(2918 S. K. m. 111)
22.02.2016 Tarih ve K - 2016/2848 Sayılı Hakem Kararı
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER:
1.1. Başvuru Konusu Olay Ve Talep
20.01.2013 tarihinde, Davalı Sigorta Şirketi’nde Trafik Poliçesi ile sigortalı olan …. Plaka sayılı araç sürücüsü …. , %100 kusurlu hareketi sonucu davacıların murisi …. ’ın sürücüsü
olduğu …. plaka sayılı araca çarpması ile ….’ın ölümüne sebebiyet vermiştir.
Davalı Sigorta Şirketi’nde Hasar Dosyası açılarak kusur durumu da gözönüne alınıp düzenlenen Aktüer Raporu’na göre müteveffanın eşi …. için 140.283,58 TL., çocukları …. için 3.021,03 TL. ve …. için 17.521,97 TL. olmak üzere toplam 161.366,58 TL. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 24.07.2013 tarihinde dava öncesi Başvuranlar Vekili’ne ödenmiştir.
Başvuranlar Vekili tarafından 67.187,15 TL. eksik ödendiği iddia edilerek Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’nın tahsili talep edilmiştir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Dosya tarafımızdan 08.12.2015 tarihinde teslim alınarak yargılamaya başlanmıştır. Dosya içeriği üzerinde yapılan inceleme sonucunda, uyuşmazlığın niteliği gereği duruşma yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmış, Destekten Yoksun Kalma Tazminatları’nın hesaplanması için Bilirkişi görevlendirilmesi uygun görülmüştür.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatları’nın hesaplanması için Bilirkişi olarak Mahkemeler’de
de bilirkişilik yapmakta olan Alacak/Tazminat Uzmanı …. atanmış, Rapor teslim alınmış ve yargılamaya devam olunarak taraflara tebliğ edilmiştir.
Dosya içeriği Belgeler, Tarafların İddia ve Savunmaları ile Bilirkişi Raporu dikkate alınarak, uyuşmazlık hakkında 22.02.2016 tarihinde Karar’a varılarak yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1.Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuran Vekili 17.09.2015 tarihli Başvuru Formu’na ekli Beyan Dilekçesi’nde;
“Foça’da 20.01.2013 tarihinde, …. plakalı araç sürücüsü ….’ın %100 kusurla sebebiyet verdiği trafik kazasında ….’ın hayatını kaybettiğini, geride mirasçıları olarak müvekkiller Eşi …., Çocukları …. Ve …. ’ın kaldığını,
…. plakalı aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası’nın …. Sigorta A.Ş. tarafından 01.08.2012/2013 dönemi için sayılı Poliçe ile yapıldığını,
Kaza sonrası davacı müvekkillerine başvuru üzerine Davalı Sigorta Şirketi tarafından toplam 161.366,58 TL. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’nın 26.07.2013 tarihinde ödendiğini,
Kazaya sebebiyet veren araç sürücüsü ve araç maliki aleyhine açılan Asliye Hukuk Mahkemesi’nin sayılı dosyasından alınan 26.01.2015 tarihli Bilirkişi Raporu’nda davalının ödediği güncel tazminat tutarının toplam 182.812,85 TL. olduğunu,
Yine aynı Bilirkişi Raporu’na göre Davacılar’ın hak kazandığı Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’nın toplamda 353.273,90 TL. olduğunu,
Kaza tarihi olan 20.01.2013 itibariyle Hazine Müsteşarlığı tarafından ZMSS için belirlenen kişi başı ölüm/sakatlık teminatının 250.000,00 TL. olduğunu,
Her ne kadar Davalı Sigorta Şirketi ibra edilmiş olsa da Yargıtay İçtihatları ile KTK m.111’e göre; bu Kanun’da öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran anlaşmaların geçersiz olduğunu,
Yukarıda açıklanan sebeplerle; Davalı …. Sigorta A.Ş.’nin Hazine Müsteşarlığı tarafından ZMSS için belirlenen Kişi Başı Ölüm/Sakatlık Teminatı 250.000,00 TL. tazminat tutarından 26.07.2013 tarihinde ödenen tazminat miktarı 161.366,58 TL.’nin güncel tutarı olan 182.812,85 TL. düşüldükten sonraki bakiye 67.187,15 TL.’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsili amacıyla Tahkim’e başvurma zaruretinin doğduğunu,
67.187,15 TL.’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte Sigorta Şirketi’nden tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini’’
Talep etmiştir.
Davacı Vekili başvuruya dayanak olarak; Başvuru Formu ekindeki belgeleri delil göstermiştir.
2.2 Sigorta Kuruluşu’nun İddia, Delil ve Talepleri
Sigorta Kuruluşu Vekili 26.11.2015 kayıt tarihli Cevap Dilekçesi’nde;
‘’Müvekkil Şirket tarafından …. numaralı KTK Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınmış olan …. plakalı araç ile …. plakalı aracın çarpışması sonucu meydana gelen 20.01.2013 tarihli kazada plakalı araç sürücüsü ….’ın vefat ettiği belirtilerek, eşi ve iki çocuğu için Müvekkil Şirket’ten tazminat talebinde bulunulması üzerine numaralı hasar dosyasının açıldığı,
Hasar dosyasının açılmasını takiben sigortalı araç sürücüsünün kusur oranı ile diğer veriler ışığında Aktüer …. tarafından yapılan hesaplama doğrultusunda; müteveffanın eşi için 140.823,58 TL …. için 3.021,03 TL., …. için 17.521,97 TL. olmak üzere toplam 161.366,58 TL. tutarında tazminat 24.07.2013 tarihinde Başvuru Sahipleri Vekili’ne ödenmiş olup, müvekkil şirketin ibra edildiği,
Hazine Müsteşarlığı Aktüerler Sicili’ne kayıtlı, konusunda uzman aktüer tarafından düzenlenmiş olan Rapor’da zarar görenlerin yaşı, bakiye ömrü ile sigortalı araç sürücüsünün kusur oranı gibi ana etkenler dikkate alınarak 2010/4 sayılı Genelge doğrultusunda CSO 1980 Kadın ve Erkek Mortalite Tablosu kullanılarak hesaplama yapıldığı, yapılan bu hesaplamada bir eksiklik veya yanlışlık söz konusu olmadığı,
Buna göre Müvekkil Şirket’i ibra etmiş olan Başvuru Sahiplerinin İbraname’nin iptali için KTK 111.maddesi uyarınca 2 (iki) yıllık süre dolduktan sonra yapmış olduğu Başvuru’nun reddi gerektiği,
Başvuru Sahipleri’ne yapılan ödeme ile Müvekkil Şirket’in Poliçe’den doğan tüm sorumluluğunu yerine getirdiği ve Başvuru Sahipleri tarafından da ibra edildiği, fazlaya ilişkin işbu tazminat talebinin KTK 111/2.maddesi uyarınca reddinin gerektiği,
Son olarak yukarıdaki itirazlar saklı kalmak kaydıyla; …. Mahkemesi’nin …. Esas sayılı davanın müvekkil şirkete ihbar edilmiş olduğu, işbu davada hüküm kurulmuş olduğundan, müvekkil şirket aleyhine mükerrer ödemeye yol açmamak adına Komisyon nezdindeki işbu başvurunun reddi gerektiği,
Yukarıda izah edilen sebeplerle; Başvuru Sahibi Vekili’nin talebinin KTK mad.111 uyarınca reddi, yargılama masrafı ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi’’
Talep edilmiş ve savunulmuştur.
Sigorta Kuruluşu Vekili savunmasına dayanak olarak; Hasar Dosyası içeriği belgeleri delil göstermiştir.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Medeni Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Tahkim Usulü ve Sigorta Hakemlerine İlişkin Tebliğ, KZMSS Genel Şartları, Trafik Poliçesi ile Yargıtay Kararları dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme
20.01.2013 tarihinde, Davalı Sigorta Şirketi’nde Trafik Poliçesi ile sigortalı olan …. Plaka sayılı araç sürücüsü ….’ %100 kusurlu hareketi sonucu davacıların murisi ….’ın sürücüsü olduğu …. plaka sayılı araca çarpması ile ….’ın ölümüne sebebiyet vermiştir.
Davalı Sigorta Şirketi’nde Hasar Dosyası açılarak kusur durumu da gözönüne alınıp düzenlenen Aktüer Raporu’na göre müteveffanın eşi …. için 140.283,58 TL., çocukları …. için 3.021,03 TL. ve …. için 17.521,97 TL. olmak üzere toplam 161.366,58 TL. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı 24.07.2013 tarihinde dava öncesi Başvuranlar Vekili’ne ödenmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; toplam 67.187,15 TL. Destek Tazminatı’nın eksik ödendiği,
24.07.2013 tarihinde ödenen toplam 161.366,58 TL.’nin eksik bir ödeme olmadığı, Başvuran’ların ayrı ayrı İbraname verdikleri, İbranameler’in tarihinden itibaren 2 (iki) yıl içinde KTK.’ye göre İbranameler’in İptali davası açılmadığı için davanın öncelikle bu yönden reddi gerektiği hususlarında toplanmaktadır.
KTK.’nun 111.maddesi uyarınca tazminat miktarlarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar veya uzlaşmalar, yapıldıkları tarihten itibaren 2 (iki) yıl içinde iptal edilebilirler. Bu süre, hak düşürücü bir süredir.
Somut olayda; Başvuranlar 24.07.2013 tarihli 3 (üç) adet İbraname imzalamıştır. Dava ise 17.09.2015 tarihinde açılmıştır. Dava açıldığında 2 (iki) yıllık süre sona ermiştir. Ancak Başvuranlar Vekili, 04.03.2015 tarihinde Noterliği’nden Yevmiye Numarası ile Davalı Sigorta A.Ş.’ne, yapılan İbranameler’in geçersiz olduğunu ve bakiye alacaklarının taraflarına ödenmesi gerektiğine ilişkin İhtarname göndermiştir.
İbraname’nin ve hak düşürücü sürenin geçerliliğine ilişkin Yargıtay 17.Hukuk Dairesi’nin 20.05.2014 tarihli 2013/6382 E., 2014/7900 K. Sayılı Kararı şu şekildedir:
‘’.... KTK.’nun 111. maddesi uyarınca tazminat miktarlarına ilişkin olup da yetersiz veya fahiş olduğu açıkça belli olan anlaşmalar ve uzlaşmalar yapıldıkları tarihten itibaren 2 (iki) yıl içinde iptal edilebilirler. Yasa’nın bu hükmünden yararlanmak için ibra belgesinin iptalinin açıkça ve ayrıca istenmesine gerek olmayıp, dava sırasında bu husus ileri sürülebileceği gibi, yapıldığı tarihten itibaren 2 (iki) yıl içinde hükümlerinin kabul edilmediğine ilişkin bir irade açıklaması da yeterlidir...’’
Ayrıca Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 25.02.2006 tarihli, 2005/589 E., 2006/6225 K. Sayılı Kararı’nda da İbraname’nin yapıldığı tarihten itibaren 2 (iki) yıl içinde hükümlerinin kabul edilmediğine ilişkin bir irade açıklamasının yeterli olduğu belirtilmiştir.
‘’Yasa’nın bu hükmünden yararlanmak için ibra belgesinin iptalinin açıkça ve ayrıca istenmesine gerek olmayıp, dava sırasında bu husus ileri sürülebileceği gibi, yapıldığı tarihten itibaren iki yıl içinde hükümlerinin kabul edilmediğine ilişkin bir irade açıklaması da yeterlidir. Bu durumda, Mahkemece, yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda, 2918 Sayılı KTK’nun 111.maddesi açısında İbraname’nin değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir...’’
KTK. 111.maddesinde öngörülen 2 (iki) yıllık hak düşürücü sürenin içerisinde İbraname’nin geçerli olmadığını beyan eden bu İhtarname’nin gönderildiği anlaşıldığından, Davalı Sigorta Şirketi Vekili’nin bu itirazı Hakem Heyetimizce kabul edilmemiş ve reddedilmiştir.
Davalı Sigorta Şirketi tarafından dava öncesi Davacılar’a 24.07.2013 tarihinde toplam 161.366,58 TL. Destek Tazminatı ödenmiştir. Davacılar Vekili, eksik ödeme yapıldığı nedeniyle Sigorta Şirketi’ne …. Noterliği kanalı ile 04.03.2015 tarih ve …. Yevmiye No.’lu
İhtarname göndererek eksik ödenen toplam 67.187,15 TL. Destek Tazminatı’nın ödenmesini ihtar etmiştir. 67.187,15 TL.’nin ödenmesini talep ederken, 24.07.2013 tarihinde Sigorta Şirketi tarafından kendilerine ödenen 161.366,58 TL.’nin 04.03.2015 İhtarname tarihindeki güncel tutarı olan 182.812,85 TL.’yi, Trafik Poliçesi’nin o tarihteki Kişi Başına Ölüm ve Sakatlık Halindeki Teminatı olan 250.000,00 TL.’den düşerek 250.000,00 TL. - 182.812,85 TL. = 67.187.15 TL. eksik ödene toplam Destek Tazminatı’nı tespit etmiştir.
Davacılar Vekili, 17.09.2015 tarihli Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapmış olduğu Başvurusu’nda da eksik ödendiği iddia edilen 67.187,15 TL. Destek Tazminatı’nı talep etmiştir.
Hakem Heyetimiz’in 25.12.2015 tarihli Ara Kararı ile atanmış olan Bilirkişi …. Tarafından düzenlenen 04.01.2016 tarihli Bilirkişi Raporu’nda, Davacılara dava öncesi ödenen 161.366,58 TL.’nin Bilirkişi Raporu’nun düzenlendiği 04.01.2016 tarihi, güncelleme tarihi olarak esas alınmıştır. Bu tarihte güncel tutar 196.937,96 TL.’dir.
250.000,00 TL. - 196.937,96 TL. = 53.062,04 TL. bakiye toplam tazminat alacağı tutarıdır.
Bakiye alacaklar üzerinde garame paylaşımı yapıldığında;
Eş bakiye alacağı: 194.077,21 TL. * 100 / 205.673,01 TL. = %94
Oğul bakiye alacağı: 1.890,91 TL. * 100 / 205.673,01 TL. = %1
Kızı bakiye alacağı: 9.704,89 TL. * 100 / 205.673,01 TL. = %5
Bu durumda sigorta limiti bakiyesi olarak 53.062,04 TL.’nin
%94’ü Eş Başvuran için 49.878,31 TL.
%1’i Oğul Başvuran için 530,62 TL.
%5’i Kızı Başvuran için 2.653,10 TL. olmak üzere toplam 53.062,04 TL. alacak oluştuğu tespit edilmiştir.
Diğer yönden Başvuranlar Vekili, İhtarname’de belirtmiş olduğu 182.812,85 TL. güncel tazminat tutarını 17.09.2015 tarihli Başvuru Formu’na ekli 16.09.2015 tarihli Ek Dilekçesi’ne de esas almıştır. Bu nedenle Bilirkişi Raporu’nda güncel tazminat tutarı 196.937,96 TL. ile Başvuru Dilekçesi’ndeki güncel tazminat tutarı farklı farklı olduğundan Bilirkişi Raporu’nda bakiye Destek Tazminatı 53.0632,04 TL., Başvuru Dilekçesi’nde ise 67.187,15 TL.’dir.
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda Başvuranlar Vekili’nin talebi ile Bilirkişi’nin tespit ettiği toplam tazminat tutarı arasında 14.125,11 TL.’lik bir fark olmaktadır.
Bilirkişi Raporu’ndaki toplam 53.062,04 TL. toplam Destek Tazminatı Hakem Heyetimizce de kabul edilmiştir.
Başvuranlar Vekili, Başvuru Dilekçesi’nde ve Bilirkişi Raporu’na İtiraz Dilekçesi’nde, …. Mahkemesi’nin …. E. sayılı Davası’nın kesinleştiğini ve bu nedenle Kesinleşmiş Mahkeme Kararı olduğundan Hakem Heyetimizin Kesinleşmiş Karar’a göre karar verilmesi gerektiğini talep etmiştir.
…. Mahkemesi’nin …. E. Sayılı Davası’nda, …. Sigorta A.Ş. Davalı değildir, İhbar Edilen’dir. Bu nedenle …. Sigorta A.Ş. hakkında Kesinleşmiş bir Mahkeme Kararı bulunmamaktadır.
Kaldı ki güncelleme, Bilirkişi Raporu’nun düzenlendiği 04.01.2016 tarihine göre yapılmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2011/17-351 E., 2011/386 K. Sayılı ve 08.06.2011 tarihli Kararı’nda da ‘’....karara en yakın verilerin gözönüne alınmasının gerektiği’’ belirtilmiştir.
4.2. Gerekçeli Karar
Yukarıdaki İncelemeler ve Değerlendirmeler ile Bilirkişi Raporu ve 3.Bölüm’de belirtilen Mevzuat ve Yargıtay Kararları gereğince Başvuran Eş …. için 49.878,31 TL., Kızı … için 2.653,10 TL., Oğlu için 530,62 TL. Destek Tazminatları’nın, dava öncesi 161.366,58 TL.’nin ödendiği 24.07.2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi (talep gibi) ile birlikte Davalı’dan alınarak davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
5. KARAR
Yukarıda açıklanan nedenlerle; Başvuru’nun KISMEN KABULUNE, KISMEN REDDİNE
1- Başvuran … için kabul edilen 49.878,31 TL. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’nın 24.07.2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek Yasal Faizi ile birlikte Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ’a ödenmesine,
2- 300,00 TL. Başvuru Ücreti ve 500,00 TL. Bilirkişi Ucreti olmak üzere toplam 800,00 TL. Yargılama Gideri’nin 49.878,31 TL. tazminat alacağına isabet eden 624,00 TL.’nin Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
3- Başvuran …. , kendisini vekil ile temsil ettiğinden 49.878,31 TL. üzerinden A.A.U.T.’ye göre hesaplanan 5.836,61 TL. Avukatlık Ücreti’nin Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından …. ’a ödenmesine,
4- Başvuran …. için kabul edilen 530,62 TL. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’nın 24.07.2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
5- 300,00 TL. Başvuru Ücreti ve 500,00 TL. Bilirkişi Ücreti olmak üzere 800,00 TL. Yargılama Gideri’nin 530,62 TL. tazminat alacağına isabet eden 29,21 TL. Yargılama Gideri’nin Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
6- Davacı …., kendisini vekil ile temsil ettiğinden 530,62 TL. üzerinden A.A.Ü.T.’ye göre hesaplanan 530,62 TL. Avukatlık Ücreti’nin Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
7- Başvuran …. için kabul edilen 2.653,10 TL. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı’nın 24.07.2013 temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
8- 300,00 TL. Başvuru Ücreti ve 500,00 TL. Bilirkişi Ücreti olmak üzere 800,00 TL. Yargılama Gideri’nin 2.653,10 TL. tazminat alacağına isabet eden 146,79 TL. Yargılama Gideri’nin Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
9- Davacı …., kendisini vekil ile temsil ettiğinden 2.653,10 TL. üzerinden A.A.Ü.T.’ye göre hesaplanan 1.800,00 TL. Avukatlık Ücreti’nin Davalı …. Sigorta A.Ş. tarafından Başvuran ….’a ödenmesine,
10- Sigorta Şirketi kendisini vekil ile temsil ettiğinden reddedilen 14.125,12 TL. üzerinden A.A.Ü.T.’ye göre hesaplanan 360,00 TL. Avukatlık Ücreti’nin Başvuranlar’dan alınarak Davalı Sigorta A.Ş.’ye
Karar’ın bildirim tarihinden itibaren 10 (on) gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere 22.02.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy