Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 14-13/239-105
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.’nin 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi kapsamında hakim durumunu kötüye kullandığı iddiası
Karar Tarihi: 03.04.2014

Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2014-1-1 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 14-13/239-105
Karar Tarihi : 03.04.2014
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR,
Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ
B. RAPORTÖRLER : İsmail Yücel ARDIÇ, Şamil PİŞMAF, Muhammed Safa UYGUR
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Batı Karadeniz Akaryakıt Madeni Yağ Lpg San. ve Tic. Ltd. Şti.
Atatürk Cad. No: 54 Saltukova Çaycuma Zonguldak
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.
Güney Mah. Petrol Cad. No: 25 41790 Körfez Kocaeli
(1) E. DOSYA KONUSU: Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.’nin 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesi
kapsamında hakim durumunu kötüye kullandığı iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- Batı Karadeniz Akaryakıt Madeni Yağ Lpg San. ve Tic. Ltd. Şti. (Batı Karadeniz)’nin Enerji
Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’ndan 21.08.2009 tarihinde aldığı ihrakiye lisansı ile
rafinerilerden uçak yakıtı almaya, satmaya ve taşımaya yetkili kılındığı ve bu kapsamda
faaliyet gösterdiği,
- 31.10.2013 tarihinden sonra Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) tarafından Batı
Karadeniz’e hiçbir gerekçe gösterilmeksizin ürün tedarikinin durdurulduğu, Batı
Karadeniz’in üçüncü kişilere olan taahhütlerini yerine getirememesi nedeniyle zor
durumda kaldığı,
- TÜPRAŞ’a birçok defa başvurulmasına rağmen olumlu ya da olumsuz herhangi bir yanıt
alınamadığı, piyasada tek satıcı konumunda bulunan TÜPRAŞ’ın bu eyleminin 4054
sayılı Kanun (Kanun)’a aykırı olduğu
iddia edilmektedir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 2.1.2014 tarih ve 30 sayı ile intikal eden başvuru
üzerine hazırlanan 7.2.2014 tarih ve 2014-1-1/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu, 19.2.2014 tarihli
Kurul toplantısında görüşülerek, 14-07/141-M sayı ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir.
İlgili karar uyarınca yapılan inceleme üzerine hazırlanan 7.3.2014 tarih ve 2014-1-1/ÖA sayılı
Önaraştırma Raporu Kurul’un 12.3.2014 tarihli toplantısında görüşülerek, dosya konusunun ek
çalışma yapılmak üzere Kurul gündeminde incelemeye alınmasına karar verilmiştir. Anılan
karar üzerine hazırlanan 28.3.2014 tarih ve 2014-1-1/ÖA(2) sayılı Önaraştırma Raporu
görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; önaraştırma konusuna ilişkin olarak Kanun’un 41.
maddesi uyarınca soruşturma açılmasına gerek olmadığı ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
(5) Dosya kapsamında Batı Karadeniz tarafından gönderilen yazıda; TÜPRAŞ'ın Kocaeli 2. Asliye
Ticaret Mahkemesi’nin 23.01.2014 tarih ve 2014/4-D. İş sayılı kararı ile ürün vermeye
14-13/239-105
2/3

başladığı, bu nedenle şikayetlerinden vazgeçtikleri belirtilmektedir. Yazının ekinde yer verilen
belgeden dosya konusunun Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne intikal ettiği ve
mahkemenin TÜPRAŞ tarafından ürün tedarikinin devamını sağlayacak şekilde ihtiyati tedbir
kararı verdiği anlaşılmaktadır.
(6) Bununla birlikte TÜPRAŞ tarafından Batı Karadeniz’e ürün tedarikinin durdurulduğu iddiasının
Kanun’un 6. maddesi kapsamında mal vermeyi reddetme eylemi olup olmadığı
değerlendirilmelidir. Mal vermeyi reddetme eyleminin, rekabet hukuku kapsamında ihlal olarak
kabul edilmesi için,
i. Mal vermeyi reddeden teşebbüsün hakim durumda olması
ii. Sözleşme konusu mal veya hakkın vazgeçilmez nitelikte olması
iii. Red eyleminin ikincil piyasadaki rekabeti ortadan kaldırması
iv. Eylem için objektif bir gerekçenin olmaması
gerekmektedir.
(7) Rekabet Kurulu’nun 04.11.2009 tarih ve 09-52/1246-315 sayılı kararında, TÜPRAŞ’ın jet yakıtı
pazarında hakim durumda olduğu tespiti yapılmıştır. Gerek TÜPRAŞ’ın jet yakıtı satışları
bakımından sahip olduğu mevcut pazar payı, gerekse pazar yapısında kayda değer bir değişim
olmaması hususları çerçevesinde TÜPRAŞ’ın jet yakıtı pazarında hakim durumunu koruduğu
görülmektedir.
(8) Dosya kapsamında yapılan incelemede TÜPRAŞ’ın Batı Karadeniz’in alım talebini
reddetmesinin objektif bir gerekçeye dayandığı anlaşılmaktadır. TÜPRAŞ tarafından
gönderilen yazıda; TÜPRAŞ’ın akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele kapsamında EPDK ve diğer
kamu kurum ve kuruluşlarıyla irtibat halinde bulunduğu, Batı Karadeniz’in de aralarında olduğu
bazı şirketler hakkında yürütülen denetim ve inceleme bulgularının çok ciddi olduğunun ve söz
konusu şirketlere jet yakıtı teslimatının hemen durdurulmasının incelemeyi yürüten merciler
tarafından TÜPRAŞ'a sözlü olarak iletildiği, bu çerçevede söz konusu akaryakıt şirketlerine
ürün tedarikinin durdurulduğu ve durumun EPDK’ya bildirildiği ifade edilmekte ve konuya ilişkin
olarak EPDK ile yapılan yazışmalar sunulmaktadır.
(9) Kocaeli 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin yukarıda anılan kararı uyarınca TÜPRAŞ tarafından
Batı Karadeniz’e tekrar satış yapılmaya başlanmıştır. Ancak bu kez EPDK tarafından başlatılan
incelemede elde edilen bulgular (Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre herhangi bir
hava taşıtına sahip olmadığı anlaşılan bir şirkete jet yakıtı satışı yaptığının tespit edilmesi)
nedeniyle, EPDK Denetim Dairesi Başkanlığı tarafından konuyla ilgili soruşturma sonuçlanana
kadar Batı Karadeniz’e jet yakıtı tedarikinin durdurulmasına ilişkin yazının 27.03.2014 tarihinde
TÜPRAŞ’a gönderildiği anlaşılmaktadır.
(10) Öte yandan EPDK tarafından çıkarılan Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 18. maddesinin
6. fıkrasında; “Piyasa faaliyetinde bulunanlar, kötü niyet veya tehlikeli eylem sonucunu
doğuracak her türlü işlemden özenle kaçınmak, bunların oluşumunun engellenmesi için her
türlü tedbiri almak ve istenmeyen durumları en kısa sürede gidermek zorundadır.” hükmü yer
almaktadır.
(11) Yukarıda yer verilen bilgiler çerçevesinde;
- TÜPRAŞ’ın dosya konusu eyleminin akaryakıt kaçakçılığının önlenmesine yönelik olarak
kamu kurumları tarafından yapılan denetimler kapsamında ilgili merciler tarafından TÜPRAŞ’a
iletilen hususlar nedeniyle gerçekleştirildiği,
- Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 18. maddesi hükmü ile de lisans sahiplerine bu
durumlarda gerekli her türlü tedbiri alma sorumluluğunun yüklendiği,
- Bu hususların Batı Karadeniz’e mal arzının durdurulmasına ilişkin olarak TÜPRAŞ bakımdan
objektif bir haklı gerekçe teşkil ettiği,
14-13/239-105
3/3

- Bu çerçevede dosya konusu reddetme eyleminin hakim durumun kötüye kullanılması olarak
değerlendirilemeyeceği
sonucuna ulaşılmıştır.
J. SONUÇ
(12) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41. maddesi
uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.



Full & Egal Universal Law Academy