(6102 S. K. m. 1409)
27.09.2017 Tarih ve K-2017/46952 Sayılı Hakem Kararı
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
XX San. Tic. Ltd. Şti. Müdürü XX tarafından 15.06.2017 tarihinde Sigorta Tahkim Komisyonuna yapılan başvuru üzerine karara bağlanmak için tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu; XX Sigorta AŞ’ne Kasko Sigorta poliçesiyle sigortalı ... plakalı aracın, 03.02.2017 tarihinde yapmış olduğu tek taraflı kaza sonucunda hasarlanması üzerine aracın kasko sigorta poliçesini düzenleyen sigorta şirketinden yapılan tazminat talebine ilişkindir. Başvuran tarafından 2.839,06.-TL tazminatın ödenmesi talep edilmiştir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Dosya hakem heyeti tarafından teslim alınarak yargılamaya başlanmıştır. Dosya içeriği üzerinde yapılan tetkik sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle duruşma yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucunda konu teknik uzmanlık alanını gerektirdiğinden, tarafların iddia ve savunmaları ile kazanın meydana gelişi, nedenleri ve sigorta teminatı kapsamında konunun değerlendirilerek, dosyada mevcut delil durumuna göre; araçtaki hasar ve zarar miktarının belirlenmesi hususunda dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması uygun görülmüş ve bilirkişi tarafından düzenlenen 20.08.2017 tarihli rapor dosyaya kazandırılmıştır. Bilirkişi raporu tarafların görüşlerine sunulmuş ve uyuşmazlık hakkında karara varılarak yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuranın İddia, Delil ve Talepleri
Başvuran şirket müdürü Komisyona verdiği başvuru formunda özetle, Şirket çalışanlarından XX’ in yasak olmasına rağmen şirket aracı ile evine gittiği, evinin önüne aracı park etmeye çalışırken kaza yaptığı, kazanın yapıldığı yeri önce kendilerinden sakladığı, daha sonra olay ortaya çıkınca Sigorta Şirketine başvuru yapıldığı, bu başvuruda aracı önce eve götürdüğünü beyan etmediği, kaza adresini Hal içi olarak verdiği, sonra olay ortaya çıkınca aracı gizlice eve götürdüğünü ve kazayı evinin önünde yaptığını beyan ettiği, araç sürücüsünün ve kardeşinin beyanlarının dosya ekinde sunulduğu sonuç olarak; kazaya karışan personellerinin işine, bu kazada yalan söylediği için son verildiği, olaylar sonucunda araçlarını kendi imkanları ile yaptırdıkları, dosya ekinde yapılan işlemlerin ayrıntısını gösteren faturanın bulunduğu, bu faturaya istinaden harcadıkları 2.839,06 TL tamir bedelinin tazminini istediklerini ifade etmiştir.
Sunulan Deliller
Başvuru formu, kasko sigortası poliçesi, sigorta şirketiyle yapılan e-posta yazışmaları, başvuru ücreti makbuzu, araç ile ilgili fotoğraflar, beyan dilekçesi ilgili hasar dosyası evrakları.
2.1. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
XX Sigorta AŞ, vekili Komisyona gönderdiği 04.07.2017 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davalı sigortacı vekilinin cevap yazısında, başvuranın .. plakalı araçta meydana gelen 2.839,06 TL hasar tutarının ödenmesi talebinin reddine karar verilmesi gerektiği, 13.02.2017 (03.02.2017) tarihinde gerçekleşen kaza sonucunda ... plakalı araçta oluşan hasar nedeni ile şirketleri nezdinde hasar dosyasının açıldığı, bu hasar dosyasından detaylı inceleme yapıldığı, araştırma raporu alındığı, raporda “hak sahibinin doğru bilgi vermediği - beyan yükümlülüğüne aykırı davrandığı, beyanı alınan şahısların beyanında gerçekleri gizledikleri araçları üzerinde meydana gelen hasarın sigorta şirketince tazmin edilmesi gayreti içinde oldukları, kazanın meydana geldiği yer-zaman ve oluş şekli itibarı ile sigorta şirketine çelişkili yanıltıcı bilgi verildiği, meydana gelen hasar ile ilgili yapılan araştırma ve incelemede araçlar üzerinde meydana gelen hasarın uyumsuz olduğundan hasar dosyasının olumsuz olduğu” şeklinde tespitlerin yer aldığı, ekspertiz raporunda ise “araç üzerinde yapılan ekspertiz çalışması ve hasar evraklarının incelenmesi neticesinde araç üzerindeki hasar yapılarının uyuşmadığı tespit edilmiştir” şeklinde tespitlerin olduğu ve bu tespitler doğrultusunda hasar talebinin reddedildiği, söz konusu hasarın oluşup oluşmadığının da kesin olmadığı, HMK 190.maddesi “ispat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia gereği, vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir” hükmü gereği başvuru sahibinin araçta oluşan hasarın kaza sebebiyle oluştuğunu ispat etmesi gerektiği, kabul anlamına gelmemek kaydı ile başvuru sahibi tarafından faiz talep edilmediği, talebe bağlılık ilkesi gereği faize hükmedilmemesi gerektiği, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’ nin 2016/64 E. 1453 K. Sayılı ve 15.02.2016 tarihli ilamı ile vekalet ücretinin her iki yan için 1/5 olması gerektiği, belirtilerek iyi niyet kurallarına uygun olmayan talebin reddi ile masraf ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi istenmiştir.
