Yargıtay Asli Yetki Numara 9/1992 Dava No 2/1993 Karar Tarihi 06.10.1993
Numara: 9/1992
Dava No: 2/1993
Taraflar: Vibeke Winter Halil ile Hasan Halil Şehzade Terekesinin idare memurları
Konu: Prohibition ve certiorari emirleri - Boşanma emrinin uygulanmasını önlemek ve iptali için emir talebi
Mahkeme: Asli/Yetki
Karar Tarihi: 06.10.1993

-D.2/93 Yargıtay/Asli Yetki 9/92

Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Niyazi F. Korkut, Celâl Karabacak, Taner Erginel

Müstedi: Vibeke Winter Halil n/d Vibeke Halil n/d Vibeke Hasan- Halil
Şehzade n/d Vibeke Winter Poulsen, Mehmetçik, Mağusa.
ile
Müstedaaleyh: 1. Mehmetçik sakinlerinden müteveffa Hasan Halil
n/d Hasan Halil Şehzade Terekesinin, Tereke
İdare Memurları:
Sedat Çolak, Kervan Geçmez Sk. No. 19, B/1
Blo-k, Mecidiyeköy, İstanbul.
Vibeke Winter Halil, Mehmetçik, Mağusa.

2. Meryem Hasan Halil n/d Meryem Marianne Winter
n/d Meryem Şehzade, 2 Cedar House North Street,
Carshalton, England.

3. Melek Hasan Halil n/d Melek Melene Winter
n/d Melek Şeh-zade, Hygge, 5, 6700 Esbjerg, Denmark.
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Avukat Menteş Aziz
Müstedaaleyhler namına: Hazır değil.


H Ü K Ü M

Niyazi F. Korkut: Müstedi dosyalamış oldu-ğu işbu istida tahtında kocası müteveffa Hasan Halil n/d Hasan Halil Şehzade tarafından 3.10.1988 tarihinde Gazi Mağusa Aile Mahkemesinde dosyalanan ve kendisinin Davalı olarak gösterildiği 91/88 sayılı davada 30.11.1988 tarihinde verilen boşanma hükmünün -uygulanmasını önlemek için "prohibition" emri veya "certiorari" emri verilmesine ilişkin istemde bulundu.

Müstedi istidasına ekli yemin varaksında, sair şeyler yanında, müteveffa Hasan Halil Şehzade ile 1.3.1968 tarihinde İngiltere'de evlendiğini ve evl-ilik birliğini Londra'da tesis ettiklerini; bu evlilikten bu istidada Müstedaaleyh 2 ve 3 olarak görülen Meryem ve Melek isimli kızları olduğunu; 1969 yılından beri devamlı olarak eşi ile birlikte Londra'da 34 Ullswater Cresent, Kingston Vale, London S.W. -15 adresinde ikâmet etmelerine karşın müteveffa kocasının Gazi Mağusa Aile Mahkemesinde dosyaladığı 91/88 sayılı boşanma davasında adresini meçhul olarak gösterip Mahkemeden gündelik Türkçe bir gazetede ilânat yapılmasına ilişkin muadil tebliğ emri aldığın-ı; konu dava ile gazetede yapılan ilanatın hiçbir zaman bilgisine gelmediğini; 22.9.1988 tarihinde annesi ile birlikte Kıbrıs'a gelip havaalanında kocası tarafından karşılanarak kocası ile birlikte 30.9.1988 tarihine dek Salamis Bay Otelde kalmalarına karş-ın kocasının 3.10.1988 tarihinde dosyaladığı konu davada yaptığı yemin varakasında nerede olduğunu bilmediğini belirtmesi üzerine aldığı muadil emir sonucu emirde belirtilen sürenin bitiminden sonra 30.11.1988 tarihinde Müstedinin bilgisi dışında ve gıyabı-nda yapılan duruşmada aleyhine boşanma emri verildiğini ancak bu emirden kocasının ölümüne dek haberi olmadığını; müteveffa kocasının konu boşanma tarihinden sonra da Aralık 1988'de Londra'ya gelip yılbaşında birlikte kaldıkları gibi ondan sonra da vefatın-a kadar birlikte yaşadıklarını ve birlikte olmadıklarında da telefonla devamlı temas halinde olduklarını ve hatta kocasının ölümünden bir hafta önce Antalya'da birlikte 4 günlük bir tatil yaptıklarını; 91/88 sayılı davada verilen boşanma hükmünü ilk kez ko-casının 20.8.1992 tarihinde vukubulan ölümünü müteakip öğrediğini ve hileli bir şekilde tamamen bilgisi dışında ve gıyabında elde edilen konu boşanma emrinin iptâl edilmesini ya da konu hükmün uygulanmasının önlenmesini talep etti. Müstedaaleyhler bu istid-aya karşı herhangi bir itirazname dosyalamadılar ve Müstedaaleyh tereke adına bulunan avukat, Müstedinin istemi doğrultusunda emir verilmesine itirazı olmadığını belirtti. Ancak tereke idare memurlarından birinin aynı zamanda Müstedi oluşu nedeni ile istid-anın duruşmasına başlamazdan önce Müstedi avukatı istidada Müstedaaleyh (1) olarak gösterilen müteveffanın tereke idare memurları aleyhindeki taleplerinde ısrar etmedi. Müstedaaleyh 2 ve 3 ise İngiltere'de "Solicitor" önünde imzaladıkları ve Yüksek Mahkeme- Mukayyidine hitap eden birer yazı göndererek istidanın birer suretinin kendilerine tebliğ edildiğini; itirazname dosyalama niyetinde olmadıklarını ve istidada Müstedi olan annelerinin istidasında istediği şekilde bir emir verilmesine itirazları olmadığını- belirttiler.

İstidanın duruşmasında şahadet veren Müstedi istidaya ekli yemin varakasında belirttiği hususları yineleyerek özellikle 22.9.1988 - 30.9.1988 tarihleri arasında K.K.T.C.'ye giriş ve çıkışını gösteren pasportunu da emare olarak ibraz etti.-

Mahkemenin 91/88 sayılı Aile davasında verdiği muadil tebliğ emrine uygun olarak Kıbrıs Postasının 9.10.1988 tarih ve 2141 sayılı nüshasında 91/88 sayılı celbname ile muadil tebliğ emrinin yayınlandığını gösteren bir gazete nüshasının emare olarak sunul-masına karşın konu gazetenin ilgili devrede genel yönetmeni olan Celâl Bayar Mahkemede şahadet vererek şahadeti sırasında her üç ayda bir ciltledikleri ve ilgili 9.10.1988 tarih ve 2141 sayılı nüshayı içeren cilde baktığını ve konu tarih ve sayılı nüshada -ise konu celbname ve emrin ilânının mevcut olmadığını belirtti.

Yargıtay/Asli Yetki 2/79'da Halsbury Laws of England, 3. Cilt II, sayfa 64, para 122'ye atıfla yargı yetkisi yokluğunda karar vermek ile doğal adalet ilkelerine aykırı karar vermek aynı deği-lse de aralarında kıyas yapılabilecek bir benzerlik mevcut olup mahkemelerin yetkisiz hareketlerini iptâl etmek ya da önlemek için "certiorari" ve "prohibition" emirleri verilebileceği gibi doğal adalet ilkelerine aykırı verilen kararların iptâli ya da do-ğal adalet ilkelerine aykırı hareketleri önlemek için de sözü edilen emirlerin verilebileceği vurgulanmıştır.

Ayrıca Zaim M. Necatigil, Administrative Law sayfa 303'de vurgulandığı gibi hile ya da baskı yolu ile elde edilen hükümler de "certiorari" emri -ile iptâl edilebilir.

Bu istidada da, özetlenen olgulardan görülebileceği gibi, müteveffa Hasan Halil Şehzade, 20.9.1988 ile 30.9.1988 tarihleri arasında Salamis Bay Otelinde eşi ile birlikte kaldıktan sonra eşinin K.K.T.C.'den ayrılmasını müteakip dosya-ladığı davada eşinin nerde olduğunu bilmediğini ileri sürerek Mahkemeyi de yanıltıp gazetede ilânat yapılması sureti ile eşine tebligat yapılmasına ilişkin temin ettiği bir muadil tebliğ emrine dayanarak ve Mahkemeye de böyle bir gazete ilânı yapıldığını -gösteren bir gazete sunmasına karşın aslında gazetenin halka dağıtılan nüshalarında böyle bir ilânat yapılmadan ve bu istidadaki Müstedinin bilgisi dışında ve onun gıyabında bir boşanma hükmü aldığı ve bu hükümden sonra da eşi ile birlikte yaşamaya devam e-dip Müstedinin bu boşanmadan ancak müteveffanın ölümünden sonra haberdar olduğu sarihtir.

Bu gerçekler ışığında Müstedinin tamamen bilgisi dışında ve onun gıyabında hile ile elde edilen konu boşanma hükmünn iptâl edilmesi gerekir.

Konu boşanma hükmü ip-tâl edileceğine göre de ayrıca konu hükmün uygulanmasını önlemek üzere ayrı bir emir vermeye gerek kalmamıştır.

Duruşma sırasında emare olarak ibraz edilen Kıbrıs Postasının 3 aylık cilt içinde bulunan 2141 sayı ve 9.10.1988 tarihli nüshasından görülebil-eceği gibi 91/88 sayılı dava celbnamesi ile muadil tebliğ emri bu nüshasında mevcut değildir. Halbuki 91/88 sayılı aile davasında Mahkemeye sunulan ve aynı sayı ve tarihli gazetede ise böyle bir celbname ve muadil tebliğ emrinin yayınlandığı görülmektedir.- Mahkeme şahadet veren konu gazetenin ilgili devredeki yayın yönetimine göre gazetenin halka dağıtılan asıl suretlerinide bu ilânat varolmayıp ilânat içeren gazete aslına uygun değildir.

Bu durumda bu hususun polis tarafından araştırılarak suçlu ya da su-çluların saptanması halinde haklarında gerekli işlemin yapılması gerekir.

Sonuç olarak istida kabul edilerek müteveffa Hasan Halil Şehzade tarafından 3.10.1988 tarihinde Gazi Mağusa Aile Mahkemesinde dosyalanan 91/88 sayılı davada 30.11.1988 tarihinde bu- istidadaki Müstedi aleyhine verilen boşanma emri iptâl edilir.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.



(Niyazi F. Korkut) (Celâl Karabacak) (Taner Erginel)
Yargıç - Yargıç Yargıç

10 Haziran 1993






4






Full & Egal Universal Law Academy