(5684 S. K. m. 30) (6102 S. K. m. 1427, 1446)
27.08.2018 Tarih ve K-2018/46511 Sayılı Hakem Kararı(Tekne)
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Karara bağlanmak üzere heyetimize tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu XXXX Sigorta A.Ş tarafından tanzim edilen 29/12/2017-29/12/2018 vadeli XXXX no.lu Tekne VIP poliçesi ile teminat altına alınan XXXX’a ait “XXXX” isimli teknede 29.01.2018 tarihinde meydana gelen maddi hasarın aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketince tazminine ilişkindir.
Başvuru sahibi XXXX sigorta şirketince reddedilen 21.240.- TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte şirketince tazminine karar verilmesini talep edilmektedir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Başvuran, 350.-TL tutarındaki başvuru ücretini 26.04.2018 tarihinde Sigorta Tahkim Komisyonu'nun Ziraat Bankası nezdindeki hesabına yatırmıştır.
Başvuran Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Formunu doldurmuş imzalamış ve başvurusu uygun görülerek Komisyonca 2018.E.XXXX sayılı dosya açılmıştır.
Başvuru sahibi başvuru formunda Sigorta Kuruluşunun Başvuru ile ilgili olarak nihai cevabı verdiğini, konu ile ilgili olarak mahkemeye veya Tüketici Sorunları Hakem Heyetine müracaat etmediğini, Başvuru konusuna ilişkin devam eden bir ceza davası veya savcılık soruşturmasının olmadığını, Başvuru konusu ile ilgili olarak Hazine Müsteşarlığına veya başka bir şikayet merciine müracaat etmediğini beyan etmiştir.
Sigorta Tahkim Komisyonu Hayat Dışı Raportörü XXXX tarafından düzenlenen Raportör Başvuru İnceleme Raporu ile taraflarca Komisyona intikal ettirilmiş olan bilgi ve belgelerden müteşekkil dosya muhtevasının esastan karara bağlanmak üzere 2018.E.XXXX esas sayılı başvuru dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Hakem Heyetine gönderilmesi hususu Komisyon Başkanlığı'nın takdirine sunulmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu, yapılan inceleme sonucunda başvuruya konu edilen uyuşmazlığın 5684 Sayılı Kanunun 30.maddesinin 15.fıkrası uyarınca karara bağlanmak üzere XXXX Sicil Numaralı Sigorta Hakemi XXXX, XXXX Sicil Numaralı XXXX ve XXXX Sicil Numaralı XXXX’dan müteşekkil hakem heyetine havalesinin uygun görüldüğünü ve uyuşmazlığın çözümünün 5684 Sayılı Kanunun 30.maddesi, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ilgili hükümleri ile Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ ve diğer ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirileceğini 14.05.2018 tarih THK-SB-XXXX sayılı yazıları ile taraflara bildirmiştir.
Dosyanın koordinatör hakem tarafından Komisyon’dan teslim alınmasını müteakip heyetimizce dosyaya sunulu belgeler üzerinde gerekli inceleme yapılmış ve işbu belgelerin uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması için yeterli olduğu kanaatine varılmakla takdiren bilirkişi incelemesi yapılmasına ihtiyaç duyulmadan re’sen karar oluşturulması yoluna gidilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibi vekili 02.05.2018 tarihli Başvuru Formunda iddia, delil ve taleplerini aynen;
"Müvekkil tarafından Amerika'dan XXXX isimli bir tekne alınmıştır. Söz konusu tekne ekli resimlerde de görüldüğü gibi naylon branda ile sıkı sıkı sarılmak suretiyle kaplanmış bir şekilde Türkiye'ye getirilmiştir. Tekne 29.12.2017 tarihinde henüz daha Gümrük'te iken XXXX sigorta tarafından sigortalanmıştır.
Tekne Türkiye'ye geldikten sonra deneme amaçlı kısa bir tur için çok kısa bir süre kullanılmış, sonrasında 1 ay limanda bağlı kalmıştır. Sonrasında teknenin hareket etmesi akabinde radarının çalışmadığı tespit edilmiştir. Bunun üzerine radarın markası olan XXXX teknik servisi çağrılmış ve "cihazın içine su girmesi sonucu elektronik kartlarının bozulduğu, tamir olamayacağı, bu nedenle değiştirilmesi gerektiği belirtilmiştir."
Bunun üzerine müvekkil tarafından teknenin sigortası olan XXXX Sigorta'ya 09.02.2018 tarihinde durumu açıklayan dilekçe ile başvuru yapılmıştır. Ancak sigorta 21.03.2018 tarihli e-posta ile; "... normal şartlarda açık hava şartlarına maruz kalan ve en kötü hava şartlarında dahi iç aksamına su almadan çalışması gereken radar anteninin nasıl arızalandığının net olarak tespit edilemediği, Radar anteni üzerinde herhangi bir çarpma, darbe, kırılma, çatlak vb. şeklinde fiziksel hasar ibaresi olmadığı, Radar anteninde arızaya neden olan kısa devrenin nerede ve nasıl meydana geldiğinin belirlenemediği, ancak bu tür bir hasarın tekne teslim alındıktan sonra kullandığı 3 gün içerisinde meydan gelmiş olma ihtimalinin çok düşük olduğu, mevcut arızanın tekne fiziken teslim alınmadan önce vuku bulan bir olay neticesinde meydana gelmiş olabileceği..." şeklinde ret cevabı gelmiştir.
Bunun üzerine aşağıdaki sebeplerle işbu başvuruyu yapma zarureti doğmuştur.
Teknenin Türkiye'ye getirilmesinden hemen önce, bağımsız bir ekspertiz kuruluşu olan XXXX & XXXX.'den ayrıntılı bir survey raporu alınmıştır. Raporun 3.sahifesinde deniz aracında bulunan radarın "XXXX" model olduğu, devamında araç ile hareket edildiği, gözlem yapıldığı, her parçanın çalıştığı ve teknenin sağlam olduğu, radara ilişkin bir arızanın raporda yer almadığı ayrıntılı bir şekilde belirtilmiştir. Sonrasında ise Türkiye'ye nakil için nakliye firması ayarlanmış ve yine nakliyat sigortası yaptırılarak ekli resimlerde görüleceği gibi naylon branda ile sıkı sıkı sarılmak suretiyle kaplanmış bir şekilde Türkiye'ye getirilmiştir.
Sigorta ret cevabında, teknenin teslim alınmadan önce böyle bir hasarın olabileceği yönünde bir tahmin ile talebi reddetmiştir. Oysaki yukarıda da belirttiğimiz üzere survey raporu ile teknenin her yeri detaylı şeklide incelenmiş ve müvekkil tarafından o şekilde alınmıştır. Sigorta tarafından ekspertiz raporu müvekkile verilmemiştir. Zira tekne Amerika'dan gelmiştir, teknenin orada da sigortası mevcuttur. Radar orada çalışmıyor olsaydı müvekkil tarafından orada yaptırılıp sigortadan talep edilirdi.
Yukarıda ayrıntılı şekilde yer verdiğimiz gibi, olaya konu cihaza elle müdahale söz konusu değildir. Yine Amerika'dan teslim almadan önce de survey raporu ile radarında bir arıza olmadığı da tespit edilmiştir. Yani sonuç olarak radarın alınmadan önce arızalı olması ihtimali dahi yoktur. Söz konusu radar servis tarafından değiştirilmiş olup faturası ektedir.
Bu nedenlerle, talebimizin kabulü ile 21.240.00 TL'nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sigorta şirketinden tahsiline karar verilmesini arz ve talep ederiz."
Şeklinde açıklamış ve dosyada saklı belgeleri dosyaya sunmuştur.
2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
Aleyhine başvuru yapılan Sigorta Şirketi vekili Sigorta Tahkim Komisyonu’na hitaben yazdığı cevabi yazısında açıklamalar başlığında iddia, delil ve taleplerini aynen;
1. “Başvuru sahibi XXXX adına XXXX isimli tekne için Müvekkil Şirket tarafından düzenlenmiş 29/12/2017-29/12/2018 vadeli XXXX no.lu Tekne VIP poliçesi mevcuttur.
2. Başvuru sahibi sigortalı tekneyi Amerika’dan satın almış ve tekne Florida’dan Türkiye’ye nakliye edilmiştir. Teknenin teslim alınmasından 3 gün sonra seyir sırasında XXXX marka radar cihazının çalışmadığı tespit edilmiştir Tekne sahibi tarafından XXXX yetkili servisi tarafından inceleme yaptırılmış ve servis raporunda network girişinin su aldığı, kısa devre yaptığı tespit edilmiştir. Bu hadiseye istinaden sigortalı, teknede meydana gelen hasara istinaden Müvekkil Şirkete başvurmuş, Müvekkil Şirket tarafından gerekli inceleme ve ekspertiz çalışmaları sonucu konu talebin poliçe teminatları dahilinde olmaması sebebi ile talep reddedilmiştir.
3. Müvekkil Şirketçe yapılan ve incelemeler sonucu aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir;
• Radar anteni üzerinde herhangi bir çarpma, kırılma, çatlak vb. şeklinde fiziksel hasar yoktur.
• Servis ortamında yapılan incelemede radar içerisinde herhangi bir ıslaklık izi mevcut değildir.
• Radar iç kısmına uygulanan gümüş -nitrat testi sonucu negatif sonuç alınmış yani tuzlu su (klor) etkisi tespit edilememiştir.
• Normal şartlarda açık hava şartlarına maruz kalan ve en kötü hava şartlarında dahi çalışması gereken radar anteninin nasıl arızalandığı hususu net olarak belirlenememiştir.
4. Sonuç olarak; kullanım amacına uygun olarak her türlü doğa koşulunda, açık denizde, rüzgar, fırtına, yağmur, deniz dalgası gibi etkenler açık ortamda kullanılmak üzere dizayn ve imal edilen radar anteninin hiçbir darbe almadan su geçirmezliğini kendiliğinden kaybetmesi mümkün değildir.
5. Ayrıca, mevcut arıza teknenin tesliminden 3 gün sonra tespit edilmiştir. Bu sigortalının tekneyi satın alması akabinde teknenin ilk seyre çıkmasıdır. Yani, satın alındıktan sonra ilk seyrinde radar anteninin su aldığı tespit edilmiştir. Fakat radar anteni üzerinde hiçbir çizik, darbe vb. de mevcut değildir.
6. Tüm bu hususlar göz önünde alındığında radar antenindeki konu arızanın teknenin teslim alınmasından sonra hiçbir darbe olmadan kendiliğinden oluşmadığı açık ve çekişmesizdir. Bu durumda, konu su alma arızasının poliçe dönemi içerisinde gerçekleşme imkanı da mevcut değildir.
7. Radar antenindeki arıza tekne fiziken teslim alınmadan önce vuku bulan bir olay öncesinde meydana gelmiş olabileceği yani tekne teslim alınırken ve Müvekkil Şirket tarafından tekneye teminat verilmeden önce mevcut bir arıza olduğu açıktır.
8. Her ne kadar sigortalı başvuru dilekçesinde tekne Türkiye’ye getirilmeden önce bir survey raporu aldığını ve raporda arızaya ilişkin bir tespit geçmediği belirtilse de bu husus taraflar için bağlayıcı bir belge niteliğinde değildir.
9. Yukarıdaki açıklamalardan da görüleceği üzere konu hasar sigorta dönemi içerisinde ve verilen teminatlar kapsamında bir riziko değildir ve Müvekkil Şirketin konu taleple ilgili bir sorumluluğu mevcut değildir.
10. Yukarıda belirtilen haklı gerekçeler ile talep reddedilmiş ve bu husus sigortalıya da bildirilmiştir.
11. Sonuç olarak, başvuruya konu olayda müvekkil XXXX Sigorta A.Ş. tarafından sigorta poliçesi gereğince tazminat ödeme yükümlülüğü bulunmamaktadır. Talep edilen hasar açık ve çekişmesiz bir şekilde teminat dışıdır. Sigortalı iddialarının haksız ve mesnetsiz olduğu nazara alınarak müvekkil XXXX Sigorta A.Ş. aleyhine yapılan başvurunun reddine karar verilmelidir.
SONUÇ VE TALEP: Yukarıda açıklanan ve Komisyonunuzca belirlenecek sair nedenlerden dolayı,
1- Sigortalının haksız ve mesnetsiz başvurusunun reddine,
2- Yargılama gideri ve de vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini saygılarımızla arz ve talep ederiz. ”
Şeklinde açıklamış ve dosyada saklı belgeleri dosyaya sunmuştur.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümünde Türk Ticaret Kanunu'nun Sigorta Hukuku'na ilişkin hükümleri, Borçlar Kanunu, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun ilgili hükümleri, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü, Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ, XXXX numaralı Tekne Sigorta Poliçesi Genel ve Özel Şartları, Enstitü Yat Klozları 1.11.85 hükümleri, tarafların iddia ve savunmaları ile bunları tevsik eden deliller, yorum kuralları ve ilgili mevzuat dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme:
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden, başvuranın, hasar tarihi itibarıyla XXXX no.lu Tekne VIP poliçesi ile teminat altına alınan XXXX isimli teknenin sigortalısı olması nedeni ile TTK ve poliçe hükümleri gereği talep etme hakkı olduğundan aktif husumet ehliyetinin ve davalının da teminat veren sigortacı konumunda olması nedeni ile pasif husumet ehliyetinin bulunduğu anlaşılmış olup esasen bu konuda taraflar arasında her hangi bir ihtilaf bulunmamaktadır.
Dava şartları yönünden davanın görülmesine engel başkaca bir eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın esasına girilmiştir.
Uyuşmazlık sigorta şirketinin, başvuru sahibi sigortalısının tazminat talebini gerçekleşen rizikonun teminat dışında kaldığı gerekçesiyle tazmin etmemesinden kaynaklanmaktadır.
Sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğünün söz konusu olabilmesi için;
1- Riziko sigorta sözleşmesinin süresi içinde meydana gelmeli,
2- Gerçekleşen riziko sigorta teminatının kapsamına giren bir riziko olmalı,
3- Riziko ile zarar arasında uygun bir illiyet bağı olmalıdır.
Sigorta ettirenin uğradığı zarar eğer sigorta akdiyle teminat kapsamına alınan ve gerçekleşen rizikonun sonucunda oluşmamışsa sigortacı tazminat ödemeyecektir. O halde sigortacının tazminat ödeme borcu, sigorta edilen rizikonun gerçekleşmesiyle, meydana gelen zarar arasında illiyet bağı bulunduğu taktirde doğacaktır.
Uyuşmazlığı bu şartlar çerçevesinde değerlendirecek olursak;
1. Başvuru sahibi XXXX’a ait, 29.12.2017- 29.12.2018 vadeli ve 300.000.- USD sigorta bedelli Tekne VIP poliçesi ile sigortalanan “XXXX” isimli fiberglas motor yat 29.01.2018 tarihinde hasarlanmıştır. Söz konusu hasar, 29.12.2017-29.12.2018 tarihleri arası dönemi kapsayan sigorta sözleşmesinin süresi içinde gerçekleşmiştir. Bu bağlamda sigortacının tazminat ödeme borcunun ilk şartı olayda mevcuttur.
2. Uyuşmazlıkta başvuru sahibinin sigorta tazminatına hak kazanabilmesi için mevcut hasarın poliçede belirtilen teminat kapsamı dahilinde bir riziko neticesinde doğduğunun sabit olması gerekmektedir.
25.06.2018 tarihinde alınan ve tarafların e-posta adreslerine tebliğ edilen ara karar ile,
Başvurandan dava dosyasında saklı XXXX & XXXX isimli firma tarafından düzenlenmiş İngilizce Survey Raporunun Türkçe yeminli tercümesinin, aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden de XXXX no.lu hasar dosyasına ilişkin yaptırılan ekspertiz raporunun dava dosyasına sunulmasına karar verilmiştir.
Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketince Sigorta Eksperi, Uzak Yol Kaptanı XXXX’e
yaptırılan ve hakem heyetimizce denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli bulunan 27.02.2018 tarih XXXX Ekspertiz Raporuna göre;
• Sigortalı tekne sahibi XXXX’ın 2. el tekne satıcısı Trim Yachting firması vasıtası ile Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan “XXXX” isimli tekneyi satın almak istediği,
• Teknenin mevcut durumunun belirlenmesi için Amerika’da yerleşik XXXX & XXXX isimli sörvey firmasına tekneyi incelettiği ve ilgili sörvey firmasınca 07.11.2017 tarihli raporun düzenlendiği,
• Rapor içeriğinde Radar Anteni arızasına dair bir notun mevcut olmadığı,
• “XXXX” isimli fiberglas teknenin, 2013 yılında, Amerika Birleşik Devletleri’nde, XXXX gövde numarası ile XXXX firması tarafından, XXXX marka, XXXX model olarak inşa edilmiş olduğu,
• Teknenin Amerika / Florida’dan, Türkiye / İstanbul’a kadar olan nakliyesi için, cradle üstüne yerleştirildiği ve etrafının naylon koruyucu ile çepeçevre sarıldığı,
• Organize edilen nakliye programı çerçevesinde nakliye gemisine yüklenmek suretiyle teknenin İstanbul’a sevk edildiği,
• Nakliye gemisinin Ambarlı limanına varışını müteakip gemiden indirildiği ve yapılan gümrük işlemleri sonrasında teknenin teslim alınarak Pendik Marintürk Marinaya getirildiği ve H-08 punton iskeleye bağlandığı,
• “XXXX” isimli teknenin isminin “XXXX” olarak değiştirilerek 18.01.2018 tarihinde Tuzla Liman Başkanlığında XXXX ve XXXX adına tescil ettirildiği,
• Tekne teslim alındıktan 3 gün sonra, 29.01.2018 tarihinde yapılan seyir sırasında XXXX marka, GPS map 7215 model Radar cihazının çalışmadığının tespit edildiği,
• Tekne sahibi tarafından İstanbul’da yerleşik XXXX Yetkili Servisinden teknisyen talep edildiği,
• Tekneye giderek radarı inceleyen teknik servis sorumlusu XXXX’ın radar anteninin çalışmadığını tespit ettiği ve radar antenini tekne üstünden sökerken radar anteni bağlantılarından su çıktığını tespit ettiği,
• Sökülen radar anteninin Karaköy / İstanbul’da yerleşik XXXX Yetkili Servis atölyesine alındığı,
• Radar anteni Pedestal Ünitesi seri numarasının XXXX, Üst Reflektör Ünitesi seri numarasının XXXX olduğu,
• Radar anteni üstünde yapılan incelemede; herhangi bir çarpma, kırılma, çatlak vs. şeklinde fiziksel hasar tespit edilmediği,
• Tekne üstünde söküldüğü anda tespit edilen, radar bağlantılarından su çıkışına rağmen, servis ortamında yapılan kontrolde radar içinde herhangi bir ıslaklık izine rastlanmadığı,
• Tarafımızca radar iç aksamına uygulanan Gümüş-Nitrat testinde radar anteni içinde (pedestal ünitesi) negatif sonuç alındığı ve tuzlu su (klor) etkisinin tespit edilmediği,
• Normal şartlarda açık hava şartlarına maruz kalan ve en kötü hava şartlarında bile iç aksamına su almadan çalışması gereken radar anteninin nasıl arızalandığının net olarak tespit edilemediği,
• Tekne kaptanı XXXX ile yapılan görüşmede, Ambarlı Limanında teknenin teslim alındığı anda yapılan seyirde radarın kullanılmadığı, teslim alındıktan 3 gün sonra radarın kullanılmak istendiğinde ise radarın stand-by bekleme süresi sonunda devreye girmediğinin tespit edildiğini ve yetkili servise haber verdiklerini, herhangi bir çarpma, darbe alma gibi bir şeyin söz konusu olmadığını tarafımıza ilettikleri,
• Radar anteninde arızaya neden olan kısa devrenin nerede ve nasıl meydana geldiğinin belirlenemediği,
• Yetkili servis raporunun şu şekilde düzenlenmiş olduğu; “Servisimize gelmiş olan XXXX açık anten radarın çalışmadığı ve yapılan incelmeler sonrasında Magnetron / Modulatör kart girişinde bulunan network girişinin oksitlenme yaptığı ve bu nedenle magnetron modülatör ve power kart arıza yaptığı gözlenmiştir. Her iki kart değiştirilerek denemesi yapılmıştır. Radar çalışmamaktadır. Servis ekibinin gözlemleri network girişinin su aldığı ve kısa devre yaptığıdır.”
• İncelenen ekli sigorta poliçesinin 29.12.2017-29.12.2018 tarihlerini kapsayan I.Y.C. 1.11.85 CL 328 hükümlerince düzenlenmiş ve Elektronik Cihaz Ek Teminatının alınmış olduğu ve poliçe kapsamında elektronik cihaz ek teminatının aşağıdaki gibi düzenlenmiş olduğu;
“Elektronik Cihaz Ek Teminatı: İlgili kloz şartları ve Elektronik Cihaz Sigorta Genel Şartları çerçevesinde Sigortalı teknede ve demirbaş listesine kayıtlı seyir ve muhabere cihazlarının tekne bedelinden bağımsız olarak yıllık 5.000.- Euro veya poliçe kuru karşılığı otomatik olarak teminat sağlanmıştır. Bu kapsama giren her bir hasarda 250.- Euro tenzili muafiyet uygulanacaktır. Bu teminat 5 yaşın üzerindeki yatlarda sigortalının, cihazın 5 yaşından yeni olduğunu belgelemesi şartıyla teminat geçerli olacaktır. 5 yıllık sürenin sigorta dönemi başladıktan sonra sona ermesi halinde dahi poliçe vadesi içinde bu teminat devam edecektir.”
“Elektronik Cihaz: Teknenin demirbaş listesine kayıtlı seyir ve muhabere ekipmanları (radar, GPS, telsiz cihazları, echo sounder, radyo, tevizyon, otomasyon sistemi ekipmanları, split klima, merkezi sistem klima, bilgisayar, fax. vb.)”
Buna göre hasara konu radar anteninin / radarın teknenin orijinal ekipmanları olduğu, teknenin 2013 yılında inşa edilmiş olduğu ve poliçenin 29.12.2017 tarihinde tanzim edildiği göz önüne alındığında, teminat şartı olan 5 yaşından genç olması maddesinin geçerliliğini koruduğu,
• Tekne sahibi XXXX tarafından iletilen 19.02.2018 tarihli XXXX Yetkili servisi tarafından düzenlenen fiyat teklifinde hasar tutarının;
GMR 624/626 Xhd2 Pedestal (6kW) bedeli 5.500.00 USD
Muafiyet tenzili (250.- € x 1,1972 $ / €) 299.30 USD
Hasar miktarı 5.200.70 USD
Olarak tespit edildiği görülmüştür.
Somut olayı, teminatın kapsamına ilişkin olarak poliçe genel ve özel şartlarında yer alan düzenlemeler ışığında değerlendirecek olursak;
Başvuran sigortalı tarafından teknenin sigortacısı olan XXXX’ne 09.02.2018 tarihinde durumu açıklayan dilekçe ile başvuru yapılmıştır. Ancak sigorta şirketi 21.03.2018 tarihli e-posta ile sigortalı teknede meydana gelen hasarın teminat harici kaldığını sigortalısına bildirmiştir.
Dosyadaki belgelerden ve fotoğraflardan sigortalı “XXXX” isimli T.C. Bayraklı, 2013 ABD inşa, özel kullanım amaçlı 13.95 metre boyundaki fiber motor yatın 2 adet 600 HP gücünde XXXX marka dizel motora haiz olduğu anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi XXXX, 09.02.2018 tarihli beyanında; XXXX isimli deniz aracımın radar cihazının çalışmadığını tespit ederek 29.01.2018 tarihinde yetkili servisten eleman istediğini ve yerinde tamir edilemeyen cihazın sökülerek ana servise götürüldüğünü ve düzenlenen servis raporunda içine su girmesi sonucu elektronik kartlarının bozulduğu, tamir olamayacağından değiştirilmesi gerektiğinin belirtildiğini ifade etmiş ve davalı sigorta şirketinden zararının tazminini talep etmiştir.
İlk hasarla ilgili olarak, teknenin XXXX marka, XXXX RADAR cihazına ait elektronik kart hasarına ilişkin olarak ekspertiz raporunun ekinde dosyaya sunulan, XXXX yetkili servisi olan XXXX Teknik Cihazlar Tic. ve Ltd. Şirketi tarafından tanzim edilmiş 03.02.2018 tarihli Servis Raporunun;
“Servisimize gelmiş olan XXXX açık anten radarın çalışmadığı ve yapılan incelmeler sonrasında Magnetron / Modulatör kart girişinde bulunan network girişinin oksitlenme yaptığı ve bu nedenle magnetron modülatör ve power kart arıza yaptığı gözlenmiştir. Her iki kart değiştirilerek denemesi yapılmıştır. radar çalışmamaktadır. Servis ekibinin gözlemleri network girişinin su aldığı ve kısa devre yaptığıdır. ”
Şeklinde düzenlenmiş olduğu görülmüştür.
Teminatın kapsamı taraflar arasında akdedilmiş bulunan sigorta sözleşmesine ilişkin poliçe genel ve özel şartlarında açıkça belirtilmiştir.
Tekne Sigortası Poliçe Genel Şartları’nın “ Sigortanın Konusu” başlıklı A.1 hükmünde;
“Bu sigorta, poliçede belirtilen süre içinde gemi veya diğer deniz ve göl araçları ya da bunlara ilişkin diğer sigorta ettirilebilir menfaatlerin maruz kalabileceği rizikoları, poliçede belirlenen koşullara bağlı olarak güvence altına alır. Bu maddede yer alan gemi veya diğer deniz ve göl araçları' terimi, yük ve yolcu gemilerini kapsar. Ancak sigortacı kabul ettiği takdirde, ahşap veya beton yahut bunların karışımından yapılmış tekneler, yelkenli tekneler, tenezzüh tekneleri, yat ve kotralar, hizmet motorları, balıkçı gemi ve tekneleri, römorkör, duba, şat ve layterler, yüzer havuz, şahmerdan ve vinçler, yüzer lokanta, deniz motosikletleri gibi deniz ve göl araçları gemi veya diğer deniz ve göl araçları terimi kapsamında sayılır” düzenlemesi yer almaktadır.
Tekne Sigortası Poliçe Genel Şartları’nın “Sigorta Teminatının Kapsamı” başlıklı A.3 hükmünde ise;
“Bu sigorta, rizikonun gerçekleşmesi sonucu gemi veya diğer deniz ve göl araçlarının yahut bunlara ilişkin diğer menfaatlerin uğrayacağı ziya ve hasarı, ayrıca teminata dahil edilmişse sorumluluk tazminatını, yahut bunlarla ilgili masrafları kapsar. Ziya veya hasar yahut sorumluluk tazminat ile bunlara ilişkin masrafların kapsam ve içeriği, teminata dahil ve istisna edilen rizikolar, bu poliçeye eklenen özel şartlarla belirlenir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Dosya içerisinde bulunan ve 17 sayfadan oluşan XXXX no.lu poliçenin Institute Yacht Clauses 1.11.85 CL 328 hükümlerine göre akdedilmiş olduğu ve poliçenin 4. sayfasındaki ELEKTRONİK CİHAZ EK TEMİNATI bölümünde;
“İlgili kloz şartları ve Elektronik Cihaz Sigorta Genel Şartları çerçevesinde Sigortalı teknede ve demirbaş listesine kayıtlı seyir ve muhabere cihazlarının tekne bedelinden bağımsız olarak yıllık 5.000 EUR veya poliçe kuru karşılığı otomatik olarak teminat sağlanmıştır. Bu kapsama giren her bir hasarda 250 EUR tenzili muafiyet uygulanacaktır. Bu teminat 5 yaşın üzerindeki yatlarda sigortalının, cihazın 5 yaşından yeni olduğunu belgelemesi şartıyla teminat geçerli olacaktır. 5 yıllık sürenin sigorta dönemi başladıktan sonra sona ermesi halinde dahi poliçe vadesi içinde bu teminat devam edecektir.
Elektronik Cihaz: Teknenin demirbaş listesine kayıtlı seyir ve muhabere ekipmanları (radar, GPS, telsiz cihazları, echo sounder, radyo, tevizyon, otomasyon sistemi ekipmanları, split klima, merkezi sistem klima, bilgisayar, fax. vb.)”
Şeklinde bir özel şart bulunduğu görülmüştür.
Ekspertiz raporunda da belirtildiği üzere, hasara konu radar anteninin / radarın sigortalı teknenin orijinal ekipmanları olduğu, teknenin 2013 yılında inşa edilmiş olduğu ve poliçenin 29.12.2017 tarihinde tanzim edildiği hususları göz önüne alındığında, poliçedeki özel şart gereğince hasarın meydana geldiği 29.01.2018 tarihinde söz konusu hasarın teminat kapsamında olduğu anlaşılmaktadır.
Elektronik Cihaz Sigortası Genel Şartları - Teminat Kapsamı
“Madde 1- Sigortacı bu poliçe ile bu poliçenin ayrılmaz cüzünü teşkil eden ekli cetvelde cinsi, sayısı, yapım yılları, niteliği ve sigorta kıymetleri yazılı, münferit ünite veya muhtelif birimler halinde belirtilmiş olan elektronik makine, teçhizat veya bilgi işlem sistemlerinin deneme devresinden sonra normal çalışır halde iken veya aynı işyerinde temizleme, bakım, revizyon ve yer değiştirme esnasında veya dururken, önceden bilinmeyen ani ve beklenmedik her türlü sebepten ve ezcümle;
a) İşletme personelinin veya üçüncü kişilerin ihmali, kusuru, hatası, dikkatsizliği veya sabotajından,
b) Sigortalı kıymetlerin bulunduğu mahallerde yapılan hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsten,
c) Hatalı dizayn ve malzemeden,
d) Kısa devre, yüksek voltaj ve endüksiyon akımının etkilerinden,
e) Yangın, yıldırım, her nev'i infilak ve bunlar sebebiyle yapılan söndürme, yıkma ve kurtarma ameliyelerinden,
f) Kavrulma kararma, duman ve is’den,
g) Deprem hariç fırtına, sel, seylap, yer kayması, toprak çökmesi gibi tabii afetlerden,
h) Su ve rutubet etkisi ve bunlardan doğan korozyon hasarlarından,
i) İstisna edilmeyen diğer hallerden, husule gelen maddi ziya ve hasarların gerektirdiği tamirat masrafları ve ikame bedellerini temin eder.”
Hükmünü haizdir.
Yukarıda görüldüğü üzere, herhangi bir deniz rizikosu olmaksızın elektronik cihazlarda meydana gelen yüksek akım, voltaj ve kısa devre nedeniyle meydana gelen hasarlar Elektronik Cihaz Teminatı kapsamında değerlendirilmektedir. XXXX no.lu poliçedeki Elektronik Cihaz Ek Teminatı özel şartına göre; sigortalı teknede ve demirbaş listesine kayıtlı seyir ve muhabere cihazlarının tekne bedelinden bağımsız olarak yıllık 5.000.-Euro veya poliçe kuru karşılığı otomatik olarak teminat sağlanmıştır. Bu kapsama giren her bir hasarda 250.-Euro tenzili muafiyet uygulanacaktır.
Ayrıca başvuranın teknenin mevcut durumunun belirlenmesi için Amerika’da yerleşik XXXX & XXXX isimli ekspertiz firmasına tekneyi incelettiği ve ilgili ekspertiz firmasınca düzenlenen 07.11.2017 tarihli raporda, Radar Anteni arızasına dair herhangi bir notun mevcut olmadığı görülmüştür.
Taraflar arasındaki ihtilaf teknenin radar anteninde / radarında meydana gelen hasarın teminat kapsamında olup olmadığı noktasındadır.
Bu bağlamda heyetimizce teknenin radar anteninde / radarında ıslanmaya bağlı kısa devre nedeniyle meydana gelen hasarın, poliçedeki özel şart uyarınca teminat kapsamı dahilinde olduğuna karar verilmiştir.
Hasarın tamirine ilişkin olarak dosyaya sunulan, “XXXX” isimli firmanın 18.04.2018 tarih ve XXXX no.lu irsaliyeli fatura ile başvuran XXXX adına XXXX teknesi için “XXXX Anteni (Seri no: XXXX)” bedeli olarak KDV dahil 21.240.- TL fatura tahakkuk ettirilmiş olduğu görülmüş olup bu tutar heyetimizce de makul bulunmuştur.
(Hakem Heyeti notu: Poliçede döviz klozu olmasına rağmen başvuru sahibi TL cinsinden talepte bulunduğundan hasar TL cinsine göre belirlenmiş ve hüküm TL üzerinden verilmiştir.)
Ancak poliçedeki “Elektronik Cihaz Ek Teminatı” özel şartına göre; her bir hasarda 250.- Euro tenzili muafiyet uygulanacaktır. Buna göre, rizikonun gerçekleştiği 29.01.2018 tarihindeki TCMB döviz satış kuru esas alındığında (1 EURO = 4.6888 TL) hasar tutarına uygulanacak tenzili muafiyet 250.-Euro karşılığı 1.172.20 TL olmaktadır.
Yukarıda izah edilen gerekçelerle başvurana ödenmesi gereken tazminat tutarı;
“XXXX” isimli firmanın 18.04.2018 tarihli faturasına istinaden;
XXXX Radar Anteni bedeli (42M004151) 21.240.00 TL
Muafiyet Tenzili (-) 1.172,20 TL
KDV dahil tazminat tutarı 20.067.78 TL
Olarak hesaplanmıştır.
Sonuç olarak, taraflar arasında akdedilen poliçe kapsamında, radar anteni yenileme masraflarına ilişkin 21.240.00 TL tutardan 1.172.20 TL muafiyet tenzili sonrasında KDV dahil 20.067.78 TL tazminat tutarının başvurana ödenmesine karar verilmiştir.
Başvuranın, temerrüt tarihinden itibaren avans faiz talebi bulunmaktadır.
Temerrüt tarihi bakımından;
Dava dosyasından başvuranın sigorta şirketine hangi tarihte müracaat ettiği net olarak tespit edilememiştir.
TTK m.1427
1. Aynen tazmine ilişkin sözleşme yoksa sigorta tazminatı nakden ödenir.
2. Sigorta tazminatı veya bedeli, rizikonun gerçekleşmesini müteakip ve rizikoyla ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her hâlde TTK 1446. maddeye göre yapılacak ihbardan kırk beş gün sonra muaccel olur. Can sigortaları için bu süre on beş gündür. Sigortacıya yüklenemeyen bir kusurdan dolayı inceleme gecikmiş ise süre işlemez.
3. Araştırmalar, TTK 1446. maddeye göre yapılacak ihbardan başlayarak üç ay içinde tamamlanamamışsa; sigortacı, tazminattan veya bedelden mahsup edilmek üzere, tarafların mutabakatı veya anlaşmazlık hâlinde mahkemece yaptırılacak ön ekspertiz sonucuna göre süratle tespit edilecek hasar miktarının veya bedelin en az yüzde ellisini avans olarak öder.
4. Borç muaccel olunca, sigortacı ihtara gerek kalmaksızın temerrüde düşer.
5. Sigortacının temerrüt faizi ödeme borcundan kurtulmasını öngören sözleşme
hükümleri geçersizdir.
Hükmünü haizdir.
Başvuran dosyada saklı 09.02.2018 tarihli XXXX Sigorta A.Ş. muhataplı bir yazı ile aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketine müracaat ettiğini beyan etmektedir.
Bu tarih ve TTK 1427. Madde hükümleri dikkate alındığında aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi ihbar tarihini takip eden 45. gün sonu olan 27.04.2018 tarihinde temerrüde düşmektedir.
Dava dosyasında aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin 23.03.2018 tarihinde başvurana hitaben yazılmış, hasarın teminat dışında olduğunu bildiren bir e-posta mevcuttur.
Ancak dava dosyasında aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketince 27.02.2018 tarihinde yaptırılmış bir ekspertiz raporu da mevcuttur.
Bu durumda aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin, tazminat alacağının muaccel olduğu 27.02.2018 tarihinde temerrüde düşmüş olduğu kabul edildiğinden temerrüt tarihinin başlangıcı da 27.02.2018 olarak kabul edilmiştir (TTK m.1427)
Başvuran, Başvuru formunda, 21.240.-TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sigorta şirketinden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Başvuruya konu poliçe Türk Ticaret Kanununda düzenlenen Mal Sigortaları türünden bir poliçe olduğundan Türk Ticaret Kanununda düzenlenen hususlar ticari iş sayıldığından hükmedilmesi gereken faiz türü, (eğer talep edilmiş ise) avans faizidir.
Avukatlık ücreti bakımından;
“Vekalet ücretleri avukatlık kanununa dayanarak çıkartılan Avukatlık Asgari Ücret tarifesine göre her yıl Barolar Birliğinin teklifi ve Adalet Bakanlığının kabulü ile yayımlanır ve yürürlüğe girer. 30.12.2017 tarihinde 30286 sayılı Resmi Gazetede yayınlanıp yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin Tahkimde ve Sigorta Tahkim Komisyonunda Ücret Başlıklı 17/2 bölümünde Sigorta Tahkim Komisyonları, vekalet ücretine hükmederken, tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen ücretin altında kalmamak kaydıyla Tarifenin üçüncü kısmına göre avukatlık ücretine hükmeder. Tarifenin üçüncü kısmına göre nisbi avukatlık ücretine hükmedilen durumlarda da talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine tarifeye göre hesaplanan nisbi ücretin beşte birine hükmedilir. Ancak hesaplanan miktarın maktu ücretin altında kalması halinde maktu ücrete hükmedilir.” hükmüne amirdir.
Bu nedenle kabul edilen tutarlar için tarifenin ikinci kısım ikinci bölümünde asliye mahkemeleri için öngörülen tutarlara göre nisbi vekalet ücreti hesaplanmış ayrıca reddedilen kısım için ise yine tarife hükmü ve Sigortacılık Kanunu 30. Maddeye göre sigorta şirketi vekili lehine avukatlık ücretine hükmedilmiştir.
4.2. Gerekçeli Karar:
Hakem heyetimizce dosya üzerinde yapılan inceleme ve yukarıda açıklanan gerekçelerle, somut olayda meydana gelen riziko ve hasarın teminat kapsamı dahilinde olması nedeniyle tazminat ödemesinin bütün şartları gerçekleşmiş olduğundan, KDV dahil 20.067.78 TL tazminat tutarının 27.02.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvuru yapılan XXXX Sigorta A.Ş. den tahsili ile başvuru sahibine ödenmesine karar vermek gerekmiştir.
5. KARAR: Yukarıda yapılan değerlendirme ve açıklanan gerekçelerle;
1. Başvuranın başvurusunun kısmen kabulü ile 20.067.78 TL’nın 27.02.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvuru yapılan XXXX Sigorta A.Ş.'den tahsili ile başvuru sahibine ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2. Başvuranın yapmış olduğu 350.-TL başvuru ücreti 5.20 TL vekalet harcı toplamı 355.20 TL yargılama giderinin kabul/ret oranına göre hesap ve takdir edilen 335.60 TL sının aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden tahsili ile başvurana ödenmesine, artan kısmın kendi üzerinde bırakılmasına,
3. Başvuran vekil ile temsil edildiğinden karar tarihindeki AAÜT madde 17/2 ye göre hesap ve takdir edilen 2.408.13 TL avukatlık ücretinin sigorta şirketinden alınarak başvurana ödenmesine,
4. Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekil ile temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT ile 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30/17.Madde hükmü uyarınca reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 436.-TL vekalet ücretinin başvurandan tahsili ile aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketine ödenmesine,
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy