Dairesi: Büyük Genel Kurul
Esas No: 1933/31
Karar No: 1933/7
Karar Tarihi: 15.11.1933

(765 S. K. m. 680, 682)

Dava: Senetle alacağı olan kırk liranın tediye edildiğine dair müddeaaleyh tarafından vukubulan defin şahitle ispatına cevaz görülemediğinden reddine dair verilen hüküm Temyizen 22.12.1931 tarihinde tastik edilmiş iken bu kerre vürut eden mümasil bir işte eski istihadın hilâfına bir içtihat tebellür etmiş ve içtihadı sabıkın tebdiline lüzum görülmüştür.

Filhakika Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 291 nci maddesinde ticarî muamelelerin ispat vasıtaları hakkında Ticaret Kanununun istisnî hükümlerinin mahfuz olduğu yazılıdır. Ticaret Kanununun 680 nci maddesinde de hilâfı işbu kanunda musarrah olmadıkça mevaddı ticariyede kavanini umumiyenin kabul etmiş olduğu esbabı hükümden başka müddeabihin miktarı ne olursa olsun şahadet ve karain ve emarattan mütehassıl kanaata binaen hüküm caiz olabileceği muharrerdir. 682 nci maddesinde dahi senetle ispatı kanunen lâzım gelen ticarî bir hususa dair tanzim olunan bir senet veya mukavelenamede meskut olan cihetler hakkında kezalik şahadat ve karain ve emarattan mütehassıl kanaat ile hükmolunabileceği gösterilmiştir. Kanunun bu sarahatlarına bakılırsa senetle ispatı lâzım gelmiyen suçlarda senet tanzim edilmiş olsa bile dava ve def'i davada beyyinei şahsiye ikamesi caiz olacağı neticesine varmak zarurîdir. Şu hale göre ne gibi akit ve muamelelerde kanun yukarda arzolunan hükümleri teyit ve bunların hilâfını tasrih ettiğini araştırmak lâzım gelir. Bunun için karzı ticarî fashında 756, rehni ticarî bahsında 759, matlubun devri faslında 773, hesabı caride 794 ncü maddelerini zikretmek kâfi geleceği kanaatındayız.

İçtihadın tebeddülüne sebep olan hadisede biri kırk, diğeri kırk dokuz lirayı natık iki kıta senede müsteniden dava ikame edilmiş ve mahkemece teslimat def'ini ispat için ikame olunan şahitler dinlenerek def'in sübutundan bahsile hüküm verilmiştir. Şu suretle iki karar arasında hâsıl olan mübayenetin tevhidi talebiyle Ticaret Dairei Aliyesinin 6.10.1932 tarih ve 200 numaralı müzekkeresi ile Birinci Riyaset Dairesine bildirilmesi üzerine hadise telhis edilerek Heyeti Umumiyeye tevzi ve içtima edilmek üzere 12.4.1933 tarihine müsadif çarşamba günü tensip edilmiştir.

Yev