Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1963/ 1
Karar No: 1964 / 1
Karar Tarihi: 06.01.1964

(765 S. K. m. 97)

Dava: 23.2.1963 gününde yürürlüğe giren 218 sayılı Af Kanununun 4. maddesine göre (kanunda müstelzim olduğu cezanın genel affa girip girmediğine bakılmaksızın) 113 sayılı Af Kanununun 134 sayılı kanunla değişik 1. maddesinin B ve C bentlerinden eylemli olarak yararlanmış olanların 27.5.1960 tarihinden sonra işledikleri suçlarda 218 sayılı Af Kanundan yararlanıp yararlanmayacakları konusunda Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 26.4.1963 gün ve 2591/3591 sayılı ilamiyla Ceza Genel kurulunun 8.7.1963 gün ve 5-40/38,15.7.1963 gün ve 46/42 sayılı ilamları arasında meydana gelen içtihat uyuşmazlığının çözülmesi için 6.1.1964 gününde toplanan İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunda söz konusu ilamlar incelenerek uyuşmazlık bulunduğuna oybirliği ile karar verildikten sonra işin esası görüşülüp gereği düşünüldü:

Karar: Bir görüşe göre, 113 ve 134 sayılı Af Kanunlarının 1. maddesinin A bendindeki affın bir genel af olduğu, 5 yılı geçmeyen hürriyeti bağlayıcı bir cezayı gerektiren bir kanun maddesiyle açılan davanın duruşması sonunda sanığın kişiliğine, işin ve oluşun özelliğine uygun bulunarak 5 yılın altında hürriyeti bağlayıcı ceza tertibi ile verilmiş olan hükmün (bunun dava safhasındaki aslı genel affa girdiği için) genel affın kapsamına gireceği, bu sebeple bu şekilde verilmiş olan hükümlerin de Af Kanunu ile ortadan kaldırılmış sayılması gerekeceği, diğer bir deyimle özet olarak, hükümlünün eskiden işlediği suçların gerektirdiği ceza 5 yılı geçmediği takdirde genel affa tabi bulunan ve Ceza Kanunun 97. maddesi uyarınca ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gereken cezanın 113 sayılı Af Kanunun 1. maddesinin A bendi yerine B bendi ile ortadan kaldırılmış olmasının hükümlünün hukuki durumunu yararlanmış sayılamayacağı cihetle 218 sayılı Af Kanunundan yararlanacağı ileri sürülmüştür.

1 - 218 sayılı Af Kanununun 4. maddesinde (113 sayılı Af Kanunun 134 sayılı kanunla değişik 1. maddesinin B ve C. işledikleri suçlar hakkında bu kanunun 1. maddesi uygulanmaz) diye hüküm konmuştur. Bu hükmün kanuna konmasıyla kanun koyucunun güttüğü amacı araştırmak lazımdır. Madde hükmü, açık ve yoruma yer verir nitelikte bulunmamakla beraber kanun koyucu, (134 sayılı Af Kanununa göre) 2 sene 2 ay 23 gün önce çıkan Af Kanunlarından faydalanarak, hükümlü olduğu cezayı hiç çekmemiş veya bu cezadan indirme yapılmış veyahut cezasının bir bölümünü çektikten sonra geri kalanından (af dolayısıyla) kurtulmuş ve böylelikle 113,134 sayılı kanunlardan yararlanmış olduğu halde tekrar suç işlemiş olanları, bu defaki Af Kanununun dışında bırakmak istemiştir. 218 sayılı Af Kanunu da, diğer Af Kanunları gibi bir lütuf ve atifet eseridir; önce mahkum olmuş ve fakat sonradan bir Af Kanunu ile affedilmiş bulunan bir kimseyi bu defa affa layık görmemiştir. Ancak, dava safhasında veya kesin hükümlülükten önce affa uğramış bir kimsenin kendisine yükletilen suçu işleyip işlemediği tespit edilmiş olmayacağından, kesin hükme bağlanmadan önce 113 sayılı Yasanın 1. maddesinin A bendi ile suçu affa uğrayanları, 218 sayılı Af Kanunu, haklı olarak, affın kapsamına almıştır. Bu amaç, gerek 218 sayılı kanunun 4. maddesi metninden, gerekse kanunun gerekçe ve tutanaklarının incelenmesinden açıkça anlaşılmaktadır. Gerçekten, adı geçen kanunun 4. maddesinin yukarıda yazılı kesin metninden, kanunun (gerekçe) sinde (..113 ve 134 sayılı kanunlardan faydalanmış olan şahısların 27.5.1960 tarihinden sonra işledikleri suçlar affın dışında bırakılmıştır) denilmiş olmasından ve 13. cilt (Millet Meclisi Tutanak Dergisi) nin 55. birleşim 20.2.1963 günlü tutanağın 674,675 ve 676. sahifelerindeki yazılardan anlaşılacağı üzere, 113 ve 134 sayılı kanunların B ve C bentlerinden faydalanmış olanların bu Af Kanunundan 218 sayılı faydalanamayacaklarının açıklanmasıyla kanun koyucunun maksadı belirmiştir. Bu itibarla, metnin başkaca yorumu, madde hükmü ve çeşitli belgelerle meydana çıkmış bulunan kanun koyucunun iradesine aykırı düşer. Bu sebeplerle gerektirdiği ceza 5 yılı geçmemiş olsa bile kesin hükme bağlanmış bir cezadan dolayı 113 ve 134 sayılı kanunlardan yararlananlar, 27.5.1960 tarihinden sonra işledikleri suçları yüzünden, 218 sayılı Af Kanunundan tekrar yararlanamayacaklardır.

2 - Öte yandan, 113 sayılı Af Kanununun 134 sayılı kanunla değişik 1. maddesinin B bendindeki hüküm, ister özel, ister genel af olarak kabul edilsin, bu yön, 218 sayılı Af Kanununun 4. maddesinin mutlak hükmünü değiştirecek bir dayanak olamaz. Adı geçen kanunların ilk ikisinden yararlanmış olmak, 27.5.1960 tarihinden sonra işlenen suçlarda 218 sayılı kanundan yararlanmaya engeldir. Zira bu kanunun 4. maddesi, kesin hükme bağlanmış ve fakat 113 sayılı kanunun 134 sayılı kanunla değişik 1. maddesinin B ve C bentlerinden yararlanmış olanların, belli tarihten sonaki suçlarının hiç bir ayırım gözetmeksizin, affın dışında kalması hedefini gütmüştür. Gerçekten, Türk Ceza Kanununun 97. maddesi, hükümlülükten önce ve hükümlülükten sonra olan genel af hükümlerini kapsamaktadır; diğer bir deyimle genel af hem, henüz kesin hükme bağlanmamış suçlara, hem kesin hükme bağlanmış cezalara ilişkin olabilir (Sulhi Dönmezer, Sahir Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Cilt 2/11, sahife 952, 953; Faruk Erem. Türk Ceza Hukuku. 1. cilt. Genel hükümler. S. 629,630; mehas İtalyan Ceza kanunu şerhi. cilt 1. S. 475). Şu suretle 113 ve 134 sayılı Af Kanunlarından yararlanan kimsenin yararlandığı hüküml