Yargıtay Asli Yetki Numara 1/1979 Dava No / Karar Tarihi 20.06.1979
Numara: 1/1979
Dava No: /
Taraflar: Derviş Mehmet Şeytanoğlu ile Tapu Dairesi Müdürlüğü
Konu: Mandamus - Mal devri ile ilgili yasa veya yasaların öngördüğü formaliteler yerine getirildiği zaman, tapu dairesinin mal devrini yapması zorunluluğu
Mahkeme: Asli/Yetki
Karar Tarihi: 20.06.1979

-Yargıtay/Asli Yetki 1/79

Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Yargıtay Asli Yetkisi.
Mahkeme Heyeti: Ülfet Emin (Başkan), Ahmed İzzet, Şakir Sıdkı İlkay.
K.T.F.Devleti Anayasası'nın 117(3) maddesi hakkında.

Bir yetkinin kullanılmasını sağlamak için Emirname (Mandam-us) isdarına ilişkin müracaatta bulunabilmesine yönelik müsaade istemi hakkında.

Müstedi: Lefkoşa'lı Derviş Mehmet Şeytanoğlu,
İle
Müstedaaleyh: K.T.F.D. Tapu Dairesi Müdürlüğü,
A r a -s ı n d a.

Mütedi namına: Ahmet Mithat Berberoğlu.
Müstedaaleyh namına: Mustafa Arıkan.



H Ü K Ü M

Ülfet Emin (Başkan):

Müstedi Yüksek Mahkemeye yargıtay olarak yaptığı bir başvuruda bir yetkinin kullanılmasını sağlamak için Emirname (mandamus) isdar-ı isteminde bulundu. Başvuruya ek olarak verilen yemin varakasında ve duruşma esnasında açıklandığına göre müstedi 6.22.1973 tarihinde Lefkoşa'da kâin iki arsayı Andreas Michael Toumazos'dan satın aldı. Satış bedeli tamamen ödenmediği için Barış Harekâtınd-an önce satın alınan malın tapusu müstedaaleyh namına yürütülmedi. Barış Harekâtından sonra satış bedelinin geriye kalan kısmı satıcıya tamamen ödenmiş ve satılan malın yasalar uyarınca devrini Tapu Dairesinde sağlamak amacı ile satandan devir muamelesinin- yapılmasını yetkili kılan bir vekâletname alındı. Tapu Dairesine müracaat yapıldı fakat Tapu Dairesi devir muamelesini yapmağı yani müstedinin satın aldığı malın koçanını namına devretmeği kabul etmedi. Müstedinin iddiasına göre 11/78 sayılı Yasa'ya göre -Tapu Dairesinin devri yapmak yasal zorunluluğundadır. Bu nedenle Anayasası'nın 117. maddesinin (3). fıkrasında verilen yetkilere dayanarak Yüksek Mahkemenin, yargıtay olarak, bir mandamus emri vermesi gerekir. Belirttiğim olgular ve gerçekler ışığında Tapu- Dairesinin verilmiş bir kararı mevcuttur. Bu karar kanımca yürütsel veya yönetsel bir yetki kullanan bir makamın veya organın verdiği bir karardır ve bu gibi karar aleyhine meşru menfaatı zedelenen kişi ancak Anayasanın 118. maddesi uyarında Yüksek İdare -Mahkemesine başvurabilir. Bu nedenle başvurunun reddolunması görüşündeyim.

Ahmet İZZET:

Ben aynı görüşte değilim. Anayasanın 117. maddesinin (3). fıkrası bir yetkinin kullanılmasını sağlamak için Emirname (mandamus) isdar edilmesini öngörmektedir ve bu -madde, idari davalarla ilgili 118. maddeye rağmen Anayasa'da yer almıştır. Bu bakımdan her iki yetkinin de kullanılabileceği görüşündeyim.

Müstedinin durumuna benzeyen hallerde, malın devrini engelleyecek bence hiçbir yasa hükmü yoktur. Bu nedenle mal de-vri ile ilgili yasa veya yasaların öngördüğü formaliteler yerine getirildiği zaman, Tapu Dairesinin mal devrini yapması zorunludur. Bu nedenle müstedi tarafından bu formaliteler yerine getirildiği için Tapu Dairesi mal devrini yapmamakla hata etmiştir ve "-mandamus" ile müdahale edilecek bir durum vardır.

Şunu da belirtmek isterim ki, mandamus gayet seri bir usuldür ve Yüksek İdare Mahkemesine gitmekten ve orada bir karar aldıktan sonra tekrar başka yöntemlere başvurmaktan çok daha az zaman alır ve daha et-kilidir. Bu bakımdan mandamus, yasal bir görevin yerine getirilmediği hallerde, İdare Mahkemesine başvurmağa tercih olunmalıdır. En azından, her iki yetkinin de paralel olarak kullanılabileceği kanısındyım.

Şakir Sıdkı İlkay: Bu gibi bir başvurunun, Anay-asanın 118. maddesi altında, Yüksek İdare Mahkemesine yapılması gerektiği hususunda Sayın Başkanın verdiği hükümle hemfikirim. Bu böyle olduğuna göre de müstedinin ihtilâf konusu ile ilgili olarak esasta haklı olup olmadığı hususunun incelenmesi gerekmemek-tedir.

Sonuç olarak başvurunun reddedilmesi gerektiği görüşündeyim.





Ülfet Emin (Başkan): Sonuç olarak başvuru oy çokluğu ile reddolunur.



(Ülfet Emin) (Ahmed İzzet) (Şakir Sıdkı İlkay)
Başkan - Yargıç Yargıç

20 Haziran 1979









3






Full & Egal Universal Law Academy