(6102 S. K. m. 1463)

10.06.2019 Tarih ve K-2019/48479 Sayılı Hakem Kararı(Elektronik Cihaz)

1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER

1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep

Başvurunun konusu, XXXX sigorta AŞ. tarafından tanzim edilen XXXX no.lu Elektronik Cihaz Sigorta Poliçesi ile teminat verilen vantilatör cihazında meydana gelen ve sigorta şirketince ödenmeyen maddi hasar bedelinin karşılanması talebidir.

1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline İlişkin Süreç

Dosya 25.02.2019 tarihinde teslim alınarak yargılamaya başlanmıştır. Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti itibariyle teknik yönden bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği anlaşıldığından, uzman bilirkişi raporu alınmış ve alınan rapor sonrasında tüm dosya üzerinde heyetimizce yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda 10.06.2019 tarihinde karara varılarak tahkim yargılamasına son verilmiştir.

2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR

2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri

Başvuru sahibi başvurusunda özetle;

“Hastane bünyesinde kullanılan vantilatör cihazının arıza nedeniyle çalışmadığını, cihazın teknik servise gönderildiğini, teknik servis raporunda parça temini mümkün olmadığından onarılamayacağının bildirildiğini, bunun üzerine durumun sigorta şirketine bildirildiğini, sigorta şirketinin poliçe teminatı kapsamında olmadığı gerekçesiyle tazminat ödemediğini, cihazın fatura bedelinin 15.750. USD olup, 07.01.2019 tarihi itibariyle karşılığının 84.473,16.TL olduğunu ve bu bedelin ödenmesini talep ettiklerini ”

Beyan etmiştir. Başvuru sahibi başvurusuna ek olarak, poliçeyi, teknik servis formlarını, ve yazışmaları delil olarak ibraz etmiştir.

2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri

Sigorta Kuruluşu savunmasında özetle;

“Sigortalı XXXX Hastanesi AŞ. müvekkil şirket nezdinde 21/11/2016 - 221/10/2017 tarihleri arasında geçerli olmak üzere XXXX no.lu Elektronik Cihaz Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınmıştır. Başvuru sahibi hastane yönetimi tarafından hastane bünyesinde kullanılan XXXX marka vantilatör cihazının 11.09.2017 tarihinde arızalandığı ihbarı üzerine müvekkil şirket nezdinde XXXX no.lu hasar dosyası açılmıştır. Hasar dosyasının açılmasını takiben müvekkil şirketçe görevlendirilen XXXX Eksperlik tarafından yapılan incelemelerde başvuru konusu hasarın poliçe teminatları dahilinde olmadığı tespit edilmiş olup bu doğrultuda müvekkil şirketçe başvuru sahibine talebin karşılanamayacağı başvuru sahibine bildirilmiştir. Eksper raporunda tespitlerde açıkça görüleceği üzere 13 yaşındaki vantilatör cihazının mutad kullanımına bağlı olarak parçaların zamanla işlevini kaybetmesi neticesinde hasarın meydana geldiği tespit edilmiştir.

Elektronik Cihaz Sigortaları Genel Şartları - Teminat Dışında Kalan Haller

Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:

“e) Sigortalı kıymetlerin normal işlemesinden ve mutad kullanılmasından doğan aşınma ve yıpranmalardan veya çürüme, paslanma, korozyon, erezyon ve oksidasyondan, atmosferik vesair şartların sebebiyet verdiği tedrici bozulmalardan, ”

Meydana gelen zararlar teminat kapsamı dışında sayılmıştır. İlgili genel şartların “ e “ bendinde görüleceği üzere sigortalı eşyaların mutad kullanılmasından doğan aşınma ve yıpranmalardan dolayı meydana gelen bozulmalar açıkça teminat kapsamı dışında bırakılmıştır.

Ayrıca müvekkil şirketçe tanzim edilen Elektronik Cihaz Sigorta Poliçesinde yer alan;

Elektronik Cihaz Sigortası

“XXX sigorta A.Ş. sigorta sahibinin beyanına dayanarak aşağıda dökümü yazılı elektronik cihazların normal çalışır durumda iken veya aynı işyerinde temizleme, revizyon veya yer değiştirme esnasında veya dururken ani ve beklenmedik sebeplerden meydana gelebilecek zararları ilişik Elektronik Cihaz Sigortaları Genel Şartları ve aşağıda yazılı özel şartlar dahilinde temin eder.”

şeklinde belirtilmiş olup ani ve beklenmedik hasarların teminat altına alındığı belirtilmiştir.

Bu doğrultuda başvuru sahibi vekilinin tazminat talebinin teminat kapsamı dışında kaldığı açık olduğundan Sayın Hakem Heyeti tarafından haksız başvurunun reddine karar verilmesini, aksi kanaate varılması halinde müvekkil şirketin sorumluluğun tespiti için bilirkişi görevlendirilmesini talep ederiz. Yukarıdaki İtirazlarımız Saklı Kalmak Ve Talebi Kabul Anlamına Gelmemek Kaydıyla Başvuru Sahibi Vekilinin Fahiş Tazminat İsteminin Reddi Gerekmektedir.

Başvuru sahibi vekilince XXXX Hastanesi bünyesinde kullanımda olan XXXX marka vantilatör cihazının hasarlandığı ve her hangi bir eksper raporu onarım faturası sunulmaksızın cihazda meydana gelen hasarın 84.473,16TL ( 15.750 USD ) olduğu iddiası kabul edilebilir değildir.

Elektronik Cihaz Tenzili Muafiyet Klozu

“İşbu poliçede ayrı bir madde ile aksi belirtilmedikçe beher hasarda asgari 100.-EUR olmak üzere hasarın % 10 u tenzili muafiyet uygulanır. 7 yaş üzeri cihazlar için uygulanacak muafiyet, 7 yaş altı cihazlar için uygulanan muafiyetin %50 artırılması ile hesaplanacak olup, 15 yaş üzeri cihazlar teminat haricidir.” şeklinde belirtilmiştir. Başvuru konusu hasarlı cihazın 13 yaşında olduğu açık olup tanzim edilen poliçe özel şartları gereği hesaplamada muafiyet uygulanması gerekmektedir. Tüm bu sebeplerle, başvuru sahibi vekilince talep edilen fahiş tutarı kabul etmediğimizi belirtir, Sayın Hakem tarafından teminat kapsamı dışında kalan ve fahiş olan haksız tazminat talebinin reddine karar verilmesini, aksi kanaate varılması halinde müvekkil şirketçe görevlendirilen eksper tarafından tespit edilen tutarlar üzerinden hüküm kurulmasını talep ederiz.

Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16.maddesine 19.01.2016 tarihli değişiklikle eklenen 13.fıkrası "Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekalet ücretinin beşte biri" olacağı düzenlemeleri birlikte değerlendirilerek vekalet ücreti hesaplanmasını talep ederiz.”

Şeklinde savunmuştur. Sigorta kuruluşu delil olarak; poliçeyi, ekspertiz Raporunu, yazışmaları delil olarak sunmuştur.

3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER

Konu uyuşmazlığın hallinde Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), Türk Ticaret Kanunu (TTK), Türk Borçlar Kanunu (TBK), Sigortacılık Kanunu Elektronik Cihaz Sigortaları Genel Şartları, poliçe özel şartları ve klozları, tarafların iddia ve savunmaları ile bunları tevsik eden deliller değerlendirilmiştir.

4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR VE HUKUKİ DAYANAK

4.1. Değerlendirme

Uyuşmazlık konusu cihaz, başvuru sahibi XXXX Hastanesi A.Ş. bünyesinde kullanılan XXXX marka Vantilatör cihazı olup, aynı cihazdan iki tanesinin arızalandığı, diğerine ilişkin Sigorta Tahkim başvurusunun XXX sayılı dosya üzerinden yapıldığı, her iki dosyadan ve cihazlarla ilgili başvurunun aynı nitelikte olduğu, başvuru sahibi tarafından XXXX teknik servis firmasına yapılan başvuru sonucu ilgili servis tarafından XXX nolu 08.08.2017 tarihli AET02927 seri XXX marka XXXX model (XXXXXXXX ventilator) cihaz için Teknik Servis Raporu düzenlendiği, Raporda; “cihazın faal duruma gelmesi için aşağıdaki parçaların değişimi gerekmekte, Cihazın şebeke dalgalanmasından arızalandığı düşünülmektedir.

-Main Boord (ana kart),

-Video PCB (İngilizce PCB (Printed Circuit Board), Türkçe BDK (Baskı Devre Kartı), elektronik devre elemanlarını monte etmek için yüzeyinde iletken (örneğin bakır) yollar ve adalar, yüzeyler arasında ise içi lehim kaplı delikler içeren değişik yalıtkan materyallerden yapılmış plakadır. PCB üzerine ekran kartı gibi parçalar monte edilir. PCB baskılı devre olarak da bilinmektedir.)

-Power Supply Board (Güç kaynağı ünitesi) ”

Şeklinde belirtildiği anlaşılmaktadır.

Dosyaya sigorta kuruluşu tarafından sunulan 13.10.2017 tarihli ekspertiz raporunda;

“Söz konusu cihazlar için faydalı kullanım ömrünün ve parça destek süresinin 10 yıl olarak belirtildiği bilgileri alınmıştır. Anlık bir hadiseye bağlı geliştiği yönünde herhangi bir fiziki iz ya da tespit bulunmayan söz konusu arızanın, 13 yaşındaki ventilatör cihazının mutad kullanımına bağlı olarak kartlar üzerindeki komponentlerin zamanla işlevini kaybetmesi neticesinde meydana geldiği görüşüne varılmıştır.

Tarafımıza ibraz edilen ekli teklifin tetkikinde; yeni bir XXXX Carefusion ventilatör temini için XXXX firması tarafından talep edilen bedelin 33.000,00 TL + KDV olduğu anlaşılmıştır.

İş bu ekspertiz raporu ilgili sigorta poliçe genel ve özel şartlarını hiç bir şekilde haleldar etmemek kayıt ve şartı ile tanzim ve imza edilmiştir.

Servis yetkilisi Sn. XXX ile yapılan görüşmede; muadil anakart bedelinin yaklaşık 13.000,00 TL, video pcb bedelinin 5.000,00 TL, işçilik bedelinin 940,00 TL olduğu bilgisi alınmıştır. Hasar icmali, aynı işleve sahip muadil parça ve işçilik bedelleri dikkate alınarak, 18.940.00 TL üzerinden bilgi amaçlı oluşturulmuştur. Poliçe kapsamına istinaden, hasar bedeli / Sigorta Bedeli dikkate alınarak 650,00 $ muafiyet hasardan tenzil edilmiştir.

Anakart 1 Adet 13.000,00 TL 13.000,00 TL

2 Video PCB 1 Adet 5.000,00 TL 5.000,00 TL

3 İşçilik 1 Adet 940,00 TL 940,00 TL

18.940.00 TL

18.940.00 TL - 650,00”

Olarak belirlendiği ve teminat harici olduğunun belirtildiği görülmektedir.

Söz konusu hasarlar bakımından XXXX ve XXXX nolu hasar dosyalarının açılmış olduğu görülmektedir. Her iki hasar kaydının da aynı marka, model ve imalat tarihleri aynı olan XXXXXXXX Ventilator cihazlarına ait oldukları görülmektedir.

4.2. Gerekçeli Karar ve Hukuki Dayanak

A-Sigorta teminatın kapsamı yönünden değerlendirmeler:

Uyuşmazlığın ve hasarın niteliği gereği teknik yönden bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği anlaşıldığından, 16.04.2019 tarihli ara karar ile uyuşmazlığa konu hasarın meydana geliş sebebinin, Cihazın normal işlemesinden, mutad kullanılmasından veya eskimeden kaynaklanıp kaynaklanmadığının incelenmesi için dosya teknik bilirkişi olarak Elektronik Mühendisi adli bilirkişi XXXX‘ a tevdi edilmiş, bilirkişi XXXX 21.05.2019 tarihli raporunda özetle;

“Her iki hasar kaydının da aynı marka, model ve imalat tarihleri aynı olan XXXXXXXX Ventilator cihazlarına ait oldukları görülmektedir.

Bu cihazların aynı alanda, aynı bina içinde, muhtemelen ayni bölümde hizmet vermekte olduğu düşünülmektedir.

Bu bakımdan da cihazın teknik servis raporunda tespit edilmiş olduğu üzere, XXXX Hastanesinin ilgili servis veya bölümünde (muhtemel acil servis veya yoğun bakım ünitelerinde) aynı alan içinde servis ve hizmet vermekte olduğu, dolayısıyla teknik servisin tespit etmiş olduğu elektrik voltaj dalgalanması ile cihazların arızalanmış olduğu kanaatine varılmaktadır.

Çünkü aynı bölüm veya servis alanında iki cihazın aynı anda arızalanması; genellikle elektrik voltaj dalgalanması ile olmaktadır. Aynı anda aynı şekilde arızalanmasının tek izahi olabilir; elektrik voltaj dalgalanması ile arızanın/hasarın oluşabileceği kanaat ve sonucuna varılmaktadır.

