(5684 S. K. m. 30)
25/02/2021 Tarihli K-2021/19643 Sayılı Hakem Kararı (Yangın)
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Uyuşmazlık konusu ilgili sigorta kuruluşu tarafından XXX Konut Sigorta Poliçesi kapsamında teminat altına alınan XXXX’e ait XXXX adresli konutta kiracısı tarafından kiralanan süre zarfında oluşan hasarlar ile 02.07.2020 ile 29.07.2020 tarihleri arasında oluştuğu iddia edilen kira kaybının karşılanmaması nedeni ile uğradığı zarara ilişkindir. Başvuru sahibi tarafından 14.992,00 TL’nin ferileri ile birlikte tazmini talep edilmiştir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvuruyu takiben Raportör tarafından hazırlanan “Başvuru İnceleme Raporunda, davacının dilekçesi 5684 sayılı Kanunun ilgili 30. maddesinin 15. fıkrası ve ilgili yönetmeliğin 8. ve 16. maddelerinde belirtilen ön inceleme esasları dahilinde tetkik edilerek; başvuru sahibince uyuşmazlığın mahkemeye, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’na göre tahkime intikal ettirilmediğinin beyan edildiği hususları tespit edilmiştir. Ayrıca davacının başvuru ücretini yatırdığı, aleyhine başvurulan sigorta şirketinin tahkim sistemine üye olduğu ve hasarın gerçekleşme tarihi itibariyle talebin kabulünde aykırılık olmayacağı raporda öngörülmüştür. Buna göre Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından söz konusu dosyanın esastan karara bağlanmak üzere, hakeme tevdiine karar verilmiştir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler çerçevesinde karara varılmıştır.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibinin Sigorta Tahkim Komisyonu’na yaptığı başvurusunda özetle; Tarafına ait olan XXXX adresinde bulunan konutu XXXX . tarafından XXXX no’lu 09.06.2020-09.06.2021 tarihleri için XXX Konut Sigorta Poliçesi ile teminat altına alındığı, 01.11.2017 imza tarihli kira kontratı ile dava dışı XXXX’a mesken olarak kiraladığı, kiracının 2019 yılında kiraları ödememeye başlayınca mahkeme kararı ile konutun tahliyesine karar verildiği, 02.07.2020 tarihinde konutun kiracıdan teslim alındığı, söz konutta meydana gelen zararların bilirkişi marifetiyle tespit ettirilerek tamiratların yapıldığı, tamirat işlemlerinin 29.07.2020 tarihine kadar sürdüğü belirtilerek konutta yapılan tamirat masrafları ile tamirat süresince meydana gelen kira kaybının sigorta şirketinden talep edildiği, sigorta şirketi tarafından talebinin reddedildiği, meydana gelen zararın kötü niyet kapsamında değerlendirilemeyeceği belirtilerek toplam 14.992,00 TL’nin poliçe kapsamında ödenmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
2.2 Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
Sigorta Kuruluşu vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; Başvuran XXXX ile müvekkili sigorta şirketi arasında XXXX no.lu 09.06.2020-09.06.2021 tarihleri için “XXXX Konut Sigorta Poliçesi” akdedildiği, 06.07.2020 günü başvuranın maliki olduğu, “XXXX” adresinde bulunan konutunu 01.11.2017 imza tarihli kira kontratı ile dava dışı XXXX’a mesken olarak kiraladığı ve kiracının villada oturmuş olduğu, kiracının 2019 yılında kiraları ödememeye başlayınca borçlar için XXXX 2. İcra Hukuk Mahkemesi’nin XXXX K. sayılı dosyası ile tahliyesine karar verildiği, 3. İcra Müdürlüğü’nün XXXX İ. sayılı dosyasının infazı için başvurulduğu, kiracının bu dönemde arayarak evi tahliye etmek istemediği, kontratı yenilemek istediğini beyan ettiği, tehditlerde bulunduğu, icra dairesinin pandemi sürecinde 3 ay işlem yapmaması nedeniyle tahliyeye gidilemediği, 18.06.2020 tarihinde İcra Müdürlüğü’nden kiracının evine gidilerek tahliye için 10 günlük süre verildiği, 02.07.2020 günü evin içinin gezilip pis olduğu ve tamamen boşaltıldığının görüldüğü, 05.07.2020 günü temizleme amacıyla eve gelindiği su ve elektriğin kesik olması sebebiyle havuzdan alınan su ile paspas yapıldığı, paspas yapılan suyun tuvalete döküldüğü, salondan su aktığı görülünce klozetten suyun gitmediğinin fark edildiği, klozetin sökülerek giderine köpük sıkılarak kapatıldığı ve tüm klozetlere aynısının yapıldığı ve bunun üzerine başvuranın zarara uğradığından bahisle maddi tazminat talebiyle müvekkili sigorta şirketi aleyhine işbu başvurunun yapıldığı, başvuranın müvekkili sigorta şirketine yapmış olduğu başvuru sonrasında XXXX no.lu hasar dosyası oluşturulduğu ve sunulan tüm başvuru evrakları değerlendirilerek gerekli araştırma ve incelemeler yapıldığı, olayın meydana geliş şekli itibariyle, poliçe teminat kapsamına girmemesi sebebiyle başvuranın talebinin reddedildiği, kötü niyetli hareket söz konusu olduğundan ve hasar tutarı poliçede ön görülen muafiyet bedeli altında kaldığı, bina hasarları muafiyet altında kaldığı, bu nedenle başvurana herhangi bir ödeme yapılamadığı, başvuruyu kesinlikle kabul anlamına gelmemekle birlikte, müvekkili sigorta şirketi ancak ve ancak gerçek zarardan poliçe teminat limitleri dahilinde sorumlu olduğu, başvuranın konutunda meydana gelen hasarın uzman bilirkişi marifetiyle tespit edilmesi gerektiği, aynı zamanda meydana gelen hasarın sigorta poliçesi teminat kapsamında olup olmadığı, hasarın ağırlaşmasında başvuranın herhangi bir kusurunun bulunup bulunmadığı da bilirkişi tarafından tespit edilmesi gerektiği, faiz işletilecekse; dava tarihinden itibaren işletilmesi gerektiği, başvuran lehine vekalet ücretine hükmedilecekse, tam vekalet ücreti değil 1/5 oranında olması gerektiği, Yargıtay tarafından, tahkim nezdinde görülen davalarda vekâlet ücretinin 1/5 olması gerektiği yönünde karar verildiği, kabul anlamına gelmemekle birlikte başvuranın tam vekalet talebinin reddi ile vekalet ücretinin 1/5 olarak hükmedilmesi gerektiği, müvekkili sigorta şirketinin poliçeden doğan herhangi bir sorumluluğu bulunmadığından aleyhine yapılan işbu haksız ve hukuka aykırı başvurunun reddine, Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin başvuran tarafa tahmiline karar verilmesi talep edilmiştir.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu, Sigorta Genel Şartları
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık XXXX. XXXX Konut Sigorta Poliçesi kapsamında teminat altına alınan konutta 02.07.2020 ile 29.07.2020 tarihlerinde oluşan kira kaybı ile konutta meydana gelen zararların tamirat masraflarının karşılanmaması neticesinde başvuru sahibinin uğradığı zarar bedeline ilişkindir.
Yangın Sigortası Genel Şartlarında Sigortanın Kapsamı;
A.l- Sigortanın Kapsamı
Bu sigorta ile yangının, yıldırımın, infilakın veya yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar, sigorta bedeline kadar temin olunmuştur.
A.2- Sigorta Bedelinin Kapsamı
2.1- Taşınmaz mallarda:
1.1- Aksine sözleşme yoksa; binaların dışındaki bahçıvan evi, garaj, su deposu, kömürlük gibi eklentiler ile binaların içlerinde veya üzerlerinde bulunan her çeşit sabit tesisat, asansör ve yürüyen merdivenler, yıldırımlık, televizyon anteni gibi binayı tamamlayan şeyler ile temeller ve istinat duvarları sigorta bedelinin kapsamı içindedir.
1.2- Bahçe ve çevre duvarları, rıhtımlar, teraslar, iskeleler, çeşmeler, bina dışındaki heykeller, sarnıç ve havuzlar gibi şeyler ancak poliçede belirtilmeleri kaydıyla sigorta bedelinin kapsamı içindedir.
1.3 Sigorta bedelinin tespitinde arsa kıymeti dikkate alınmaz.
şeklinde ifade edilmiştir.
Yangın Sigortası ile Birlikte Verildiği Takdirde Yangın Poliçesine Eklenebilecek Teminatlar ise; Yangın Sigortası Genel Şartları Hükümleri Saklı Kalmak Kaydıyla;
A.3- Ek Sözleşme İle Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Haller ve Kayıplar
3.1- Aşağıdaki haller dolayısıyla meydana gelen (yangın ve infilak ile yangın ve infilak sonucu meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı zararlar da dahil olmak üzere) tüm zararlar sigorta teminatının dışındadır. Ancak ek sözleşme ile bu genel şartlara ve ilişik klozlara göre bu teminat kapsamı içine alınabilirler:
1.1- Grev, lokav, kargaşalık, halk hareketleri
1.2- Terör
1.3- Deprem ve Yanardağ Püskürmesi
3.2- Aşağıdaki haller dolayısıyla meydana gelen zararlar teminat kapsamı dışındadır. Ancak ek sözleşme ile bu genel şartlara ve ilişik klozlara göre teminat kapsamı içine alınabilir. Bununla birlikte, aşağıdaki hallerin neden olduğu yangın ve infilak ile yangın ve infilak sonucunda meydana gelen duman, buhar ve hararetin sigortalı mallarda doğrudan neden olacağı maddi zararlar ek sözleşme olmasa da teminat kapsamı içindedir.
2.1- Kar ağırlığı
2.2- Sel ve su baskını
2.3- Yer kayması
2.4- Fırtına
2.5- Dahili su
2.6- Duman
2.7- Taşıt çarpması
7.1- Kara Taşıtları
7.2- Deniz Taşıtları
7.3- Hava Taşıtları
2.8- Kötü niyetli hareketler
3.3- Aşağıda sayılanlar teminat kapsamı dışındadır. Ancak, sigorta bedellerinin poliçede ayrıca belirtilmesi kaydıyla ek sözleşme ile teminat kapsamı içine alınabilirler:
3.1- Sanat veya antikacılık bakımından değeri olan; tablolar, resimler, kitaplar, gravürler, yazılar, heykeller, biblolar, kolleksiyonlar, halılar ve benzerleri.
3.2- Modeller, kalıplar, plan ve krokiler, ihtira beratları, belgeler, ticari defterler ve benzerleri.
3.3- Nakit, hisse senedi ve tahvil, kıymetli kağıtlar, her çeşit altın ve gümüş ve bunlardan mamul ziynet eşyası ve mücevherler ve sair kıymetli madenler ve mamulleri, kıymetli taş ve inciler ve benzerleri.
3.4- Deniz ve hava taşıtları ile motorlu kara taşıtları ve bunların yükleri. (Hareket hali hariç)
3.5- Emanet ve ariyet mallar.
3.6- Enkaz kaldırma masrafları.
3.7- Kira kaybı ve intifadan mahrumiyet.
3.8- Yangın ve infilak mali sorumluluğu. (Yangın ve infilak mali sorumluluğu ek sözleşmeyle bu genel şartlara ve ilişik kloza göre teminat kapsamı içine alınabilir.)
3.9. Sigorta sözleşmesiyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi sonucunda doğrudan veya dolaylı olarak meydana gelen her türlü çevre kirliliği sebebiyle oluşabilecek bütün zararlar.
şeklinde düzenlenmiştir.
Yangın Ve İnfilak Mali Sorumluluğu; (Yangın Sigortası ile Birlikte Verildiği Takdirde Yangın Poliçesine Eklenecek Kloz)
Bu klozda verilen ek teminatlar, birlikte verilebileceği gibi ayrı ayrı da verilebilir.
Yangın Sigortası Genel Şartları Hükümleri Saklı Kalmak Kaydıyla
1.1. Kiracının Malike Karşı Sorumluluğu
Bu sigorta, kiracının kiralanana vereceği zarar nedeniyle veya kira intifa kaybına sebebiyet vermelerinden doğacak zararları teminat altına alır.
Kiralanana verilecek zarar dolayısıyla kiracının malike karşı sorumluluğu sigortasında ödenecek tazminatın hesabında esas tutulacak kıymet, inşa tarihinden itibaren meydana gelen eskime payı düşülmek suretiyle hasar yer ve tarihindeki rayiçlere göre binanın bulunacak inşa kıymetidir. Bina yeniden inşa edilmeyecekse, tazminat miktarı binanın hasardan bir önceki iş günü alım satım kıymetinden arsa kıymeti düşülerek bulunacak miktarı geçemez.
Kira veya intifa kaybına sebebiyet vermeleri dolayısıyla, kiracının malike karşı sorumluluğu sigortasında ödenecek tazminatın hesabında esas tutulacak kıymet, bir seneyi geçmemek üzere, hasar tarihinde kirada bulunan kısımların tamiri veya yeniden inşası için tesbit edilecek süreye isabet edecek olan kira bedeli tutarıdır.
1.2. Malikin Kiracıya Karşı Sorumluluğu
Malikin kiracıya karşı sorumluluğu kiralanan bina sebebiyle doğacak hukuki sorumluluğu karşılar ve ödenecek tazminatın hesabında esas tutulacak kıymet, kiracıya ait eşya ve emtianın, Yangın Poliçesi Genel Şartları hükümlerine göre bulunacak değerdir.
1.3. Malik veya Kiracının Komşuluk Sorumluluğu
Malik veya kiracının komşuluk sorumluluğu yangın veya infilak hasarının sirayeti yüzünden komşu bina ve mallarına vereceği zararları karşılar.
Yangın veya infilak hasarının sirayeti yüzünden komşulara vereceği zararlar dolayısıyla malik veya kiracının komşulara verilen zararın ve zararın giderilmesi ile ilgili ödenecek tazminatın hesabında esas tutulacak kıymet, Yangın Sigortası Genel Şartları hükümlerine göre bulunacak bina ve muhteviyatının değeridir.” şeklinde düzenlenmiştir.
Yukarıda açıklanan genel şart maddeleri ile tanzim edilen poliçenin Kiracının Malike Karşı Sorumluluğu Başlıklı (Sayfa 4.) “Bu sigorta, sigortalı sıfatı bulunan kiracı tarafından kiralanan sigortalı kıymet/kıymetlerde kiracının kusuru ve sorumluluğu nedeniyle, yukarıda belirtilen teminatların kapsamına giren bir riskin gerçekleşmesi sonucu ika edilecek maddi hasarlar ile mevcut ise malikin kira/intifa kaybına neden olması sonucu oluşacak maddi zararı teminat altına alır. Kiralanan sigortalı kıymet/kıymetlerde meydana gelecek hasarlarda tazminatın hesabı, ilgili genel şartlardaki tazmin kıymetlerinin hesabına ilişkin hükümler uyarınca yapılır. Kiracı ve şagilin sebebiyet verdiği teminat kapsamındaki hasar, malikin kira veya intifa kaybına yol açmış ise bu takdirde ödenecek tazminat azami 6 ay ile sınırlı olmak kaydıyla hasar tarihinde kirada bulunan kısımların onarımı için tespit edilecek makul süreye karşılık gelen kira bedeli olarak hesaplanır.” kloz maddesi değerlendirildiğinde talebe konu hadisenin kiracının malike karşı sorumluluğu çerçevesinde değerlendirilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.
Aynı poliçenin “GREV, LOKAVT, KARGAŞALIK HALK HAREKETLERİ, KÖTÜ NİYETLİ HAREKETLER VE TERÖR TEMİNATI BAŞLIKLI MADDESİ İSE;
“Bu sigortanın %100 sigorta bedelinin %20’si sigortalı üzerinde kalmak kaydıyla müşterek sigorta şeklinde yapılmış olup, her bir hasarda aynı sigortalıya ait veya aynı riziko adresindeki sigorta teminatının bina ve muhteviyatı veya birden fazla muhteviyatı kapsaması halinde bilumum;
a) Bina, sabit tesisat ve dekorasyon
b) Emtia
c) Makine teçhizat, demirbaş ve diğer tesisat gruplarının her birinin toplam sigorta bedelleri sigortacının sorumlu olduğu %80 oranındaki kısım üzerinden %2 oranında bulunacak tenzili muafiyet, bu grupların her biri için ayrı uygulanır. Sigortacı, hasarın bu muafiyeti aşan kısımlarından Yangın Sigortası Genel Şart ve kloz hükümleri doğrultusunda sorumludur. Hırsızlık, Hırsızlığa Teşebbüs, Güveni Kötüye Kullanma, Dolandırıcılık yoluyla verilen maddi zararlar bu kloz kapsamında teminata dahil değildir.” şeklinde düzenlenmiş olup tarafların beyan ve savunmaları değerlendirildiğinde talebe konu hadisenin kiracının kötü niyetli hareketi neticesinde meydana geldiği anlaşılmaktadır.
4.2 Gerekçeli Karar
Davalı sigorta şirketi XXXX tarafından sigortalıya gönderilen 22.09.2020 tarihli yazısında; “Konu: XXXX sayılı poliçe, XXXX Numaralı Hasar Dosyası Hakkında Şirketimiz bünyesinde XXXX numaralı XXXX Sigorta Poliçesi ile sigortalı bulunan adresinizde 06.07.2020 tarihinde meydana gelen hasar ile ilgili açılan XXXX numaralı dosya evrakı incelenmiştir. Yapılan kontrolde, tazminat talebinizin aşağıda yazılı neden/lerden dolayı poliçe genel ve özel şartları çerçevesinde teminat dışında kaldığı tespit edildiğinden, söz konusu hasar talebi ile ilgili tarafınıza tazminat ödemesi yapılamayacağını bilgilerinize sunarız. Hasar Ret Nedeni: Olay meydana geliş şekli itibariyle poliçe teminatlarına girmediği için talep reddedilmiştir.” şeklinde belirtilmiştir.
Talebe konu poliçenin 11. sayfasında GREV, LOKAVT, KARGAŞALIK HALK HAREKETLERİ, KÖTÜ NİYETLİ HAREKETLER VE TERÖR TEMİNATI KLOZU üst başlıklı maddesi çerçevesinde; Bina bedelinin 800.000,00 TL olduğu, %100 sigorta bedelinin %20’si sigortalı üzerinde kalmak kaydıyla, Makine teçhizat, demirbaş ve diğer tesisat gruplarının her birinin toplam sigorta bedelleri sigortacının sorumlu olduğu, %80 oranındaki kısım üzerinden %2 oranında bulunacak tenzili muafiyet, bu grupların her biri için ayrı uygulanarak teminat verildiği anlaşılmıştır.
Bina teminatı 800.000,00 TL olup %100 sigorta bedelinin %20’si sigortalı üzerinde kalmak kaydıyla Makine teçhizat, demirbaş ve diğer tesisat gruplarının her birinin toplam sigorta bedelleri sigortacının sorumlu olduğu, %80 oranındaki kısım üzerinden %2 oranında bulunacak tenzili muafiyet uygulanacağı belirtilmiş olduğundan (800.000,00 TL’nin %80’i 640.000,00 TL olup 640.000,00 TL’nin %2’si oranında muafiyet uygulanacağından bu bedelde 12.800,00 TL olacaktır.) muafiyet bedelinin 12.800,00 TL olduğu anlaşılmaktadır.
Talebe konu hasarın tespiti amacıyla davacı XXXX’in talebi ile XXX 3. Sulh Hukuk Mahkemesi XXXX D.İş sayılı dosya kapsamında Bilirkişi XXXX tarafından yapılan Hasar Tespit Raporunda; “Dosya içerindeki belgelerin tamamının incelendiği, keşif fotoğraflarından da görüleceği üzere su giderlerinde köpük dökülme işlemi ile giderlerin kapatıldığı sabit olup, 3 adet klozet, 6 adet lavabo ve 1 adet banyo gideri aynı şekilde tıkalı durumdadır. Anahtar teslim anında bu kısımlar gizli hasar olduğu için görülmemesi mümkündür. Mevcut hasar fotoğraflarında da görüldüğü üzere gider sistemlerinin söküldüğünde tespiti görülebilmektedir. Bölgedeki ortalama serbest piyasa fiyatları araştırılmış olup, taşınmazın eşli haline getirilmesi açısından; mevcut hasar yönünden eski gider sistemindeki (fayans vs.) malzemelerin sökümü/molozların taşınması, tadilat , yenileme işlemleri için gerekli malzeme , temizlik işleri, işçilik vs. tüm masraflar dahil KDV hariç 2.800,00 TL olacağı, KDV dahil 3.304,00 TL tutacağı görüş ve kanaatine varılmıştır.” şeklinde hesaplandığı belirlenmiştir.
Yukarıda açıklanan sebeplerle XXXX 3. Sulh Hukuk Mahkemesi XXXX D.İş sayılı dosya kapsamında yapılan bilirkişi incelemesi doğrultusunda talebe konu komuttaki bina zarar bedelinin 3.304,00 TL olduğu, poliçedeki muafiyet bedelinin ise 12.800,00 TL olduğu, bina hasar bedelinin muafiyet bedeli altında kaldığı, talebe konu olayın kiracının malike karşı olan sorumluluğu klozu çerçevesinde değerlendirilemeyeceği bu sebeple de kira kaybının teminat dışında olmuş olması sebebi ile talebin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
5. SONUÇ;
1- Davacının talebinin reddine,
2- Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin İkinci Kısım İkinci Bölümü ile 17.maddesi ile 5684 Sayılı Kanun’un 30/17.maddesi gereği 816,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı sigorta şirketine verilmesine,
3- Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına dair,
5684 sayılı Kanunun 30. Maddesinin 12. fıkrası uyarınca kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itirazı kabil olmak kaydıyla karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy