Rekabet Kurumu
Karar Sayısı: 13-10/139-74
Karar Türü: Rekabet İhlali
Konu: TTNET A.Ş.'nin Tivibu ev hizmeti almak isteyen müşterilere ADSL hizmetinin de alınması şartını getirdiği iddiası
Karar Tarihi: 14.02.2013


Rekabet Kurumu Başkanlığından,
REKABET KURULU KARARI

Dosya Sayısı : 2012-2-141 (Önaraştırma)
Karar Sayısı : 13-10/139-74
Karar Tarihi : 14.02.2013
A. TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER
Başkan : Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI
Üyeler : İsmail Hakkı KARAKELLE, Dr. Murat ÇETİNKAYA
Reşit GÜRPINAR, Kenan TÜRK
B. RAPORTÖRLER : Onur Yelda YÜKSEL, Sinan ÇÖRÜŞ
C. BAŞVURUDA
BULUNAN : - Serhat Volkan AKPINAR
Eston Çamlı Evler Dağ Çamı Apt. Daire 18 Ataşehir/İstanbul
D. HAKKINDA İNCELEME
YAPILAN : - TTNET A.Ş.
Esentepe Mah. Kore Şehitleri Cad. No:2 34394 Şişli/İstanbul
(1) E. DOSYA KONUSU: TTNET A.Ş.'nin Tivibu ev hizmeti almak isteyen müşterilere
ADSL hizmetinin de alınması şartını getirdiği iddiası.
(2) F. İDDİALARIN ÖZETİ: Başvuruda özetle;
- TTNET A.Ş. (TTNET) tarafından düzenlenen “Tivibu Ev (IPTV-Internet Protocol
Television)” kampanyası kapsamında kendisinin arandığı,
- Telefonda aktarılan bilgiler sonucunda kampanyadan faydalanmaya karar verdiği ve
bu kapsamda tüm özellikleri Tivibu hizmetine uygun olacak şekilde TTNET ADSL
aboneliğinin başlatıldığı,
- Yayının kesilmesi üzerine yapılan araştırma sonucunda yayının tek taraflı olarak
feshedildiği bilgisini edindiği,
- Konuya ilişkin olarak altyapı sağlayıcısının yetersiz olduğu açıklamasının yapıldığı
ancak buna yönelik olarak firmadan yazılı bir cevap almadığı,
- TTNET’in söz konusu gerekçesi üzerine fiber internet bağlantısı sağlayan başka bir
altyapı şirketi ile anlaştığı,
- Altyapı sorununun çözüldüğü bilgisini vermek üzere TTNET’i aradığında, cevaben
sadece TTNET abonelerinin Tivibu hizmetinden faydalanacağının belirtildiği ve
hizmetin sağlanmadığı
ifade edilmektedir. Raportöelerce, başvuru sahibine Rekabet Kurulunun 30.09.2010 tarih
ve 10-62/1287-488 sayılı kararında benzer iddiaların değerlendirildiği bilgisi verilmiştir.
Ancak, başvuru sahibi tarafından, bahse konu kararın karar tarihi itibariyle bağlayıcı
olduğu, karar tarihinden bu yana 2,5 yıl geçtiği, kararın Türkiye’de yeni oluşmaya
başlayan hizmetin desteklenmesi olarak değerlendirilmesi gerektiği hususları ifade
edilerek, konunun tekrar değerlendirilmesi talep edilmiştir.
(3) G. DOSYA EVRELERİ: Kurum kayıtlarına 05.07.2012 tarih, 5385 sayı ve 08.08.2012
tarih, 6291 sayı ile intikal eden başvuru üzerine hazırlanan 10.08.2012 tarih ve 2012-2-
141/İİ sayılı İlk İnceleme Raporu 28.08.2012 tarihli Kurul toplantısında görüşülerek, 12-
42/1284-M sayı ile önaraştırma yapılmasına karar verilmiştir. İlgili karar uyarınca yapılan
13-10/139-74
2/6
inceleme üzerine hazırlanan 11.02.2013 tarih ve 2012-2-141/ÖA sayılı Önaraştırma
Raporu görüşülerek karara bağlanmıştır.
