Yargıtay Ceza Dairesi Numara 41/1980 Dava No 32/1980 Karar Tarihi 10.11.1980
Numara: 41/1980
Dava No: 32/1980
Taraflar: İsmail Şahin ile Başsavcılık arasında
Konu: Hırsızlık olduğunu bilerek bir malı tasarrufa geçirme ve tasarrufta bulundurma -Müdafaa -İspat külfeti -Şüphe - Mahkûmiyet aleyhine istinaf
Mahkeme: Yargıtay/ceza
Karar Tarihi: 10.11.1980

-D.32/80
Yargıtay/Ceza 41/80
(Dava No. 420/80; Girne)

Yüksek Mahkeme Huzurunda.

Mahkeme Heyeti: Ülfet Emin, Başkan, N. Ergin Salâhi,
Niyazi F. Korkut.

İstinaf eden: İsma-il Şahin, Tepebaşı, Girne.

- ile -

Aleyhine istinaf edilen: K.T.F.D. Başsavcılığı, Lefkoşa.

A r a s ı n d a.

İstinaf eden namına: Ural Cemil Yücehan
Aleyhine istinaf edilen namına: Akın Sait.

Hırsızlık -olduğunu bilerek bir malı tasarrufa geçirme ve tasarrufta bulundurma - Fasıl 154 Ceza Yasasının 306(a) maddesi - Suçun üç
unsuru - Suç unsurlarından biri olan çalınmış olduğunu bildiği malı tasarrufuna alma (guilty knowledge)'in meselede var olup olmaması -- Sanığın malı ucuza satın almış olması nedeniyle hırsızlık olduğunu bildiğinin kabul edilmesi.

Müdafaa - Sanığın malı elde ederken çalınmış olduğunu bilmediğine ilişkin makul izahatının müdafaa oluşturması - Verilen izahatın doğru olma ihtimalinin mevcut- olması halinde Sanığın beraat etmesi.

İspat külfeti - İddia Makamının suçun tüm unsurlarını şüpheden ari olarak ispat etme zorunluğu - İddia Makamının Sanığın malı hırsızlık olduğunu bilerek tasarrufuna aldığını şüpheden ari bir şekilde ispat etme yüküml-ülüğü

Şüphe - Sanığın şüpheden yararlanması.

Mahkûmiyet aleyhine istinaf - Sanığın gaz ocağını nerede, nasıl ve kimden aldığı hususunda verdiği izahatın doğru olma olasılığının olup olmadığı hakkında İlk Mahkemenin bulgu yapması - Sanığın gaz ocağını tas-arrufuna geçirirken hırsızlık olduğunu bildiği husustınun İddia Makamınca makul şüpheden ari olarak ispat edilmediğine ilişkin istinafı.

OLAY:sanık, l0,000TL. kıymetindeki gaz ocağını hırsızlık olduğunu bildiği halde tasarrufuna geçirmekle itham edildi. S-anık gaz ocağını Türkiye'ye gidecek bir çavuştan satın aldığını iddia etti. İlk Mahkeme Sanığın izahatına ve şahitlerin şahadetine inanmadı. Ancak 9000TL değerinde olduğuna ilişkin şahadet bulunan gaz ocağını Sanığın 3000TL.'na satın aldığını iddia ettiğin-i dikkate alan İlk Mahkeme Sanığın ocağın hırsızlık olduğunu bildiği kanaatına vararak Sanığı mahkûm etti.

Sanık, verdiği izahatın doğru olma olasılığının dikkate alınmadığını ve malın hırsızlık olduğunu bildiği hususunun ispat edilmediğini iddia ederek m-ahkûmiyet aleyhine istinaf etti.


SONUÇ :Yüksek Mahkeme, ispat külfeti prensiplerine değindikten sonra, İlk Mahkemenin Sanığın malın hırsızlık olduğunu bilmediği hususunda verdiği izahatın doğru olup olmadığını hiç incelemediğini ve bu hususta bulgu yapma-dığını belirtti. Bu bulguları yapabilmesi için önünde yeterli şahadet olan İlk Mahkemenin Sanığı beraat ettirmemekle ve şüphe yararını Sanık lehine kullanmamakla hata ettiği sonucuna varan Yüksek Mahkeme mahkûmiyet kararını iptal etti.

Atıfta Bulunulan Ya-rgısal İçtihatlar:

Bratty v. A. G. for N. Ireland (1961) 3 All E.R. s.523.
29/73 sayılı Ceza İstinaf s.4.
2/74 sayılı Ceza İstinaf s.4.

---------------

H Ü K Ü M

Ülfet Emin, Başkan: Bu istinafta Mahkemenin hükmünü Sayın Yargıç
Niyazi F. Korkut ver-ecektir.

Niyazi F. Korkut: İstinaf eden 26.8.1980 tarihinde Girne Kaza Mahkemesı tarafından, 15.12.1979 ile 5.1.1980 tarihleri arasında Tepebaşı'nda Tepebaşı'lı Osman Nuri Balcı'ya ait l0.000TL kıymetindeki bir gaz ocağını hırsızlık olduğunu bildiği halde- tasarrufuna geçirmekten, suçlu bulunarak mahküm edilmiştir.

İstinaf eden aleyhine verilen mahkûmiyet kararından istinaf
etmiştir. İstinaf sebepleri şöyledir:

İbraz eylenen şahadet ışığında Muhterem Mahkeme, müştekinin
evinden çalınan gaz ocağının- Emare II gaz ocağı olduğu
bulgusuna varmakla hataya düşmüştür.

2.Muhterem Mahkeme sanığın ve şahitlerinin şahadetini yanlış değerlendirmiştir. Bilhassa Muhterem Mahkeme, sanığın Necmettin'in evine hiç gitmediği şahadette yok iken böyle bir olguyu -şahadette var sayarak müdafaa şahidi Emine Aktaş'la tenakuza düştüğü hakkında bulguya varmakla hata etmiştir.

3. Muhterem Mahkeme sanığın ve şahitlerinin şahadetlerine
inanmamakla hataya düşmüştür.

Muhterem Mahkeme bahse konu Emare II g-az ocağını sanığın
nerede, nasıl ve kimden alarak ele geçirdiği hakkında
şahadetinde verdiği izahatın tüm şahadeti de göz önünde
tutarak doğru olma olasılığından yoksun olup olmadığı
hakkinda bulguya varmamakla hataya düşmüştür.

5.Mu-hterem Mahkeme sanık aleyhine getirilen davada sanığın suçlu bulunabilmesi için iddianın her makul şüpheden ari isbat etmekle yükümlü bulunduğu üç unsurdan 3'üncüsünün de, yani sanığın Emare II gaz ocağını tasarrufuna geçirirken hırsızlık olduğunu bildiğin-i, yeterince şahadet olmadığı halde, isbat ettiği kanaatine varmakla ve sanığı suçlu bulmakla hata etmiştir.

Yukarıda belirtilen istinaf sebeplerinden öncelikle 4. istinaf sebebini ele almayı uygun gördük.

İstinaf edenin avukatı bu istinaf sebebi ile ilg-ili olarak, sair şeyler yanında, sanığın 6.1.1980 tarihinde gönüllü bir ifade vererek dava konusu ocağı nasıl ve nerede aldığını açıkladığını, ocağı satın aldığını iddia ettiği Necmettin isimli kişinin evinden karısı ile oğlunun ocağı eve taşırken kendiler-ini gören kişilerin adlarını verdiğini, bu ileri sürdüğü hususları duruşmada şahadetinde de yinelediğini, sanığın bu husustaki şahadetinin bir kısmının şikâyetçinin şahadeti ile de teyit edildiğini, şikâyetçinin şahadetinde Necmettin Çavuş diye birisi oldu-ğunu, Ekim 1979'da adadan ayrıldığını ve ayrılmazdan önce bazı eşyalar sattığını duyduğunu söylediğini ve buna rağmen Mahkemenin sanığın verdiği izahatın doğru olup olmadığını araştırıp bulgu yapmadığını ileri sürdü.

Ceza davalarında İddia Makamı'nın suçu-n sanık tarafından işlendiği hususunu makul şüpheden ari bir şekilde isbat etmesi gerekir. Mahkeme huzurunda olan şahadetten bir suçun işlendiği hususunda makul şüphe varsa, sanığın beraat ettirilmesi gerekir. Ceza davalarında sanığın itham edildiği suçu i-şlemediğini isbat etmesi gerekmez. Ancak bazı istisnai hallerde yasa sanığın bazı hususları isbat etmesini öngörebilir. İsbat yükümlülüğü sanığa yükletilen hallerde dahi sanığın isbat etmesi gereken hususları makul şüpheden ari bir şekilde isbat etmesi ger-ekmez. Bu gibi hallerde sanıktan istenilen isbat yükümlülüğü ihtimaller dengesi esasına dayanır. Bazı suçlarda herhangi bir sanığın itham olduğu suçta herhangi bir hususu isbat etmesi gerekmemekle beraber sanık suçu işlemediği hususunda ya da yaptığı eylem-in suç olmadığı hususunda Mahkemeye izahat verebilir. (Bu hususlarda gör Ceza Istinaf 29/73).

Sanığın Emare olarak sunulan 6.1.1980 tarihli ifadesine bakıldığında, sanık avukatının ileri sürdüğü gibi, sanığın ocağı Türkiye'ye gidecek olan Necmettin isimli- bir çavuştan aldığı ve karısı ile oğlu ocağı eve taşırken taşıdıklarını gören üç kişinin de isimlerini verdiği ve şahadetinde de Necmettin'den aldığını ve eve karısı ile oğlunun taşıdığını yinelediği ve sanık avukatının ileri sürdüğü gibi Tepebaşı'nda Nec-mettin çavuş diye biri oturduğu ve Ekim 1979'da adadan ayrıldığı ve ayrılmazdan önce bazı eşyalar sattığı İddia Makamı tarafından sunulan şahadetten görülmektedir.

Böyle bir şahadetin mevcut olduğu hallerde Mahkemenin bu gibi şahadeti nazarı itibara almas-ı ve sanık tarafından ileri sürülen hususların makul şüphe yaratacak nitelikte olup olmadığı ya da bu hususların doğru olma ihtimalinin mevcut olup olmadığını araştırması gerekir. Mahkeme verilen şahadet ışığında sanık tarafından ileri sürülen hususların m-akul şüphe yaratacak ya da doğru olma ihtimalinin mevcut olduğuna kanaat getirirse sanığı beraat ettirmesi gerekir, çünkü böyle bir durumda İddia Makamı kendine düşen isbat külfetini, yani sanığın suçu makul şüpheden ari bir şekilde işlediğini kanıtlamamış- olur. (Bu hususta bak: (i) Bratty v. A.G. for N. Ireland (1961) 3 All E.R. s.523 ve (ü) Ceza İstinaf 29/73 s.4. ile Ceza İstinaf 2/74 s.4).

Mahkemenin hükmüne bakıldığında Mahkeme sanık aleyhindeki suçun üçüncü unsurunun, yani çalınmış olduğu iddia edile-n gaz ocağını tasarrufuna geçirirken bu malın hırsızlık olduğunu bilip bilmediğini incelerken sanığın bu husustaki izahatlarının doğru olup olmadığı hususunu hiç incelemediği ve bu hususta herhangi bir bulgu yapmadığı görülmektedir. Halbuki Mahkemenin, yuk-arıda değinilen içtihat kararları ışığında İddia Makamı'nın sanık aleyhindeki ithamın 3. unsurunun, yani gaz ocağını tasarrufuna geçirirken hırsızlık olduğunu bildiğini, makul şüpheden ari olarak kanıtlamadığı ya da sanığın bu hususta verdiği izahatın doğr-u olma ihtimali olduğu hususunda bulgu yapabilmesi için yeterli şahadet mevcuttu ve Mahkemenin şüphenin yararını sanık lehine kullanarak sanığı beraat ettirmesi gerekirdi.

Sanık avukatı 5. istinaf sebebi ile ilgili olarak da, sair şeyler yanında, Mahkemen-in sanığın şahadetine inanmamakla beraber, sanığın ocağı Necmettin'den 3000TL'ye aldığına göre ve bu ocağın da ederinin 9000TL olduğuna ilişkin şahadet bulunduğuna dayanarak sanığın ocağın hırsızlık olduğunu bildiği hususundaki bulgusunun hatalı olduğunu i-leri sürmüştür.

Mahkemenin hükmüne bakıldığında 4. sayfada sanık ile şahitlerinin şahadetlerine inanmadığı görülmektedir. Mahkeme sanığa inanmamakla beraber daha sonra sanığın 9000TL değerindeki ocağı 3000 TL'ye aldığı hususunda bir bulgu yaparak sanığın- ocağı hırsızlık olduğunu bildiği kanaatına varmıştır. Mahkeme sanığın şahadetine inanmadığına göre emare ocağı sanığın 3000TL'ye satın aldığına ilişkin bulgusu herhangi bir şahadete dayanmamaktadır.

Mahkeme suçun üçüncü unsurunun bu bulgusu ışığında kanı-tlandığı kanaatına vardığına ve bu bulgusu da kanıtlanmayan şahadete dayandığına göre sanığın mahkûm edildiği suçtan beraati gerekir.

-4. ve 5. istinaf sebeplerine dayanarak sanığın aleyhine verilen mahkûmiyetin iptal edilmesi gerektiği kanaatında olduğumuz nedeni ile de l, 2 ve 3. istinaf sebeplerine değinmeye gerek görmedik.
-
Sonuç olarak istinaf kabul edilir ve sanık aleyhine 28.8.1980 tarihinde verilen mahkûmiyet iptal edilerek sanık aleyhindeki davadan beraat ettirilir. Emare gaz ocağı sanığa iade edilecektir.


(Ülfet Emin)(N. Ergin Salâhi)(Niyazi F. Korkut)
Başkan - Yargıç Yargıç


10 Kasım 1980









Full & Egal Universal Law Academy