(5684 S. K. m. 30) (6102 S. K. m. 1425)
23.12.2020 Tarih ve 2020/İHK-29020 Sayılı İtiraz Hakem Heyeti Kararı (Nakliyat)
1. BAŞVURUYA KONU UYUŞMAZLIK VE İTİRAZ HAKEM HEYETİNE İNTİKALİ
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay
15.11.2019 tarihinde, XXX plakalı aracın karışmış olduğu kaza sonucu, araçta taşınmakta olan emtiada hasar meydana gelmiştir.
Başvuru Sahibi, 23.11.2018 tarihinde akdedilen “Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi” kapsamında araçta taşınan emtianın uğramış olduğu hasar bedelini talep etmektedir.
1.2. Dosyanın İtiraz Hakem Heyetine İntikal Etme Süreci
Uyuşmazlık Hakem Heyetince 17/11/2020 tarihinde verilen karara karşı, yargılamanın her iki tarafı da itirazda bulunulmuştur. İtiraz yetkilisi tarafından yapılan incelemede itirazın süresi içinde yapıldığı ve diğer yönlerden şartları taşıdığı tespiti yapılmış ve dosyanın itiraz hakem heyetine tevdiine karar verilmiştir.
Her iki tarafın da itirazları sonucunda 04.12.2020 tarihinde uyuşmazlık konusu dosya İtiraz Hakem Heyetimize ulaşmıştır.
2. SİGORTA HAKEMİ VEYA HAKEM HEYETİNCE VERİLEN HÜKÜM
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
1. Başvuranın başvurusunun KISMEN KABULÜ ile 6.501,30 TL’nin 20.01.2020 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinden tahsili ile başvurana ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2. Başvuranın yapmış olduğu 350.-TL başvuru ücreti, 7,80 TL vekalet harcı ve 12,30 TL baro pulu bedeli toplam 370.-TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 135,30 TL’sının sigorta şirketinden alınarak başvurana ödenmesine, bakiye yargılama giderinin başvuran üzerinde bırakılmasına,
3. Başvuran vekil ile temsil edildiğinden karar tarihindeki AAÜT madde 17/2 ye göre hesap ve takdir edilen 3.400.-TL avukatlık ücretinin sigorta şirketinden alınarak başvurana ödenmesine,
4. Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketi vekil ile temsil edildiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT ile 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30/17.Madde hükmü uyarınca reddedilen kısım üzerinden hesaplanan 680.-TL vekâlet ücretinin başvurandan tahsili ile aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketine ödenmesine,
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.”
3. TARAFIN/TARAFLARIN İTİRAZ GEREKÇELERİ VE TALEPLERİ
Başvuru Sahibi, Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararı’na karşı yapmış olduğu itirazlarının özetinde;
• Hasarın oluşumunun poliçe teminatı kapsamında olduğunu, hasarın teminat kapsamında olduğu konusunda uyuşmazlık bulunmadığını,
• Eksperin tespit ettiği sovtaj bedelinin kabulünün mümkün olmadığını,
• Sigorta eksper raporunda hasarın yetersiz ambalajlama veya hatalı yükleme veya istiflemeden kaynaklandığına dair tespit bulunmadığını,
• Sigorta eksperi tarafından tespit edilen tutarın zararı karşılamadığını, sigorta eksper raporu esas alınarak 6.501,30 TL’nin kabulüne karar verildiğini, Başvurunun kabulüne karar verilmesi gerektiğini,
Beyan ederek, Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararı’nın kaldırılmasını talep etmiştir.
Sigorta Şirketi, Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararı’na karşı yapmış olduğu itirazlarının özetinde;
• Sigorta Şirketi tarafından teminat limitinin tamamının ödendiğini, bakiye tazminat tutarının kabulünün mümkün olmadığını,
• Hükmedilen faiz türünün hatalı olduğunu, avans faizine hükmedilemeyeceğini,
• Başvuru Sahibi lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre 1/5 oranında vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, tam oranında vekalet ücretine hükmedilmesinin hukuka aykırı olduğunu,
Beyan ederek, Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararı’nın kaldırılmasını talep etmiştir.
4. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Taraflar arasında, 15.11.2019 tarihinde meydana gelen kaza nedeniyle oluşan zararların giderilmesinden kaynaklanan uyuşmazlık söz konusudur. Bu durumda huzurdaki uyuşmazlık bakımından 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanacaktır. Ayrıca itirazların değerlendirilmesinde; diğer ilgili mevzuat da göz önüne alınacaktır.
5. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
5.1. Değerlendirme
İtiraza konu dosya incelendiğinde uyuşmazlığın her iki tarafından da itirazda bulunulduğu görülmektedir. Başvuru Sahibi’nin itirazları; tazminat miktarı noktasında toplanmaktadır. Sigorta Şirketi’nin itirazları ise; hükmedilen tazminat tutarı, faizin türü ve vekalet ücretine ilişkindir.
İtiraz Hakem Heyetimizce yapılacak değerlendirmeler, Sigortacılık Kanunu’nun 30/23. fıkrasının atfıyla Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesine göre, itiraz başvurusunda ileri sürülen itiraz konuları ve re’sen dikkate alınacak hususlarla sınırlı olarak yapılacaktır.
İtiraz üzerine Hakem Heyetimize tevdi edilen dosya incelemeye alınmıştır. Somut olayda; 15.11.2019 tarihinde, XXX plakalı aracın karışmış olduğu kaza sonucu, araçta taşınmakta olan emtiada hasar meydana gelmiştir. Başvuru Sahibi, 23.11.2018 tarihinde akdedilen “Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi” kapsamında araçta taşınan emtianın uğramış olduğu hasar bedelini talep etmektedir. Uyuşmazlık Hakem Heyeti yapılan yargılama sonucunda 6.501,30 TL üzerinden başvurunun kısmen kabulüne karar vermiştir.
5.2. Gerekçeli Karar
Uyuşmazlık konusu sigorta poliçesi “Nakliyat Yurtiçi Taşıyıcı Mali Sorumluluk Sigorta Sözleşmesi”ne ilişkindir. Bu açıdan sunulan sigorta poliçesinin sorumluluk sigortası niteliğinde olduğu görülmektedir. Nitekim poliçede sigortanın konusu;
“Sigortalı'nın kendine ait ve/veya kiralık kullandığı karayolu araçları ile T.C. sınırları içindeki muhtelif yerlere taşımak üzere kabul ettiği AÇIKLAMALARDA BELİRTİLMİŞTİR (bakınız: İSTİSNALAR madde 10) taşımalarına ilişkin, ekli Emtea Nakliyat Sigortası Genel Şartları ve aşağıda yazılı özel şartlar dahilinde gerçekleşecek rizikolar sonucu ve yasadan doğan sorumluluklara bağlı olarak sigortalıya karşı ileri sürülebilecek zarar, ziyan ve hasar ile ilgili taleplerin karşılanmasına ilişkin "Nakliyat Yurtiçi Taşıyıcı Mali Sorumluluk" sigortasıdır. İşbu poliçede yazılı kayıtlar ve teminat limitleri dahilinde, sigortalıya yüklenecek mali sorumluluk teminat altına alınmıştır. Sigortacının sorumluluğu her bir sevkiyatta ve araç, başına aşağıda belirtilen azami limitler ile sınırlı olacaktır.”
şeklinde açıklanmıştır.
Türk Ticaret Kanunu’nun 1425/1. fıkrasına göre “Sigorta poliçesi, tarafların haklarını, temerrüde ilişkin hükümler ile genel ve varsa özel şartları içerir, rahat ve kolay okunacak biçimde düzenlenir.” denilmektedir. Diğer yandan Sigortacılık Kanunu’nun 11/1. fıkrasına göre “Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta sözleşmesi üzerinde ve özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir. ” denilmiştir.
Bu hükümlerden de açıkça görüldüğü üzere sigorta sözleşmesinde taraflar işin özelliğine ve emredici hükümlere aykırı olmadığı sürece özel şartlar belirleyebilir. Nitekim Sigorta Şirketi’nin de belirttiği gibi Yargıtay’da benzer bir olayda bu yönde karar vermiştir.
“Taraflar arasında akdedilen sigorta poliçesi incelendiğinde hırsızlık rizikosuna karşı verilen sigorta teminatının geçerliliği bazı özel koşullara bağlanmış olup, poliçeye konulan bu özel koşullar yasa ve genel şartların emredici hükümlerine aykırı olmamak şartıyla geçerli bulunup, tarafları bağlayıcı niteliktedir.” [Yarg. 11. HD, 02.02.2012, 2010/1802, 2012/1208 (Kazancı İçtihat Bankası)].
Uyuşmazlık konusu poliçenin ikinci sayfasında yer alan özel şartların 8. bendinde; “Sigorta poliçesine mal sahibinin imzasının alınmaması durumunda, hasar halinde tazminatın taşıyıcı firmaya ödenebilmesi için mal sahibinin Noter tasdikli muvafakatının veya taşıyıcı firma tarafından tazminatın mal sahibine ödendiğini gösterir belgelerin sunulması gerekir.” denilmiştir. Söz konusu özel şart, sorumluluk sigortalarının düzenleniş amacına ve mantığına uygun bir düzenlemedir.
Uyuşmazlık konusu dosya incelendiğinde; sigortalı ve taşıyıcı olan Başvuru Sahibi tarafından, kendisinden talepte bulunulduğuna veya kendisi tarafından mal sahibine ödemede bulunulduğuna dair hiçbir bilgi veya belge sunulmamıştır. Yukarıda kararlaştırılan poliçe özel şartı gereğince, sigortalıya tazminat ödemesinde bulunulabilmesi için mal sahibinin muvafakati veya tazminatın ödendiğine dair belgenin sunulması şarttır. Bununla birlikte dosya incelendiğinde mal sahibinin muvafakati bulunmadığı gibi Başvuru Sahibi tarafından ödeme yapıldığına dair belge de sunulmamıştır. Başvuru dilekçesi ve itiraz dilekçesi incelendiğinde, Başvuru Sahibi’nin ödeme yaptığına dair bir beyanının da olmadığı görülmektedir.
Bu açıklamalara göre, uyuşmazlık konusu dosyada Başvuru Sahibi’ nin, mal sahibinin muvafakatini veya tazminatın ödendiğine dair belgeyi sunmaması nedeniyle alacağı talep etme yetkisinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Tüm bu gerekçelerle dosyada Başvuru Sahibi’ nin dava takip yetkisinin olmadığı sonucuna varılarak, diğer itirazların incelenmesine gerek görülmemiş ve başvurunun usulden reddine karar verilmiştir.
6. SONUÇ:
1. Sigorta Şirketi’nin itirazlarının KABULÜNE,
2. Başvuru Sahibi’nin itirazlarının REDDİNE,
3. 17.11.2020 tarihli ve 2020/K.88869 Sayılı Uyuşmazlık Hakem Heyeti Kararı’nın KALDIRILMASINA,
4. Başvuru Sahibi’nin başvurusunun DAVA ŞARTI YOKLUĞU NEDENİYLE USULDEN REDDİNE,
5. Başvuru Sahibi tarafından yapılan yargılama giderinin Başvuru Sahibi’nin kendi üzerinde bırakılmasına,
6. Sigorta Şirketi tarafından yatırılan 350,00 TL itiraz başvuru ücretinin Başvuru Sahibi’nden alınıp Sigorta Şirketi’ne verilmesine,
7. Başvuru Sahibi’nin başvurusu usulden reddedilmiş ve Sigorta Şirketi vekille temsil edilmiş olduğundan, yürürlükteki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 17/2 maddesi ve Sigortacılık Kanunu’nun 30’uncu maddesinin 17’nci fıkra hükmüne göre hesaplanan 816,00 TL vekâlet ücretinin Başvuru Sahibi’nden alınıp Sigorta Şirketi’ne ödenmesine, (A.A.Ü.T. m. 17/2 “...Ancak talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine öngörülen maktu ücretin beşte birine hükmedilir...”).
8. Kararın usuli işlemlerin tamamlanması için Sigorta Tahkim Komisyonu’na tevdiine,
5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30. maddesinin 12. fıkrası gereği, uyuşmazlık 40.000,00-TL’nin altında olduğundan KESİN OLMAK ÜZERE OYBİRLİĞİ İLE KARAR VERİLDİ.23.12.2020 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy