Yargıtay Ceza Dairesi Numara 14,15/1980 Dava No 29/1980 Karar Tarihi 24.10.1980
Numara: 14,15/1980
Dava No: 29/1980
Taraflar: Başsavcılık ile Arap Kocaker vd arasında
Konu: Hırsızlık - Hırsızlık mal olduğunu bildiği halde hırsızlık malı tasarrufuna geçirme -Yetki - İlk mahkemelerin bölgesel yetkisi - Beraat kararı aleyhine istinaf
Mahkeme: Yargıtay/ceza
Karar Tarihi: 24.10.1980

-D.29/80 Birleştirilmiş
Yargıtay/Ceza 14/80 ve 15/80
(Dava No. 4816/79;Lefkoşa)


Yüksek Mahkeme Huzurunda.


Mahkeme Heyeti-: Ülfet Emin, Başkan, Salih S. Dayıoğlu, N. Ergin Salâhi.

Yargıtay/Ceza 14/80
(Dava No. 4816/79;Lefkoşa)

İstinaf eden: K.T.F.D. Başsavcısı, Lefkoşa

- ile -

Aleyhin-e istinaf edilen: Arap Kocaker, A-14 Gayretköy.

A r a s ı n d a.

Yargıtay/Ceza 15/80
(Dava No. 4816/79;Lefkoşa)

İstinaf- eden: K.T.F.D. Başsavcısı, Lefkoşa.

- ile -

Aleyhine istinaf edilen: Mehmet Yılmaz, A/26 Gayretköy.

A r a s ı n d a.

İstinaf eden namına: Osman Talât Enginsoy.
Aleyhine istinaf edilenler namına: Ömer -Adal.



Hırsızlık - K.T.F.D. sınırları dışında Kıbrıs'ta meçhul bir kişiye ait 5 adet su motoru çalma.

Hırsızlık mal olduğunu bildiği halde hırsızlık malı tasarrufuna geçirme - 1 adet dinamo ve 1 adet starteri hırsızlık olduğunu bildiği
halde tasarrufun-a geçirme.

Yetki - İlk mahkemelerin bölgesel yetkisi - 9/76 sayılı Mahkemeler Yasasının 26(1)ve(3) maddesi - Kaza Mahkemelerinin kendi yetki alanı içinde işlenen suçları yargılamak yetkisine sahip olması - KTFD sınırları dışında işlenen suçları ve sanıkla-rını, vatandaşlığı ne olursa olsun, yargılamaya Lefkoşa Kaza Mahkemesinin yetkili olması.

Yetki - Yabancı memleketlerde işlenen suçları ve sanıklarını yargılamada yetki - 3/62 sayılı Yasa ile değiştirilen Fasıl 154 Ceza Yasasının 5. maddesi.


Beraat ka-rarı aleyhine istinaf - KTFD sınırları dışında Kıbrıs'ta işlenen suçları yargılamaya yetkili Lefkoşa Kaza Mahkemesi olduğundan istinafın kabulü.


OLAY: Sanıklar Rum tarafına geçerek oradan eşya çaldılar. Sanıklar hırsızlık ve hırsızlık olduğunu bildikleri- halde mal tasarrufu suçlarıyla itham edildiler. Savcılık hırsızlık olduğunu bildiği halde çalıntı eşya tasarrufu davasında şahadet ibraz etmedi ve İlk Mahkeme de bu davayı iptal etti.

Hırsızlık davasında ise İlk Mahkeme bölgesel yetki açısından Sanıkları- yargılamaya yetkili olduğunu, ancak suçun KTFD sınırları dışında işlendiğini ve Sanıkların vatandaşlığıyla ilgili şahadet ibraz edilmediğini belirterek beraat kararı verdi.

Başsavcılık beraat kararı aleyhine istinaf etti.

SONUÇ: Yüksek Mahkeme 9/76 sayı-lı Mahkemeler Yasasının 26(1) ve (3). fıkrasına göre KTFD sınırları dışında Kıbrısta işlenen suçların sanıklarının vatandaşlıklarına bakılmaksızın Lefkoşa Kaza Mahkemesinin yargılamaya yetkili olduğunu belirtti ve her iki Sanığa da 2000'er TL. para cezası -verdi.

-------------------------

H Ü K Ü M

Ülfet Emin, Başkan: Bu istinafta hükmü Sayın Yargıç Salih S. Dayıoğlu verecektir.

Salih S. Dayıoğlu: 14/80 sayılı istinaftaki sanık aleyhine 1 Ocak 1979 ile 16 Ocak 1979 tarihleri arasında iddia makamınca bili-nmeyen bir tarihte KTFD sınırları dışında Kıbrıs'ta sahibi meçhul bir kişiye ait 2O,OOOTL kıymetinde 5 adet su motorunu sirkat ettiği ve ayni tarih ve mahalde ayni eşyaları çalıntı mal olduklarını bildiği halde tasarrufuna geçirdiği davaları getirilmişti.
-
15/80 sayılı istinaftaki sanık aleyhine ise ayni tarih ve mahalde 6000TL kıymetinde 1 adet dinamo ve 1 adet starteri sirkat ettiği ve ayni tarih ve mahalde bu eşyaları çalıntı olduklarını bildiği halde tasarrufuna geçirdiği davaları getirilmiştir. 2.1.198-0 tarihinde Mahkeme huzuruna çıkarılan sanıklar sözü edilen eşyaları çaldıklarını kabul ettiler. Bunun üzerine iddia makamı sanıklar aleyhine getirilen çalıntı eşyayı çalıntı olduğunu bildikleri halde tasarruflarına geçirdikleri davası için şahadet ibraz e-tmedi. Bunun üzerine İlk Mahkeme tasarrufa geçirme suçları ile ilgili davayı iptal etti ve sanıklar hakkında beraat kararı verdi. Daha sonra iddia makamı meselenin olgular kısmını İlk Mahkemeye anlattı. Tartışma konusu olmayan olgular şöyledir:


Sanıkl-ar 26 yaşında olup 14/80 sayılı istinaftaki sanık oto elektrikçisi 15/80 sayılı istinaftaki sanık ise rençberdir ve bir sınır köyü olan Gayretköy'de ikamet etmektedirler. 1.1.1979-16.1.1979 tarihleri arasında iddia makamınca bilinmeyen bir tarihte sanıklar- Rum tarafına gizlice geçip orada sahibi bilinmeyen bir kişiye ait motor evinden daha evvel sözü edilen eşyaları çaldılar. Daha sonra sanıklar hakkında başka bir mesele için tahkikat yapılırken bu suçları su yüzüne çıktı. Sanıklar polise verdikleri ifadele-rde olayı yukarıdaki şekilde anlattılar.

İlk Mahkeme sanıkları bölgesel yetki açısından yargılamaya yetkili olduğunu fakat suçu KTFD sınırları dışında işlendiği ve sanıkların vatandaşlığı ile ilgili olarak herhangi bir şahadet olmadığı için onları mahküm -edemiyeceği sonucuna vardı ve sanıkları sirkat suçlarından beraat ettirdi. Başsavcılık beraat kararından istinaf etti.


Başsavcılık özetle İlk Mahkemenin kanuni durumu yanlış değerlendirdiğini ve sanıkları mahkûm etmesi gerekirken onları mahküm etmemekle -hata ettiğini ileri sürdü

Özel olarak yasa ile yetki verilen durumlar dışında genel olarak bir memleketin mahkemeleri sadece o memleket sınırları içinde işlenen suçları yargılamakla yetkilidir. Bu genel ilke geçmişte Kıbrıs'ta da varitti. Nitekim 3/62 say-ılı Ceza (Tadil) Yasası ile değişikliğe uğramadan Fasıl 154'ün eski 5. maddesi aynen şöyle idi:

"The jurisdiction of the courts of the Colony for the purposes of this Law extends to every place within the Colony or within three miles of the coast thereof -measured from low water mark.

"Kıbrıs Cumhuriyetinin ilânı, devlet olmanın getirdiği ek sorumluluklar ve Kıbrıs adasında Egemen İngiliz Üslerinin varlığı yetki alanının genişlettirilmesini intaç ettirmiş ve bu maksatla 3/62 sayılı Yasa geçirilmiştir. Önüm-üzdeki mesele açısından 3/62 sayılı Yasanın 5(d) maddesi önemlidir.

Bu maddenin ilgili kısmı ise aynen şöyledir:
"5.(a) ..........
(b) .........
(c) .........
(d) herhangi yabancı bir memlekette bir Cumhuriyet vatandaşı tarafından, suçun, Cumhuriye-t dahilinde ölüm veya iki yıldan fazla hapis cezasına müstelzim olması ve ayni zamanda suçu teşkil eden fiil veya ihmalin yer aldığı memleket kanunu ile cezayı müstelzim olması halinde.

İktibası yapılan maddeden de görüleceği gibi bu madde altında işlenen- bir suçun Kıbrıs mahkemelerinde yargılanabilmesi için:

(a) suçun yabancı bir memlekette işlenmesi

(b) suçu işleyenin Cumhuriyet vatandaşı olması

(c) suçun ölüm veya iki yıldan fazla hapis cezasını müstelzim olması

(d) suçun, işlendiği yabancı memleke-tte cezayı müstelzim olması unsurlarını içermesi gerekmektedir.

Aynı Yasanın 5(3) maddesi "yabancı memleketi" cunhuriyet dışında herhangi bir memleket ve Egemen Üsleri ve bu gibi memleket veya bölgede tescil edilmiş gemi ve uçak olarak tanımlamaktadır. -Yürürlükteki mevzuat sadece bunlarla yetinilmiş olsaydı bugünkü Anayasal düzen ve realiteler gerçeği karşısında KTFD' nin dışında kalan diğer Kıbrıs Cumhuriyeti topraklarının "yabancı memleket" olarak nitelendirilip nitelendirilmeyeceği sorunu ile karşı ka-rşıya kalınacaktı. Ayrıca suç işleyenlerin vatandaşlığı önemli bir unsur olacaktı.

9/76 sayılı Mahkemeler Yasasının 26(1) maddesi KTFD mahkemelerinin genel ceza yasası amaçları bakımından bölgesel yetkilerini yeniden düzenlemiş bulunmaktadır. Sözü edilen -26(1) maddesi aynen şöyledir:

"Anayasa veya yasalar uyarınca Yüksek Mahkemeye ilk mahkeme olarak yetki veren kurallar saklı kalmak koşuluyla, bu Yasanın 30 ve 31. maddelerine bağlı olarak her Kaza Mahkemesi, bu Yasanın 27. maddesi kuralları uyarınca Kaza -Mahkemesinin yetki alanı içinde veya Kıbrıs Türk Federe Devleti sınırları dışında Kıbrıs'ta işlenen suçlarla itham edilen kişileri yargılamak yetkisine sahiptir."

Görüleceği gibi bu madde aynı maddenin 3. fıkrası ile birlikte okunduğunda Lefkoşa kaza Mahk-emesini KTFD sınırları dışında Kıbrıs'ta işlenen suçları ve suç işleyenleri, vatandaşlıklarına bakmaksızın, yargılamakla yetkilendirmiştir. Bu madde KTFD sınırları dışında Kıbrıs'ta işlenen suçları Lefkoşa Kaza Mahkemesinin yetkisine vermiş ve diğer önemli- bir yenilik de bu tür suçları işleyenlerin Cumhuriyet vatandaşı olması gerektiği koşulunu da ortadan kaldırmıştır.

Önümüzdeki istinafta aleyhine istinaf edilenlerin KTFD sınırları dışında sirkat suçunu işledikleri kendi ikrarları ile sabit olduktan sonra- onların vatandaşlıkları herhangi bir önem arzetmemektedir. Bu nedenle onlar hakkında verilen beraat kararı hatalıdır ve iptal edilmesi gerekir.

Aleyhine istinaf edilenler hakkında gerekli cezanın verilmesi için davayı Lefkoşa Kaza Mahkemesine iade etmekt-ense, olgular da huzurumuzda olduğundan ve aradan da epeyce zaman geçtiğini dikkate alarak cezayı biz takdir etmeyi uygun gördük.

-Aleyhlerine istinaf edilenlerin yaşlarını, sabıkasız olduklarını devamlı işleri bulunduğunu, işlenen suçun üzerinden iki yıla yakın bir süre geçtiğini dikkata alarak aleyhlerine istinaf edilenlerin her birine, 2,OOOTL ceza vermeyi uygun gördük.
-
Sonuç olarak istinaf kabul edilir. 14/80 sayılı istinaftaki aleyhine istinaf edilen ile ilgili olarak İlk Mahkemenin vermiş olduğu beraat hükmü iptal edilir. Aleyhine istinaf edilen l. davadan mahkûm edilir ve 2,OOOTL para cezasına çarptırılır. 15/80 sayı-lı istinaftaki aleyhine istinaf edilen ile ilgili olarak İlk Mahkemenin vermiş olduğu beraat hükmü iptal edilir. Aleyhine istinaf edilen 3. davadan mahkûm edilir ve 2,OOOTL para cezasına çarptırılır. Çalıntı malların müsadere edilmesi emrolunur.


(Ülfet E-min) (Salih S. Dayıoğlu) (N. Ergin Salâhi)
Başkan Yargıç Yargıç

24 Ekim 1980





- 123 -



Full & Egal Universal Law Academy