Nizamnamesinin 3,5 ve 25.maddelerine aykırı ikinci davada belirtilen tarih ve mahalde, ilgili makam tarafından genel olarak yetkilendirilmiş veya ilgili nizam tahtında ruhsatı olmaksızı-n, 3.davanın suçun tafsilatında belirtilen MDMA içeren uyuşturucu maddeleri tasarrufunda bulundurmak;
suçları ile itham edilmiştir.


Sanık, 8.4.2015 tarihinde itham edildiği tüm davaları kabul etmiştir.

Sanığın işlemiş olduğu suçlar ile ilgili ol-gular şöyle özetlenebilir:

Sanık evli, 2 çocuk sahibidir. Aslen T.C. kökenli olan Sanık, ailesi ile birlikte Lefkoşa'da oturmakta ve Meriçli Erkek Kuaförü isimli iş yerinde kuaför olarak çalışmaktadır.

Haziran 2013 ayı içerisinde ismi ve soyismi tespi-t edilemeyen Rum bir şahıs, Sanığın çalıştığı iş yerine saçlarını kestirmek için gitmiştir. Bu şahıs, Sanıkla yaptığı sohbet neticesinde, Sanığa uyuşturucu madde getirmesi konusunda Sanık ile anlaştı. Bir müddet sonra, yine Haziran 2013 ayı içerisinde aynı- Rum şahıs, kuaför salonuna giderek getirdiği uyuşturucu olduğuna inanılan maddeleri Sanığın saç kesimi yaptığı bölümdeki masa çekmecesi içerisine, beyaz renk kâğıt içerisindeki toz maddeyi, naylon parçasına sarılı bir adet mavi renk uyuşturucu olan hapı, -ağzı açık "Kush" marka paket içerisinde bulunan bir miktar Sentetik Cannabinoid türü uyuşturucu maddeyi ve renkli kâğıda sarılı bir miktar Sentetik Cannabinoid türü uyuşturucu maddeyi yerleştirdi. Akabinde Sanık konu uyuşturucu maddeleri çekmeceden alarak -giymekte olduğu şortun cebine koydu ve naylon parçasına sarılı bir adet mavi renk Ecstasy hapı daha sonra içmek için saç kesimi yaptığı bölümdeki dolabın üzerine bıraktı.

Sanık tasarrufunda bulundurduğu Sentetik Cannabinoid türü uyuşturucu maddenin bir -kısmını, muhtelif tarihlerde tütün ile karıştırıp sigara olarak içmiştir.

20.6.2013 tarihinde Narkotik Şubeye gelen bir ihbar ışığında, Tanık No.8 PM İbrahim Atabek tarafından oluşturulan polis ekibi Sanığın iş yerine gitti ve Sanığın rızası ile orda ar-ama yaptı. Arama esnasında Sanığın şortunun cebinde uyuşturucu olduğuna inanılan maddeler bulundu. Bunun üzerine, Sanığın üzerinde bulunan maddeler Sanığa gösterildi ve yasal ihtarda bulunuldu. Sanık cevaben "Bonzai yani uyuşturucudur abi, Rum arkadaşımdan- almıştım" demiştir. Sanık Polis Karakoluna götürülerek tutuklanmıştır.

Aynı gün konu uyuşturucu maddeler ayrı kavanozlar içerisine konarak Sanık huzurunda mühürlenmiş ve analiz maksatları için Devlet Laboratuvarına gönderilmiştir.
Bilahare uyuşturucu -maddeler, KKTC Sağlık Bakanlığı, Devlet Laboratuvarı Dairesi Müdürlüğü tarafından incelenmiş ve tanzim edilen Emare No.4, 3 adet Analiz Raporlarına göre Sanığın tasarrufunda, ayrı paketler içerisinde 0.846 gr ve 0.222 gr ağırlığında Sentetik Cannabinoid, E-cstasy olarak tanımlanan MDMA içeren 1 adet hap ve toz maddenin ise 0.157 gr ağırlığında MDMA içeren Ecstasy hapın toz hali olduğu tespit edilmiştir.

26.6.2013 tarihinde Sanık tutuklu iken kanuni ihtar altında gönüllü bir ifade verdi ve akabinde Sanık Mah-keme huzuruna çıkarılarak teminata bağlandı. Sanık teminat şartlarını yerine getirdikten sonra serbest kaldı.

Emare No.3 KKTC Sağlık Bakanlığı, İlaç ve Eczacılık Dairesi Müdürlüğü yazısına göre, Sanığın kanunsuz uyuşturucu madde tasarruf iznini haiz olma-dığı tespit edilmiştir.

İddia Makamı olguları izah ettikten sonra söz alan Sanık Avukatı, özetle Sanığın ailevi durumunu, Sanığın sabıkasız oluşunu, maddi sıkıntılar nedeniyle bunalıma girdiğini, Bonzai denilen uyuşturucu maddeyi çok kısa bir dönem kull-andığını, Sanığın pişman ve nadim olup özür dilediğini, kendi iş yerini açarak büyük bir sorumluluk altına girdiğini, Sanığın suçunu kabul ederek adaletin erken tecelli etmesine yardımcı olduğunu, sadece içici olan Sanığa hapislik cezası dışında, para ceza-sı verilmesi gerektiği görüşünü savundu.

Mevcut olguları değerlendiren Ağır Ceza Mahkemesi, Sanığın işlemiş olduğu suçların uzun süreli hapislik cezaları öngören ağır suçlar olduklarını, bu suçların gittikçe artan, yaygın hale gelen ve toplumu tehdit ede-n suçlar olduklarını, Sanığa verilecek cezayı tespit ederken ilk nazarda kamu menfaatine ağırlık verilmesi gerekmekle birlikte verilecek cezanın Sanığı ıslah edip topluma kazandırması arasında bir denge kurulması gerektiğini, Sanığın uyuşturucu maddeyi kul-lanım maksadını, bu kullanımın şahsi olmasını ve tasarruf edilen uyuşturucu maddenin cüzi olmasını nazarı itibare alarak, Sanığa 1.davadan 50 TL, 2.davadan 100 TL, 3.davadan 50 TL ve 4.davadan 50 TL para cezası verdi.

İstinaf bu karardan yapılmış olup, -İstinaf İhbarnamesi 3 istinaf sebebi içermektedir. İstinafın duruşmasında İddia Makamı istinaf sebeplerini bir ana başlık altında toplayarak, bunlara birlikte değinmiştir. Özetle: Bu davanın olguları, suçun niteliği, uyuşturucu maddenin nevi ve türü, özell-ikle istinafa konu bu meselede uyuşturucu maddenin MDMA 3-4 Methlenedioxymethamphetamine olduğu nazarı itibare alındığında, Ağır Ceza Mahkemesinin Sanığa para cezası takdir etmekle veya hapislik cezası vermemekle hatalı davrandığını, Sanığa verilen cezanın- aşikâr surette az olduğunu, ceza takdir edilirken verilecek cezanın işlenen suçun vahameti ile orantılı olması gerektiğini, benzer meselelerde her davanın olguları farklı olmakla birlikte sanıklara verilen cezalar arasında ciddi bir nispetsizlik (disparit-y of sentence) veya çelişki oluştuğunu, ağır ceza mahkemelerinin benzer meselelerdeki kararlarında bir anomali bulunduğunu veya benzer davalardaki kararlarda meydana gelen bu eşitsizliği en az seviyeye indirgemek gerektiğini, Yargıtayın alt mahkemelerin ve-rdiği kararlar arasında bir tutarlılık veya bir aynılık (uniformity) oluşturmak amacı ile uyuşturucu suçları ile ilgili yol gösterici (guideline) ilkeler koyması gerektiğini veya mahkemelerin örnek alıp uygulayabilecekleri bazı kuralların veya prensiplerin- konması gerektiğini ileri sürmüştür.

Uyuşturucu madde ile ilgili olarak işlenen suçlarda ceza saptanırken, genel ilkeler yanında hangi hususların göz önünde bulundurulması gerektiği, ceza ile ilgili prensiplerin nasıl ve ne oranda ağırlık verilerek uyg-ulanacağı, kamu yararı ilkesine verilmesi gereken önemin ne olduğu, tasarruf edilen uyuşturucu maddenin türü, miktarı ve suçun işleniş şekli ile sanığın bu gibi suçların işlenmesinde oynadığı rolün son derece önemli olduğu hususları birçok kararda yer alma-ktadır (Yargıtay/Ceza 24/86 D.4/87, Yargıtay/Ceza 8/87 D.11/87, Yargıtay/Ceza 10/84 D.9/84, Yargıtay/Ceza 4/88 D.14/88, Birleştirilmiş Yargıtay/Ceza 39,40,41,44,45 ve 46/2013 D.4/2015).

Ceza ile ilgili prensipler birçok içtihat kararlarında geniş bi-r şekilde incelenmiş (Ceza/İstinaf 24/70, Birleştirilmiş Ceza/İstinaf 8/75-9/75,Birleştirilmiş Yargıtay/Ceza 7/91-12/91 D.4/91) ve alt mahkemelerin yaptıkları bulgulara ve takdir ettikleri cezalara Yargıtayın müdahale etmekten kaçındığı prensibi belirlenmi-ştir. Bu böyle olmakla birlikte, Yargıtayın alt mahkemenin vermiş olduğu cezaya müdahale etmesi için dikkate alınması gereken hususların dikkate alınmadığı ya da dikkate alınmaması gereken hususların dikkate alındığı veya verilen cezanın gözle görülür şeki-lde aşikâr surette az ya da çok olduğu hususunda ikna edilmesi gerekir (Yargıtay/Ceza 54/83 D.3/84).

Cezaların nispetsizliği veya eşitsizliği prensibi (disparity of sentence) konusunda mahkemelerimizin daha titiz ve dikkatli olmaları gerektiği, bu prens-ibe bağlı olarak alt mahkemelerin uygulaması gereken ilke ve kriterler, hakkaniyete uygun veya adil yargılama kavramı ve silahların eşitliği (equality of arms) ilkesi çok yakın bir zamanda Yargıtay olarak oturum yapan Yüksek Mahkeme tarafından ayrıntılı bi-r şekilde ele alınmış ve karar verilirken göz önünde bulundurulması gereken tüm ilke ve prensipler vurgulanmıştır. Bu nedenle benimsediğimiz tüm bu ilke ve prensipleri aynen tekrarlamayı gereksiz görürüz (Yargıtay/Ceza 44/12 D.4/2013, Birleştirilmiş Yargıt-ay/Ceza 2/2013-3/2013 D.2/2015).