(4) H. RAPORTÖR GÖRÜŞÜ: İlgili raporda; başvuruya konu iddialar hakkında 4054 sayılı
Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (4054 sayılı Kanun)’un 41. maddesi uyarınca
soruşturma açılmasına gerek olmadığı ve şikâyetin reddedilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
I. İNCELEME VE DEĞERLENDİRME
I.1. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Görüşü
(5) Başvuru konusuna ilişkin olarak, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun
7. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca BTK’dan talep edilen görüş 11.02.2013 tarih ve 848
sayı ile Kurum kayıtlarına girmiştir.
(6) İlgili yazıda özetle;
- TTNET’in, BTK tarafından yapılan herhangi bir pazar analizi kapsamında etkin piyasa
gücüne (EPG) sahip işletmeci olarak belirlenmediği, bu çerçevede TTNET’e, Tivibu
hizmetleri de dahil, perakende seviyede sunmakta olduğu hizmetlerin tarifelerine
ilişkin olarak BTK tarafından herhangi bir öncül yükümlülük getirilmediği,
- Diğer yandan TTNET’in bağlı olduğu Türk Telekomünikasyon A.Ş.’nin (Türk Telekom)
“Veri Akış Erişimini (VAE) İçeren Toptan Genişbant Erişim Pazarı”na ilişkin
gerçekleştirilen pazar analizi kapsamında EPG’ye sahip işletmeci olarak belirlenmiş
olduğu, dolayısıyla toptan genişbant erişim sağlama (xDSL yeniden satış ve veri akış
erişimi) ve tarife kontrolüne tabi olma dahil bir takım yükümlülüklere tabi kılındığı, bu
çerçevede toptan seviyede internet servis sağlayıcılarına (İSS) sunduğu xDSL
yeniden satış ve veri akış erişimi hizmetlerine ilişkin tarifelerin BTK kontrolüne tabi
olduğu,
- IPTV hizmeti kapsamında yüksek bantgenişliği gerektiren televizyon yayınlarının
taşınması amacıyla son kullanıcı lokasyonu ile işletmeci varlık noktası/santrali
arasında bir bağlantının tesis edilmesinin gerektiği, işletmecilerin bu bağlantıyı kendi
kurdukları alt yapılar üzerinden sağlayabilecekleri gibi Türk Telekom’dan toptan
düzeyde erişim hizmeti almak suretiyle de yapabildikleri, bu kapsamda TTNET’in Türk
Telekom’dan aldığı ve usul, esas ve ücretleri BTK tarafından onaylanan xDSL hizmeti
ile düzenlemeye tabi olmayan VPN hizmetleri üzerinden müşterilerine Tivibu Ev
hizmetlerini sunduğu, TTNET dışındaki İSS’lerin de TTNET’e benzer şekilde Türk
Telekom’dan gerekli hizmetleri alarak ve gerekli altyapıları (yazılım, donanım, içerik
vb.) son kullanıcılarına IPTV hizmeti sunabilme olanağına sahip oldukları,
- İşletmecilerin IPTV hizmeti sunabilmek için kullanabilecekleri diğer bir yöntemin ise
Türk Telekom tarafından sunulan toptan IPTV altyapı hizmeti olduğu, bu hizmet
kapsamında yüksek kurulum maliyeti gerektiren ve yönetimi zor olan IPTV
altyapısının İSS’ler tarafından oluşturulmasına gerek kalmadan İSS’lere
kiralanabildiği,
- Ayrıca, VAE içeren toptan genişbant pazarı kapsamında Türk Telekom’un VAE
topolojisinde multicast teknolojisinin kullanılabilmesini sağlayacak şekilde erişim
hizmeti sunmakla yükümlü kılındığı, dolayısıyla IPTV hizmetinin sunumunda üçüncü
bir yöntem olarak, İSS’lerin referans erim teklifi kapsamında multicast erişim ve xDSL
hizmetlerini birlikte alarak müşterilerine IPTV hizmeti sunabilecekleri
belirtilmiştir.


13-10/139-74
3/6
I.2. İlgili Pazar
I.2.1. Pazar Hakkında Genel Bilgiler
(7) Dosya kapsamında; TTNET'in Tivibu Ev hizmeti almak isteyen müşterilere ADSL
hizmetinin de alınması şartını getirdiği iddiası incelendiğinden, öncelikle internet üzerinden
TV yayıncılığı alanı ve Tivibu Ev hizmetine dair bazı bilgilere yer verilmiştir1.
(8) Tivibu Ev, genişbant internet bağlantısı üzerinden IPTV alıcısı ile sunulan yeni nesil TV
platformu olarak tanımlanmaktadır. Platform, yüksek çözünürlüklü (HD, “high definition”)
TV ve video yayını ile kaliteli ses iletimini desteklemekte; ulusal kanalların yanı sıra
tematik kanallara erişim de sağlamaktadır. Buna ek olarak film, dizi, belgesel, çocuk,
müzik klibi vb. unsurların dahil olduğu bir arşiv imkanı da sunmaktadır. Canlı yayınların
durdurulup geri alınabilmesi, programların yayınlanma tarihlerinden sonraki bir hafta
içerisinde herhangi bir zaman izlenebilmesi, aboneye sosyal ve interaktif erişim sağlaması
platformun öne çıkan diğer özellikleri olarak gösterilmektedir. Tivibu hizmeti çerçevesinde
ayrıca interaktif servislerle canlı maç sonuçları, burç yorumları gibi bilgilere ulaşabilmekte,
“Sosyal Tivi” ile TV üzerinden mesajlaşma özelliği sağlanabilmektedir.
(9) TTNET tarafından gönderilen yazıda, 1 Kasım 2012 tarihi itibariyle “Her Eve Tivibu
Kampanyası” bağlamında Tivibu hizmeti almak isteyen başka İSS’lerin abonelerinin de
TTNET Tivibu Ev hizmetini alabilmelerinin sağlandığı ifade edilmiştir.
I.2.2. İlgili Ürün Pazarı
(10) Tivibu Ev platformu açısından, internet üzerinden TV yayıncılığı, dijital TV yayıncılığı, bir
bütün olarak TV yayıncılığı gibi farklı alternatiflerin bulunduğu görülmektedir. Benzer
şekilde TTNET’in temel faaliyet alanı olan genişbant internet hizmetlerini, hizmetin
sunulduğu altyapının niteliği (fiber, kablo, DSL) gibi bazı kriterleri esas alarak daha alt
kırılımlarda değerlendirmek de mümkündür. Bununla birlikte; ilgili pazarın kesin bir
biçimde tanımlanmasının yapılan değerlendirmeler üzerinde belirleyici bir etkisi
olmayacağı dikkate alınarak, ilgili ürün ve coğrafi pazarı tanımı yapılmasına gerek
duyulmamıştır.
I.3. Rekabet Kurulunun 30.09.2010 tarih ve 10-62/1287-488 sayılı Kararı
(11) Anılan kararda;
- TTNET’in, Tivibu adı altında sunduğu hizmet ile TTNET adı altında sunduğu internet
servis sağlayıcılığı hizmetini bağlayarak son kullanıcıları iki hizmeti birlikte almak
zorunda bıraktığı,
- İSS hizmeti ile Tivibu’nun birbirinden bağımsız hizmetler olduğu, ancak TTNET’in
Web TV pazarındaki hâkim durumundan faydalanarak söz konusu hizmetin alınması
için TTNET aboneliğini önkoşul olarak sunmak suretiyle hâkim durumunu
kuvvetlendirdiği, rakiplerin pazarın dışına itilmesine neden olduğu ve şebekesini
genişleterek diğer internet servis sağlayıcıları kullanan tüketiciler açısından şebeke
dışsallığı yarattığı,
- Bunun yanında TTNET’in tüketiciyi yanıltıcı şekilde Tivibu Web TV hizmetinin 1 TL
olduğuna yönelik reklam yaptığı, ancak Tivibu Web TV hizmetini kullanabilmek için
TTNET abonesi olma şartının arandığı göz önünde bulundurulduğunda, internet
hizmet bedelinin de Tivibu Web TV hizmet bedeline ek olarak tüketiciye söylenmesi
gerektiği

1 Yapılan değerlendirmeler açısından aksi açıkça ifade edilmediği sürece Tivibu ifadesi, Tivibu Ev hizmetine
karşılık olarak kullanılmıştır.
13-10/139-74
4/6
iddiaları değerlendirilmiştir.
