(6100 S. K. m. 407, 423, 424, 428, 429) (5684 S. K. m. 30)
11.09.2019 Tarihli K-2019/71816 Sayılı Hakem Kararı (Mesleki Sorumluluk)
BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Uyuşmazlığın konusu; başvuran XXX A.Ş. firmasının mesleki faaliyetlerinden doğan sorumlulukları XXX sayılı ve 20.03.2016/2017 vadeli poliçe ile teminat altına alan XXX Sigorta A.Ş. nın başvuranın menkul değerleme faaliyeti nedeniyle uğradığı zararının tahsili talebini reddine ilişkindir.
Başvuran tarafından T.C. Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.03.2019 Tarih XXX E ve 2019/193 sayılı ilamına dayalı olarak T.C. XXX 9. İcra Dairesinin 28.03.2019 tarih ve XXX sayılı icra emrinde belirtilen 169.966,04 TL asıl alacak 16.148,00 TL vekalet ücreti, 7734,00 TL icra tahsil harcı toplamı 193.848,04 TL’nin işleyecek ana paraya işleyecek avans faizi, yargılama giderlerine işleyecek yasal faizi birlikte sigorta şirketi tarafından T.C XXX 9. İcra Dairesini hesabına yatırılması talep edilmiştir.
1.1. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Başvuranın talebi üzerine Raportör inceleme raporu ve diğer uyuşmazlığa konu olan belgeler 16.05.2019 tarihinde Hakem Heyeti Koordinatörü XXX ’a ulaştırılmıştır. 6100 Sayılı HMK. 423. madde ve 428. madde hükümleri gereğince tarafların hukuki dinlenme haklarına dair işlemler ile tarafların iddia, savunma ve dava konusu olay ile ilgili delillerini bildirmelerine dair ön inceleme işlemlerinin Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından yerine getirildiği anlaşılmakla, Sigorta Tahkim Komisyonu Hayat Dışı Raportörü tarafından hazırlanan rapor ile birlikte dosyada sunulan belgeler, tarafların iddia ve savunmaları üzerinde Hakem Heyeti tarafından gerekli incelemeler yapılmıştır.
Dosya içeriği üzerinde yapılan tetkik sonucunda, uyuşmazlığın mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ hükümleri ile Sigortacılık Kanunu m.30/f.23 hükmü nazara alınarak, 6100 Sayılı HMK.424. ve 429. madde hükmü gereğince, duruşma yapılmasına gerek olmadığına yargılamanın dosya üzerinden yürütülmesine, karar verilmiştir.
Dosyada mevcut belge ve bulgulara göre uyuşmazlığın çözümü için başkaca bir belge istenmesine gerek olmadığı kanaatine varılarak uyuşmazlık hakkında karara varılmış ve yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuran tarafından başvuru dilekçesinde özetle; XXX Sigorta A.Ş. nezdinde Mesleki Sorumluluk Sigorta poliçesi kapsamında sorumluluğu üstlenilen sigortalı firma ile T.C XXX AŞ Arasında yapılan gayrimenkul değerleme hizmet sözleşmesi kapsamında banka müşterisi XXX . İn., Oto. Kira. Bilg. Taah. Tic. Ltd. adına hazırlanan 30.01.2016 tarih ve 2015-ZB-01026 sayılı değerleme raporuna ilgili taşınmaz için banka tarafından kredi tahsis edildiğini, kredi geri ödemesinde zorluk yaşanması nedeniyle ilgili taşınmazın icra yoluyla satışına gidildiğini ve taşınmaz için yeni bir bilirkişi raporu düzenlendiğini, bilirkişi raporunda yapılan tespitin, taşınmaz için taraflarından belirlenen ve takdir edilen taşınmaz değerinden düşük olması nedeniyle banka tarafından Ankara 1y Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/E sayılı dosyası ile aleyhlerine dava ikame edildiğini akabinde bu davadan alınan karar uyarınca aleyhlerine XXX 9. İcra Dairesinin XXXsayılı dosya ile takip açıldığını beyan ile söz konusu tazminatın mesleki sorumluluk sigortası kapsamında ödenmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
Başvuru sahibi vekili iddia ve taleplerine dayanak olarak; başvuru formu, ret yazısı, talebe ilişkin ihtarname, mesleki sorumluluk sigorta poliçesi, gayrimenkul değerleme raporu ve ekleri, yapı ruhsatı, T.C. Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.03.2019 Tarih XXX E ve XXX sayılı ilamı, T.C. XXX 9. İcra Dairesinin 28.03.2019 tarih ve XXX sayılı icra emri ve sair belgeler ibraz edilmiştir.
