Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1934/ 63
Karar No: 1934 / 7
Karar Tarihi: 16.05.1934

(6762 S. K. m. 4)

Dava: Zirai kooperatif şirketi hissedarlarının şirketçe nizamname mucibince vaz'ı yed edilen mahsulünün teslimi zımnında şirket aleyhine ikame ettikleri davadan dolayı verilen hükmün temyizen tetkiki hususunda Üçüncü Hukuk ve Ticaret Daireleri arasında hasıl olan içtihat ihtilafı üzerine 16.5.934 tarihine müsadif çarşamba günü içtima eden Heyeti Umumiyeye kırk iki zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten sonra söz alan Üçüncü Hukuk Reisi Sait Beyefendi:

1470 no'lu zirai kooperatif kanunlarının 1, 2, 8, 9, 11, 12 ve 13. maddeleri sarahatı veçhile zırai kooperatif şirketi şeklen ve mahiyeten Ziraat Bankası'nın ufak bir şubesinden ibarettir ve bunun tahtı mürakabesindedir ve yapmış olduğu muamele de zürraa faiz ve komisyon mukabilinde para ikrazından başka bir şey değildir. İsmi de delalet ettiği veçhile ticari bir şirket olduğu gibi kooperatif şirketler Ticaret anununun faslı mahsusu mucibince ticari bir şirkettir. Şu itibarla gerek şüreka arasında vukua gelen ihtilafın ve gerekse işbu şirketle müstakrizler arasında vukua gelen ihtilafın hal ve tetkiki ticaret mahkemesine ait ve temyizen mercii tetkiki de Temyiz Ticaret Dairesidir. Zirai kooperatif şirketerine kanunu mahsus ile bazı muafiyet ve imtiyaz verilmesi bunun ticari mahiyetini tebdil etmez ve infisahından sonra sermayesinin mahalli nafia umuruna sarfı da haizi tesir olmaz. Nitekim birçok anonim şirketleri infisah ettikten sonra bunun da sermaye ve menafii nafia namına hükümete kalır. Hasılı bu hal şirketleri de infisahından sonra mecudunun mahalli nafiasına sarf edilmesi mahiyetini tebdil etmez. Benim mütalaa ve maruzatım bundan ibarettir.

Şemeddin Beyefendi: Zirai kooperatif şirketleri zürraın ihtiyacını temin eden teavün sandığı gibi bir şeydir. Tahsili Emval Kanunu mucibince zürradan alacağını alır. Bu şirketler hiçbir zaman ticari şirket ad edilemez.

Ziya Beyefendi: Kooperatif şirketler