Cihazların yaşı, durumu ne olursa olsun aynı alandaki iki aynı cihazın aynı anda, aynı şekilde arızalanması hayatın olağan akışı içinde oluşmuş olduğu şeklinde ifade edilmesinin imkanı olmadığı sonucuna varılmaktadır.

İki cihazında aynı anda, aynı şekilde arızalanması rastlantı olamayacağı, bu alanda elektrik dalgalanması nedeniyle iki cihazında arılanmış olduğu sonucuna varılmaktadır.

4 ) her iki cihaz bakımından cihazların aynı anda aynı şekilde arızalanması nedeniyle bu cihazlar için normal işlemesinden, mutad kullanımından veya eskimesinden dolayı iki cihazında aynı anda ayni şekilde arızalanma ihtimali olmadığı kanaat ve sonucuna varılmaktadır.

5) Meydana gelen arıza bakımdan bu arızanın/hasarın önceden bilinmeyen ani ve beklenmedik bir arıza olarak ortaya çıkmış olduğu kanaatine varılmaktadır.

6 ) İlgili cihazların arızaları yetkili teknik servis tarafından tespit edilmiş, arızanın giderilmesi için Main Boord (ana kart), Video PCB kart ve Power Supply Board (Güç kaynağı ünitesi) değiştirilmesi ile çalışacağı tespit edilmiş, hasarın giderim bedeli olarak;

AnaKart Ücreti 1 ad. 13.000.- 13.000,00 TL.

Video PCB kart Ücreti 1 ad. 5.000.- 5.000,00 TL.

İşçilik + Montaj Ücreti 1 ad. 940.- 940,00 TL.

Tek Bir Cihaz için TOPLAM : 18.940,00 TL.

Tek bir cihaz için 18.940,00 TL. tutarın serbest piyasa koşulları bakımından kadri maruf olduğu takdir edilmiştir.

7 ) Oluşan hasar bakımından; hasar miktarının düzenlenen sigorta poliçesi kapsamında ve mevcut poliçe şartları altında hasarın giderilmesi, karşılanması kanaatine varılmaktadır.

V. SONUÇ:

Dosyamıza sunulan bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucu, yukarıda açıklanan nedenlerle, Komisyonunuzun kabulü halinde,

-Talep edilen zararın elektrik dalgalanması ile voltaj kaynaklı olduğu,

-Aynı alanda bulunan aynı iki elektronik cihazın aynı şekilde ve aynı anda arızalanmasının voltaj dalgalanmasından kaynaklanacağı, bu hususun dışında başka bir nedenle arızalanmış olma ihtimalinin bulunmadığı, bu hususta aksini işaret eden bir belge, bulgu ve bilginin dosyamıza sunulmamış olduğu,

-Yukarıda tablo halinde açıklanmış bulunan oluşan zarar miktarının malzeme ve işçilik bedeli dahil 18.940,00 TL. olarak takdir edilmekte,

-Oluşan zarar bakımından Başvuran XXXX Hastanesi A. Ş.’nin Sigorta Poliçesi kapsamında ilgili teminat şartları altında karşılanması gerektiği,

-Yapılan malzeme ve işlerin kadri maruf olduğu,”

Şeklinde tespitler yapılmıştır. Rapor 24.05.2019 tarihinde taraflara iletilmiş, başvuru sahibi rapora itiraz etmiş, sigorta kuruluşu ise herhangi bir beyanda bulunmamıştır. Bilirkişi raporu ayrıntılı, gerekçeli ve denetime elverişli olmakla bilirkişi raporundaki tespitler heyetimizce de karara esas alınmıştır.

Elektronik Cihaz Sigortaları Genel Şartlarının “Teminat Dışında Kalan Haller” başlıklı 3/e maddesi uyarınca; “Sigortalı kıymetlerin normal işlemesinden ve mutat kullanılmasından doğan aşınma ve yıpranmalardan veya çürüme, paslanma, korozyon, erozyon ve oksidasyondan, atmosferik ve sair şartların sebebiyet verdiği tedrici bozulmalardan,”

Meydana gelen hasarlar teminat harici bırakılmıştır. Teknik bilirkişinin bu konudaki açık bilimsel değerlendirmesi ve hasarın mutad kullanımdan kaynaklandığının ispatlanamadığı kanaati ve mevcut deliller karşısında, sigortacının savunmasını kanıtlayamadığı ve başvuruya konu hasarın sigorta kapsamında olduğu kanaatine varılmıştır.

