(6102 S. K. m. 1427, 1459)
14.09.2017 Tarih ve K-2017/42473 Sayılı Hakem Kararı
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER:
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Hakem Heyetimize tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu; aleyhine başvuru yapılan XX Sigorta Şirketi tarafından düzenlenen XX sayılı ve 303.11.2015-03.05.2017 tarihleri arasında “İnşaat XX Sigorta Poliçesi” kapsamında yangın teminatı verilmiş olduğu, 22.05.2016 tarihinde binanın kazan dairesinde meydana gelen yangın sonucu hasar oluştuğu, davalı tarafa 46.677.-TL hasar bedelinin ödenmesi için müracaat edildiği ancak rizikonun poliçe inşaat devresi bittikten ve deneme süresi içerisinde oluştuğu bu nedenle de tazmin edilmediği noktasında toplanmaktadır.
1.2. Başvurunun Hakem Heyetine İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Dosya hakem heyetimizce teslim alınarak yargılamaya başlanmıştır. Dosya içeriği üzerinde yapılan tetkik sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle duruşma yapılmasına gerek olmadığı buna karşın kazan dairesinde oluşan zararın tespiti için konusunda uzman Makine Mühendisi bir bilirkişi atanmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bilirkişi olarak, Adli Bilirkişi ve STK Listesinde yer alan Makine Mühendisi XX’ın seçilmesine, İnşaat sürecinde çıkan yangın sonucu kazan dairesinde montajı henüz yapılmamış buhar jeneratörü ve tesisatının yeniden ikamesi için proje fiyatları esas alınarak zararın belirlenmesi için görevlendirilmiştir.
Uyuşmazlığa konu talebin kadri marufunda olup olmadığı noktasında bilirkişiden alınan rapor 6 Eylül 2017 tarihinde taraflara tebliğ olunmuş davalı sigorta şirketince sunulan itiraz dilekçesinde “talebin poliçe kapsamı dışında olduğu, hasar miktarının ise kabul edilmediği gibi sovtaj ve muafiyetin göz önüne alınmadığı” yönünde beyan ve savunmada bulunduğu, başvuranın ise söz konusu rapora karşı bir beyan ya da itiraz hakemliğimize iletilmemiştir.
Sigorta Tahkim Komisyonu kanalı ile hakem heyetimize tevdi edilen dosya mevcut belgeler ışığında heyetimizce değerlendirilmiş ve 14.09.2016 tarihinde karara varılarak yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibi tarafından Sigorta Tahkim Komisyonuna sunulan başvuru formunda;
"Sigortalı iş yerinde 22.05.2017 tarihinde çıkan yangın sonucunda ekspertiz işlemi yapıldığı, tespit edilen 46.677.34 TL hasarın davalı sigorta şirketince poliçe kapsamında olmadığı gerekçesi ile ödenmediği, yangın sonucu ortaya çıkan zararın ödenmesi gerektiği," yönünde beyan, talep ve iddiada bulunmuştur.
2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri Güneş Sigorta Şirketi vekilince sunulan 05.05.2017 havale tarihli dilekçede özetle;
“XX Sigorta Şirketinin güvence verdiği inşaatta gerçekleşen yangın olayının inşaatın başlangıç ve bitiş tarihi olan 03.11.2015- 03.05.2017 tarihlerinin dışında gerçekleşmiş olduğu Verilen poliçe ile söz konusu tarihler arasında meydana gelen inşaat hasarlarının ödeneceğini belirtilen tarihten sonraki inşaat hasarlarının tazmininin söz konusu olmadığını, dosyaya sunulan inşaat uzatımına ilişkin zeyilnamenin ise yangın rizikosundan sonra 19.07.2017 tarihinden düzenlenmiş olduğu bu nedenle de talebin reddi gerektiği “ yönünde beyan talep ve savunmada bulunduğu anlaşılmaktadır.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın; 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, 6762 Sayılı TTK’nu, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6098 Sayılı Borçlar Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Hakemlerine ilişkin Tebliğ ve ilgili mevzuat ile, ihtilafa konu İnşaat XX Sigorta Poliçesi özel ve genel şartları, bilimsel öğreti ve Yüksek Yargıtay’ın bu konudaki içtihatları çerçevesinde çözümlenmesi gerekmektedir.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme
Poliçe: İnşaat Bütün Riskler
Poliçe Vadesi: 03.11.2015-03.05.2017
İnşaat Başlangıç ve bitiş tarihi: 03.11.2015-03.05.2016
İnşaat Bakım devresi: 03.05.2016-03.05.2017
Sigortalı: XX
Sigorta ettiren: XX Bakanlığı
Sigorta ettiren tarafın davalı sigorta şirketine Sigorta ettiren XX Bakanlığı XX Bölge Başkanlığınca verilen yazılı onay kapsamında aktif husumet yöneltebileceği, davalı sigorta şirketinin ise İnşaat XX Sigorta Poliçesini düzenleyen taraf olarak pasif husumet sahibi olduğu anlaşılmaktadır.
Hakem Heyetimize tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu; aleyhine başvuru yapılan XX Sigorta Şirketi tarafından düzenlenen XX sayılı ve 303.11.2015-03.05.2017 tarihleri arasında “İnşaat XX Sigorta Poliçesi” kapsamında yangın teminatı verilmiş olduğu, 22.05.2016 tarihinde binanın kazan dairesinde meydana gelen yangın sonucu hasar oluştuğu, davalı tarafa 46.677.-TL hasar bedelinin ödenmesi için müracaat edildiği ancak rizikonun poliçe inşaat devresi bittikten ve deneme süresi içerisinde oluştuğu bu nedenle de tazmin edilmediği noktasında toplanmaktadır.
Somut olayımızda inşaatın süresi, kati teslim tarihi ve poliçe ile İnşaat süresi içinde verilen teminatlar davalı sigorta şirketinin tazmin sorumluluğu olup olmadığı noktasında önem taşımaktadır. Bu nedenle İnşaat XX Sigorta Poliçesi bir mal sigorta türü olup başvuran tarafın talebi İnşaat All Risks Sigorta Poliçesi Genel şartları ile poliçe üzerine yazılan klozlar, master poliçeye ek olarak düzenlenen zeyilnameler ve inşaatın başlangıç ve bitimini kanıtlayan kati ve geçici teslim belgeleri birlikte ve kronolojik olarak incelenmelidir.
Başvuran tarafa gönderilen ara kararda; “poliçede belirtilen inşaat süresi ile 19.07.2017 tarihinde düzenlenen inşaat uzatımı ile ilgili zeyilname esas alınarak inşaatın başlangıç ve bitimini gösteren kati teslim tutanağı” talep edilmiş olup inşaata ilişkin kati teslim tutanağı uyuşmazlık dosyasına ibraz edilmiştir.
Bu bilgiler ışığında;
İNŞAAT için verilen vade: 03.11.2015- 03.05.2016
Yangın rizikosunun tarihi: 22.05.2016
İnşaat süresi uzatım zeyilnamesi: 19.07.2016
Bakım devresi teminat dönemi: 03.05.2016 - 03.05.2017
Kati kabul tutanağına göre;
Sözleşmeye göre işin bitim tarihi: 30.04.2016
Geçici kabul tarihi: 20.05.2016
Kesin Kabul tarihi: 28.07.2017
Yukarıdaki bilgilere göre riziko geçici bakım süresi içinde meydana gelmiştir. Poliçe de ise geçici bakım döneminden söz edilebilmesi için " rizikonun inşaat sürecinde ve kısmi veya kati kabul öncesi meydana gelmiş olmak koşulu ile bakım devresi içinde ortaya çıkan kayıp ve zararlar teminata dahil edilmiştir" şartı bulunmaktadır.
Kloza göre; somut olayımızda rizikonun teminat kapsamında olması için öncelikli şart;
• inşaat süresi içinde ya da
• kısmi veya kati kabul tarihleri öncesinde meydana gelmesi gerekmektedir.
Oysa yangın hasarı geçici kabul tarihi olan 20.05.2016 tarihinde 2 GÜN önce meydana gelmiştir.
Ancak; 19.07.2016 tarihinde düzenlenen zeyilnamede,
Zeyilname Başlangıç ve bitiş Tarihi: 03.05.2016 - 05.08.2017
Zeyilnamenin Konusu: Vade Uzatma
İnşaat Başlangıç tarihi: 03.11.2015
İnşaat Bitiş Tarihi: 05.08.2016
Bakım devresi: 05.08.2016 - 05.08.2017
Tarihleri arasında inşaat ve bakım devresi ayrı ayrı güvence verilmiştir.
Her ne kadar zeyilname 19.07.2016 tarihinde yani yangından sonra düzenlenmiş ise de gösterilen vadelere ve TEMİNATLARA bakıldığında gerçekleşen rizikoyu kapsayacak şekilde güvence verildiği açıkça görülmektedir. Zeyilnamenin yangından sonra düzenlenmesi ancak operasyonel bir işlem olup asıl olan zeyilnamede gösterilen vade başlangıç ve bitim tarihidir.
Davalı sigorta şirketi poliçe inşaatın uzaması nedeni ile düzenlemiş olduğu poliçe anında rizikonun gerçekleştiğini bilmektedir. Buna karşın sigorta şirketince poliçe üzerine " iş bu zeyilname düzenlendiği tarihten önce gerçekleşen hasarlar teminat dışıdır" yönünde bir şart konulmamış, uzayan inşaat süresi için güvence verilirken gerçekleşen hasarı göz önüne alarak zeyilnameyi 19.07.2016 tarihinden başlatılmamış tam aksine hasarı da kapsayacak biçimde teminatın başlangıcı 03.05.2016-05.08.2017 olarak göstermiştir.
Sonuç olarak yangın rizikosu poliçe yani inşaat dönemi ve kesin kabul dönemi öncesinde meydana geldiği anlaşılmaktadır.
5684 Sayılı Sigortacılık Kanunun 11.nci Maddesine göre;
(1) Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta sözleşmesi üzerinde ve özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir.
(4) Sigorta sözleşmelerinde kapsam dahiline alınmış olan riskler haricinde, kapsam dışı bırakılmış riskler açıkça belirtilir. Belirtilmemiş olan riskler teminat kapsamında sayılır.
Yukarıda açıklanan kronolojik bilgiler ışığında gerçekleşen rizikonun poliçe kapsamı içinde olduğu diğer bir söylem ile davalı XX Sigorta Şirketinin poliçe süresi ve kapsamı içinde gerçekleşen hasar için tazmin sorumluluğu bulunduğu hükmüne varılmaktadır.
4.2. Davacı tarafın talep edebileceği hasar/zarar miktarı açısından inceleme;
Bilindiği üzere Rizikonun gerçekleştiği dönemde mevcut ve kabul edilebilir bir sigorta sözleşmesinden kaynaklanan ve poliçe kapsamında değerlendirilen hasarın sigorta şirketince miktar olarak saptanılması ve 6102 Sayılı TTK Md.1427 ve 1459 ncu maddeleri gereğince sigortalının hakikaten uğradığı zararı tazminle sorumludur.
Somut olayımızda başvuran sigorta şirketince tayin olunan bağımsız sigorta eksperi tarafından düzenlenen ekspertiz raporunda 42.756.-TL olarak tespit olunan hasardan poliçede gösterilen dolar karşılığı 14.910.-TL muafiyetin tenzili ile 27.845.TL hasar belirlenmiştir.
Hakem heyetimizce tayin olunan Bilirkişi tarafından;
Hasar bedeli; 6.677. – TL
Hurda tenzili: 500.-TL
Muafiyet tenzil: 14.910.-TL
Tazminat: 31.267.-TL olarak saptanılmıştır.
Hakemliğimizce tayin olunan bilirkişinin saptamış olduğu 31.267.-TL’ye iştirak edilmiş olup davalı XX Sigorta Şirketinin 31.267.-TL tazmin sorumluluğu bulunduğu hükmüne varılmaktadır.
4.3. Gerekçeli Karar
Sigortalı konumundaki XX San.ve Tic.Ltd. Şirketi 31.267.-TL hasar/zarar için davalı XX Sigorta Şirketinden İnşaat All Risks Sigorta Poliçesi Genel ve özel Şartları, 6102 Sayılı TTK Md.1427 ve 1459 ncu maddeleri, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunun 11/1 ve 4 maddeleri kapsamında talepte bulunabileceği, hükmüne varılmış bulunulmaktadır.
5. SONUÇ
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
1-) Davacı XX San ve Tic.Ltd. Şirketince talep edilen 46.677.-TL tazminat talebinin 31.267.- TL olarak kısmen kabulüne, 31.267.-TL’nin XX Sigorta Şirketinden alınarak başvuru sahibine verilmesine,
2-) Davacı tarafından yapılan 700.-TL başvuru harcı ile 400.-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1100.-TL’nin kabul ve red durumuna göre 736.-TL’nin davalı XX Sigorta Şirketinden alınarak başvurana verilmesine, bakiye 364.-TL’nin ise başvuranın üzerinde bırakılmasına,
3-) Davalı Sigorta Şirketinin kendini vekil ile temsil etmesi nedeni ile kabul ve red durumuna göre 5684 sayılı Kanunun 30. Maddesinin 17. bendi gereğince 2017 Yılı Avukatlık Asgari Ücret tarifesine göre belirlenen oranlar esas alınarak 396.-TL avukatlık ücretinin XX Sigorta Şirketine ödenmesine,
Hukuk Muhakemeleri Kanunu 439. madde hükümleri ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu 30/12. Maddesine 6327 Sayılı Kanunun 58. maddesiyle eklenen son cümle hükmü saklı kalmak kaydıyla, ihtilaf konusu miktar 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 12. Fıkrasındaki yasal sınırın üzerinde olduğundan kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde komisyon nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliği, ile karar verilmiştir. 14.09.2017 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy