Yargıtay Ceza Dairesi Numara 1/1989 Dava No 4/1989 Karar Tarihi 06.02.1989
Numara: 1/1989
Dava No: 4/1989
Taraflar: Durmuş Gündoğdu ile Başsavcılık Arasında
Konu: Dikkatsiz ve tehlikeli sürüş – ceza takdiri
Mahkeme: Yargıtay/ceza
Karar Tarihi: 06.02.1989

-D.4/89 Yargıtay/Ceza 1/89
(Dava No.9711/88; Lefkoşa)

Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Şakir Sıdkı İlkay,Başkan, Salih S. Dayıoğlu, Niyazi F. Korkut

İstinaf eden: Durmu-ş Gündoğdu
-ile-
Aleyhine istinaf edilen: KKTC Başsavcılığı
A r a s ı n d a

İstinaf eden namına: Süleyman Dolmacı
Aleyhine istinaf edilen namına: Hakkı Önen



H Ü K Ü M

Şakir Sıdkı İlkay, B-aşkan: Bu istinaf Lefkoşa Kaza Mahkemesinin müstenifi 1 yıl süre ile sürüş ehliyeti buludnurma veya alma hakkından mahrum etme kararından yapılmıştır.

Müstenif sanık, Lefkoşa Kaza Mahkemesi önünde, 23.4.1988 tarihinde, Lefkoşa-Mağusa anayolunda BJ634 pl-âkalı motosikleti dikkatsizce sürüp kaza yapmakta, insan hayaını tehlikeye sokacak şekilde sürmekle alkollü içki tesiri altında kullanmakta, sürat tahdidi 30 mili geçmeyen bir yolda koruyucu mihver giymeksizin kullanmakla ve öğrenci ehliyeti ile kullandığı- halde "L" harflerini motosikletin ön ve araksında teşhir etmemekle itham edildi. Sanık mahkeme önğne avukatsız çıktı ve mahkemenin uyarısına rağmen avukat tutmağı isteemdi. Sanık, aleyhine getirilen davaların tümünü kabul etti. Bunun üzerine Kaza Mahkemes-i iddia makamı ve sanığın söylediklerini dinledikten sonra sanığı her bir davadan, beraber çekilmek üzere, 15'er gün hapse gönderdi ve ilâveten sanığın 1 yıl süre ile sürüş ehliyeti alma veya bulundurma hakkından mahrum edilmesine karar verdi.

İstinaf sa-nığın sürüş ehliyeti bulundurma veya alma hakkından mahrum edilemsine ilişkin karardan yapılmış ve Kaza Mahkemesinin sanığı, kesilen hapis cezasına ilâveten, 1 yıl süre ile sürüş ehliyeti alma veya bulundurma hakkından mahrum etmekle hata ettiği ileri sürü-lmüştür.

Mesele ile ilgili olgular şöyledir. Sanık 21 yaşında olup yapıcıdır ve sabıkası yoktur. Sanık ve arkadaşı Hakan Erkut, kaza tarihinde geceleyin, Lefkoşa-Mağusa yolu üzerinde bulunan üç bar veya gazinoya girerek alkollü içki içtiler. En son bulud-nukları Afrodit Gece Kulübünden çıktıktan sonra öğrenci ehliyetine sahip olan sanık motosikletine bindi ve arkasına arkadaşını alarak motosiklti Mağusa istikametine doğru sürmeğe başladı. Vakit tariben 22.40 idi. Sanık motosikleti ön tekerleğini havaya kal-dırarak sürdüğü bir sırada arkadaşı motosikletten düştü, kendisi de motosikletin hakimiyetini kaybetti ve biraz ötedeki köprünün duvarına çarparak durdu. kaza neticesi gerek kendisi gerekse arkadaşı yaralanmışlardır.

Kaza Mahkemesi sanığa ceza verirken k-ararında şöyle demiştir:

"mahkemeye intikal eden davalardan trafik kazalarının arttığı ve keza alkollü içki tesiri altında araç kullandığı gözlemlenmektedir. Trafik kazalarının netciesi arzu edilmeyen olaylar ceryan etmektedir. Maddi ve manevi kayıplar m-eydana gelmektedir. Mahkemelerin bu tip suçları önlemesi için caydırıcı cezalar vermesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Sanığın içk tesiri altında ve araç kullanma kabiliyeti azalmış bir şekilde araç kullanması kaza yapması çok ciddi suçlardandır. Sanığın sabıa-ksız olmasına rağmen sanığa aleyhindeki 1-2-3-4 ve 5 nolu davalardan hapislik cezası dışında herhangi bir ceza verilmesinin doğru olmayacağı inanç ve kanaatindeyim. Sanığa vermeyi düşündüğüm hapis cezasının süresini saptarken sanığın sabıkasız olduşunu ve -dava konusu kazanın neticelerinin ağır olmayışını hafifletici sebep olarak dikkate aldım ve nitekim sanığa aleyhindeki 5 davadan birlikte çekilmek üzere 15''r gün hapis yatmasına emir veririrm. Keza sanığın bugünden itibaren 1 yıl müddetle herhnagi bir mot-orlu araç ehliyeti bulundurması veya alması men olunur."

-Kaza Mahkemesi sanığı hapse göndermeğe karar verdiği halde sanık hakkında bir sosyal tahkikat raporu temin etme yönüne gitmemiştir. Halbuki sanığın yaşı göz önüne alındığında Kaza Mahkemesinin böyle bir rapor temin etmesi ve kararını bunun ışığında vermes-i gerkirdi. Ancak ne var ki sanık kendisine verilen 15 gün hapis cezasını çekmiştir. Esasen kesilen hapis cezası aleyhine istinaf sebebi de ileri sürülmemiştir. Bu böyle olduğuna göre de meseleyi, tekrar duruşması yapılması ve sosyal tahkikat raporu temin -edilerek karara bağlanması için, Kaza Mahkemesine iade etmemiz doğru ve uygun olmaz. Bu durumda sadece sanığı 1 yıl süre ile sürüş ehliyeti alma veya bulundurma hakkından mahrum etmekle Kaza Mahkemesinin hata edip etmediği hususunun incelenmesi gerekir.
--
Sürüş ehliyeti ihtiyacı olduğunu ileri süren sanık bu hususu ilk mahke-menin bilgisine getirmemiştir. Ancak ne var ki sanık ilk mahkeme huzurunda avukatsız bulunuyordu ve mahkeme kendisine sürüş ehliyetine ihtiyacı olup olmadığı hususunda herhangi bir so-ru sormadı. Kanaatimizce bir ilk mahkeme, Y/C 38/80 de de bleittiği gibi, avukatsız oalrak önünde bulunan bir sanığa sürüş ehliyetine ihtiyacı olup olmadığı hususunda gerekeni söyleyebilmesi için fırsat vermesi gerekir. Bu meselede bu yapılmadığı için sanı-ğa bu hususta bize gerekeni söyelemsine müsaade edildi. istinafta bu hususta belritilenlerden anlaşıdığı kadarı ile sanığın mesleği icabı sürüş ehliyetine ihtiyacı bulunmaktadır. gerek bu hususu gerekse sanığın sabıkası bulunmadığını ve yaşına rağmen hakkı-nda herhangi bir sosyal tahkikat raporu alınmadan hapse gönderilmiş olduğunu, bu hapis cezasını çektiğini ve bunun değiştirilmesinin mümkün olamdığını göz önünde bulundurarak sanığa sürüş ehliyeti bulundurma veya alma hakkından mahrumiyet süresini 1 yıldan- 4 aya indirmeği uygun gördük.

Son olarak bir hususa değinmek istiyoruz. Mahkemeler önlerinde muhtelif davalar altında itham edilen bir sanığı sürüş ehliyetinden mahrum etmeğe karar verdiklerinde bunu hangi dava altında yaptıkalrını kararlarında açıkça b-elirtmelidirler. Böylelikle istinaf edilmesi ve bazı davalar üzerinden verilen mahkûmiyetin iptal edilmesi halinde iptal edilmeyen herhangi bir dava üzerinden verilmiş olan cezanın ne olduğu belli olur. -Keza gör: Archbold on Criminal Pleading Evidence and- Practice, 27th Ed., p.194 para 632.

Sonuç olarak istinaf kabul edilir ve müstenifin sürüş ehliyeti almak veya bulundurmak hakkından mahrum edilme süresi 1 yıldan 4 aya indirilir.


(Şakir Sıdkı İlkay) (Salih S. Dayıoğlu) - (Niyazi F. Korkut)
Başkan Yargıç Yargıç

6 Şubat 1989


-


-3-



-


Full & Egal Universal Law Academy