2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
Sigorta şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; Poliçe şartları gereği taraflar arasındaki uyuşmazlığın Milletlerarası Tahkim Divanında çözümlenmesi gerektiğini. Bu özel şartın olmaması durumunda dahi başvurunun niteliği ve olası yargılama safahatı açısından uyuşmazlığın sigorta Tahkim Komisyonunda görülemeyeceğini, uyuşmazlığın yargılama gerektirdiğini, komisyonun görev ve yetkilerini aşması gereği başvurunun reddi gerektiğini. Uyuşmazlık konusunun poliçe teminat kapsamında bulunmadığını beyan ederek başvurunun usulden reddine karar verilmesi gerektiği talep edilmektedir.
Sigorta şirketi vekili iddia, beyan ve savunmalarına dayanak olarak; açıklama yazısı, tazminat başvuru formu, sigorta poliçesi ve hasar dosyasına ilişkin diğer evrak suretlerini ibraz etmiştir.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 6098 sayılı Borçlar Kanunu, Mesleki Sorumluluk Sigorta Poliçesi Genel ve Özel Şartları ve emsal Yargıtay kararları dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
Taraflar arasındaki uyuşmazlık gayrimenkul değerleme alanında faaliyet gösteren başvuranın firmanın T.C. XXX AŞ. ile arasındaki Taşınmaz/Gayrimenkul Değerleme alanında yaptığı sözleşme uyarınca banka müşterisi dava dışı şirketten kaynaklı bankanın uğradığı zararın poliçe kapsamında tazmini noktasında toplanmaktadır.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden, başvuranı sigortalı/sigorta ettiren sıfatını taşıdığı, aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin ise aynı tarih itibariyle zarara uğradığı öne sürülen firmanın sorumluluk sigortasını düzenleyen şirket olduğu görüldüğünden, tarafların aktif ve pasif husumet ehliyetlerinin mevcut olduğu tespit edilmiştir.
Başvuran tarafından Mesleki Sorumluluk Sigortası kapsamında doğduğu ileri sürülen zararın teminat kapsamında olup olmadığının tespiti için Başvuran ile Sahibi ile XXX arasında imzalanan Değerleme Hizmet Sözleşmesinin dosyaya alınması ve incelenmesi, Genel Kredi Sözleşmesinin dosyaya alınması, Ziraat Bankasının 15.12.2015 tarih ve 48764/7230 sayılı yazısının istenmesi, T.C. Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 05.03.2019 Tarih XXX E sayılı dosyasının dosya alınarak incelenmesi, bankadan söz konusu krediye ilişkin bakiye alacağının sorulmasını, değerleme raporu hazırlanan gayrimenkule ilişkin hazırlanan bilirkişi raporlarının dosyaya alınması, sigortalının hazırlamış olduğu değerleme raporunun Sermaye Piyasasında Uluslararası Değerleme Standartları Hakkında Tebliğe göre hazırlanıp hazırlanmadığının tespiti için dosyanın konusunda uzman bir bilirkişiye tevdii, keşif yapılması zararın tespiti için uzmanlardan oluşan bilirkişi heyete oluşturulup rapor alınması gerektiği anlaşıldı.
