Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1938/ 2
Karar No: 1938 / 12
Karar Tarihi: 08.06.1938

(1412 S. K. m. 320)

Dava: C. Müddeiumumilerinin yalnız harç noktasına maksur olan temyizlerinin hükmün esasına da teşmil edilmek suretiyle esas hakkında da temyiz tetkikatı yapılıp yapılamayacağı hususunda Temyiz Mahkemesi İkinci Ceza Dairesinin 29.12.1937 tarih ve 14485/16173 ve Üçüncü Ceza Dairesinin 9.7.1937 tarih ve 5132/5291 ve Dördüncü Ceza Dairesinin 18.2.1938 tarih ve 7043/1526 numaralı kararları arasında meydana gelen içtihat ihtilafının halli lüzumu Birinci reislikten istenilmesi üzerine 18/5/1938 gününde toplanan Heyeti Umumiyede ekseriyet hasıl olmamasına mebni 8/6/938 tarihinde ikinci defa toplanan Heyeti umumiyeye (45) zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten ve mezkur ilamlar okunduktan ve hadise bir kerre de Birinci reis İhsan Ezgü tarafından izah edildikten sonra söz alan;

Başmüddeiumumi; Harç meselesi başka, esas başkadır. Kanunumuzu iktibas ettiğimiz Alman kanununda Temyiz Mahkemesinin layiha ve istidada yazılı meseleler hakkında temyiz tetkikatı yapabileceği merkezindedir.

Biz burada heyette tadilat yaptık ve bunda da hukuk usulünün 430 uncu maddesine muvafık bir hal almasını istihdaf ettik.

Müeddeiumumi hukuku amme namına kendisinin lüzum görmediği hususlarda Temyiz Mahkemesinin aleyhe gitmesi maznun lehine hakkı müktesebi ihlal eder bir mahiyettedir. Böyle bir sistemin kabulü hiç bir suretle tecviz edilemez zannederim.

Vehbi Yekebaş; Harç hukuku ammeden olduğu tevhidi içtihat karariyle kabul edildiğine göre kaidelerin mutlak ve umumi olması noktasından esasa da intikal edilmesi lazımdır. Aleyhe temyiz varsa aleyhe de gidilir.

Memişoğlu ; Harca müteallik temyizin esasa tesir etmesi lüzumu bir zaruret itibariledir. itirazı red ve hükmü tasdik edersek suç unsuru olmayan işlerde yazılı emir verilecektir. Bir hükmün bir kısmı temyizden geçtikten sonra diğer kısmı hakkında tetkikat yapamayız. Bir tearuz hasıl olabilir. Suçlu tarafından harç noktasından vukubulan temyizlerde esasa intikal etmekteyiz.

İbrahim ; Saşmüeddeiumumi Beyin tezini ben burada müdafaa etmiştim. Fakat kaybettik. Bu karar burada iken attıkları tez münakaşa edilemez.

Birinci Reis ; Bir hüküm temyiz edildi mi artık onun bir cüz'ü tetkik edilsin, buna imkan yoktur. Kaidemiz aleyhe ise hem aleyhe ve hem lehe gideriz. Ve lehe ise yalnız lehe gideriz. Yazılı emre gelince İbrahim Beyin dedikleri gibi tekrar tetkik edilemez.

Ferit ; Beş kuruşluk bir harçtan dolayı on seneye mahkum olan bir adamın idamına gitmek gibi bir neteyice varıyoruz. Usulün icabatı olarak doğurduğu mantıksızlık nazara alınarak aleyhe de lehe de gidilmek lazımdır.

Başmüeddeiumumi ; Müdddeiumumiler tarafından yalnız harç noktasından temyizi dava edildiği takdirde hükmün cihatı sariesine teşmili tetkıkata cevaz olmadığına dair Ceza Heyeti Umumiyesi ve bütün ceza dairelerince şimdiye kadar müstakar bir halde devam eden içtihada muhalif olarak Dördüncü Ceza Dairesinden verilen karar üzerine mesele Heyeti Celilelerinin takdirine arzedilmiştir. Malum olduğu üzere esasen harç keyfiyeti masarifi muhakemeden ibaret olup Devletçe ihtiyar olunan külfetin tazmini mahiyetinde olmasına göre esas davaya bir irtibatı yoktur. Ve bu bapta müttehaz hükümden ayrı bir meseledir. Tevhidi içtihat tarikiyle müddeimumilerin harç noktasından temyize salahiyetleri ve Vekaleti Celilenin bu noktadan yazılı emir vermek salahiyeti külfeti tazmin kabilinden olan harcın mahilyetini tebdil etmez.

Nitekim kaçakçılık meselelerinde hususi kanunlarda münderiç olup tazminat kabilinden madud olan cezai nakdilerin 1918 numaralı kanun mucibince hapse tahvilleri yine tevhidi içtihat suretiyile takarrür eylediği halde bu cezai nakdilerin mahiyeti değişmeyeceği dahi muvzuubais olmuştur.

Binaenaleyh esastan ayrı olan harç noktasından temyizi dava edildiği halde esasa teşmiline cevaz mülahaza edilemez. Eğer harç noktasından lehte olan temyizi davalarda esasa teşmil ciheti kabul edilecek olursa yine harç nortasından aleyhte olan temyizi davada dahi esas hakkında aleyhte teşmili tetkikat edilmek lazım gelecekti