Yargıtay Asli Yetki Numara 9/1987 Dava No 6/1988 Karar Tarihi 27.12.1988
Numara: 9/1987
Dava No: 6/1988
Taraflar: Haşmet Gürkan ile Necla Mehmet Muzaffer Matyatlı
Konu: Prohibition ve certiorari emirleri
Mahkeme: Asli/Yetki
Karar Tarihi: 27.12.1988

-D.6/88 Yargıtay/Asli Yetki 9/87
(Dava No: 909/85; Lefkoşa)

Yüksek Mahkeme Huzurunda
Mahkeme Heyeti: Salih S. Dayıoğlu, Niyazi F. Korkut, Celâl Karabacak

Lefkoşa Kaza Mahkemesi nezdi-ndeki: Davacı, Lekoşa Taşpınar sakinlerinden Necla Mehmet Muzaffer Matyatlı (Emel Mehmet Muzaffer'in yetkili vekili sıfatıyle) ve Davalı, Lefkoşa sakinlerinden Haşmet Gürkan arasında yer alan 909/85 numaralı Hukuk davasında bir PROHIBITION ve/veya CERTIORA-RI emirnamesi isdarı için istida hakkında.

Müstedi: Haşmet Gürkan, İsmet İnönü Meydanı, Lefkoşa.
ile
Müstedaaleyh: 1. Necla Mehmet Muzaffer Matyatlı, Taşpınar, Lefkoşa
(Emel Mehmet Muzaffer'in yetkili vekili sıfatıyle);
2. Emel Mehmet Muzaffer,- Ergenekon Caddesi,
İdil Sitesi Apartmanı No.98/37, A Blok Pangaltı,
İstanbul, Türkiye
A r a s ı n d a.

Müstedi namına: Av. Ümit A. Özdil
Müstedaaleyhler- hazır değil.


K A R A R

Salih S. Dayıoğlu: Bu başvuruda Mahkemenin kararını Sayın Yargıç Niyazi F. Korkut verecektir.

Niyazi F. Korkut: Müstedi dosyalamış olduğu başvuru ile Lefkoşa Kaza Mahkemesinin 909/85 sayılı hukuk davasında 24.4.1987 tarihinde ve-rmiş olduğu hükmünün Yüksek Mahkemeye nakledilerek iptâl edilmesi veya bu hükme istinaden yapılmış olan herhangi bir işlemin iptâl edilmesi için bir "Certiorari" emirnamesi isdar edilmesini ve keza konu hükmün uygulanmasını önlemek için de bir "Prohibition-" emirnamesi çıkarılmasını istedi.

Müstedi başvurusuna ekli yemin varakasında, sair şeyler yanında, müstedaaleyh 1'in müstedaaleyh 2'nin yetkili vekili olarak aleyhine dosyaladığı 909/85 sayılı alacak davasında esas isteminin 25.6.1973 tarihli bir borç s-enedi uyarınca 920 KL ve bu meblağ üzerinden 25.6.1973 tarihinden itibaren tediye tarihine dek %2 faiz ile yine 15.10.1975 tarihli başka bir borç senedine istinaden 300KL için olduğunu, bu davada müdafaa dosyalamasına karşın bilâhare 24.4.1987 tarihinde al-eyhine hüküm verilmesine avukatı vasıtasıyle rıza gösterdiğini ve Alt Mahkemenin bu alacaklar 16.5.1983 tarihinden önce doğmuş olması nedeni ile 1KL = 36TL kuru ile konu alacakları Türk Lirasına dönüştürerek hüküm vermesi gerekirken Kıbrıs Lirası olarak ve-ya ödeme tarihindeki geçerli kur üzerinden Türk Lirası olarak ödenmesine ilişkin hüküm verdiğini ve keza 300KL olan borç, faiz taşımadığı, talep takririnde bu borç üzerinden faiz istenmediği ve bu meblağ için faiz ödemeyi kabul etmediği halde Alt Mahkemeni-n bu meblağ için de 25.6.1973 tarihinden tediye tarihine dek %2 faiz ödenmesine ilişkin hüküm verdiğini ileri sürdü.

Bu başvuru müstedaaleyhlere yasal süre içerisinde tebliğ edildiği halde müstedaaleyhler herhangi bir isbatı vücut veya itirazname dosyala-madılar ve başvurunun duruşması müstedaaleyhlerin gıyabında yapıldı.

