Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1974/ 4
Karar No: 1974 / 3
Karar Tarihi: 15.04.1974

(492 S.K. m. 2)

Dava: Kanun Dışı Yakalanan veya Tutuklanan Kimselere Tazminat Verilmesine ilişkin 7.5.1964 gün ve 466 sayılı kanuna göre mahkemelerce tazminata hükmolunması halinde Hazine'ye nispi harç yükletilip yükletilmeyeceği konusunda Yargıtay Beşinci ve Altıncı Cez Daireleri kararları arasında aykırılık bulunduğundan bahisle Ardahan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanlığı'nın 1.2.1974 günlü yazısı ile Yargıtay Birinci Başkanlığına başvurulması üzerine Birinci Başkanlık Divanınca, adı geçen dairelerle birhlikte birinci, ikinci ve yedinci ceza dairelerinin kararları arasında da bu konuda içtihat uyuşmazlığı bulunduğu görülerek içtihadı birleştirme yoluna gidilmesi gerektiği, 12.3.1974 gün ve 22 sayı ile kararlaştırılmış ve iş, 15.4.1974 günü toplanan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Ceza Bölümü Genel Kurulu'nca incelenmiştir.

Karar: I- İçtihat aykırılığının saptanması:

Önce, anılan daire kararları arasında içtihadın birleştirilmesini gerektirir nitelikte ayrılık bulunup bulunmadığı konusu üzerinde durulmuştur.

Bir tarafta; Birinci Ceza Dairesi'nin 23.1.1974 gün ve 33/173 sayılı, İkinci Ceza Dairesi'nin 20.10.1973 gün ve 6371/8598 sayılı ve Beşinci Ceza Dairesi'nin 14.11.1973 gün ve 2898/2969 sayılı kararlarında, 466 sayılı yasaya göre hükmolunan tazminatlarda Hazine'ye harç yükletilemeyeceği kabul edilmiştir.

Öte yandan; Altıncı Ceza Dairesi'nin 13.11.1973 gün ve 8620/8584 sayılı kararı ile Yedinci Ceza Dairesi'nin 21.9.1971 gün ve 9876/10473 sayılı kararlarında, harç alınması gerektiği görüşü benimsenmiştir.

Bu durumda, iki grupta toplanan bu kararlar arasında harç alınması konusunda ayrılık bulunduğu oybirliği ile kararlaştırıldıktan sonra işin esası üzerinde görüşme açılarak her iki düşünce, bütün yönler ile açıklanıp gerekli tartışmalar yapılmış ve aşağıdaki sonuca varılmıştır.

II- Değişik görüşlerin özetleri:

Birinci, ikinci ve yedinci ceza dairelerinin kararlarında konuyu aydınlatıcı gerekçelere yer verilmediğinden öncelikle beşinci ve altıncı ceza dairelerinin kararlarında ve açıklayıcı yazılarında dayanılan gerekçeler üzerinde durulmuştur. Beşinci Ceza Dairesi'nin görüşünde özet olarak: 466 sayılı kanun gereğince bakılan tazminat davalarında Hazine'nin taraf olarak mahkemeye çağrılmadığı, incelemenin duruşmasız olarak: 466 sayılı kanun gereğince bakılan tazminat davalarında Hazine'nin taraf olarak mahkemeye çağrılmadğı, incelemenin duruşmasız olarak evrak üzerinde yapıldığı ve verilen kararların mahkemece bildirilmesi zerine Hazine'nin temyiz yoluna başvurduğu, bu tür tazminat davalarının normal dava niteliğinde olmayıp türü kendine özgü bir dava niteliğinde bulunduğu, bu konuda mahkemece verilmiş bir hüküm olmadan, devletin istese de zararı ödeyemeyeceğine göre Hazine'nin nispi harçla sorumlu tutulmasının kabul edilemeyeceği,