Huzurumuzdaki meselede, istinafın kökeninde yatan olgular ihtilaf konusu değildir. İddia Makamını temsil eden Savcı, İstinaf Mahkemesinde yaptığı hitabında: Esas olarak aynı Ağır Ceza Mahkemesi huzurunda, aynı dönemde, ay-nı yasa maddesi tahtında, aynı veya daha az veya daha fazla bir miktar uyuşturucu madde suçu ile yargılanıp mahkûm edilen sanıklara verilen cezalar arasında nispetsizlik olduğunu, istinafa konu bu meselede olduğu gibi, Sanığın tasarrufunda daha vahim veya -daha tehlikeli uyuşturucu madde bulunmasına rağmen para cezası verildiğini, öte yandan daha az bir miktar ve türü daha hafif olan uyuşturucu madde ile yargılanan bazı sanıkların hapse gönderildiklerini belirterek, aynı Ağır Ceza Mahkemesi tarafından verile-n kararlar arasındaki bu adaletsizliğin veya eşitsizliğin ortadan kaldırılması gerektiğini veya cezalarda aynılık (uniformity) oluşması için Yargıtayın bu hususta yön verici kurallar veya prensipler koyması gerektiğini savunmuştur.

4/72 sayılı Uyuşturuc-u Maddeler Yasası'nda bu hususta yön verici bir kuralın olmadığı sabittir. Bu konuda herhangi bir kural olmadığına göre, meselemize ışık tutmak bakımından İngiltere ve Avrupa Birliği içerisindeki konuya şamil hukuki prensiplerin incelenmesinde yarar görme-kteyiz.

İngiltere'de bulunan Sentencing Guidelines Council, tüm mahkemelerde 2012 yılı itibarıyla uyuşturucu suçları ile ilgili uygulanacak "Drug Offences, Definitive Guidelines" hukuki tavsiye veya esaslar diye bilinen kriterler veya ilkeleri düzenlemiş-tir. Uyuşturucu meselelerinde görev yapan hakimler sanıklara ceza takdir ederken bu kuralları veya hukuki tavsiye niteliğinde verilen bu direktifleri uygulamak veya bu kurallar gereğince belirlenen prosedürü takip etmek zorundadırlar.

Hukuki tavsiye nite-liğinde olan bu kurallar uyuşturucu madde ile bağlantılı olabilecek her türlü suçu kapsamakta ve her suçun ne şekilde değerlendirileceğini(örneğin:ithal,ihraç, tasarruf) ayrı ayrı belirtmektedir. Bu nedenle davaya bakan hakimin karar verirken, sanık ile il-gili değerlendirmesini bu kurallar çerçevesinde yapması gerekmektedir. Ancak söz konusu kurallar veya kriterler 18 yaşından küçük sanıklara uygulanmaz.

KKTC'de de olduğu gibi, Misuse of Drugs Act 1971 uyuşturucu maddeleri üç sınıfa ayırmaktadır. İngiltere-'deki Yasanın metninde bu sınıflar "Class A", "Class B" ve "Class C" olarak ifade edilmektedir. Uyuşturucu Maddeler Yasası'nda ise "Kısım I", "Kısım II" ve "Kısım III" deyimi kullanılmaktadır. Gerek KKTC'de gerekse İngiltere'de bu Kısımlara veya Sınıflara -giren uyuşturucu maddelerin neler olduğu veya etken maddelerinin neyi içerdiği tek tek açıklanmaktadır.

Her iki Yasa altında Kısım I'e veya Class A'ya giren uyuşturucu maddeler en zararlı etkileri olan maddelerdir veya insan hayatına veya toplum huzurunu- bozan, son derece tehlikeli maddeleri kapsamaktadır. Bu nedenle mahkemeler bu maddeleri tehlike derecesine ve miktarına göre değerlendirmek-tedirler.

İddia Makamının istinafına bakıldığında, Sanığın itham edildiği suç tasarruf suçudur. Dolayısıyla bu -kurallar veya ilkeler ışığında uyuşturucu madde tasarrufu ile ilgili suçlarda belirlenen hukuki tavsiye veya esaslara bakmak gerekir.

Bir mahkeme veya hakim, takdirini kullanırken söz konusu prensipleri göz önünde bulundurmak ve onları takip etmek zorun-dadır. Mahkeme sanığa veya davaya has olguları 8 adım/basamak (step) tahtında değerlendirir.

Bu kurallar incelendiğinde sanığa verilebilecek azami hapis cezalarının ne olduğu bellidir.




Drug Class
Possession
SupplyClass A

Class B

Class C
7 yea-rs + fine

5 years + fine

2 years + fineLife + fine

14 years + fine

14 years + fine

Uyuşturucu Sınıfı

Tasarruf

VermeSınıf A


Sınıf B


Sınıf C 7 sene+para cezası


5 sene+para cezası


2 sene+para cezası
Ömür boyu hapis+ para cezası

14 sen-e hapis + para cezası

14 sene hapis + para cezası



4/1972 Sayılı Uyuşturucu Maddeler Yasası'nın 24. maddesinin (2)(A)(B)(C) bentlerine göre durum şöyledir:

Bu Yasa kurallarına ve Yasa uyarınca çıkarılan Nizamname kurallarına aykırı davranan herhan-gi bir kişi suç işlemiş sayılır.Mahkûmiyeti halinde 15 yıla kadar hapis cezası veya 50 Türk Lirasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.Kısım 1'de belirtilen uyuşturucu maddelerden herhangi birini bulunduran bir kişi suç işlemiş sayılır.
Mahkûm-iyeti halinde 100 Türk Lirasına kadar para cezasına veya 18 yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.Kısım 1'de belirtilen uyuşturucu maddelerden herhangi birini başkasına temin eder, tedarik eder, elde etmesine aracılık eder,- dolaylı veya dolaysız satışını yaparsa suç işlemiş sayılır.Mahkûmiyeti halinde 200 Türk Lirasına kadar para cezasına veya 20 yıla kadar hapis cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.

Yukarıdaki tabloya göre, insan hayatına ve toplum birey-lerine en zararlı etkileri olabilecek uyuşturucu maddeler "A" sınıfına girmektedir. Bunların bazıları sıkça duyduğumuz Ecstasy (MDMA), Kokain (Cocain), Eroin (heroin), LSD, büyülü mantar (magic mushrooms), methadone ve methamphetamine'dir.

"B" sınıfına i-se Amphetamines, barbiturates, cannabis, codein, ketamine, methylphenidate (Ritalin), synthetic cannabinoids, synthetic cathinones (örneğin: mephedrone, methoxetamine) girmektedir.

"C" sınıfına giren bazı uyuşturucu maddeler şöyledir: Anabolic steroids,- benzodiazepines (diazepam), gamma hydroxybutyralte (GHP), gamma butyrolactone (GBL), piperazines (BZB), Khat.

İngiltere'de olduğu gibi, geçmiş birçok Yüksek Mahkeme kararlarında da vazedilen prensiplere göre, tasarruf edilen uyuşturucu maddenin türü, mi-ktarı ve suçun işleniş şekli ile sanığın bu gibi suçların işlenmesinde oynadığı rol son derece önemlidir. Yargıtay/Ceza 8/87 D.11/87 ve Yargıtay/Ceza 10/84 D.9/84 sayılı davalarda sanığa ceza takdir edilirken uyuşturucu maddenin türünün nazarı itibare alın-ması ve özellikle tehlikeli sınıfa dahil uyuşturucu madde bulunduran suçlulara daha ağır cezalar verilmesi gerektiği vurgulanmış-tır.

Bu durumda, konuyu değerlendirmeden önce, bu 8 adımı(step) gözden geçirmek gerekmektedir.

Mahkeme, sanığa ne tür bir- ceza verilmesi gerektiğini tespit ederken, sanığın tasarrufunda bulunan uyuşturucu miktarını ve uyuşturucu maddenin türünü göz önünde bulundurmalıdır. Bu hususların 1.adımda incelenmesi gerekmektedir.

1.Step One
Determining the- offence category
The court should identify the offence category based on
the class of drug.

In assessing the category of harm, quantity is
determined by the weight of the product. Purity is not
taken into account at step 1 but is dea-lt with at step 2.

Category 1 Class A drug
Category 2 Class B drug
Category 3 Class C drug


1.Ad-ım/Basamak Bir
Suçun hangi kategoriye girdiğinin tespiti
Mahkeme suçun hangi kategoriye girdiğini, uyuşturucu
maddenin sınıfına istinaden tespit etmelidir.
Zarar kategorisini belirlerken, miktar (quantity)
uyuşturucu maddenin ağırlı-ğına göre saptanır. Bu aşamada
uyuşturucu maddenin saf olup olmadığı dikkate alınmaz. Bu
husus 2.adımda değerlendirmeye tabi tutulur.

Kategori 1 Sınıf A Uyuşturucu
Kategori 2 Sınıf B Uyuşturucu
Kategori 3 - Sınıf C Uyuşturucu


Bu meselede, Sanığın tasarrufunda bulunan 1 gr.068
miligram ağırlığında Sentetik Cannabinoid, 1 adet MDMA
içeren hap ve 0.157 gram ağırlığında MDMA içeren toz
maddedir.

Alt Mahkeme, Sanığa verilecek ceza-yı tespit ederken kararının ilgili bölümünde (Mavi 17) şöyle demiştir:

"Sanığın dava konusu uyuşturucuyu hangi maksatla
kullandığı da önemlidir. Sanık dava konusu uyuşturucuyu
ticari amaçlı kullanmamıştır. Sanık sadece şahsi
k-ullanım amacı gütmüştür.
Sanığın tasarruf ettiği uyuşturucuların miktarına
bakacak olursak, tasarruf edilen uyuşturucular cüzi
denilebilecek kadar azdır."

Uyuşturucu Maddeler Yasası'nda "cüzi" veya "az" bir miktarın ne olduğu bel-li değildir. Yine bugüne kadar Yüksek Mahkeme tarafından verilen içtihat kararlarında, uyuşturucu maddenin miktarının azlığı veya çokluğu ile ilgili ışık tutacak bir ölçü belirlenmediği açıktır. Uyuşturucu maddenin miktarının az olup olmadığı hususunu beli-rlemek, her zaman o davayı dinleyen yargıç veya mahkemenin görevi olmuştur. Davaya bakan yargıç olgusal ve hukuksal hususları göz önünde tutarak veya takdir hakkını kullanarak karar vermektedir.

Uluslararası seviyede, 1988 UN Convention Against Illicit T-raffic 1988, Articles 3.1.a (İİİ) ve 3.2, uyuşturucu madde kullanıcısı ile satıcıyı aynı kategoriye koymuştur. Ancak Avrupa Birliği (EU) bu hususu her memleketin yöresel ve bölgesel koşulları içerisinde değerlendirilmesine bırakmıştır. Dolayısıyla Avrupa B-irliği "küçük" veya "büyük" miktar uyuşturucu maddenin ne olduğunu spesifik olarak belirtmemesine rağmen, şahsi kullanımın ne olduğuna bir açıklık getirerek, "az veya küçük" arasında bir ayırım yapmıştır.

Avrupa Birliği şahsi kullanımı şöyle tanımlamıştı-r:
"Personal use - a small quantity which in the view of the
court is deemed to be for immediate use."

"Şahsi kullanım - mahkemenin kanaatine göre, sanığın
derhal veya o anlık kişisel kullanım maksadıyla
tasarrufunda bulundurduğu kü-çük miktardır."

Avrupa Birliği ülkelerinde şahsi amaçlı kullanım da hapislik cezası taşımakla birlikte, sabıkasız bir sanığın tasarrufunda genellikle cannabis türü uyuşturucu madde bulunması ve bu maddenin bir veya birkaç içimlik olması halinde, sanık pa-ra cezası veya bazı hallerde ihtar veya uyarı (caution) cezası ile cezalandırılabilir.

2003 Directive'ine (16.5.2003/EMCDDA) göre, şahsi kullanım amaçlı, bir sanığın tasarrufunda bulundurabileceği azami miktar, 3 gram cannabistir veya 1 cannabis bitkisi-dir. Azami 3 gramın üzerindeki miktarlar şahsi kullanım olarak değerlen-
dirilmemektedir. Bir sanığın üzerindeki "az miktar" ise her ülkeye göre değişmektedir.

Örneğin: a) Çek Cumhuriyeti'nde - "küçük" deyimi 10 doz
ca-nnabisi veya en fazla 30
gram cannabisi ifade
etmektedir.

b) Danimarka - 10 gram haşiş
50 gram hint keneviri.

c) Almanya - Sadece şahsi ku-llanım miktarının küçük
ve türü cannabis olduğunda hapislik
dışında bir ceza verebilir.

d) Estonya - 20 gr. hint keneviri
10 gr. haşiş

e) İspanya - 40 gr. haşiş

- f) Fransa - "Küçük-Büyük" arasında bir ayırım
yapmamaktadır. Cannabis için istisnai
bir durum olabilir.


g) İrlanda - İlk suç - ikaz/uyarı cezası
para cezası
- Sabıkası olması halinde ise yargılanır.

h) Güney Kıbrıs - 30 gr. cannabis
3 bitki
Uyuşturucu maddenin miktarı
belirtilenlerin üzerinde ise s-atış
amaçlı olduğu addedilir.

i) Hollanda - Şahsi kullanım için 5 grama kadar
olan miktarın yargısal bir önemi
yoktur.
"Coffee Shop"larda 5 gram'a kadar
olan satışlar -veya işlemler
araştırılmamaktadır.
Bir Coffee Shop'un günde azami stoku
500 gramdır.

j) Portekiz - 3 doz veya 25 gram cannabis
5 gram haşiş
10 doz büyük sayılmaktadır.

k) İngiltere-- Bir miktar belirtmemektedir.
Ancak "küçük" miktarı şöyle
yorumlamaktadır:

Cannabis azami 30 gram
Ecstasy " 0.25 gram
Cocaine " 1 g-ram
Amphetamines " 1 gram
Heroin " 1 gram


Yine Crime and Disorder Act 1998,
şahsi kullanım ile ilgili Polise bazı
yetkiler vermektedir.
- 18 yaşından büyük kişiler,
tasarruflarında şahsi kullanım için çok
küçük bir miktar cannabis ile yakalan-
ması durumunda, Polis sabıkasız veya ilk
kez yakalan-an suçluya "cannabis
warning" diye bilinen bir ihtar veya
uyarı vermektedir. Aynı kişi ikinci kez
yakalanması halinde (tasarrufunda
bulundurduğu miktara bağlı olarak)£90
- sabit para cezası kesilmektedir. Üçüncü
kez yakalanan sanığın tasarrufunda,
küçük bir miktar uyuşturucu madde
olsa dahi yargılanır.

10 ve 17 yaş arasında olan genç
- suçluların öncelikle aileleri
bilgilendirilir. Tekrar yakalanmaları
halinde nihai bir ihtar veya uyarı
verilir (final warning)ve Gençlik
Kabahat Merkezine gönderi-lir. Bunun
neticesinde aynı suçu işlerse tutuklanır
ve yargılanır.

l) Türkiye - T.C. Yargıtay Ceza Genel Kurulu,
E.2011/10-482, K.2012/1784, T.25.9.2012
sayılı kararın-da 2 gram 59 miligram
uyuşturucu maddenin (haşiş) kullanım
sınırları içerisinde olduğunu
belirtmiştir.

Yukarıdan görülebileceği gibi, ilk- etapta Avrupa Birliği içerisinde ve Türkiye'de uygulanan ilkeler ışığında, bir sanığın tasarrufunda şahsi kullanım için bulundurabileceği miktar, maddenin niteliğine göre bir veya bir kaç içimliktir veya o an kullanmasına tekabül eden miktardır. KKTC'de o-lduğu gibi, bu ülkelerde de uyuşturucu madde bulundurmak bir suç teşkil etmektedir ve uyuşturucu maddenin türü ne olursa olsun, hapis cezası ile cezalandırılmaktadır. Ancak bazı istisnai durumlarda özellikle şahsi kullanım amacı ile üzerlerinde cannabis bu-lunduran suçluya (sabıkasız olması halinde) daha mülayım davranılır veya üzerinde farklı bir uyuşturucu madde bulunduran sanığa oranla daha kısa süreli hapis cezasına çarptırılır veya alternatif bir biçimde cezalandırılır. Dolayısıyla KKTC'de de Savcılığın- sanığın tasarrufunda bulunan uyuşturucu maddenin kaç içimlik olduğunu belirtmesi gerekmektedir (Bkz: Yargıtay/Ceza 16/82 D.49/82).

Yine adım/basamak 1'de suç kategorisini belirlerken sanığın bu gibi suçların işlenmesinde oynadığı rol son derece önemlidi-r. Sanığın oynadığı rol aşağıdaki şekilde kategorize edilir veya değerlendirilir.

Leading role - Sanık suçun işlenmesinde baş rolü
oynamaktadır. Örneğin: idare, organize
veya sevk eden kişiyi anlatır.
Sig-nificant role - Önemli rol oynayan kişiyi anlatır.
Lesser role - Suçun işlenmesinde daha az bir rolü
olan ve talimat veya direktif altında
sınırlı işleri yapan kişiyi anlatır.

Mahkeme Adım 1'deki t-üm hususları göz önünde bulundurduktan sonra Adım 2'deki ilke ve prensipleri dikkate almalıdır.

2. Step Two
Starting point and category range
The starting point applies to all offenders irrespective
of plea or previous convictions. The -court should then
consider further adjustment within the category range for
aggravating or mitigating features.

Factors increasing seriousness
statutory aggravating factors:
Previous convictions, having regard to
nature of the offence to -which conviction relates and
relevance to current offence; and
time elapsed since conviction.
- Offence committed on bail.


Other aggravating factors include:
- Possession of drug in prison
- Presence of others, especially children- and/or non-
users.
- Possession of a drug in a school or licensed premesis.
- Failure to comply with current court orders.
- Offence committed on licence.
- Attempts to conceal or dispose of evidence, where not
cha-rged seperately.
- Charged as importation of a very small amount.
- Established evidence of community impact.

Factors reducing seriousness or reflecting
personal mitigation
- No previous convictions or no relevant or recent -
convictions
- Remorse
- Good character and/or exemplary conduct
- Offender is using cannabis to help with a diagnosed
medical condition
- Determination and/or demonstration of steps having
been taken to a-ddress addiction or offending behaviour
- Serious medical conditions requiring urgent, intensive
or long-term treatment
- Isolated incident
- Age and/or lack of maturity where it affects the
responsibility of the offende-r
- Mental disorder or learning disability
- Sole or primary carer for dependent relatives

2.Adım/Basamak İki
Başlangıç noktası ve kategori derecesi
Başlangıç noktası, sanığın suçunu kabul edip etmediğine
bakılmaksızın vey-a sabıkasının olup olmadığına
bakılmaksızın tüm sanıklara uygulanır.
Bu aşamada mahkeme uyuşturucu maddenin kategorisi
sınırları içerisinde cezayı ağırlaştırıcı veya hafifletici
nedenleri dikkate alarak, belirtilen azami cezalar
üzerinden ge-rekli ayarlamaları yapar.

Vahameti/Ciddiyeti artıran unsurlar
Kanuna bağlı ağırlaştırıcı unsurlar
- Sanığın önceki sabıkasını göz önünde bulundurarak
a) Suçun mahiyeti ve mevcut suçla ilintisi.
b) Önceki mahkûmiyetin üzerinden geçen süre.

Diğer ağı-rlaştırıcı unsurlar:
- Hapishanede uyuşturucu madde tasarruf etmek;
- Başkalarının huzurunda özellikle çocukların ve/veya
kullanıcı olmayan kişilerin yanında uyuşturucu madde
tasarruf etmek;
- Okulda ve lisanslı/imtiyazlı binalarda uyuşturucu madde
- tasarruf etmek;
- Mahkeme emirlerine itaat etmemek;
- İzinli olduğu (licence) dönemde suç işlemek;
- Delilleri gizlemek veya yok etmek için girişimde bulunmak;
- Çok küçük bir miktar olsa dahi uyuşturucu madde ithal etmek;
- Sosyal hayata veya topluma ol-an etkisi veya tesiri ve buna
bağlı delil veya kanıtı.

Suçun vahametini/ciddiyetini azaltan unsurlar veya kişisel hafifletici nedenlerin yansıtılması
- Sanığın sabıkasız oluşu veya başka alakalı sabıkasının veya
mahkûmiyetinin olmayışı.
- Sanığın -pişmanlık veya nedamet durumu.
- Sanığın karakteri, iyi hal ve davranışı.
- Sanığın uyuşturucu madde bağımlılığını yenmek veya uygunsuz
davranışını düzeltmek için gösterdiği azim veya çaba.
- Ciddi, acil, yoğun ve uzun süreli tıbbi tedavi gerektiren
-durumlar.
- Münferit olay olup olmadığı.
- Sanığın yaşı veya suçlunun olayları muhakeme olgunluğunun
olmayışı veya sorumluluğunu etkilediği durumlar.
- Akıl bozukluğu veya öğrenme güçlüğü.
- Tek veya akrabalarına birinci sırada (primary) bakmakla
yük-ümlü/sorumlu olması.

3.Step Three
Consider any factors which indicate a reduction, such as assistance to the prosecution. An offender may receive a discounted sentence in consequence of assistance given (or offered) to the prosecutor or investi-gator.

3.Adım/Basamak Üç
Cezanın azaltılmasına katkı yapabilecek bütün faktörleri
gözden geçirmek; özellikle sanığın iddia makamına ve
tahkikat memuruna yardımcı olup olmadığı hususlarını
dikkate almak.

4.Step Four
Reduc-tion for guilty pleas

4.Adım/Basamak Dört
Sanığın suçunu kabul etmesi halinde bir indirim
yapılabilir.

5.Step Five
Totality Principle
If sentencing an offender for more than one offence, or where the offender is already serving a sentence, con-sider whether the total sentence is just and proportionate to the offending behaviour.

5.Adım/Basamak 5
Totaliter Prensibi
Bir sanığı birden fazla suç için cezalandırırken veya sanık halihazırda hüküm giymiş cezaevinde cezasını çekiyorsa, toplam hapis -cezasının sanığın davranış biçimine adil ve orantılı olup olmadığı hususlarını gözden geçirmek.

6.Step Six
Ancillary Orders
In all cases, the court should consider whether to make ancillary orders.

6.Adım/Basamak Altı
Tali/Yardımcı Emirler
Bütün da-valarda, mahkemenin tali emirler (ancillary orders) verip vermeyeceği hususunu tezekkür etmesi gerekir.


7.Step Seven
Reasons
Section 174 of the Criminal Justice Act 2003 imposes a duty to give reasons for, and explain the effect of the Sentence.

-7.Adım/Basamak Yedi
Gerekçe
Mahkeme kararları gerekçeli olmalı, cezanın sanığın üzerinde olacağı etkisini izah etmelidir.

8.Step Eight
Consideration for remand time
Sentencers should take into consideration any remand time served in relation to -the final sentence at this final step.

8.Adım/Basamak Sekiz
Sanığın soruşturma için tutuklu kaldığı sürelerin değerlendirilmesi
Bu son aşamada/adımda sanığın soruşturma amaçlı tutuklu kaldığı süreler gözden geçirilerek tespit edilen nihai cezadan düşül-mesi gerekmektedir.

Bilindiği üzere ceza takdirinde cezaların aynılığı
(uniformity) ne kadar önemli ise her meselenin kendine has
olgularının yaratacağı sonuçlar da o kadar önemlidir. Bu
anlamda her davada aynı cezanın verilmesinin mümkün
olmayabileceği-ni hatırlattıktan sonra yukarıda belirttiğimiz faktörler yasal olarak bizi bağlamamakla birlikte, bugüne kadar benimsediğimiz ve Yargıtay tarafından uygulanan prensiplerin yanında, yol gösterici olması bakımından göz önünde bulundurulmasında büyük fayda gö-rürüz.

Bu çerçevede İddia Makamı tarafından ileri sürülen cezaya
ilişkin iddiaları ele alıp incelememiz gerekmektedir.

Daha önce belirttiğimiz gibi, Sanığın tasarrufunda Synthetic Cannabinoid, Ecstasy hap ve MDMA içeren toz madde bulunmuştur. Ecst-asy hap ve MDMA içeren toz uyuşturucu madde "A" sınıfına girmektedir ve her iki madde kategori 1 suçudur. Synthetic Cannabinoid ise "B" sınıfına girmektedir ve kategori 2 suçu olarak tanımlanmaktadır.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de MDMA içeren toz- madde ve Ecstasy hap, Kısım 1 hükümleri kapsamına giren uyuşturucu maddelerdendir. 4/1972 sayılı Uyuşturucu Maddeler Yasası'nın 13(b) maddesine istinaden Bakanlar Kurulu tarafından ısdar olunan 30.6.2011 tarihli 349/11 sayılı Emirname ışığında sentez yolu-yla üretilen tüm Sentetik Cannabinoidler Kısım 1 hükümleri kapsamına ilave edilmiştir. Dolayısıyla, Sanığın tasarrufunda bulunan tüm uyuşturucu maddeler son derece tehlikeli ve toplum fertlerine veya topluma en fazla zararları olan niteliktedirler. Uyuştur-ucu Maddeler Yasası'nın Kısım 1 hükümleri kapsamına giren uyuşturucu maddeler, bu suçun vahametini daha da ağırlaştırmaktadır.

Sanık söz konusu uyuşturucu maddeleri şahsi kullanım amacıyla tasarruf ettiğini iddia etmesine rağmen elinde bulundurduğu uyuş-turucu maddenin miktarı küçümsenecek kadar az değildir veya bir içimlik olduğu söylenemez. Ağır Ceza Mahkemesi huzurundaki ihtilâfsız olgulara göre, Sanık tasarrufunda bulundurduğu Sentetik Cannabinoid türü uyuşturucu maddenin bir kısmını muhtelif tarihler-de içmesine rağmen, üzerinde 1 gr.068 miligram Cannabinoid türü uyuşturucu madde bulunmuştur. Bu nedenle Sanığın tasarrufunda bulunan uyuşturucu maddelerin şahsi kullanım maksadıyla (personal use) alındığı veya tasarruf edildiği tanımına girmediği açıktır.- İlk etapta böyle bir durumda olan Sanığa verilecek cezada, kamu menfaatinin önde tutulması gerektiği ilkesinden hareketle, caydırıcı ve ibret verici bir ceza düşünülmelidir.

Ancak bu gibi vahim ve yaygın olan suçlarda, cezayı tayin ederken Sanığın lehi-ne olabilecek hafifletici sebeplerin ve keza ağırlaştırıcı faktörlerin layıkı ile değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sanık 27 yaşında, evli ve 2 çocuk babasıdır. Sanık sabıkasızdır ve bu suçları işlemeye temayülü olduğu iddia edilmemektedir. Sanık suçunu -kabul ederek adaletin erken tecellisine yardımcı olmuştur(Bak:Ceza/İstinaf 26/72). Pişman ve nadimdir. Kuaför olarak çalışmakta ve ailesinin geçimini sağlamaktadır. Bu hususlar Sanık lehine alınabilecek hafifletici sebeplerdir.

Ağırlaştırıcı nedenlere ge-lince: Sanığın tasarrufunda bulunan uyuşturucu maddeler Kısım 1 hükümleri kapsamına giren maddelerdir. Sanık söz konusu uyuşturucu maddeleri çalıştığı iş yerinde bulunduğu bir esnada temin etmiştir. Sanık ve satıcı arasındaki bu alım-satım işlemi, uyuşturu-cu madde kullanıcısı olmayan kişilerin bulundukları bir ortamda veya kadın müşterilerin huzurunda veya herkese açık olan bir mekân veya iş yerinde meydana gelmiştir. Konu iş yerinde anneleri ile birlikte çocukların da bulunması hayli muhtemeldir. Dolayısıy-la, bu olgular ışığında, bu hususun münferit olay veya münferit işlem olarak değerlendirilmesine olanak yoktur. Yine Sanığın söz konusu uyuşturucu maddeleri tıbbi tedavi nedeniyle kullanmadığı açıktır. Dolayısıyla, Sanığın suçun işlenmesindeki rolünün az o-lmadığı aşikârdır.

İddia Makamını temsil eden Savcı, son zamanlarda ülkemizde uyuşturucu maddeler ile ilgili suçların artış gösterdiğini veya bu suçların gittikçe yaygınlaştığını ve uyuşturucu maddelerin toplum için büyük tehlike oluşturduğunu, 2014-201-5 Adli Yılı içerisinde, Lefkoşa Ağır Ceza Mahkemesinde neticelenen davaların %42'sinin uyuşturucu davaları olduğunu, Sanığın tasarrufunda bulundurduğu uyuşturucu maddenin türü ve miktarı nedeniyle veya vahim ve yaygın suçlarda suçlulara etkin cezalar veya -hapislik cezaları verilmesi gerektiğini vurgulamıştır.

Uyuşturucu madde alışkanlığının son zamanlarda toplumları tehdit eden boyutlara ulaştığı tartışılmaz bir gerçektir. KKTC'de de uyuşturucu madde suçlarının yaygın bir hal aldığı mahkemelere intikal- eden davaların artan sayısından açıkça görülmektedir. Bu durumda uyuşturucu maddeler ile ilgili suçlarda artış olduğunun adli ihbar olarak alınması ve bu tip suç işleyenlere caydırıcı ve etkin cezalar verilmesi gerekir (Bkz.Birleştirilmiş Yargıtay/Ceza 3/-84 ve 4/84 D.7/84, Yargıtay/Ceza 26/76).

İstinaf konusu davada Sanığın tasarrufunda bulunan uyuşturucu maddenin Sentetik Cannabinoid, Ecstasy ve MDMA içeren toz olması veya 4/72 sayılı Yasanın Kısım 1 hükümleri kapsamında olması zaten ağır olan suçun ni-teliğini daha da ağırlaştırmaktadır. İngiltere'de veya Avrupa'da da bu tür uyuşturucu maddelere hapislik cezası dışında bir ceza öngörülmemektedir.

Mahkeme herhangi bir sanığa ceza takdir ederken, tayin edilen cezanın sadece kamu yararı düşünülerek veril-memesi gerekir. Aynı zamanda sanığa verilecek cezanın onu mahvedici mahiyette olmamasına dikkat edilmelidir. Modern ceza infaz sisteminde güdülen gaye suçluyu cezalandırmaktan ziyade onu ıslah etmek ve topluma kazandırmaktır. Suçluya aşırı derecede yüksek -bir cezanın verilmesi, onu ıslah etme ve topluma kazandırma eğilimini ortadan kaldırmaktır (Bkz:Yargıtay/Ceza 35/82 D.14/82).

Huzurumuzdaki meseledeki uyuşturucu maddenin türü, miktarı, tasarrufundaki amaç, bu miktarın Sanık dışında topluma verebileceği -zarar dikkate alındığında, Sanık lehinde göz önünde bulundurulan hafifletici sebeplere rağmen, ona kesilen cezanın aşikâr surette az olduğu görüşündeyiz veya ona kesilen ceza, kısa süreli hapislik cezası olmalıdır.

Yukarıdaki nedenlerle istinaf kabul edi-lir ve Ağır Ceza Mahkemesinin istinaf konusu kararı iptal edilerek aşağıdaki şekilde değiştirilir.

Netice olarak Sanığın;

davadan 4 ay;
davadan 4 ay;
davadan 4 ay;
davadan 4 ay süreyle hapsedilmesine emir verilir.


Cezaların bugünden itibaren başlayar-ak birlikte çekilmesine
karar verilir.


Ahmet Kalkan Emine Dizdarlı Gülden Çiftçioğlu
Yargıç Yargıç Yargıç



9 Ekim, 2015













25






Full & Egal Universal Law Academy