Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1962/2
Karar No: 1968/6
Karar Tarihi: 04.03.1968

(2490 S. K. m. 25)

2490 sayılı Artırma ve Eksiltme Kanununa göre yapılan ihalelerde, müteahhidin mukavele yapmaktan kaçınması halinde anılan kanunun 25. maddesi uyarınca (kabul edilmiş bulunan sorumluluğun şartnameye konulacak hususi hükümlerle genişletilip artırılmasının mümkün olup olmadığı hususunda, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun kendi kararları ve Hukuk Genel Kurulu ile Yargıtay 4. Hukuk. Dairesinin kararları arasında uyuşmazlık bulunduğu ileri sürülmüş, sözü geçen ilam örnekleri ve 4. Hukuk Dairesi Başkanının yazılı mütalaası Yargıtay içtihadı Birleştirme Büyük Genel Kuruluna tevdi edilmiş olmakla 4/3/1968 günü yapılan toplantıda ilamlar arasında uyuşmazlık bulunduğu oybirliğiyle kabul edildikten sonra gerekli görüşme ve konuşmalar yapıldı.

2490 sayılı Artırma ve Eksiltme Kanununun 25. maddesinde (yapılması komisyonların salahiyeti içinde bulunan ihalelerde ihale tarihinden ve vekaletin tasdikine bağlı olan işlerde ihale kararının kendisine veya kanuni ikametgahına tebliği tarihinden itibaren, tatil günleri sayılmamak, üzere, onbeş gün içinde müteahhit, muvakkat teminatı kati teminat miktarına çıkarmaya ve şartnamede yazılı masrafları müteahhide ait olmak üzere mukavele yapmaya ve noterliğe tescil ettirerek alakalı daireye vermeye mecburdur. Bu müddet zarfında alakalı daire, dahi bu, mukavelenin tanzim, imza ve tescili hususunda kendisine düşen bütün vazifeleri yapmakla mükelleftir. Müteahhitler bu mecburiyete riayet etmediği veya mukavelenin akit veya tesciline yanaşmadığı takdirde protesto çekmeye ve hüküm almaya hacet kalmaksızın ihale feshedebilir ve muvakkat teminatı... irat kaydolunur) hükmü yer almıştır.

Yukarıda açıklanan tahdide rağmen idarelerin düzenledikleri şartnamelerde (Ezcümle Maliye Bakanlığının düzenlediği şartnamenin 22. maddesinde) ihalenin katileşmesinden itibaren 15 gün İçinde müteahhidin mukavele yapmaya yanaşmaması halinde geçici teminatın irat kaydolunmasından başka ikinci defa yapılacak ihalenin daha masraflı olması halinde bu zararın dahi muvakkat teminatı aşan miktarın müteahhitten tahsil edileceği yollu özel şartlar konulmaktadır.

Hukuk Genel Kurulu 30/11/1949 günlü 131-71/129 sayılı kararında, mukavele yapılmaması; halinde teminatı aşan zararın da ödeneceğine dair şartnamedeki özel hükme itibar edilmesi gerektiği benimsenmemiş ve sözleşme kanuna üstün tutulmuştur.

Yüce kurulun 10/11/1968 günlü 4/1415-13 sayılı kararında ise, 25. maddenin sarahati karşısında, şartnamedeki teminatı aşan zararın da ödetilmesini öngören şartın batıl olacağı kabul edilmiş, 4. Hukuk Dairesi de sözlü geçen kararları ile sonucu bakımından bu görüşe katılmıştır.

Az önce belirtilen ve birbiriyle çelişen kararlar üzerinde kurulda görüşmeler yapıldıktan sonra Hukuk Genel Kurulunun 10/11/1968 günlü 4/415 sayılı kararının uygun olduğu sonucuna varılmamıştır.

Sonuç: 2490 saydı Artırma ve Eksiltme Kanununa göre yapılan ihalelerde müteahhidin mukavele yapmaktan kaçındığı ve bu suretle ihalenin feshine sebebiyet verdiği hallerde anılan kanunun 25. maddesi uyarınca kabul edilen sorumluluğun, şartnamelere konulacak özel hükümlerle genişletilemeyeceğine ve artırılamayacağına, üçte ikiyi aşan oyçokluğu ile 04.03.1968 gününde ilk toplantıda karar verildi. (¤¤)

Full & Egal Universal Law Academy