Yargıtay Aile Dairesi Numara 7 ve 9/2009 Dava No 1/2010 Karar Tarihi 05.07.2010
Numara: 7 ve 9/2009
Dava No: 1/2010
Taraflar: Mehmet Salih Bayramoğlu ile Gülçin Bayramoğlu n/d Gülçin Çölkesen arasında
Konu: Davanın ret ve iptalini öngören kararın iptal edilmesine ilişkin emir talebi
Mahkeme: Yrg/aile
Karar Tarihi: 05.07.2010

-D.1/2010 Birleştirilmiş
Yargıtay/Aile Hukuk 7 ve 9/2009
(Aile Dava No:91/2009;Girne)


Yüksek Mahkeme Huzurunda.
Mahkeme Heyeti: M-ustafa H.Özkök, Gönül Erönen, Seyit A.Bensen.


Yargıtay/Aile Hukuk 7/2009
(Aile Dava No:91/2009;Girne)


İstinaf eden: Mehmet Salih Bayramoğlu, Girne
- (Davacı)
ile
Aleyhine istinaf edilen: Gülçin Bayramoğlu n/d Gülçin Çölkesen, İngiltere
- (Davalı)

A r a s ı n d a.
İstinaf eden namına: Avukat Serhan Çınar
Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Güneş Menteş


- Yargıtay/Aile Hukuk 9/2009
(Aile Dava No.91/2009;Girne)


İstinaf eden: Mehmet Salih Bayramoğlu, Girne
(Davacı)
- ile
Aleyhine istinaf edilen: Gülçin Bayramoğlu n/d Gülçin Çölkesen, İngiltere
(Davalı)

- A r a s ı n d a.


İstinaf eden namına: Avukat Serhan Çınar
Aleyhine istinaf edilen namına: Avukat Güneş Menteş.


Girne Aile Mahkemesi Başkanı İlker Sertbay'ın 91/2009 sayılı davada 8.10.2009 tarihinde verdiği k-arara karşı, Davacı tarafından yapılan istinaflardır.


Davacı, eşi olan Davalı ile anlaştıklarını ileri sürerek boşanma davası dosyaladı - Bilahare Davacının boşanmak için anlaştıklarını reddetmesi üzerine, Davacı gerçek boşanma sebebini davasına eklemek- için talep takririnin tadil edilmesi için tadilat istidası dosyaladı - Davalı tadilat istidasına itiraz dosyaladı - İlk Mahkeme tadilat istemini reddetti - Tadilat talebinin reddinden sonra İlk Mahkeme Yargıcı davacı avukatına davanın duruşmasına hazır o-lup olmadığını sordu ve Davacı avukatı tadilin reddi kararını istinaf edeceğini söyledi ve davanın tehirini talep etti - İlk Mahkeme Yargıcı ayrıca Davalı avukatının anlaşarak boşanmayı kabul edip etmeyeceğini sordu ve kabul etmeyeceği cevabını alınca Dava-cının davasını iptal etti - Davacı tadilat istidasının reddi kararını ve davanın iptali kararını ayrı ayrı istinaf etti - İstinaflar birleştirilerek dinlendi - Yargıtay, İlk Mahkemenin mevcut şahadet ışığında tadilatın yapılmasının gerekip gerekmediği husu-sunda herhangi bir bulguda bulunmadığını, bu nedenle tadilat istidasının yasal durum ve prensipler ve içtihat kararları dikkate alınarak tadilatın yapılıp yapılmamasına karar verebilmek için tadilat istidasının yeniden dinlenmesi için İlk Mahkemeye iade ed-ilmesine karar verdi - Yargıtay, tadilat istidasının gündeme olduğu davanın ise zapt-ı dava olarak duruşma olarak mahkemenin gündeminde olmadığını, Mahkemenin gündeminde olmayan davayı tadilat istidasının kararının okunduğu günde iptal etmesinin hatalı old-uğunu belirterek, davayı yeniden dinlenmek üzere İlk Mahkemeye iade etti.

Tadilat - Talep takririnin tadili - Tadilatın şartları - H.M.U.T. Emir 25, nizam 1 - İlk Mahkemenin mevcut şahadet ışığında tadilatın gerekip gerekmediği hususunda herhangi bir bul-guda bulunmaması nedeniyle dosyayı İlk Mahkemeye yeniden dinlenmek üzere iade etmesi.

Davanın iptali - İlk Mahkemenin gündeminde olmayan bir davayı iptal etmenin hatalı olması - Davacının tehir talebini dinlemeden davanın iptal edilmesinin hatalı olması.
-



H Ü K Ü M


Mustafa H. Özkök: Davacı, Girne Aile Mahkemesinde dosyalamış olduğu 91/2009 sayılı davasında sunduğu Talep Takririnde eşi olan Davalı ile boşanmak için anlaştıklarını belirterek boşanma talebinde bulunmuştur. Dava, 15.6.2009 tarihinde- dosyalanmış ve aynı gün Davalıya muadil tebliğ için istida dosyalanmıştır. 25.6.2009 tarihinde Davalıya muadil tebliğ için karar verilmiş, Davalı 18.8.2009 tarihinde avukat tutma varakasından muaf tutulmak için veya 1 ay zarfında avukat tutma varakası dos-yalamak için izin talep eden bir istida dosyalamış ve 24.8.2009 tarihinde 1 ay zarfında avukat tutma varakası dosyalaması için Mahkemeden izin almış, 18.8.2009 tarihinde dosyaladığı ikinci bir istida ile protestolu ispat-ı vücut dosyalama emri talep etmiş -ve 24.8.2009 tarihli protestolu ispat-ı vücut dosyalama izni almıştır. Davalı 1.9.2009 tarihinde protestolu ispat-ı vücut dosyalamıştır. Davacı avukatı 1.9.2009 tarihinde Davacının Avukatlığından çekilmiş ve Davacı yeni avukat tutmuştur. Davalı, 3.9.200-9 tarihinde kendisine yapılan tebliğin iptalini talep eden bir istida dosyalamış ve bu istidaya ilişik yemin varakasında ise sair şeyler yanında Davacı ile boşanmak için anlaşmadıklarını ileri sürmekte idi. Davacı Davalının bu iddiaları üzerine Talep Takr-irinde tadilât yapmak için 7.9.2009 tarihinde tadilât istidası dosyalamıştır. Davalı ise 9.9.2009 tarihinde müdafaa takriri dosyalamıştır. Davalı tadilât istidasına 25.9.2009 tarihinde itiraz dosyalamış ve itiraza ekli yemin varakasını ise Avukat Beste S-ırdaş yapmıştır. Tadilât istidası ile Davalının tebliğin iptali istidası 29.9.2009 tarihine duruşma olarak tayin edilmiş, 29.9.2009 tarihinde Davalı taraf tebliğin iptali için dosyalamış oldukları 3.9.2009 tarihli istidalarını geri çekmişler ve Davacının -dosyalamış olduğu 7.9.2009 tarihli tadilât istidası ise duruşma olarak 2.10.2009 tarihine tayin edilmiş ve o gün duruşması tamamlanmıştır.

Duruşmanın tamamlanması üzerine hitapların yapılması için tadilât istidası tarafların hitaplarını yazılı sunması i-çin 5.10.2009 tarihine tayin edilmiş ve tarafların 5.10.2009 tarihinde hitaplarını yazılı olarak dosyalamaları üzerine tadilât istidası karar okunması için 8.10.2009 tarihine tayin olunmuş ve 8.10.2009 tarihinde tadilât istidasının kararı okunmuştur ve Dav-acının tadilât talebi reddedilmiştir. Kararın okunması üzerine duruşma Yargıcı Davacı Avukatına davası ile ilgili duruşmaya hazır olup olmadığını sormuş, Davacı Avukatı ise verdiği cevapta verilen karara karşı istinaf dosyalamayı düşündüklerini keza müdaf-aa takririne cevap dosyalamak için de tehir talebinde bulunmuştur.

Bu talep üzerine duruşma Yargıcı, Davalı Avukatına anlaşmalı boşanmayı kabul edip etmeyeceğini sormuş ve Davalı Avukatı ise anlaşmalı boşanmayı kabul etmeyeceğini beyan etmesi üzerine du-ruşma Yargıcı Davacının davasını ret ve iptal etmiştir.

Davacı taraf tadil talebinin reddine karşı 7/2009 sayılı istinafı, davanın ret ve iptaline karşı ise 10/2009 sayılı istinafı dosyalamıştır. Her iki istinaf da tarafların muvafakatıyle birleştirile-rek dinlenmiştir.

İstinaf Eden Davacı Avukatı yaptığı hitabında özetle; Davacının Davalı ile boşanmak için anlaştıkları ve Davacının Girne Aile Mahkemesinde 91/2009 sayılı davayı dosyaladığını, ancak Davalının boşanmak için anlaştıklarını reddetmesi üze-rine Talep Takririnde tadilât yapmak için tadilât istidası dosyaladığını, tadilât istidası ile yine talebinin boşanma olduğunu ancak boşanma sebebini ve/veya gerekçelerini izah etme gereği duyduğunu, tadilât talebinde bulunurken dava duruşmasının henüz baş-lamadığını ve geç kalınmış bir talep olmadığını, tadilât talebinde ileri sürdüğü hususların taraflar arasında ihtilâfın karara bağlanması için gerekli olduğunu ve yapılmak istenen tadilâtın karşı tarafa herhangi bir adaletsizlik yaratmayacağını keza yapılm-ak istenen tadilâtın kötü niyetle yapılmadığını ileri sürerek tadilâtla ilgili bugüne kadar verilmiş içtihatlara atıfta bulunarak istinafın kabul edilmesini talep etmiştir.

Davanın iptali ile ilgili ise yaptığı hitabında, tadilât istidasının kararının oku-nduğu gün davanın henüz gündemde olmadığını keza Davacının müdafaa takririne henüz cevap dosyalamadığı cihetle lâyihaların da tamamlanmamış olduğunu bu nedenle yapmış olduğu tehir talebinin öncelikle incelenip karar verilmesi gerektiği halde Mahkemenin teh-ir talebini tezekkür etmeyip direkt davasını ret ve iptal etmekle hatalı hareket ettiğini ileri sürerek davanın iptali ile ilgili istinafın da kabul edilmesi ve davanın canlandırılmasını talep etmiştir.

Aleyhine İstinaf Edilen Davalı Avukatı ise yaptığı- hitabında özetle; İlk Mahkemenin kararının doğru olduğunu, tadilât emri verilmemesi nedeniyle artık davanın ayakta duramayacağını, bu nedenle davayı da iptal etmekle herhangi bir hata etmediğini keza yapılmak istenen tadilâtın dava sebebini değiştirdiği -cihetle yeni dava sebebi eklenemeyeceğini bu nedenle de İlk Mahkemenin tadil yapılmasına izin vermemekle herhangi bir hata işlemediğini, davayı iptal etmekle ve tadilât istidasını reddetmekle İlk Mahkemenin hata etmediğini ileri sürerek yapılan istinafları-n iptal edilmesini talep etmiştir.

Yapılan hitaplar ile dosya tetkik edildiği zaman meselenin olgularının kısaca şöyle olduğu anlaşılmaktadır:

Davacı eşi olan Davalı ile anlaştıklarını ileri sürerek Girne Aile Mahkemesinde 91/2009 sayılı bir dava dosyala-mıştır. Bilâhare Davalının boşanmak için anlaştıklarını reddetmesi üzerine 7.9.2009 tarihinde boşanma davasını açarken Davalı ile anlaştıkları cihetle ileri sürmediği gerçek boşanma sebebini davasına eklemek için Talep Takririni tadil etmek için talepte b-ulunduğu ve Davalı tarafın ise tadilât istidasına dosyaladıkları itirazda yemin varakasının Avukat Deste Sırdaş tarafından yapıldığı ve tadilât istidasının duruşmasında ise sadece Davacının şahadet verdiği, Davalı tarafın ise şahadet ibraz etmediği anlaşıl-maktadır. Tadilât istidasına verilen kararı incelemeden önce yasal durumun ne olduğunu incelemek gerekir. Tadil yapılmasına cevaz veren Emir 25 Nizam 1 aynen şöyledir:

"1. Mahkeme veya Yargıç, yargı işleminin herhangi bir aşamasında, davacıya veya -davalıya, lâyiha veya açıklamasını adil sayılacak biçim ve koşullarla değiştirmesi veya tadil etmesi için izin verebilir ve taraflar arasında gerçekten uyuşmazlık konusu olan hususların karşılaştırılması amacıyle gerekli olan tüm değişiklikler yapılır."

-Keza tadilâtla ilgili Emir 19 Nizam 14 ise şöyledir:

"14. Hiçbir lâyihada, yeni bir talep nedeni ileri sürülmez veya ilgili tarafça daha önce sunulan lâyihada ileri sürülenlerle çelişki halinde olan herhangi bir esasa ilişkin olguya yer verilmez, meğer k-i lâyihanın tadiline izin verilmiş olup tadil yoluyla yapılmış olsunlar."


İşlemlerin her aşamasında Emir 25 Nizam 1'e göre gerek Talep Takririnin gerekse müdafaa takririne gerekli tadilât ve/veya değişikliğin yapılabileceğini öngörmektedir. Emir 19 Niza-m 14 ise lâyihalarda yer almayan hususların ileri sürülemeyeceği, ileri sürülmek istenmesi halinde ise lâyihaların tadil edilmesi gerektiği öngörülmektedir. Bu yasal durum ışığında bugüne kadar verilmiş içtihat kararları da gözönünde bulundurulduğu zaman -tadilâtın adil ve uygun olması halinde yapılabileceği belirtilmekte ve özellikle aşağıdaki hususların mevcut olması halinde tadilâta cevaz verilmektedir, şöyle ki;

Tadilât müracaatı için geç kalınmış olmaması,
Yapılmak istenen tadilâtın taraflar arasınd-aki ihtilâfın karara bağlanması için elzem olması,
Yapılmak istenen tadilâtın karşı tarafa herhangi bir adaletsizlik doğurmaması gerekir.

Yukarıdaki unsurların mevcut olması halinde tadilât yapılmasına izin verilmektedir. İlk Mahkeme huzurundaki şahadeti- değerlendirip yasal durum ile içtihat kararlarında belirtilen ve yukarıya aktarılan unsurların mevcut olup olmadığı; diğer bir deyişle mevcut şahadet ışığında tadilâtın yapılmasının gerekip gerekmediği hususunda herhangi bir bulgu yapmamıştır. Bu nedenle- şahadeti değerlendirip şahadet ışığında bulgu yapma ve tüm yasal durum ile verilen içtihat kararlarındaki prensipler gözönünde bulundurularak tadilât yapılıp yapılmamasına karar verebilmek için meselenin tadilât istidasının dinlenmesi maksatları ile ilgil-i olarak İlk Mahkemeye iade edilmesinin uygun olacağı kanaatindeyiz.

Davanın iptali ile ilgili istinaf incelendiği zaman ise yukarıda kronolojik olarak belirtilen tarihlerden de anlaşılacağı gibi tadilât istidasının duruşmasının yapılıp kararı okunduğu -tarihe kadar davanın Mahkeme gündeminde olmadığı anlaşılmaktadır, şöyle ki; tadilât istidası önce 29.9.2009 tarihine duruşma olarak tayin edilmiş, 29.9.2009 tarihindeki zabıtlara bakıldığı zaman sadece istidanın duruşma olarak 2.10.2009 tarihine tayin edi-ldiği duruşmanın tamamlandığı 2.10.2009 tarihli zabıtlara bakıldığı zaman ise yine istidanın hitapları yapılması için 5.10.2009 tarihine tayin edildiği, hitapların tamamlandığı 5.10.2009 tarihinde ise yine istidanın kararının okunmak üzere 8.10.2009 tarihi-ne tayin edildiği görülmektedir. Tüm zabıtlardan anlaşılacağı gibi sadece tadilât istidasının gündemde olduğu davanın ise zapt-ı dava olarak veya duruşma olarak 8.10.2009 tarihinde Mahkemenin gündeminde olmadığı anlaşılmaktadır. Gündemde olmayan bir dava-nın görüşülebilmesi için tarafların muvafakatıyle gündeme alınabilir ancak bu meselede böyle bir müracaat yapıldığı da görülmemektedir. Bu nedenle Mahkemenin gündeminde olmayan davayı tadilât istidasının kararının okunduğu günde ele alarak iptal etmekle h-atalı hareket ettiği kanaatindeyiz.

Diğer bir husus ise bir an için davanın gündemde olduğu kabul edilmesi halinde ise ki zabıtlardan gündemde olmadığı anlaşılmaktadır, Davacının yapmış olduğu tehir talebinin makûl olup olmadığı öncelikle incelenip bir -sonuca varılması ve tehir talebinin uygun görülmemesi halinde ise eğer dava duruşma olarak tayinli ise Davacının duruşmaya davet edilmesi gerekir. Tehir talebi incelenip bir sonuca varılmadan davanın iptal edilmesinin de hatalı olduğu, bu nedenle verilen -iptal kararının iptal edilmesi uygundur kanaatindeyiz ve bu hususta bulgu yaparız.

Yukarıda söylenenler ve varılan bulgular ışığında İstinaf Edenin her iki istinafında da başarılı olduğu kanaatindeyiz ve bu hususta bulgu yaparız.

Netice itibarıyle yu-karıda varılan bulgular ışığında İlk Mahkemenin 91/2009 sayılı davanın ret ve iptalini öngören iptal kararının iptal edilmesine ve davanın canlandırılmasına keza tadilât istidasının ise yukarıda belirtilenler ışığında yeniden dinlenmek üzere dosyanın İlk M-ahkemeye iadesine emir verilir.

Meselenin özelliği dikkate alınarak masraflarla ilgili bu safhada emir verilmez.


Mustafa H. Özkök Gönül Erönen Seyit A. Bensen
Yargıç - Yargıç Yargıç


7 Mayıs, 2010
-













201



-


Full & Egal Universal Law Academy