Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1968/3
Karar No: 1968/11
Karar Tarihi: 14.05.1968

(1050 S. K. m. 23) (743 S. K. m. 618)

4753 sayılı Kanun uyarınca ihdas olunan tapu sicillinde Hazine namına kayıtlı gayrimenkule şahısların müdahale etmesi halinde dava hakkının Hazine ve Tarım, (Köy İşleri) Bakanlıklarından hangisine ait olduğu hususunda Yargıtay Birinci Hukuk Dairesi ilamı ile Yargıtay Beşinci Hukuk Dairesi ilamı arasında içtihat aykırılığı bulunduğu bildirilerek içtihat birleştirme yoluyla bu aykırılığın giderilmesi Sivrihisar Hukuk Hakimliği tarafından Yargıtay Birinci Başkanlığından istenmiş ve Birinci Başkanlıkça da sözü edilen yazı ile ilam örnekleri ve Birinci ve Beşinci Daire Başkanlarının yazılı mütalaaları içtihadı Birleştirme Hukuk Kısmı Genel Kuruluna tevdi edilmiş olmakla mezkur kurulca ilamlar arasında giderilmesi gereken içtihat aykırılığı bulunduğu oybirliğiyle kararlaştırıldıktan sonra işin esasa görüşülüp konuşuldu:

4753 sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Kanununun 8 inci maddesinde sözü edilen dağıtılacak arazinin Tarım Bakanlığı emrine geçeceği aynı kanunun 10 uncu maddesi hükmünde öngörülmüştür. Ancak, sonradan kuruluşlardaki değişiklikler sonucu Tarım Bakanlığı yerine Köy işleri Bakanlığı geçmiştir. Gerçekten, sonradan, yürürlüğe giren 4784 sayılı Kanunla Toprak işleri Genel Müdürlüğü kurulmuş ve Çiftçiyi Topraklandırma Kanununun gerektirdiği işler bu genel müdürlüğe verilmiş ve 5613 sayılı Kanunla da İskan İşleri Genel Müdürlüğüyle birleştirilmiş ve son kez 17/6/1964 günlü kararname ile bu kuruluş Köy işleri Bakanlığına bağlanmıştır. Uygulamada bu yönden bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.

Her iki özel daire arasında beliren, içtihat uyuşmazlığı 4753 sayılı kanunun 8 inci maddesinde sözü edilen arazi ile 14 üncü maddesi hükmü gereğince kamulaştırılan arazinin Hazine tapu kayıtları meydana getirilip de henüz dağıtıma tabi tutulmadığı sırada 3 üncü bir kişi tarafından araziye el atıldığında gerek el atmanın önlenmesi gerekse işgal tazminatı davalarının Hazine veya Köy işleri Bakanlığından hangisi tarafından açılacağı yönünde toplanmaktadır. Yargıtay Beşinci Hukuk Dairesinin içtihadı, birleştirmeye konu olan 15/5/1967 günlü ve 2149/2379 sayılı ilamında (4753 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi hükmü uyarınca dava konusu arazi Tarım Bakanlığı emrine geçmiştir. Bu bakanlığın yetkileri halen Köy işleri Bakanlığına devredilmiş bulunduğundan bu bakanlık emrinde bulunan araziye vaki müdahalenin önlenmesi ve işgal tazminatının tahsilli davalarının adı geçen bakanlık tarafından açılması, icap eder. Maliye Bakanlığının bu hususta, dava açmaya yetkisi yoktur.) denilmektedir. Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin, içtihadın birleştirilmesine konu olan 25.12.1967 günlü ve 10156/8613 sayılı ilamında tamamıyla aksi görüş benimsenmiş ve özetle: (Bakanlık emrine geçme keyfiyetinin sırf dağıtımla ilgili olduğu, nitekim tüzüğün 17 inci maddesi hükmüne göre dağıtıma kadar bu arazinin Hazinece kiraya verileceği öngörülmekte bulunduğu ve tapu kayıt sahibi Hazinenin elatmanın önlenmesi davasıyla işgal tazminatı davasını açabileceği belirtilmiştir.

İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunda görüşmeler sırasında üçüncü bir görüş belirmiş ve hem Hazinenin ve hem de Köy İşleri Bakanlığının sözü edilen, taşınmazlar hakkında elatmanın Önlenmesi davası açabilecekleri düşüncesi ileri sürülmüştür, içtihadı birleştirme kararlarında; genel kurulun özel dairelerin görüşleriyle bağlı olmadığı bu görüşler dışında beliren fikrin dahi çözüm yolu olarak genel kurulca kabul edilebileceği Yargıtay'ın kökleşmiş uygulamasından bulunduğu cihetle bu görüş de tartışmalara, konu yapılmıştır.

Muhasebeyi Umumiye Kanununun 23 üncü maddesi hükmü gereğince devlete ait gayrimenkuller Hazine namına tescil olunur. Nitekim, 4753 sayılı Kanunun 13 ve 32 inci maddeleri hükümlerinde devlete ait arazi ile kamulaştırılacak arazinin Hazine adına tescili öngörülmüştür. Şu hale göre, devlete ait