(5684 S. K. m. 19, 30)
19.07.2019 Tarihli ve K-2019/86929 Sayılı Hakem Kararı (Ferdi Kaza)
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1.Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Karara bağlanmak üzere hakemliğime tevdi edilmiş bulunan başvuru sahibi XXX vekili Av. XXX tarafından ibraz edilen belge ve bilgiler kapsamında uyuşmazlığın, trafik poliçesi kapsamında, başvuru sahibine ait araçta meydana gelen hasar sebebiyle oluştuğu beyan ve iddia edilen sigorta şirketi tarafından ödenmeyen şimdilik 10 TL değer kaybı ve 10TL hasar onarım bedeli zararının ödenmesi talebinde bulunulmasına rağmen sigorta şirketince ödeme yapılmamasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi vekili tarafından, XXX plakalı müvekkil aracında meydana gelen ve sigorta şirketi tarafından reddedilen şimdilik 10 TL değer kaybı, 10 TL hasar onarım bedeli (ıslah ile 436,31 TL hasar onarım bedeli ve 92 TL değer kaybı olmak üzere toplam 528,31TL) zararının karşılanması talebi ile Tahkim Komisyonuna müracaatta bulunulmuştur.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Dosya tarafımca 03.09.2019 tarihinde teslim alınarak yargılamaya başlanmıştır. Dosya içeriği üzerinde yapılan tetkik sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle teknik bilirkişi görevlendirmesine gerek olduğu kanaatine varılmış ve bilirkişi olarak uzmanlığı bilinen sigorta eksperi ve Makine Mühendisi XXX bilirkişi olarak görevlendirilmiştir.
Dosya içeriği ve bilirkişi raporu incelenerek, uyuşmazlık hakkında 23.10.2019 tarihinde karara varılmış ve yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1 Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibi vekili tarafından yapılan açıklamada, 28.09.2017 tarihinde XXX Sigorta A.S. ye sigortalı XXX plakalı araç sürücüsünün % 100 kusurlu olarak müvekkile ait XXX plakalı araca çarparak aracın maddi hasara uğramasına sebep olduğu, eksper raporuna göre KDV dahil 10.933,02 TL hasar meydana geldiği, maddi zararın ve değer kaybının ödenmesi için 02.07.2019 tarihinde sigorta şirketine başvurulduğu, sigorta şirketi tarafından ödeme yapılmadığı, 354 TL ekspertiz ücretinin ödenmesini talep ettikleri, davalının gerçek zararı ödeme yükümlülüğüne KDV nin de dahil edilmesi gerektiği, ayrıca hasarlı araçta meydana gelen zararın tazmin edilmesi sırasında herhangi bir tedarik iskontosunun uygulanmasının kabul edilemeyeceği, sonuç olarak, talep edecekleri meblağın bilirkişi marifeti ile tespit edilmesinden sonra ıslah edilmek ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10 TL değer kaybı bedeli, 10TL hasar onarım bedelinin sigorta şirketi temerrüt tarihinden hesaplanacak avans faizi, 10,10 TL baro pulu bedeli, 6,40 TL vekalet harcı, 365,32 TL ekspertiz ücreti, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile birlikte sigorta şirketinden tahsil edilmesine karar verilmesi talep edilmektedir.
Başvuruya dayanak olarak ise; Sigorta Tahkim Komisyonu dosyasında yer alan başvuru formu ekinde sunulan belgeleri delil olarak gösterilmiştir.
2.2 Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
XXX Sigorta A.Ş. vekili tarafından yapılan yazılı açıklamada özetle, müvekkil şirket tarafından XXX 22.11.2017 tarihinde 342-TL, 22.11.2017 tarihinde XXX’a 4.252-TL ve başvuru sahibine 20.11.2017 tarihinde 2.416,00-TL hasar bedeli ödemesi yapıldığı, müvekkil sigorta şirketi olmasından dolayı her türlü yükümlülüğünü yerine getirdiği, Kaza Tespit Tutanakları bilirkişi raporu niteliğinde değildir. dolayısıyla kaza tespit tutanağı beyanına dayanılarak hüküm kurulamayacağı, kusur, derecesi ve dağılımı hatta olayın oluş biçimi açısından gerekçelendirilmesi için özel ve teknik bir çözümleme gerektiren bilirkişi kurumuna başvurulması gerektiği, başvuru sahibi vekilinin eksper ücreti talebinin reddi gerektiği, davacı taraf başvuru ve ödeme sonrası eksper atamasında bulunmuş olup mevzuat gereği davacının insiyatifi ile atanan ekspertiz ücretinden müvekkilim şirketin sorumluluğu olmadığı, başvuru sahibi vekilinin avans faizi istemi haksız olup, reddi gerektiği, 5684 sayılı yasanın 30/17(değişik 29.06.2012) maddesinde "Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde belirlenen vekâlet ücretinin beşte biridir." hükmü mevcut olduğu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 30'uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmeliğin 16.maddesinde 19.01.2016 tarihli değişiklikle eklenen 13.fıkrasında "Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmolunacak vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgari Ücret tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biri" olacağı düzenlenmiş olup müvekkil şirket aleyhine karar verilmesi halinde söz konusu düzenlemeler ve Yargıtay kararı ışığında başvurucu lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi halinde 1/5 kuralının uygulanmasını talep ettikleri, sonuç olarak yukarıda arz ve izah edilen sebeplerle, haksız başvurunun reddine, yargılama masrafı ve ücreti vekâletin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep edilmektedir.
Sigorta kuruluşu tarafından savunmalarına dayanak olarak; Sigorta Tahkim Komisyonu dosyasına sunulan cevap dilekçesi ekinde yer alan belgeler delil olarak gösterilmiştir
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Avukatlık Kanunu, Karayolları Trafik Yönetmeliği, Trafik Sigortası Genel Şartları ve Sigorta Poliçesi hükümleri dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1 Değerlendirme
Uyuşmazlığa konu talep, başvurana ait otomobilde meydana geldiği iddia edilen zararın sigortacı tarafından Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası çerçevesinde tazminine ilişkindir. Trafik Sigortası Genel Şartlarına göre sigortanın kapsamı belirlenmiştir. Buna göre sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin etmektedir.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden, başvuranın kaza tarihi itibariyle mağdur araç maliki sıfatını taşıdığı, aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin ise aynı tarih itibariyle zarara sebebiyet verdiği iddia olunan aracın ZMM sigortacısı olduğu görüldüğünden, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetlerinin mevcut olduğu tespit edilmiştir. Dava şartları yönünden davanın görülmesine engel başkaca bir eksiklik bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın esasına girilmiştir.
Dosya konusu olayda, kazanın meydana geliş şekli ve niteliğine ilişkin bir uyuşmazlığın olmadığı anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık noktası, başvuru sahibine ait araçta meydana gelen hasar sebebiyle oluştuğu beyan ve iddia edilen şimdilik 10 TL değer kaybı, 10TL hasar onarım bedeli (ıslah ile 436,31 TL hasar onarım bedeli ve 92 TL değer kaybı olmak üzere toplam 528,31TL) zararının ödenmesi talebinde bulunulmasına rağmen sigorta şirketince ödeme yapılmamasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları gereğince hasarlanan araçtaki tamirat sonrasındaki değer kaybı sigorta teminatı kapsamındadır. Nitekim bu konu ile ilgili Yargıtay kararları da mevcuttur. (Örnek Yargıtay Kararı; Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2013/12905 Esas Numarası ve 2013/12891 Karar Numarası ile vermiş olduğu karar, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 28.03.2005 tarihinde 2004/6128 Esas Numarası ve 2005/2898 Karar Numarası ile vermiş olduğu karar)
Başvuru sahibi vekili tarafından uyuşmazlık konusuna delil olarak, sigorta eksperi XXX Sigorta Ekspertiz Hizmetleri Ltd Sti. tarafından düzenlenen 28.06.2019 tarihli Uzman Bilirkişi Mütalaası Hasar Ekspertiz Raporu başlıklı raporu bulunmaktadır. Anılan raporda XXX plakalı araç üzerinde yapılan ekspertiz neticesinde, KDV dahil 10.933,02 TL hasar onarım bedeli oluştuğu kanaatine varıldığı görülmektedir.
Sigorta şirketi vekili tarafından uyuşmazlık konusu hasar bedeli tespitine ilişkin herhangi bir rapor dosyaya sunulmamıştır.
Uyuşmazlık konusunun çözümü için, bilirkişi olarak uzmanlığı bilinen sigorta eksperi ve Makine Mühendisi XXX görevlendirilerek hasar bedeli ve değer kaybı açısından değerlendirme yapılması talep edilmiştir. Bilirkişi tarafından düzenlenen 17.09.2019 tarihli bilirkişi raporunda (detayları dosyada mevcut), uyuşmazlığa konu XXX plakalı araç üzerinde yapılan incelemelerde parça bedeli ve işçilik birlikte olmak üzere toplam hasar rakamının KDV dahil 7.446,31 TL olarak tespit edildiği, sigorta şirketi tarafından ödenen toplam 7.010 TL düşülmesi ile bakiye 436,31 TL talep edilebileceği, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre hesaplanan değer kaybının 92 TL olduğu kanaatine varıldığı belirtilmektedir.
Bilirkişi Raporu taraflara elektronik posta yolu ile tebliğ edilmiş olup, başvuru sahibi vekili tarafından yapılan 02.10.2019 tarihli yazılı açıklamada, dava dilekçesindeki talep miktarını, dosyada toplanan deliller doğrultusunda kısmen ıslah etmek suretiyle ve yine fazlaya ilişkin hakları saklı tutarak; 20 TL alacak talebini bakiye 436,31 TL hasar onarım bedeli (KDV dahil) ve 92 TL değer kaybı bedeli olmak üzere toplam 528,31 TL bedelin temerrüt tarihi 02.07.2019 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tazmin edilmesine karar verilmiştir.
Sigorta şirketi vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı herhangi bir açıklamada bulunulmamıştır.
Uyuşmazlık konusu değerlendirildiğinde XXX plakalı araç üzerinde yapılan inceleme neticesinde dosyada bilirkişi olarak görevlendirilen sigorta eksperi ve Makine Mühendisi XXX tarafından 17.09.2019 tarihinde düzenlenen ekspertiz raporunun denetime ve hüküm vermeye elverişli rapor olduğu, bu rapora binaen parça bedeli ve işçilik birlikte olmak üzere toplam hasar rakamının KDV dahil 7.446,31 TL olabileceği ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarına göre 92 TL değer kaybı oluştuğu ve bu meblağın hayatın olağan akışına aykırı bir meblağ olmadığı kanaati oluşmuştur.
Başvuru sahibi vekili tarafından talep edilen ekspertiz ücretinin; Zarar gören aracında oluşan değer kaybının saptanması için 5684 Sayılı Sigortacılık Yasası’nın 19’uncu maddesi gereğince kendi eksperini tayin etmiş ise zarar gören tarafından ödenen eksper ücreti için de TTK Md 1426 maddesi dikkate alındığında, başvuru sahibinin tek taraflı ve serbestçe sigorta eksperi atamasına gitmesi iyi niyetli ve yasal hakkını kullanması olarak değerlendirilmiş, Hazine Müsteşarlığı tarafından 28.08.2015 tarih (2015/34) sayılı genelge ile yayınlanan ve Sigorta Eksperleri Atama Yönetmeliği’nin 12/b maddesi gereği yıllık olarak güncellenen “2019 yılına ait Ekspertiz Ücretleri Rehber Tarifesinin” Motorlu Araçlar kısmında; Binek, Hafif Ticari ve Motosiklet için, 217,95 TL’den az ve 968,63- TL’den fazla olmamak üzere tespit edilen hasar tutarının %1,5’ine KDV ilavesi suretiyle bulunacak rakam olacağı, işbu durumda tarifeden fazla olmaması gerekeceğinden 217,95 TL KDV olmak üzere 257 TL ekspertiz ücretinin talep edilebileceği görüş ve kanaatine varılmıştır.
Başvuru sahibi vekili tarafından karar altına alınacak tazminata avans faiz uygulanması talep edilmiştir. Olayın hâksiz fiilden kaynaklanması nedeni ile Yargıtay kararları uyarınca yasal faiz uygulanması uygun görülmüştür. Somut ihtilafta başvuru sahibinin hasar ile ilgili talep yazısının 02.07.2019 tarihinde sigorta şirketine tebliğ edilmiş olması nedeni ile faizin, sigorta şirketinin temerrüt tarihi olan 15.07.2019 tarihinden başlaması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Vekalet ücretine ilişkin olarak, 19.01.2016 tarih 29598 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yapılan 16/13. Md. düzenlemesinin, yönetmeliğin dayanağı olan Sigortacılık Kanunu 30/17. Md. aykırı olması, Sigortacılık Kanunu 20/17. Md. yer alan düzenlemedeki “Talebi kısmen ya da tamamen reddedilenler aleyhine hükmolunacak vekalet ücreti, Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde belirlenen vekalet ücretinin beşte biridir. “yolundaki düzenlemenin, sigorta şirketi vekilleri lehine hüküm altına alınacak vekalet ücretlerine ilişkin olduğu yönündeki Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2014/5005K. 2014/7686T. 15.5.2014 sayılı kararı dikkate alınarak 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu 30/17. Md. de düzenleme yapılmasına kadar hüküm tarihinde geçerli avukatlık asgari ücret tarifesinin uygulanmasına karar verilmiş olup hüküm fıkrası buna göre düzenlenmiştir.
Tarafların sunduğu belgelerin incelenmesi sonucu yeterli görülmüş olup, hasar miktarıyla ilgili ayrıca bir inceleme yapılmasına yer olmadığından yargılamaya son verilerek hüküm kurulmuştur.
4.2 Gerekçeli Karar
Yukarıdaki değerlendirmeler çerçevesinde, başvurana ait XXX plakalı araç üzerinde yapılan inceleme neticesinde dosyada bilirkişi olarak görevlendirilen sigorta eksperi ve Makine Mühendisi XXX tarafından 17.09.2019 tarihinde düzenlenen ekspertiz raporuna binaen KDV dahil 7.446,31 TL hasar onarım bedeli zararı meydana geldiği, sigorta şirketi tarafından ödenen 7.010 TL düşülmesi ile kalan ile bakiye KDV dahil 436,31 TL onarım bedeli ve 92 TL değer kaybı zararı olmak üzere toplam 528,31 TL nin 15.07.2019 tarihinden isleyecek yasal faizi ve 257 TL ekspertiz ücreti ile birlikte sigorta şirketinden tahsil edilerek başvuru sahibine ödenmesine karar verilmiştir.
5. KARAR
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
1. Başvuru sahibinin talebinin kabulü ile bakiye 528,31 TL nin 15.07.2019 tarihinden isleyecek yasal faizi ile birlikte XXX Sigorta A.S.’den alınarak başvuru sahibine ödenmesine,
2. Başvuran tarafından yapılan 100 TL Komisyon harç ücreti, 257 TL ekspertiz ücreti ve 500TL bilirkişi ücreti olmak üzere 857 TL nin XXX Sigorta A.S.’den alınarak başvuru sahibine ödenmesine,
3. Başvuru sahibi vekille temsil edildiğinden kabul edilen değer üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir ve hesap edilen 528 TL vekalet ücretinin XXX Sigorta A.S.’den alınarak başvuru sahibine ödenmesine,
5684 sayılı Kanunun 30. maddesinin 12. fıkrasında belirtilen hallerde temyiz yolu saklı olmak üzere kesin olarak karar verilmiştir 23.10.2019 (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy