Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1970/3
Karar No: 1970/5
Karar Tarihi: 15.06.1970

(647 S. K. m. 5) (765 S. K. m. 526)

Dava: 647 sayılı Kanunun 5 nci maddesi gereğince mahkum olduğu para cezasını ödemeye mali kudreti müsait bulunmayan kişilere, devlet İktisadi Devlet Teşekülleri, Belediye ve sair amme hizmetlerinde bir yılı geçmemek üzere çalışıp para cezası borcunu ödeyebilmesi için Cumhuriyet Savcılığınca sağlanan işe gitmesi hususunda çıkarılan davete rağmen gelmeyen, gelipte çalışmayan veya iş yerinden çalışmamak maksadiyle kaçan şahıslar hakkında Türk Ceza Kanununun 526 ncı maddesinin uygulanıp uygulanamıyacağı konusunda ikinci Ceza Dairesinin 29.6.1968 gün ve 4660/5823 sayılı ilamiyla Yedinci Ceza Dairesinin 11.11.1969 gün ve 11408/11386 sayılı ilamı arasında içtihat aykırılığı bulunduğu ileri sürülerek içtihadı birleştirme yoluyla bu aykırılığın giderilmesi istenilmiş ve gerekli belgelerde kurula tevdi edilmiş olduğundan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Ceza Kısmı Genel Kurulunca daire kararları arasında içtihat aykırılığı bulunduğuna oybirliği ile karar verildikten sonra işin esası görüşüldü:

Karar: Para cezalarının infaz şekillerini düzenleyen ve Türk Ceza Kanununun 19 ve 24 üncü maddelerinde yer alan hükümleri tamamlamak maksadiyle tedvin edilmiş olan 647 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde, para cezalarını kapsayan ilamların kesinleşmesi üzerine C. Savcılığına verileceği ve C. Savcısı da bir ay içinde para cezasını ödemesi için hükümlüye usulü dairesinde bir ödeme emri tebliğ edeceği hükmü yer almış ve mütakip fıkralarda da hükümlünün para cezasını ödeyecek mali kudreti bulunmadığı usulen yapılacak inceleme ile anlaşılması halinde, para cezasının, çalıştırmak suretiyle ve rayice göre verilecek ücretten mahsup edilmesini öngören yeni bir infaz sistemi getirilmiş bulunmaktadır.

Kanun koyucunun ortaya koyduğu bu hukuki nizamın diğer bir deyimle hükümlüyü çalıştırmayı amaç edinen sistemin aksamadan yürümesini ancak bu işle görevli olan Cumhuriyet Savcıları sağlayacaktır. C. Savcıları çalıştırmak üzere sağladığı işe hükümlüleri davet edecek ve rayice göre ödenen ücret miktarını para cezasından mahsup ederek ilamı infaz etmiş olacaktır.

Devlet, İktisadı Devlet Teşekkülleri, Belediye ve sair kamu hizmetlerinde sağlanmış olan işe çağrıldığı halde gelmelyen, gelipte çalışmayan veya bu maksatla iş yerinden kaçanlar hakkında ne gibi bir işlem yapılacağı hususunda ise 647 sayılı Kanunda yer verilmemiştir.

Bu gibi hallerde, 647 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin ilgili fıkrası hükmünü işilemez duruma düşürmek, elbette kanun koyucunun amacı değildir.

Müeyyidesi olmayan bir hükmün uygulanması ve işlemesi hiçbir suretle mümkün olamıyacağına göre söz konusu hükmün ve kanunun gerekçesine nazaran tedbirin aksamadan yerine getirilebilmesi için C. Savcısının elinde bir müeyyide bulunması gerekmektedir.

Kanun koyucu, para cezalarını kasten veya ihmal sonucu olarak ödemeyenler hakkında 647 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin son fıkrasında bir yıla kadar hapis cezasının tayinini gerektirecek bir müeyyideyi öngörüldüğü halde işe gelmeyenler, çalışmayanlar veya işten kaçanlar hakkında, C. Savcılarının Türk Ceza Kanunundaki genel hükümden yararlanabileceği düşüncesi ile, 647 sayılı Kanunda özel bir ceza hükmü getirmeyi gereksiz saymıştır.

Bu genel hüküm, Türk Ceza Kanununun kabahatlere ilişkin üçüncü kitabının (selahiyettar mercilerin emirlerine itaatsizlik başlığını taşıyan 526 ncı maddesidir.

Bu madde; (selahiyetli makamlar tarafından adli muameleler dolayısiyla ....... kanun ve nizamlara aykırı olmayarak verilen bir emre itaat etmeyen veya bu yolda alınmış olan bir tedbire riayet eylemeyenler) hakkında uygulanmaktadır.

647 sayılı Kanunun 5 inci maddesindeki çalışma suretiyle para cezalarının infaz edilmelerini gerektiren amir hükme aykırı davrananlar için Cumhuriyet Savcılığı gerekli emirler verme ve lüzumlu tedbirler alma konusunda yetkili bir merci olup verdiği emirler ve aldığı tedbirler de kanuna uygun ve adli işlemlere ilişkin bulunmaktadır. Cumhuriyet Savcılarının bu konuda verdikleri emirlere itaat edilmemesi veya alınmış olan tedbirlere riayetsizlik 526 ncı maddenin ihlalini ve bu maddedeki müeyyidelerin uygulanmasını gerektirir.

Sonuç: 647 sayılı Cezaların infazına Dair Kanunun 5 inci maddesine göre, para cezalarını ödemeye mali kudreti müsait olmayanlara, C. Savcılığınca Devlet, İktisadi devlet Teşekkülleri, Belediye ve sair kamu hizmetleriyle sağlanan işlerde çalışarak kazançlarından mahsup edilmek suretiyle para cezalarının infazı için davet edilmelerine rağmen gelmeyen, gelipte çalışmayan veya bu maksatla işyerinden kaçanlar hakkında Türk Ceza Kanununun 526 ncı maddesinin uygulanması gerekeceğine ilk toplantı olan 8.6.1970 gününde üçte ikiyi aşan çoğunlukla karar verildi.


Full & Egal Universal Law Academy