B- Talep edilen tutar ve tazminat miktarı yönünden değerlendirmeler:

Poliçe döviz bedelli olup, hasar ödeme tarihindeki TCMB döviz alış kurunun kullanılmasının esas olduğu hususu poliçe özel şartları ile belirlendiğinden, eksper ve bilirkişi tarafından hasarın belirlenme tarihi olan 11.09.2017 tarihi itibariyle ödenmesi gereken hasar tutarı olarak belirlendiği anlaşılan 18.940,00. TL nın önce bu tarihteki döviz kurundan USD a çevrilerek ödenecek döviz hasar bedelinin belirlenmesi, ardından söz konusu tutar taleple bağlılık gereği başvuru sahibinin başvurusunda belirttiği 07.01.2019 tarihli kurdan TL na çevrilerek ödenecek TL tutarın belirlenmesi gerekmektedir. Buna göre;

18.940.00. TL hasar / 3.4026 (11.09.2017 tarihli TCMB kuru) = 5.566,33. USD. Olarak bulunmaktadır.

Poliçedeki muafiyet koşuluna göre cihaz bedeli 10.000-25.000. USD arası olan cihazlar için öngörülen muafiyet tutarı 650. USD dır. Ancak cihazın sigorta Bedeli 15.750,00 $ (53.590,95 TL) olmakla birlikte ekspertiz raporuna göre riziko tarihindeki muadil cihaz İkame Bedeli:

33.000.00 TL olup teknoloji, kapasite Farkı: - % 20 Dikkate alındığında yeni İkame Bedeli:

26.400,00 TL olduğundan ve esasen sigorta bedeli bakımından aşkın sigorta olup, yeni ikame değerini aşan değer TTK. 1463. Maddesi uyarınca menfaat değerini aşan kısım geçersiz olduğundan, poliçedeki muafiyet skalasına göre 0-10.000. USD değer aralığında kalan sigortalı cihazın muafiyet tutarının da, bu muafiyet skalasına uygun değer olan 350. USD olarak alınması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Buna göre 5.566,33. USD hasar tutarından 350. USD muafiyet tenzil edildiğinde ödenmesi gereken hasar tutarının 5.216,33. USD olduğu, bu tutarın da davacının talebiyle bağlı kalınarak 07.01.2019 tarihli kurdan (5.3597) TL çevrildiğinde 5.216,33. USD X 5.3597 = 27.957,96. TL olduğu anlaşılmaktadır. Sigorta sözleşmesi döviz üzerinden yapılmış olmakla, başvuru sahibinin poliçe özel koşullarına göre hasar ödeme tarihli kur üzerinden ödeme talebinde bulunma hakkı olmakla birlikte, başvuru sahibinin talebini 07.01.2019 tarihli kur üzerinden çevirmek suretiyle TL olarak yaptığı anlaşıldığından, 07.01.2019 tarihli kur üzerinden belirlenen 27.957,96. TL nın tahsiline, aşan talebin ise reddine karar vermek gerekmiştir.

5. KARAR

Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;

1- Başvurunun kısmen KABULÜ ile, 27.957,96. TL sigorta tazminatının sigorta kuruluşundan tahsili ile başvuru sahibine ÖDENMESİNE, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,

2- Faiz talep edilmediğinden faiz konusunda karar verilmesine yer olmadığına,

3- Başvuru sahibince sarf edilen 1.767,10. TL yargılama giderinden kabul ve ret oranına göre 584,10.TL sının sigorta kuruluşundan TAHSİLİ ile başvuru sahibine ÖDENMESİNE, fazlaya ilişkin kısmın başvuru sahibi üzerinde bırakılmasına,

4- Başvuru sahibi kendisini avukatla temsil ettiğinden reddedilen kısım üzerinden TBB. A.A.Ü.T. uyarınca hesaplanan 3.354,96. TL vekalet ücretinin sigorta kuruluşundan alınarak başvuru sahibine ÖDENMESİNE,

5- Sigorta kuruluşu kendisini avukatla temsil ettiğinden reddedilen kısım üzerinden TBB. A.A.Ü.T. uyarınca belirlenen tutarın, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanun’unun 30. Maddesi uyarınca 1/5’i olarak hesaplanan 1.313,34.TL (6.566,67.TL/5) vekalet ücreti, maktu tutar olan 2.725,00. TL nın altında kaldığından, maktu tutar olan 2.725,00. TL vekalet ücretinin başvuru sahibinden alınarak sigorta kuruluşuna ÖDENMESİNE,

5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 10.06.2019 (¤¤)


Full & Egal Universal Law Academy