(12) Kararda; rekabet hukukunda bağlama uygulamalarının değerlendirilmesi için gerekli olan
iki ayrı ürünün varlığı, bağlayan ürünü tek başına satın almanın mümkün olmaması,
sağlayıcının yeterli ekonomik güce sahip olması ve uygulamanın pazarda belirli bir etki
doğurması gibi bir takım gerekliliklere yer verildikten sonra;
- Tivibu hizmetinin sunulmasına 2010 yılı Şubat ayında başlandığı,
- Tivibu dışında pazarda benzer hizmeti sunan başka teşebbüslerin de bulunduğu,
- Bu teşebbüslerin hizmetlerini, Tivibu ile benzer şekilde yakın zamanda vermeye
başladığı,
- Bu hizmetin oldukça yeni bir hizmet olduğu, bu nedenle pazarının yapısı hakkında
değerlendirme yapılması için yeterli verinin bulunmadığı, Ağustos 2010 itibarıyla
abone sayısının oldukça düşük düzeyde kaldığı,
- Pazara ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için pazarın gelişmesinin
beklenmesinin gerekeceği
gerekçelerinden hareketle, TTNET’in bu alanda piyasa gücüne sahip olmadığı kanaatine
ulaşıldığı görülmektedir.
(13) Kararda özetle üzerinde durulan hususlardan birisinin; “bağlayan ürün pazarında hâkim
durumda olan teşebbüsün, bağlama uygulaması ile bağlanan ürünün bulunduğu pazarı
kapaması” düşüncesinden hareketle, internet üzerinden TV yayıncılığı gibi bir pazarın
varlığı halinde, bu pazarda olası bir hâkim durum sayesinde ve bağlama uygulaması
aracılığıyla genişbant internet hizmeti alanında pazarın kapanması durumu olduğu
görülmektedir. İnceleme neticesinde, özellikle Tivibu hizmetinin yaygınlığının düşük
olması da dikkate alınarak, TTNET’in Tivibu hizmetleri alanındaki olası gücünü kullanarak,
perakende İSS hizmetleri gibi bir alandaki rekabeti olumsuz yönde etkilemesinin söz
konusu olmayacağı kanaatine varılmıştır.
I.4. Değerlendirme
(14) Dosya kapsamında incelenen iddia; TTNET'in Tivibu Ev hizmeti almak isteyen müşterilere
ADSL hizmetinin de alınması şartını getirmesine yöneliktir. TTNET tarafından gönderilen
ve Kurum kayıtlarına 23.01.2013 tarih ve 490 sayı ile intikal eden yazıdan; Tivibu Ev
hizmetinden yararlanabilmek için, TTNET internet abonesi olunması gerektiğine yönelik
doğrudan bir ön koşulun bulunmadığı; 1 Kasım 2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olan "Her
Eve Tivibu Kampanyası" kapsamında Tivibu Ev hizmetinin TTNET internet abonesi
olunmadan da tüketicilere sunulduğu, böylelikle bu hizmetten TTNET abonesi olan
kullanıcıların yanı sıra aboneliği bulunmayan veya rakip İSS abonesi olan tüketicilerin de
faydalanabilmelerinin sağlandığı; bu kampanya kapsamında abonenin paketinin ilk etapta
internet erişimine kapalı olduğu, abonenin talep etmesi halinde ayrıca Çağrı Merkezi’ni
aramak suretiyle, Seyir Net Hizmeti sayesinde günlük internet hizmeti alabildiği, diğer bir
ifadeyle aboneye herhangi bir ilave TTNET internet aboneliği gerektirilmeksizin, internetin
pasif konumda bulundurulduğu, tüketicinin diğer İSS internet aboneliğinin korunma imkanı
sağlandığı veya abonenin talep etmesi halinde, Seyirnet Hizmeti sayesinde TTNET'ten
günlük internet hizmeti alabildiği anlaşılmıştır.
(15) TTNET tarafından Kasım 2012 itibariyle TTNET internet aboneliği olmayan ya da rakip
İSS abonesi olan tüketicilerin de Tivibu Ev hizmeti alabilmelerinin sağlandığı ifade
edilmekle birlikte, uygulamanın sonlandırıldığı ifade edilen tarihe kadar ki etkilerinin de
değerlendirilmesine gerek duyulmuştur.

13-10/139-74
5/6
(16) TV platformlarının genel olarak 2012 yılı üçüncü çeyrek itibariyle abone sayılarına göre
hesaplanan paylarına bakıldığında; Digital Platform-Digitürk’ün %58,51, Doğan TV Digital-
D Smart’ın %29,95, Türksat-Teledünya’nın %9,38 ve TTNET-Tivibu Ev’in %2,16 olduğu
görülmektedir.
(17) 30.09.2010 tarih ve 10-62/1287-488 sayılı karardaki yaklaşımı takiben, genişbant internet
hizmetleri ve internet üzerinden televizyon yayıncılığına ilişkin bazı pazar verilerine
aşağıda yer verilmiştir.
Tablo 1: İnternet Abone Sayılarının Farklı Altyapılara Dağılımı
Altyapı 2011/3. Çeyrek 2012/2. Çeyrek 2012/3. Çeyrek
DSL 6.792.013 6.632.661 6.602.030
Kablo 407.502 485.531 492.765
Fiber 220.777 469.688 548.493
Mobil - Bilgisayardan2 1.317.155 1.795.592 1.875.653
Mobil - Cepten 4.007.546 8.791.994 9.685.926
Diğer 129.858 140.299 142.753
Toplam 12.874.851 18.315.745 19.347.620
(18) İSS’lerin abone sayıları bakımından pazar payları ise aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
Tablo 2: İSS’lerin 2012/3. Çeyrek İtibariyle Pazar3 Payları
İSS Pazar Payı (%)
TTNET 82,10
Superonline 8,05
Doğan TV Digital 4,42
Vodafone Net 1,77
Millenicom 1,48
Turknet 1,40
Metronet 0,59
Vodafone Alternatif 0,03
Grid 0,03
Telnet 0,03
Diğer 0,10
(19) Genişbant internet alanında faaliyet gösteren İSS’lerin internet servis sağlayıcılığına ilişkin
gelirleri toplamının BTK verilerine göre 2012 yılı 1-3. çeyreklerinde sırasıyla,
1.007.755.876, 1.008.853.700 ve 1.121.024.197 TL olarak gerçekleştiği dikkate alınırsa,
pazardaki yıllık cironun 4-4,5 milyon TL düzeyine ulaşmasının muhtemel olduğu
görülmektedir.
(20) TTNET tarafından gönderilen yazıda Tivibu Ev hizmetine ilişkin olarak aşağıdaki abone
sayıları ve ciro bilgisi sunulmaktadır.
Tablo 3: Tivibu Ev Hizmetinden Yararlanan Abone Sayısı ve Elde Edilen Ciro
Abone Sayısı / Ciro 2010 2011 2012
Abone Sayısı (…..) (…..) (…..)
Ciro (TL) (…..) (…..) (…..)
(21) Tablo 1 ve 3’te yer alan veriler bir arada değerlendirildiğinde, 2012 yılı itibariyle DSL ve
fiber abonelerinin 7 milyon seviyesine yaklaştığı dikkat çekmektedir. Öte yandan, Tivibu
Ev abone sayısı ise (…..) civarındadır.

2 BTK tarafından “Mobil Bilgisayar” kalemi “tahsisli veri cihazları ile bilgisayardan internete erişim”, “Mobil
Cepten” kalemi ise “cep telefonları üzerinden internete erişim” olarak tanımlanmaktadır.
3 Kablo internet ve mobil internet dahil değildir.
13-10/139-74
6/6
(22) Başvuru konusu olan Tivibu hizmetinin abone sayısı açısından fiber ve DSL abonelerine
oranının yaklaşık %(…..); ciro açısından incelendiğinde ise bahse konu hizmetin sektör
cirosuna oranının yaklaşık %(…..) olduğu anlaşılmaktadır. Tivibu Ev hizmetinin sabit
genişbant internet erişimi hizmetlerine nazaran çok sınırlı bir büyüklükte kaldığı dikkate
alındığında, bu iki hizmetin mevcut gelişmişlik ve yaygınlık düzeyi itibariyle TTNET’in iddia
konusu uygulaması ile genişbant internet erişimi alanında bir kapama etkisi yaratmış
olduğu sonucuna ulaşmak mümkün görülmemektedir. Bu çerçevede, başvuru konusu
uygulama ile 4054 sayılı Kanun’un ihlal edilmediği kanaatine varılmıştır.
J. SONUÇ
(23) Düzenlenen rapora ve incelenen dosya kapsamına göre, 4054 sayılı Kanun’un 41.
maddesi uyarınca şikayetin reddi ile soruşturma açılmamasına OYBİRLİĞİ ile karar
verilmiştir.





Full & Egal Universal Law Academy