İptali istenen Mahkeme hükmünde müstedi davalı taraf olup menfaatı muhtel olan bir kişi olduğuna göre Mahkemeye başvurma hususunda hakkı olduğuna kuşku yoktur.

Müstedinin bu başvuruda- Mahkemeye başvurma hakkı olduğu kanaatine vardıktan sonra istenen emirlerin verilmesini gerektirecek bir durumun mevcut olup olmadığının incelenmesi gerekir.

Bu tür emirlerin hangi hallerde verilebileceği Yargıtay olarak birçok kez vurgulandığı cihetle -bu hususları bu başvuruda yinelemeğe gerek görmüyoruz.

16.5.1983 gün ve 36 sayılı Resmi Gazetenin Ek III'ünde Amme Enstrümanı 201 olarak yayınlanan 1983, Kıbrıs Lirası'nın Yürülükten Kaldırıması ve Kıbrıs Lirası ile İfade Edilen Meblağaların Türk Lirasın-a Dönüştürülmesi Kararnamesinin 4. maddesi konu kararnamenin Resmi Gazetede yayınlandığı tarihe kadar Kıbrıs Lirası olarak doğan her türlü borç, alacak ve taahhütlerin 1KL = 36TL kuru ile Türk Lirasına dönüştürülmesine ve borç, alacak ya da taahhüdün Türk -Lirası ile ifade edilmesine ilişikin amir hüküm içermektedir. Bu kararname ışığında Alt Mahkemenin 16.5.1983'den önce doğmuş olan başvuru konusu alacklar ile ilgili hüküm verirken davacının talep takririnde belirtilen alacakları 1KL = 36TL kuru ile Türk Li-rasına dönüştürülerek hüküm verilmesi gerekirdi. Alt Mahkeme tutanaklarından da görülebileceği gibi bu başvuruya konu hükümde yukarıda atıfta bulunulan kararnameye aykırı Kıbrıs Lirası olarak hüküm vermekle yetkisini aşmıştır. Keza Alt Mahkemenin faiz taşı-mayan KL300 senet üzerinden de faiz vermemesi gerekirdi. Bu nedenlerle Lefkoşa Kaza Mahkemesinin 909/85 sayılı hukuk davasında 24.4.1987 tarihinde vermiş olduğu hükmün iptal edilmesi gerekir.

Hükmün iptal edilmesi kanaatına vardıktan sonra geriye davacın-ın talebinin ne olacağı hususu kalır. Hüküm iptâl edildikten sonra esas davada hükümden önceki duruma dönüldüğüne ve davalı da davada talep edildiği şekilde bir hükme razı olduğuna göre davayı Alt Mahkemeye iade ederek Alt Mahkemenin de yukarıda atıfta bul-unulan Amme Enstrümanı 201'e uygun olarak, davacı lehine Türk Lira olarak hüküm vermesi ve faiz taşımayan senet üzerinden de faiz vermemesi gerekirdi. Nitekim aşağıda alıntı yapılan Rex v. Northumberland Compensation Appeal Tribunal, (1952) 1 K.B. davasınd-a sayfa 354'de Dennig L.J. bu kanaata vararak "certiorari" emri ile verilen hatalı kararı iptâl ederek yasaya uygun hüküm vermek üzere davayı Alt Mahkemeye iade etmiştir.

Yukarıda atıfta bulunulan davadaki hükmün ilgili kısmı aynen şöyledir:

"I am clea-rly of opinion what an error admitted openly in the face of the court can be corrected by certiorari as well as an error that appears on the face of the record. The decision must be quashed, and the tribunal will then be able to hear the case again and giv-e the correct decision."

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen nedenlerle Alt Mahkemenin 909/85 sayılı davada 24.4.1987 tarihinde -verdiği karar iptâl edilerek, A.E. 201'deki kararnamenin 4. maddesinde belirtilen amir hükme uygun olarak hüküm verilmek üzere dava Alt Mahkemye iade edilir.

Masraflarla ilgili herhangi bir emir verilmez.


(Salih S. Dayıoğlu) (Niyazi F. -Korkut) (Celâl Karabacak)
Yargıç Yargıç Yargıç

27 Aralık 1988







Full & Egal Universal Law Academy