Hakemlerin yalnızca evrak üzerinden karar vereceğine ilişkin Sigortacılık Kanunu m.30/f.15, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ (TEB) m.7 f.1 ile Sigortacılık Kanunu m.30/f.23 hükmü gereğince 6100 Sayılı HMK. m.25’de düzenlenmiş bulunan “Hakim yani Hakemler, iki taraftan birinin söylemediği şeyi veya vakıaları kendiliğinden dikkate alamaz ve onları hatırlatabilecek davranışlarda dahi bulunamaz” hükmü ile bu hükmün devamı niteliğindeki 6100 Sayılı HMK. M.26’da ifadesini bulan, “Hâkim -Sigortacılık Kanunu’nun yapmış olduğu yollama gereği Hakemler- tarafların talep ve sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez” hükümleri ve Tahkim ile ilgili 6100 Sayılı HMK. 407. vd. maddeleri hükümlerinin değerlendirilmesi ile;
Somut uyuşmazlığın çözümü ve aydınlatılabilmesi için birden çok bilirkişi görevlendirilmesi zorunluluğu, çok sayıda bilgi belge ve delil niteliğine haiz kanıtların dosyaya kazandırılması gerekmekle birlikte tüm bu bahsi geçen delil toplama, tanık dinleme gibi yetki ve imkanlara sahip olunmadığı, uyuşmazlığın mahiyeti ve mevcudiyeti itibariyle zararın heyetimizce temyiz denetimine elverişli bir biçimde objektif ölçüleri ortaya konarak belirlenmesi, yapılan belirlemenin somut uyuşmazlıkta öncelikle poliçe teminat kapsamı, zararın meydana gelmesi ve giderilmesine ilişkin şüphelerin giderilmesine dayanması, gayrimenkul değerleme uzmanı, sigorta eksperi, inşaat mühendisi, mali müşavir, bankacı gibi bilirkişi heyeti oluşturmanın ve gereksinim duyulması halinde yerinde keşif yoluyla tespit gerekliliğinin zorunluluğu bulunması ile Tahkim süreçleri ve yasal imkanları ile tüm bu yargılamaya konu usule ve esasa ilişkin işlemlerin mümkün olmadığı gözetildiğinde bu durumun fiziksel imkansızlık niteliğinde olduğu dosyanın mevcudiyeti itibariyle, dosya kapsamından karara bağlanmasının; doğru olmayan, hukuka aykırı ve güvenilirliği zedeleyici sonuçlara ulaşma tehlikesi yaratacağı tespit edildiğinden uyuşmazlığın Adli Yargı mercilerince incelenmesi gerekmektedir.
Böylelikle, sınırlı süre ile sınırlı araştırma ve inceleme yetkisine sahip hakem yargılaması ile çözüme varılamayacağı anlaşılan, yazılı yargılama usulünün geçerli olduğu Sigorta Tahkim Komisyonunda adil ve temyiz denetimine elverişli bir yargılama yapılabilmesinin imkânsızlığı, uyuşmazlığın bilirkişi incelemesi ve tüm delillerin toplanması ile kapsamlı yargılama gerektirmesi nedeniyle Tahkim süreçleri ve yasal imkanları ile mümkün olmadığından, uyuşmazlığın Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Tahkim Yargılamasının Sona Ermesi başlıklı MADDE 435- (1).c. “Hakem veya hakem kurulu, başka bir sebeple yargılamanın sürdürülmesini gereksiz veya imkânsız bulursa yargılama sona erer” maddesi gereği tarafların yetkili ve görevli genel yargı yoluna başvurma hakkı saklı tutularak dosyadan el çekilmesine ve görev yönünden reddine karar verilmesine görev yönünden reddine karar verilmesi gerekmiştir.
5. KARAR
1. Başvurunun USÜL YÖNÜNDEN REDDİ İLE DOSYADAN EL ÇEKİLMESİNE, tarafların genel yargı yoluna başvurmakta muhtariyetine,
2. Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru için yapılan giderlerin ve ayrıca tahkim yargılama giderlerinin davayı görecek mahkemece nazara alınmasına,
3. Taraflar lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
4. Usulü işlemlerin tamamlanması için dosyanın Sigorta Tahkim Komisyonuna tevdiine,
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy