(2918 S. K. m. 56) (6100 S. K. m. 107)
28.06.2019 Tarih ve K-2019/54619 Sayılı Hakem Kararı
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
Karara bağlanmak üzere, Hakemliğimize tevdi edilmiş bulunan uyuşmazlığın konusu, 13.07.2016 tarihinde Davalı sigorta şirketi tarafından xxx - xxx vadeli ve xxx no.lu KMAZMMS poliçesi ile sigortalı xxx sevk ve idaresindeki xxx plakalı aracın karıştığı tek taraflı kazada, araçta yolcu konumunda bulunan xxx vefat etmesi nedeniyle başvuru sahipleri xxx ve xxx’ın Davalı tarafından ödenmediği iddia edilen destekten yoksun kalma tazminatı talebine dayanmaktadır. Başvuranlar vekili, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, şimdilik yasal faizi ile birlikte tüm başvuru sahipleri için toplamda xxx - TL maddi tazminatın ödenmesini talep etmiştir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Dosyanın teslim alınması ile yargılama başlamıştır. Dosya içeriği üzerinde yapılan tetkik sonucunda, mahiyeti ve dosya mevcudu itibariyle, uyuşmazlığın evrak üzerinden çözülebileceği ve yine duruşma yapılmasına gerek olmadığı kanaatine varılmıştır.
Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı'ndan Hakemliğimize intikal ettirilen xxx esas sayılı uyuşmazlık dosyasının incelenmesi sonucunda, talebin destek tazminatına ilişkin olduğu, tek taraflı trafik kazasında müteveffanın yolcu konumunda bulunduğu, poliçe tanzim tarihi itibarıyla uyuşmazlığın meri genel şartlara tabi olduğu anlaşılarak xxx tarihli ara kararımızla, mer’i mevzuat hükümleri çerçevesinde destekten yoksun kalma tazminat hesabı yapılmak üzere dosya üzerinde hesap bilirkişi incelemesi yaptırılmasına, xxx Adli Yargı/STK Bilirkişi Listesinde kayıtlı Aktüer sıfatını haiz xxx’in bilirkişi seçilmesine, bilirkişi raporunun ayrıntılı ve denetime elverişli olarak düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Bu kapsamda dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi tarafından tanzim edilen xxx tarihli rapor aynı tarihte taraflara gönderilmiştir. Tebliğ ve itiraz süreci tamamlandıktan sonra dosyadaki eksikliklerin giderildiği görülmüş, inceleme ve değerlendirmenin bitirilmesi akabinde uyuşmazlık hakkında xxx tarihinde karara varılmış ve yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibi vekili, Tahkim Komisyonu Başkanlığı’na verdiği dilekçede özetle;
1. Müvekkillerinin annesi olan xxx ’ın xxx tarihinde meydana gelen tek taraflı trafik kazası neticesinde hayatını kaybettiğini, xxx yaşında olan müteveffanın xxx plaka sayılı araçta yolcu konumundayken hayatını kaybetmesi ile müvekkillerinin destekten yoksun kaldıklarını,
2. Kaza tespit tutanağında sürücü xxx ’ın 2918 sayılı Kanunun 56/1-a kuralını ihlal ettiğinden tam kusurlu bulunduğunu,
3. Maddi zararın giderilmesi için davalı sigorta şirketine başvurulduğunu, davalı tarafından xxx tarihinde müvekkilleri için xxx TL ödendiğini, ancak yapılan ödemenin müvekkillerinin gerçek zararını karşılamadığını, yeniden hesaplama yapılarak aradaki farkın ödenmesi talep edilmiş ise de davalı tarafından herhangi bir dönüş sağlanmadığını,
4. Yaptırılacak bilirkişi incelemesi ile yapılan ödemenin eksik olduğunun ortaya çıkacağını,
5. Davalının ödemek zorunda olduğu tazminatın 2918 sayılı yasadan kaynaklandığını, anılan Kanunun 111. maddesine göre kanunda öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmaların geçersiz olduğunu, yapılan ödemenin veya imzalanan ibranamenin bir makbuz niteliğini taşıdığını,
6. xxx plaka sayılı aracın davalı sigorta şirketinin trafik sigorta poliçesi ile kaza tarihinde sigortalı bulunduğunu,
7. Müvekkilleri xxx ’ın xxx doğumlu ve xxx ’ın xxx doğumlu, müteveffa xxx ’ın ise xxx doğumlu olduğunu
belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 6100 sayılı Yasa’nın 107 maddesi uyarınca belirsiz alacak niteliğindeki müvekkilleri xxx ve xxx için şimdilik xxx TL destekten yoksun kalma tazminatının sigorta şirketinin temerrüde düştüğü ilk ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
İddialarına dayanak olarak da, Başvuru Formu Aslı, Vekaletname, Adli ve İdari Makamlarca Düzenlenen Sair Evrak, Tutanak, Dekont ile diğer belgeler delil olarak sunulmuştur.
2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
Sigorta şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle;
1. Müvekkili şirkete yapılan başvuru üzerine uzman Aktüerlerden TRH 2010 Yaşam Tablosuna göre alınan rapor sonucunda başvurucu yana xxx tarihinde xxx TL tazminat ödemesi yapıldığını ve müvekkili şirketin başkaca bir sorumluluğunun kalmadığını, haksız davanın reddinin gerektiğini,
2. Başvuru konu kazaya karışan xxx plaka sayılı aracın müvekkili şirkete xxx - xxx tarihleri arasında geçerli olmak üzere trafik sigorta poliçesi ile sigortalı olduğunu,
3. Poliçeden dolayı sorumluluklarının poliçe limiti ile sınırlı olup sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında ve zarar nispetinde olduğunu,
4. Başvurunun reddini talep etmekle birlikte tazminat hesabı yapılması durumunda yapılan ödemenin güncelleştirilmesinin gerektiğini,
5. Yerleşik Yargıtay içtihatları uyarınca kız çocukları 22 yaşına, hak sahibi erkek çocukları 18 yaşına kadar destekten yararlanacağının kabul edildiğini, davacı xxx ’ın yaş sınırını aştığından ve müteveffanın desteğinden çıktığından, davanın reddinin gerektiğini,
6. Davacıların müteveffanın ölmeden önceki sürekli ve düzenli desteğini maddi olgularla ispat etmesi gerektiğini, müteveffanın gelir durumunun ispatının davacı taraf düştüğünü,
7. Müteveffanın anne ve babasının hayatta olup olmadığını araştırılmasını ve hesaplamada anne ve babanın payının da dikkate alınması gerektiğini,
8. Müteveffanın SGK'ya bağlı olup olmadığının araştırılmasının gerektiğini, anılan Kurum tarafından varsa yapılan ödemelerin mükerrer ödemeden imtina amacıyla tespit edilmesi gerektiğini,
9. Davacıların desteği sigortalı araçta yolcu olarak bulunduğundan olayda hatır taşımasının olup olmadığını araştırılmasının gerektiğini, tespit halinde hakkaniyet indiriminin yapılamasını,
10. Kaza sırasında sürücü alkollü ise müteveffanın kendi can güvenliğini tehlikeye atarak araca binmesi nedeniyle müterafik kusur indiriminin yapılmasını gerektiğini,
11. Başvuruyu kabul anlamına gelmemek kaydıyla hükmedilmesi gereken vekalet ücretinin beşte bir oranda olması gerektiğini,
12. Müvekkili şirketin sigorta bedelini ödeme yükümlülüğü başvuru tarihinde muaccel hale geldiğini, bu sebeple faize hükmedilmesi halinde faizin başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faiz olması gerektiğini
belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Sigorta şirketi vekili savunmalarına dayanak olarak, Vekaletname ve dosyaya ilişkin diğer belgeleri delil olarak sunmuştur.
3.UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Borçlar Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliği, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Trafik Sigortası Genel Şartları ve Poliçe Özel Şartları dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
KTK. m. 85/I, “Motorlu aracın isletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar." hükmünü taşımaktadır.
Bu düzenleme ile Karayolları Trafik Kanunu, zarara; motorlu aracın işletilmesinin sebep olması halinde, işleten ve araç işleticisinin bağlı bulunduğu teşebbüs sahibi hakkında tehlike sorumluluğunu öngörmüştür. Bu hükme göre sorumluluğun temeli işletme tehlikesi, türü ise tehlike esasına dayalı işletme sorumluluğudur. KTK. m. 85/1, sorumluluğu, aracın işletilmesine dayanan tehlike sorumluluğu olarak düzenlediğinden, işleten veya teşebbüs sahibi kusurlu olsa bile, kusur ilkesine göre değil, tehlike ilkesine göre sorumlu olmaktadır.
TBK. md. 53/I-3’e göre de destekten yoksun kalanlar, zarar verene karşı destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Dolayısıyla, üçüncü kişi sıfatına sahip destekten yoksun kalan kişilerin zararı ZMSS kapsamı dışında değildir. Bu nedenle müteveffanın deseğinden yoksun kalan yakınlarının Davalıya yönelik destek tazminatı talebinde bulunması hukuken kabul edilmiştir.
Xxx tarihinde meydana gelen tek taraflı trafik kazası sonucu xxx plaka sayılı araçta yolcu konumda olan xxx vefat etmiştir. Kazaya karışan xxx plaka sayılı araç işleteninin Karayolları Trafik Kanunu'ndan doğan sorumluluğu, xxx - xxx döneminde davalı tarafından sigorta edilmiş, kaza da sözleşmenin yürürlüğü döneminde gerçekleşmiştir. Kaza tarihi itibarıyla davalının azami sorumluluğu, kişi başı azami xxx TL’dir. Ölümlü/Yaralanmalı trafik kazası tespit tutanağında, kazanın oluşumunda sürücü xxx 'ın 2918 sayılı KTK'nın 56/1-a kuralını ihlal ettiği belirtilmiştir. Müteveffa yolcu konumunda olup kazanın gerçekleşmesine etki eden kusuru yoktur. Davalı vekili tarafından dosyaya sunulan banka ödeme dekontundan ve ödemeye esas teşkil eden aktüerya raporundan xxx için xxx tarihinde xxx TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır. Müteveffanın gelirini gösterir bir belge dosyada yer almamaktadır.
Bu değerlendirme kapsamında poliçe tanzim tarihi itibarıyla mer’i mevzuat hükümleri çerçevesinde destekten yoksun kalma tazminat hesabı yapılmak üzere dosya üzerinde hesap bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir. Bilirkişi raporunda uyuşmazlığa konu sözleşme xxx tarihli genel şart değişikliğinden sonra akdedildiğinden hesaplamada, TRH 2010 Yaşam Tablosu ve %1,8 teknik faiz kullanılmıştır. Ödenen tazminatın eksik olup olmadığına ilişkin değerlendirmede, Yargıtay tarafından benimsenen yöntem; sigorta şirketi tarafından yapılan ödemenin gerçek zararı karşılayıp karşılamadığının tespiti, karşılamıyorsa rapor tarihine en yakın tarih itibarıyla gerçek zararı tespit ederek, söz konusu tarihe kadar geçen süre için yapılan ödemeye işletilecek yasal faiz birlikte ödeme tutarının, hesaplanan tazminat miktarından indirilmesi şeklindedir. Hesaplama, işlemiş/bilinen ve işleyecek dönemler itibarıyla yapılmıştır. Müteveffanın gelirine ilişkin dosyada bir belge mevcut olmadığından, müteveffanın gelirinin asgari ücret seviyesinde olduğu kabul edilmiştir. Müteveffanın aktif dönemi içinde xxx ile desteklik ilişkisi sona ermektedir. Yaş hesabı yapılırken 6 aydan sonrası tam yıla tamamlanmıştır. İlk ödemeye esas teşkil eden veriler dikkate alınarak tarafımızca yapılan hesaplama sonucunda; başvuru sahibi xxx için ödenen tazminatın eksik olmadığı sonucuna varılmıştır. Yukarıda yer alan açıklamalar ve değerlendirmeler çerçevesinde, destek ilişkisinin mevcut olmaması nedeniyle xxx için tazminat hesabı yapılmayan dosyada diğer başvuru sahibi xxx için bakiye tazminatın olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır. Söz konusu Rapor taraflara, diyecek ve itirazlarını bildirebilecekleri belirtilerek elektronik posta ile xxx tarihli ara kararımızla aynı gün ayrı ayrı gönderilmiştir. Taraf vekilleri beyanda bulunmamıştır.
5. KARAR
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde, Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından Hakemliğimize tevdi edilen 2019.E.29430 esas sayılı başvuru hakkında tarafların iddia ve savunmaları dikkate alınarak;
1) Başvuru sahiplerinin talebinin reddine,
2) Başvuru sahipleri tarafından ödenmiş yargılama giderlerinin başvuran üzerinde bırakılmasına,
3) Aleyhine başvurulan sigorta şirketi kendisini vekille temsil ettirdiğinden, reddedilen değer üzerinden, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 30/f.17 hükmü ile karar tarihinde geçerli Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin, 17/f.2 hükmüne göre hesaplanan xxx.-TL vekalet ücretinin başvuru sahiplerinden alınarak xxx Sigorta A.Ş.’ye verilmesine
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy