Yargıtay Aile Dairesi Numara 5/2016 Dava No 4/2017 Karar Tarihi 20.03.2017
Numara: 5/2016
Dava No: 4/2017
Taraflar: Fikri Toros ile Tüge Toros n/d Tüge Atakol arasında
Konu: Yargısal işlemlerin durdurulması (Stay of Proceedings) - Case management - İdari işlemlerde yokluk hali - Yönetsel yetkilerin yasadan kaynaklanması - Ayrılabilir işlem kavramı - Dinlenme hakkı - Mahkemenin doğal yetkisi (İnherent jurisdiction) - Paylaşıma tabi mal.
Mahkeme: Yrg/aile
Karar Tarihi: 20.03.2017

-D. 4/2017
Yargıtay/Aile Hukuk No: 5/2016
(Lefkoşa Aile Dava No:81/2011)

YÜKSEK MAHKEME HUZURUNDA

Mahkeme Heyeti:Ahmet Kalkan, Gülden Çiftçioğlu, Bertan Özerdağ-


İstinaf eden: Fikri Toros, Lefkoşa.
(Davalı/Müstedialeyh)









ile

Aleyhine istinaf edilen:Tüge Toros n/d Tüge Atakol,Lefkoşa.
(Davacı/Müstedi)

- A r a s ı n d a

İstinaf eden namına: Avukat Şefika Durduran ve Avukat Faik Dana.
Aleyhine istinaf edilen namına : Avukat Kıvanç Riza ve
Avukat Serhan Çinar.


Lefkoşa Aile Mahkemesi Kıdemli Yargıcı Şerife Katip Kır'ın, Aile- 81/2011 sayılı davada 30.5.2016 tarihinde verdiği karara karşı Davalı/Müstedialeyh tarafından yapılan istinaftır.

-----------------

K A R A R


Ahmet Kalkan: Bu istinafta, Mahkemenin hükmünü, Sayın Yargıç Güld-en Çiftçioğlu okuyacaktır.

Gülden Çiftçioğlu:Aleyhine İstinaf Edilen/ Davacı/Müstedi, İstinaf Eden /Davalı/Müstedialeyh aleyhine Lefkoşa Aile Mahkemesinde 22.4.2011 tarihinde, Aile Dava No.81/2011 sayılı davayı ikâme ederek, boşanma, mal paylaşımı ve taz-minat talep etti. Davalı ise 1.11.2011 tarihinde Müdafaa ve Mukabil Talep Takriri dosyalayarak, Talep Takririndeki iddiaları ret ve inkâr ederek, Mukabil Talep Takriri ile boşanma, mal paylaşımı talep etti. Davacı, 31.1.2012 tarihinde, Müdafaa Takririne Ce-vap ve Mukabil Davaya Müdafaa Takriri dosyalayarak, Müdafaa ve Mukabil Talep Takririnde ileri sürülen iddiaları reddetti ve Talep Takririndeki iddialarını tekrarlarken, Talep Takriri gereğince lehine hüküm verilmesini talep etti.

Davacı, Talep Takririnde-, ikâme ettiği davaya 1/1998 Aile Mahkemeleri Tüzüğü madde 3(2) tahtında paylaşıma konu taşınmaz mal varlığı listesi ve taşınmaz mal araştırma belgesi ekleyerek, Karaman'da (Karmi'de) Kayıt No.6627 - 6653'te kain gayrimenkullerin Davalı adına kayıtlı olduğ-unu ve paylaşıma tabi olduğunu iddia etti.

Davalı ise Müdafaa ve Mukabil Dava Takririnde, Karmi'de (Karaman) adına paylaşıma tabi mal varlığı kapsamında kayıtlı gayrimenkuller bulunduğunu ret ve inkâr ederek, cevaben mezkur gayrimenkullerin gerçek sahibi-nin Richard Parkinson olduğunu, ancak Richard Parkinson'un KKTC vatandaşı olmadığı cihetle konu gayrimenkulleri kendi adına kaydettirmesinin mümkün olmadığı sebebi ile takriben 11.5.2001 tarihli Yediemin Beyannamesi(Declaration of Trust) tahtında ve şartla-rı uyarınca mezkur gayrimenkulün Davalı adına kaydedildiği, dolayısıyla mezkur gayrimenkulün sahibinin Richard Parkinson olduğunu ileri sürmüştür.

Diğer yandan, Alt Mahkeme huzurundaki olgulardan anlaşılacağı üzere, Richard Parkinson isimli 3. kişi, Girn-e Kaza Mahkemesinde huzurumuzdaki davadaki Davacı Tüge Toros ve Davalı Fikri Toros aleyhine, 235/2012 sayılı hukuk davasını ikâme etmiş ve Davalı Fikri Toros ile arasındaki 11.5.2001 tarihli Declaration of Trust'a ( Yediemin Beyannamesi) dayanarak, konu ta-şınmaz malların mülkiyetinin kendisine ait olduğunun tespiti talebinde bulunmuştur. Davacı Tüge Toros da 235/2012 sayılı davadaki müdafaasına ilâveten, konu davadaki Davacı Richard Parkinson aleyhine Mukabil Talepte bulunarak, 11.5.2001 tarihli Yediemin Be-yannamesinin geçersiz veya ifa edilmesi icbar edilemez (unenforceable) olduğuna dair bir Mahkeme Kararı talep etmiştir.

Yargıtay/Aile Hukuk 5/2013 D.1/2015 sayılı kararda belirtilen olgulardan anlaşılacağı üzere, huzurumuzdaki davadaki Davacı, yukarıda b-ahsi geçen taşınmaz malların huzurumuzdaki davadaki Davalı tarafından elden çıkarılmaması veya herhangi bir şekilde yükletilmemesi için 22.4.2011 tarihinde tek taraflı bir istida dosyalamış ve Lefkoşa Aile Mahkemesinden geçici bir ara emri almasını müteak-iben o tarihte istidayı dinleyen yargıç tarafından ara emri kesinleştirilmiştir. Akabinde, Müstedialeyh tarafından Yargıtay/Aile Hukuk 8/2011 sayılı D. 3/2011 sayılı istinaf dosyalanmış ve mesele Yargıtayda ele alınarak, Alt Mahkemenin ara emrini kesinleşt-irme kararı iptal edilmiş ve mesele tekrar görüşülmek üzere Alt Mahkemeye iade edilmiştir. Alt Mahkeme tarafları ve tanıkları dinledikten sonra, ihtilaflı gayrimenkuller ile ilgili ara emrini iptal etmiştir. Bunun üzerine, mesele yeniden Yargıtayın önüne -taşınmış ve Yargıtay/Aile 5/2013 (Dağıtım 1/2015) sayılı karar ile
20.2.2015 tarihinde Davalı Fikri Toros'un, konu davanın görüşülüp neticelendirilmesine değin, Girne Karaman'da adına kayıtlı bulunan söz konusu taşınmaz malları ve bu taşınmaz mallardaki h-isselerini satmaktan, hibe etmekten, herhangi bir şekilde elden çıkarmaktan, ipoteğe koymaktan veya herhangi bir yükümlülük altına koymaktan men edilmesine emir verilmiştir.

Bu gelişmelerin akabinde, Aile Dava No: 81/2011'de Davacı/Müstedi olan Tüge Toro-s n/d Tüge Atakol 20.3.2015 tarihli ihbarlı istidayı dosyalayarak, bu davanın dinlenmesinin veya bu dava ile ilgili yargısal işlemlerin, bu davaya taraf olmayan Richard Parkinson tarafından Girne Kaza Mahkemesinde ikâme edilen 235/2012 sayılı davada Davalı- No.2 ve bu istidada Müstedi durumunda olan Tüge Toros n/d Tüge Atakol tarafından yapılan Mukabil Talebin kati bir neticeye bağlanıncaya değin durdurulmasını (Stay of Proceedings) talep etmiştir.

Davacı/Müstedi, istidasını, Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğ-ü Emir 48 nizam 2'ye ve Mahkemenin doğal yetkisine (inherent jurisdiction) dayandırmış ve istidasını yemin varakası ile desteklemiştir.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Davacı/Müstedi, istidaya ekli yemin varakasında yukarıda belirtilen olguları tekrarladıktan sonra,- mülkiyetleri ihtilaflı olan taşınmaz malların paylaşıma tabi olup olmadığı hususunun 235/2012 sayılı davada verilecek nihai karara bağlı olduğunu; Aile Mahkemesinin de mal paylaşımını, boşanma hükmünü verirken karara bağlayabileceği cihetle, boşanma davas-ındaki işlemlerin 235/2012 sayılı davanın neticelenmesine değin durdurulmasının adil ve makul olduğunu; aksi takdirde, boşanma davasının ileri götürülmesi durumunda Mahkemenin mal paylaşımı ile ilgili olarak sağlıklı, adil ve makûl bir karar üretemeyeceğin-i belirterek, istida gereğince emir talep etmiştir.


Davalı/Müstedialeyh ise dosyaladığı itiraznamesine ekli yemin varakasında, Alt Mahkemenin Müstedinin talebi doğrultusunda emir vermeye yetkisi olmadığını veya tüm dava ve istida ile ilgili gerçekler di-kkate alındığında, Müstedinin talebi doğrultusunda emir vermenin uygun ve adil olmayacağı cihetle istidanın ret ve iptalini talep etmiştir. Davalı/Müstedialeyh devamla, taraflar arasındaki esas ihtilafın 20.2.2015 tarihinde kesinleşmiş ara emrine konu gayr-imenkullerin mal paylaşımına dahil edilip edilmemesi olduğunu; bu hususun da Aile Yasası'na ve taraflarca sunulacak şahadete göre bu davada değerlendirilip karara bağlanacağını; 235/2012 sayılı davada paylaşım ile ilgili bir karar üretilmeyeceğini ve boşan-ma davasındaki mal paylaşımına etkisi olmayacağı cihetle yargısal işlemlerin durdurulmasının adil olmayacağını; bunun zaman ve masraf kaybına sebep olacağını ileri sürmüştür.

İstidanın dinlenmesi esnasında tanık çağırmayan taraflar, mahkemeye hitap etmek-le yetinmişlerdir.

Alt Mahkeme kararında, mesele ilgili olarak verilen Yargıtay/Aile Hukuk 5/2013 D.1/2015 sayılı karara atıfta bulunduktan sonra, konu malların Davalı adına evlilikten sonra kaydedildiği ve Davalıya miras yolu ile intikal etmediği tespit-i ışığında taraflar arasında ihtilaflı olan "Davalının bu malları yed-i emin sıfatı ile tasarruf ettiği ve gerçek sahibinin Richard Parkinson isimli şahsın olduğu iddiasının" işbu malların gerçek malikliği açısından önem arz etmekte olduğunu belirtmiş ve m-ülkiyeti halen ihtilaflı olan, Davalı adına kayıtlı (19 adet) işbu istida konusu taşınmaz mallarla ilgili Aile Mahkemesinin duruşma yapıp mal paylaşımı hususunda karar vermesinin ise adil ve uygun olmayacağına karar vermiştir.

Neticede Alt Mahkeme, Aile- 81/2011 sayılı davanın dinlenmesinin veya söz konusu dava ile ilgili yargısal işlemlerin, bu davaya taraf olmayan Richard Parkinson isimli kişi tarafından Aile 81/2011 sayılı davadaki Davacı ve Davalı aleyhine ikame edilen 235/2012 sayılı davaya karşı o d-avada Davalı No 2, bu istidada ise Müstedi olan Tüge Toros n/d Tüge Atakol tarafından yapılan mukabil talebin kati bir neticeye bağlanıncaya kadar durdurulmasına (Stay of Proceedings) emir vermiştir.

Davalı/Müstedialeyhin istinaf sebepleri aşağıdaki tek -başlık altında toplanabilir:
"Alt Mahkeme, 235 /2012 sayılı davadaki talebin veya mukabil talebin Aile 81/2011 sayılı davada mal paylaşımı ile ilgili olarak verilecek karara etkisi olmayacağını dikkate almayarak, Aile 81/2011 sayılı davanın dinlenmesinin v-eya söz konusu dava ile ilgili yargısal işlemlerin durdurulması hususunda emir vermekle takdir yetkisini adli kullanmayarak hata etmiştir."

İstinaf Eden Davalı/Müstedialeyh Avukatı istinaftaki hitabında, müracaatın mahkemenin tabii yetkisine dayandığını,- mahkemenin tabii yetkisi altında yargısal işlemleri durdurma yetkisi olmakla birlikte, bunun adli kullanılması gerektiğini, mahkemenin yargısal işlemlerin durdurulmasına karar verirken bunun neden adil ve uygun gördüğünü kararında belirtmemekle hata ettiğ-ini ileri sürmüştür.

Davalı/Müstedialeyh Avukatı hitabında devamla, boşanma davasındaki mal paylaşımı konusu 235/2012 sayılı davada Richard Parkinson isimli kişinin Davalıya karşı talebi olmasının başka konu olduğunu, Girne'deki davanın boşanma davasını- etkilemediğini ileri sürmüştür.

İlâveten, Alt Mahkemenin Yüksek Mahkemenin kararını yanlış yorumlayarak, Aile 81/2011 sayılı davayı dinlemekle veya söz konusu dava ile ilgili yargısal işlemlerin durdurulmasına karar vermekle hata ettiğini ileri sürmüştü-r.
Aleyhine İstinaf Edilen Davacı/Müstedi Avukatı da istinaftaki hitabında, aile davasının yürüyebilmesi için, paylaşıma tabi olduğu iddia edilen gayrimenkullerin mülkiyetinin kimde olduğunun öncelikle belirlenmesi gerektiğini, 235/2012 sayılı davada veri-lecek kararın Aile 81/2011 sayılı davanın karara bağlanmasında etken olacağını ileri sürmüştür.

Yargıtayın daha önceki kararlarında vurguladığı üzere (Bkz:Yargıtay/Hukuk: 3/2016 D.22/2016; Yargıtay/Hukuk: 97/2016 D.48/2016) yargısal işlemlerin durdurulm-ası (Stay of Proceedings) meselesi bir yandan, mahkemenin doğal yetkisi (inherent jurisdiction) başlığı altında; diğer yandan da Hukuk Muhakemeleri Usulü Tüzüğü'nün (HMUT) "case management" kuralları başlığı çerçevesinde değerlendirmeye açıktır.

Huzurum-uzdaki mesele, boşanma, mal paylaşımı ve tazminat talepleri içeren bir aile davasının dinlenmesinin veya bu husustaki yargısal işlemlerin durdurulması ile ilgili olduğu cihetle, Davacının istidasının dayanağına paralel olarak, meselenin mahkemenin doğal ye-tkisi (inherent jurisdiction) başlığı çerçevesinde ele alınması uygun görülmektedir.

Alt Mahkeme, kararında, Yargıtay/ Aile 5/2013 D.1/2015'e atıfta bulunarak, konu malların Davalı adına evlilikten sonra kaydedildiğini ve Davalıya miras yolu ile intikal -etmediğini dikkate alıp bu bağlamda, taraflar arasındaki ihtilaflı olan hususun "Davalının bu malları yediemin sıfatı ile tasarruf edip etmediği ve gerçek sahibinin Richard Parkinson isimli şahıs olup olmadığı" noktasında olduğunu dikkate alarak, taşınmaz -malların mülkiyetinin Davalıya mı, yoksa 3. şahıs Richard Parkinson'a mı ait olduğunun tespitinin aile mahkemesindeki boşanma davasında değil de Girne Kaza
Mahkemesindeki davada karara bağlanması gerektiğinden hareketle, 235/2012 sayılı dava ile bu davada-ki mukabil davanın kati bir neticeye bağlanıncaya değin, Lefkoşa Aile Mahkemesinde ikâme edilen 81/2011 sayılı davanın durdurulmasına emir vermiştir.

Yargıtay/Aile 8/2011 (D.3/2012) ve Yargıtay/ Aile 5/2013 D.1/2015'te ifade edildiği üzere, boşanma davala-rında, bir taşınmaz malın paylaşıma tabi mal olabilmesi için, söz konusu malın, sair hususlar yanında, Aile Yasası'nın 26 (9)(B) maddesi kapsamında kişisel mal olmaması gerekir. Alt Mahkeme huzurundaki Aile Davasında, Davalı konumunda bulunan Fikri Toros'u-n, kendi adında bulunan taşınmaz mallarla ilgili olarak,konu malların gerçekte Richard Parkinson adındaki yabancı uyruklu bir şahıs tarafından satın alındığı ve adına kayıt imkanı olmadığı için yediemin beyannamesi tahtında Müstedialeyh adına kaydedildiği -şeklinde bir iddiada bulunmasının yegane kıymeti, konu gayrimenkul malların Aile Yasası'nın 26 (9)(B) maddesi kapsamında kişisel mal olup olmadığı ile ilgilidir.

Bu durum çerçevesinde, 235/2012 sayılı hukuk davasında verilecek kararın, Aile Mahkemesinin k-onu gayrimenkul malların Aile Yasası'nın 26 (9)(B) maddesi bağlamında kişisel mal olup olmadığı ile ilgili olarak vereceği karara etken olacağı açıktır.

235/2012 sayılı hukuk davasında verilecek olan kararın, Aile 81/2011 sayılı davada verilecek karara e-tken olacağı gerçeği karşında, Alt Mahkemenin yargısal işlemlerin durdurulması hususundaki takdir yetkisini adli kullanmadığı söylenemez.

Yukarıda belirtilenler ışığında; Alt Mahkeme, Aile 81/2011 sayılı davanın dinlenmesinin veya bu davadaki yargısal iş-lemlerin, bu davaya taraf olmayan Richard Parkinson tarafından Girne Kaza Mahkemesinde ikâme edilen 235/2012 sayılı davada Davalı No.2 ve bu istidada Müstedi durumunda olan Tüge Toros n/d Tüge Atakol tarafından yapılan Mukabil Talebin kati bir neticeye bağ-lanıncaya değin durdurulması (Stay of Proceedings) hususunda emir vermekle hata etmiş değildir.

Sonuç olarak istinaf reddedilir.
İstinaf masrafları İstinaf Eden Davalı/Müstedialeyh tarafından ödenecektir.





Ahmet Kalkan Gülden Çiftçioğlu - Bertan Özerdağ
Yargıç

Yargıç Yargıç






20 Mart 2017

- - - - - - - - - -


-
8






Full & Egal Universal Law Academy