Sunulan Deliller
Vekaletname, Hasar dosya sureti, .... numaralı Genişletilmiş Kasko Sigorta poliçesi örneği ve diğer belgeler.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, Türk Medeni Kanunu Genel Hükümleri, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Kasko Sigortası Genel Şartları, Poliçe özel şartları ve yerleşik Yargıtay İçtihatları dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme
Başvuru, Kasko Sigorta Sözleşmesinden kaynaklı tazminat talebine ilişkindir.
Başvuru sahibine ait .. plakalı aracın, aleyhine başvuru yapılan sigortacı nezdinde 26.04.2016/2017 vade tarihli .... numaralı Kasko Sigorta Poliçesiyle kasko rizikolarına karşı teminat altına alınmış olduğu, sigortalı aracın 03.02.2017 tarihinde yapmış olduğu tek taraflı kaza sonucunda hasar gördüğü ve Sigorta şirketi nezdinde hasar dosyasının açıldığı ve buna dayanılarak sigorta şirketinden tazminat talebinde bulunan başvuran firmanın talebinin reddedilmesi üzerine Sigorta Tahkim Komisyonuna konu ile ilgili başvurunun yapıldığı anlaşılmıştır.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden, başvuru sahibi XX San. Tic. Ltd. Şti kaza tarihi olan 03.02.2017 itibariyle ... plaka sayılı aracın maliki sıfatını taşıdığı, mevcut kasko poliçesiyle sigortacının, K.S.G.Ş. A.1. maddesince; sigortalının taşıt üzerindeki menfaatinin tehlikelerden dolayı zarara uğraması sonucu ortaya çıkacak maddi zararlarını tazmin etme güvencesi altına aldığı, aleyhine başvuru yapılan XX Sigorta AŞ,.’nin ise aynı tarih itibariyle kasko poliçesini tanzim eden sigorta sirketi konumunda olduğu, sonuç olarak; tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetlerinin mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları A.1. Sigortanın Konusu başlık maddesinde; gerek hareket gerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazaların teminat dahilinde yer aldığı açıklanmıştır.
Dosya mevcut evrak çerçevesinde yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından 03.02.2017 tarihinde şirkete ait .. plaka sayılı araçta oluşan hasar nedeniyle davalı sigorta şirketine tazminat talepli başvurunun yapıldığı ve sigorta şirketi nezdinde hasar dosyası açıldığı, sigorta şirketi tarafından araştırma yaptırılarak konunun araştırıldığı ve akabinde alınan ekspertiz raporunda ise araç üzerinde hasar yapılarının uyuşmadığı tespit edilmesi neticesinde yapılan değerlendirme sonucunda yapılan tazminat talebinin reddedildiği anlaşılmıştır.
Bu kez, başvuru sahibi tarafından kazayı yaptığı beyan edilen eski personel XX ‘ten alınan konu ile ilgili farklı beyanda; kazanın evinin önünde direğe çarpmak sonucu meydana geldiği, ancak korkusundan yalan beyanda bulunduğu, önceki beyanının doğru olmadığı bu konuda, yeğeninin de olayın meydana gelişine dair yazılı beyanı sunularak davacı şirket tarafından kendi imkanlarıyla tamir ettirdikleri araçlarında meydana gelen 2.839,06.-TL hasarın tazmin edilmesi talep edilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; başvuran firmaya ait .. plaka sayılı araçta firma çalışanının yapmış olduğu belirtilen kaza sonucunda araçta meydana gelen hasarın davalı sigorta şirketi tarafından tazmin edilip edilmemesi üzerinde yoğunlaşmıştır.
Dosya içeriğinde bulunan evrakın yetersizliği, tramer kayıtlarının araştırılması ve tarafların iddia ve beyanları çerçevesinde kazanın meydana gelişi ile teminat çerçevesinde konunun incelenerek meydana gelen gerçek zararın tespiti maksadıyla dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılması kararlaştırılmış ve Sigorta Eksperi XX ’ten alınan bilirkişi raporu dosyaya sunulmuştur.
Mezkur bilirkişi raporunda;
“Dosyaya sunulu Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı tetkikinde; 07.01.2016 tarihinde saat 02:00 Hasara konu .... plakalı aracın 03.02.2017 tarihinde karışmış olduğu kaza sonrasında, .... numaralı kasko poliçesine istinaden “kaza tarihi 13.02.2017 beyan edilerek” .... numaralı hasar dosyasının açıldığı, bu dosyaya istinaden düzenlenen .... SBM numaralı hasar ekspertiz raporunda; parça ve işçilik toplamı KDV hariç 1.015,56 TL olarak belirlendiği, ancak davalı sigorta şirketi tarafından “kazanın meydana geldiği yer, zaman ve oluş şekli itibarıyla Şirketlerine çelişkili ve yanıltıcı bilgi verilmesi ” nedeni ile hasar ödemesinin yapılmadığı, davalı sigorta şirketinin kazanın sigortalı araç sürücüsü tarafından beyan edilen yer ve zamanda olmadığını somut deliller ile İSPAT ETTİĞİ, bunun üzerine sigortalı araç sürücüsü tarafından beyanın tarih ve yer bilgileri değiştirilerek yeniden talepte bulunulduğu,
Başvuran tarafından davaya konu .... plakalı aracı kendi imkânları ile XX firmasında, parça ve işçilik toplamı, KDV hariç 2.839,06 TL bedel ile onarım yaptırttığı,
Tarafımdan yapılan değerlendirme bahse konu aracın hasar onarım maliyetinin, markanın yetkili servisleri ve piyasa koşullarına göre, 2.839,06 TL’ nin uygun olduğu, ancak başvuran tarafından bahse konu kazanın 03.02.2017 tarihinde belirtilen yer ve zamanda olduğuna dair somut bir delil sunulamadığı hususları tespit edilerek,
Nihai takdirin Sayın Sigorta Hakemine ait olduğu ..”
Hususları belirtilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilerek konu hakkında görüşlerini sunmaları istenmiştir.
Taraflar, gönderilen bilirkişi raporunda belirtilen görüşler hususunda görüş beyanında bulunmamıştır.
4.2. Gerekçeli Karar
Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları A.1. Sigortanın Konusu başlık maddesinde; gerek hareket gerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazaların teminat dahilinde yer aldığı açıklanmıştır.
6102 sayılı T.T.K. 1409. Maddesinde; Sigortacı, sözleşmede öngörülen rizikonun gerçekleşmesinden doğan zarardan veya bedelden sorumludur. Sözleşmede öngörülen rizikolardan herhangi birinin veya bazılarının sigorta teminatı dışında kaldığını ispat yükünün sigortacıya ait olduğu belirtilmiştir.
“TTK 1409. maddede yazılı ispat külfetinin Sigortacıda olduğu kural olmakla birlikte, bu kural, ihbar yükümlülüğünün iyi niyet kurallarına uygun olarak gerçekleştirildiği hallerde geçerli olup, sigortalı, KSGŞ B.1.5 ve TTK 1437 v.d. sigortalının yükümlülüklerini düzenleyen hükümler gereği rizikonun gerçekleştiğine dair doğru ihbar yükümlülüğünü kasten yerine getirmez ya da iyi niyet kurallarına açıkça aykırı şekilde kullanılması halinde, ispat külfeti yer değiştir ve rizikonun teminat içinde kaldığını ispat külfeti sigortalıya geçer.
- 11. Hukuk Dairesi 27.06.1998 T. 1998/3958-4968 E K. -11. Hukuk Dairesi 10.12.2001 T. 2001/6980-9723 E.K.--17. Hukuk Dairesi 08.02.2010 T. 2009/7535 E. 2010/882 K. --11. Hukuk Dairesi 19.06.2006 T. 2005/6937 E. 2006/7080 K.--11. Hukuk Dairesi 06.11.2003 T. 2003/3487 E. 2003/10499 K.-11. Hukuk Dairesi 31.05.2004 T. 2003/12296 E. 2004/6063 K.--11. Hukuk Dairesi 20.05.2002 T. 2002/1302 E. 2002/4881 K.--11. Hukuk Dairesi 27.10.1998 T. 1998/5509 E. 1998/7215 K.
Dosya mevcudundan 2.839,06-TL tutarındaki uyuşmazlığa konu tek taraflı trafik kazası iddiasına ilişkin resmi görevlilere ihbarla trafik kazası tespit tutanağı düzenlettirilmediği, talebin sigortalı firma beyanına dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Sigorta sözleşmeleri, gerek kuruluşlarında, gerek devamı sırasında ve gerekse rizikonun gerçekleşmesi aşamasındaki ihbar yükümlülükleri bakımından iyi niyet esasına dayalı sözleşmeler olup dosyada mübrez belgelerin incelenmesi sonucunda başvuru sahibi sigortalı tarafından, somut olayda rizikonun gerçekleşmesine ilişkin doğru ihbar mükellefiyetine riayet edilmemiş olduğu anlaşılmaktadır.
Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddelerinde; kişinin haklarını elde ederken ve borçlarını yerine getirirken dürüst davranmak ve iyi niyetle hareket etmek zorunda olduğu durumun gereklerine göre kendisinden beklenen özeni göstermeyen kişinin iyi niyet iddiasında bulunamayacağı, bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeninin korumayacağı (TMK m.2-m.3), Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlü olacağı (TMK m.6), resmi sicil ve senetlerin belgeledikleri olguların doğruluğuna kanıt oluşturacağı (TMK m.7) hükümlerine yer verilmiştir. Medeni Kanunun bu amir hükümlerine göre, sigortalı/sürücü, uyuşmazlık konusu kazanın meydana gelmesinden sonra kendisinden beklenen özeni göstermediğinden iyi niyet iddiasında bulunamaz.
Buna göre, Kara Taşıtları Kasko Sigortası Genel Şartları B.1. maddesine göre yerine getirilmesi gereken yükümlülükler kasten yerine getirilmemiş ve iyi niyet kurallarına aykırı olarak hareket edilmesi, hasarın oluşumuna ilişkin doğru ihbar mükellefiyetine ilişkin olarak ciddi şüphe ve deliller karşısında artık kazanın sigorta teminatı içinde kaldığının ispat yükümlülüğü de sigortalıya geçecektir.
Ancak, sigortalı tarafından dosyaya sunulan beyan dilekçeleri ve kaza ile ilgili olduğu belirtilen fotoğrafların yapılan beyanları doğrulamadığı ve yeterli ölçüde ikna edici bulunmaması nedeniyle başvuran tarafından yapılan tazminat istemli başvurunun kanıtlanamadığı anlaşılmış olup, hazırlanan bilirkişi raporundaki tespitlerden de istifade edilerek tam ispatlanamayan başvuru nedeniyle davalı sigorta şirketinin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
5. KARAR
Sigorta Tahkim Komisyonu’nca hakemliğime tevdi edilen 201X/E.XXXX esas sayılı başvurunun, tarafların iddia ve savunmaları dikkate alınarak ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde incelenmesi sonucunda, yukarıda açıklandığı üzere;
1.Başvurunun REDDİNE,
2.Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
3.Sigorta Kuruluşu vekille temsil edildiğinden avukatlık asgari ücret tarifesine ve Sigortacılık Kanunu 30/17. Maddesine göre talebin reddedilen kısmı için 1/5 oranında hesaplanan 396.- TL vekalet ücretinin başvurandan tahsili ile XX Sigorta AŞ’ne ödenmesine
5684 sayılı Kanunun 30.maddesinin 12. Fıkrasında belirtilen hallerde temyiz yolu saklı olmak üzere kesin olarak karar verilmiştir. 27/09/2017 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy