Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1942/39
Karar No: 1943/9
Karar Tarihi: 24.02.1943

(1632 S. K. m. 131, 192)

Askeri eşyayı çalmak suçuna ait davanın ağır ceza veya sulh ceza mahkemelerinden hangisinde görüleceğinin tayini hususunda Temyiz Üçüncü Ceza Dairesinin 25.5.1942 tarih ve 4804/4113 ve 14.7.1942 tarih ve 5913/5576 numaralı kararlarını havi ilamları arasında meydana gelen içtihat ihtilafının tevhidi içtihat yoliyle halli Cumhuriyet Başmüddeiumumîliğinin 21.10.1942 tarih ve 754 sayılı kenar yazısı ile muhavvel Adliye Vekaleti Ceza İşleri Umum Müdürlüğünün 20.8.1942 tarih ve 898 numaralı yazısiyle istenilmesine mebni 10 Şubat 943 tarihinde toplanan Heyeti Umumiyeye kırk dört zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten ve mezkur yazı ile ihtilafın mevzuunu teşkil eden ilamlar okunduktan ve hadise bir kerre de Birinci Reis İhsan Ezgü tarafından izah edildikten sonra söz alan:

İbrahim Ethem Ertem: Dairemiz askeri eşyayı çalmak suçu hakkında Ceza Kanununun 131 inci maddesinin tatbikine cevaz olmadığı kanaatindedir. Eğer Askerî Ceza Kanununun 192 inci maddesi mutlak surette 131 inci maddeye atıf yapmış olsaydı bu 131 inci maddede tadad edilen ef'alin kaffesi hakkında bu madde hükmünün tatbiki icap ederdi. 192 inci maddede yalnız askerî eşyayı satın almak ve rehin olarak kabul etmek ve gizlemek fiillerinden bahisle 131 inci de atıf yapılmıştır. Halbuki bu maddede bu tadad olunan ef'alden başka ve mesela askerî eşyayı çalmak fiili de vardır. Bu 192 inci maddede 131 inci maddedeki ef'alden askeri eşyayı satın almak ve rehin olarak kabul etmek ve gizlemek fiilleri denseydi madde çok vazıh olurdu. Halbuki 192 inci maddede bunun aksi bir ifade ile askerî eşyayı satın almak ve rehin olarak kabul etmek ve gizlemek fiillerine dair olan 131 inci madde denmiştir. 131 inci madde ise yalnız bu tadat edilen ef'alden bahis değildir. Maamafih nasıl ifade edilmiş olursa olsun mademki 131 inci maddeye karşı mutlak bir atıf yapılmamıştır, bu mukayyet atfı istisnai bir hüküm olarak kabul zarureti vardır. Binaenaleyh istisnai hükümlerin ise tevsiine ceza esasları müsait değildir. Askerî eşyayı çalmak fiilini işleyen sivil eşhas hakkında 131 inci maddenin tatbikine imkan olmayınca bu suçu işleyen sivil eşhas hakkında umumî mahkemelerce suçun ikaı suretine göre umumî ceza kanunu hükmünün tatbiki icap etmektedir. Bu noktai nazara muhalif olarak verilmiş olan kararda dairemiz isabeti mütalaa etmemektedir.

Birinci Reis: Askerle beraber bir sivil suçu işlemiş ise sivil askere tabi olarak askerî mahkemeye gider.

Bedri: Bir askeri eşyayı çalan hakkında 493 üncü madde ile üç ay hapis cezası vereceğiz. Bir askeri eşyayı satın alan hakkında ağır hapis cezası verilecek. Bu noktadan bu şekli kabul doğru olmaz, demeleriyle neticede:

Askeri Ceza Kanununun 192 inci maddesinde mezkur kanunun 131 inci maddesindeki ef'alden yalnız askerî eşyayı satın almak, rehin olarak kabul etmek ve gizlemek fiillerinden bahsedilmesine ve bu suçların askeri mahkemelere tabi olmayan siviller tarafından işlenmesi halinde umumî mahkemelerin bu kanun hükümlerini tatbik edeceği tasrih olunmasına ve bu istisnai hükmün 131 inci maddede yazılı diğer ef'ale de teşmili suretiyle tevsiine cevaz bulunmamasına göre umumî mahkemelerin ancak 192 inci maddenin matufu olan 131 inci maddedeki ef'alden askeri eşyayı satın almak, rehin olarak kabul etmek ve gizlemek suçlarından dolayı askeri mahkemelere tabi olmayan sivil şahıslar hakkında mezkur 131 inci maddeye tevfikan umumî mahkemelerin ceza vermeleri ve mezkur 131 inci maddede iptidaen ağır hapis cezası ve az vahim hallerde hapis cezası tayin edilmesi ve bahsedilen vahamet derecesinin tayin ve takdiri yüksek vazifeli mahkemeye ait olması hasebiyle bu kabil suçların ağır ceza mahkemesinde bakılması lazım geldiğine ve 131 inci maddeye atfen 192 inci maddede irae ve tasrih edilmiş olan ef'alin dışında kalan askeri eşyayı çalmak suçundan dolayı askeri mahkemelere tabi olmayan sivil şahıslar hakkında umumi mahkemelerin suçu ikaı suretine göre umumî Ceza Kanunu hükmünce ceza tayin eylemeleri iktiza eylediğine sülüsanı ekseriyetle karar verildi.

AYKIRI GÖRÜŞLER

Akil Aksöz: İhtilaf mevzuuna göre umumî mahkemeye aittir. Ağır ceza mahkemesinde bakılması kaydına lüzum yoktur.

Birinci Ceza Reisi Halil Özyörük: Mahkemelerin vazifeleri teşkilat kanunu ile tayin edilmiş olmakla beraber hadisede bu şekilde bir ihtilaf bulunmadığı için Askerî Ceza Kanununun 131 inci maddesinin tatbiki icap eden hallerde davanın behemehal ağır ceza mahkemelerinde görülmesi icap edeceğinin karar altına alınması doğru olmamakla beraber çalınmış eşyayı bilerek alanlar hakkında Askerî Ceza Kanunu tatbik olunur. Çalanlar için daha hafif olan Umumi Ceza Kanunu hükümlerinin tatbik edilmesi adalet prensiplerine ve ceza kaidelerine uygun düşmez. Bu sebeplerle karara muhalifim.

Vehbi Yekebaş: Askerî Ceza Kanununun 192 inci madde hükmünü bir istisna ad ve mevridine kasrederek çalmağı bundan hariç ve umumî Ceza Kanunu hükümlerine tabi tutarsak asıl olan çalmak hapis ve bunun adeta fer'i bulunan askeri eşyayı satın almak, rehin olarak kabul etmek ve gizlemek mezkur kanunun 131 inci maddesi mucibince ağır hapsi istilzam eder ki bu ne hukuk mefhumu ile ve ne de cezaî hükümlerle te'lifi kabil olamayacağından mezkur 192 inci maddedeki atfın bütün 131 inci madde medlülüne şamil olduğu reyindeyim. (¤¤)



Full & Egal Universal Law Academy