Yargıtay
Dairesi: Büyük Genel Kurulu
Esas No: 1932/ 31
Karar No: 1932 / 10
Karar Tarihi: 26.10.1932

(6762 S. K. m. 4, 5)

Dava: Demiryolu inşası için hükümetle yaptığı mukavelede inşaatta çalıştıracağı amelenin sıhhatı için lâzım gelen zeminlikleri inşa edeceğini kabul eden şirket aleyhine mukavele ahkâmını yapmaması yüzünden sakat kalan amele tarafından ikame edilen tazminat davasından dolayı Kalecik Hukuk Hâkimliğinden verilen 6.5.931 tarih ve 22/71 no'lu ilâmın, davanın Kanunu Medeni ve Borçlar Kanununa istinaden ikame edilmiş olmasına ve müddei ile müddei aleyh şirket arasında esasen ticarî bir akit ve muamele sebketmemesine ve neticei müddea şirketin sıhhî barakalar inşası hususuna nezaret emrinde mükellef olduğu vezaifi ifa etmemesi yüzünden hastalanması hasebiyle tazminat talebinden ibaret bulunmasına ve mümeyyizünbih hükmün Borçlar Kanununun kırk iki ve kırk dördüncü maddelerine istinaden sâdır olmasına binaen hükmü mezkûrun tetkiki vazife haricinde olduğuna dair Ticaret Dairesinden verilen 24.1.932 tarih ve 3389/112 numaralı kararı ile dava mukavelei ticariye mevcut ve müteferri bazı taahhüdün ifa edilmemesinden mütevellit ve hüküm de mezkur mukaveleye müstenit olmakla tetkiki vazife haricinde olduğuna dair Dördüncü Hukuk Dairesince ittihaz olunan 24.1.932 tarih ve 451/194 no'lu karar arasında hasıl olan selbi ihtilaf dolayısiyla bu babtaki dosya Temyiz Ticaret Dairesi yüksek reisliğinin 25.1.932 tarih ve 10 numaralı müzekkeresiyle Birinci Riyaset Dairesine tevdi olunmakla 26/10/932 tarihine müsadif çarşamba günü içtima eden Heyeti Umumiyeye kırk üç zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten sonra Ticaret Dairesinin noktai nazarını müdafaa ve izah için söz alan:

İkinci Hukuk Reisi Halil İbrahim Beyefendi;

Demiryolu inşaat şirketi hükümetle yaptığı mukavelede inşaatta istihdam edeceği amele için bazı tedabir ittihazını kabul etmiş iken buna riayet etmemesi yüzünden malul kalan amelenin ikame edeceği tazminat davasının mercii rüyeti hususunda Dördüncü Hukuk Dairei aliyesiyle aramızda ihtilafın mevcut olduğu anlaşılıyor. Dördüncü Hukuk Dairei aliyesince bu davanın mercii tetkikinin Ticaret Dairesi olduğuna karar verilmiştir.

Biz bu kararı kendi içtihadımızca doğru bulmadık. Çünkü inşaat şirketi hükümetle bir mukavele aktetmiştir. Bu mukavelenin mevzuu ise demiryolu yapmak. Bu meyadna istihdam edilecek amele için zeminlikler yapmak, çadır kurmak, bakkal dükkânı açmak keyfiyetlerinin asıl mevzu ile hiç bir alâka ve irtibatı yoktur. Hükümet şüphes