Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1935/80
Karar No: 1936/14
Karar Tarihi: 04.06.1936

(1412 S. K. m. 392, 393, 394)

Dava: Ruhsatsız radyo kullananlar hakkından para cezasile beraber verilen müsadere hükümünün temyizi üzerine müsadere noktasından temyiz kabiliyeti kabul edilmişken bu kerre müsaderenin, para cezasının fer'i olması itibarile temyiz kabiliyetinin tayininde esas olamıyacağı takarrur etmek suretile yeni bir içtihadın tahassülüne mebni keyfiyetin tevhidi içtiat suretile halli Üçüncü Ceza Dairesinin 21.4.936 gün ve 4861/35 no'lu müzekkeresile talep edilmesi üzerine 4.6.936 gününde toplanan Heyeti Umumiyeye, () zatın iştirak ettiği görüldükten ve müzakere nisabı tahakkuk ettikten sonra söz alan Üçüncü Ceza Dairesi Reisi Fahrettin Karaoğlon; Yüksek Heyete arz olunan mesele, ruhsatsız radyo kulanmaktan dolayı verilen müsadere cezasının asıl ceza hükmünden ayrı ve müstakil olarak kabili temyiz olup olmadığı meselesidir. Bu işler hakkında tatbik kabiliyeti mevzubahis olacak iki kanun vardır, birisi 330 senesi ağustasunda neşrolunmuş olan İnşiaatı Elektrikiye Vasıtasile Telsiz Telgraf ve Telefon Hakkında ki kanundur. Öteki de yine bu kanunun 7 inci maddesindeki atıf dolayisile 406 sayılı Telli Telgraf ve Telefon Kanununun onsekizinci maddesidir. Evvela, Telsiz Telgraf ve Telsiz Telefon Kanununun ikinci maddesi şu metni ihtiva ediyor; Osmanlı mülkü veya sefaini dahilinde bir kimseye evvel beevvel hükümetten istihsali ruhsat etmeden muhaberata hizmet veya irası mazarrat edebilecek kabiliyette temevvücatı elektrikiye alatı te'sis veya istimal edilmesine yahut ettirilmesine müsaade olunmaz. Şu madde ahkamına mugayir harekata ictisar edecek olanlar on liradan yüz liraya kadar cezai nakdile beraber sekiz günden bir seneye kadar hapis veyahut bu iki cezadan biriyle mücazat ve cihazlarla bunların işlenmesine hadim bilcümle mevat ve eşya hükümet tarafından müsadere olunur, denilmektedir. Yine bu kanunun 7 inci maddesinde de;

Telli telgraf ve telefona müteallik ahkamı cezaiye gerek hükümete ait ve gerek ruhsatı resmiyeye haiz ve muhaberatı umumiyeye hadim telsiz, telgraf ve telefon hususatına da tatbik olunur, hükmü vardır. Bizde eşhasın radyo kullanılması son senelerde çoğalmaya başladığı için üç dört yıl evveline gelinceye kadar ruhsatsız radyo kullanmaktan tahaddüs edip te Temyiz Mahkemesine intikal etmiş bir dava yokken son senelerde tek tük gelmeğe başlamıştır.

İlk gelen iş Muğlada bir mühendisin evinde tutulan radyodan dolayı Muğla mahkemesinde verilen ceza münasebetile 931 senesinde Temyize gelen iş olmuştur. Muğla mahkemesi ruhsatsız radyo kullanan mühendis hakkında metnini okuduğum telsiz kanununun ikinci maddesine tevfikan on lira ile radyonun müsaderesine hüküm etmiş idi. Bu işin 26 haziran 932 tarihine tesadüf eden temyiz tetkikatında dairemiz madde metninde mevcut (muhaberata hizmet veya irası mazarrat edebilecek kabiliyette) kaydı üzerinde durdu. Halk tarafından istimaline ruhsat verilen radyolarda muhaberata hizmet edebilmek vasıf ve kaydını mevcut görmedi. Onlar yalnız radyo istasyonunun aldığı haber ve havadisi verir, fakat kendisi bir şey alamaz. Böyle olunca irtası mazarrat edebilmek kabiliyeti de yok demekti. Her iki kabiliyet olsa olsa radyo muhaberatı neşreden markezler hakkında varit olabilir, yoksa halk için varit olamaz. Binaenaleyh hükümetçe halk tarafından istimaline ruhsat verebilen radyolarda bu mübayenetin mevcut olup olmadığı tahkik ve tespit olunmaksızın hüküm verilmesinin yolsuzluğundan daloyı hükmü bozmuş idik. Başmüddeiumumilik de itiraza mahal görmediği bu karar emsale geçirildi ve o seneye ait temyiz mukarreratı mecmuasile de neşrolundu. Bu kararın şu suretle intişarı üzerine mahkemeler de Temyize tebean ruhsatsız radyo kullanmak fiiline Telsiz Telgraf ve Telsiz Telefon Kanununun bu maddesi kabili tatbik olamıyacağı neticesinde vardılar ve bu gibi hallerde yine İnşiaatı Elektrikiye Kanununun yukarıda metnini okuduğum yedinci maddesi delaletile 406 sayılı Telli Telgraf ve Telefon Kanununun 18. maddesine göre ceza vermeğe başladılar. Bu 18 inci madde metninin de bahsimize taalluk eden fıkrası aynen şudur : (...... ve bila ruhsat yapılmış bulunan bilcümle telgraf ve talefon ve te'sisat ve ahizesi müsadere edilerek ashabından on liradan yüz liraya kadar cezai nakdi alınır). İnşiaatı Elektrikiye Kanunundaki ceza esas itibarile hem hapis, hem para ve hem de müsadere cezası olmakla beraber hapissiz dahi verilebilen para cezası, mücazatı nakdiyenin beş misline iblağına dair olan 222 saylılı kanun hükmünce elli liradan beş yüz liraya çıkarılmış olduğu için kabili temyiz lazım gelir. Buna karşı 406 sayılı kanun Büyük Millet Meclisi kanunlarından olduğu için on liradan 100 liraya kadar olan cezası kabili temyiz değildir. Şu halde Temyiz Mahkemesinin bozmasından ilham alan mahkemelerce 406 sayılı kanuna göre hükümler verilmeğe başlanıldığından beri bu hükümler aleyhine verilen temyiz istidalarını hükmün kabili temyiz olmaması sebebinden dolayı reddetmek zarureti hasıl olduğundan 8 temmuz 935 gününe kadar gelen işler bu yüzden Temyizde tetkik olunamamakta idi. Halbuki Temyizin noktai nazarı mümasil işlerin 406 sayılı kanuna temas eylediği merkezinde de değildi. Çünkü o kanunun tatbikına mesnet tutulan Telsiz Kanununun yedinci maddesi 406 sayılı kanunun cezai hükümlerinin ruhsatı resmiyeyi haiz ve muhaberatı umumiyeye hadim telsiz telgraf ve telsiz telefon hususatına olunacağını gösteriyordu. Radyolar muhaberatı umumiyeye hadim değildirler. Başka tabir ile muhaberatı umumiye hizmeti telsiz te'sisat idaresi tarafından ifa olunan ayrıca bir hizmettir. Şu halde ruhsatsız radyo kullanmak fiiline 406 sayılı kanunun tatbikında isabet yoktur. Bİnaenaleyh dairemizin yakın zamana kadarki noktai nazarı ruhsatsız-radyo kullanmaktan dolayı mevzuatı hasıra arasında tatbiki kabil ve lazım bir ceza olmadığı merkezinde idi. Halbuki sonradan beyneddüvel vukua gelen bir hadisei hukukiye dairemizin gözünü açtı. Türkiye Cumhuriyetinin de iştirakile muhtelif devletlerce 1 kanunsani 934 den muteber olmak üzere bir mukavele aktolundu ve milletlerarası telekomünikasyon mukavelesi adını taşıyan bu mukaveleye bağlı bir tarifname ile biri telsiz telefon ve biri de radyolara müteallik olmak üzere üç nizamname de tanzim ve kabul olundu. Bu mukavele ile ona bağlı nizamnameler Büyük Millet Meclisinin 2640 no'lu kanunile kabul ve tastik olundu. Bunlardan ezcümle, mukaveleye bağlı tarifnamenin 4 üncü maddesine göre telekomünikasyon demek, el veya radyo ile veyahut elektrik veya göz ianesile yapılan her türlü işaret, yazı, resim ve sesten müteşekkil telgraf veyahut telefon muhaberatı demektir. Yine bu tarifnamenin ayni maddesindeki izaha göre radyo muhaberatı harç dalgaları ianesile her türlü telekomünikasyon demektir. Telsiz telefonla radyo difüzyon istasyonu, telefon halinde radyo neşriyatı yapan istasyondur. Telefonla radyo difüzyon servisi, telefonla yapılan ve asıl olarak umumi bir suretle halk tarafından alınmağa mahsus bulunan bir radyo neşriyatı servisi demektir. Yine radyo muhaberatına mahsus fasla nazaran radyo ile umuma hita