(2918 S. K. m. 52, 57)
13.06.2017 tarih ve K-2017/6276 sayılı Hakem Kararı
1. BAŞVURU KONUSU UYUŞMAZLIK VE YARGILAMA USULÜNE İLİŞKİN BİLGİLER
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
XX Sigorta AŞ tarafından XX numaralı kasko poliçesi ile sigortalı XX plakalı araçtan 01.12.2016 tarihinde meydana gelen trafik kazasına bağlı olarak oluşan maddi hasarın davalı sigorta kuruluşu tarafından tazmin edilmediği iddiası dosya uyuşmazlık konusunu oluşturmaktadır. Davalı sigorta kuruluşu vekili dosya konusu başvurunun kasko sigortası genel şartlarının A.5.4 ve A.5.6 maddeleri gereği teminat dışı olduğunu savunmaktadır.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından Koordinatör Hakemin adresine gönderilen dosyanın teslim alınması ile yargılamaya başlanmıştır. Dosyanın tetkikinden ek belge istenilmesine, duruşma yapılmasına gerek olmadığı anlaşılmıştır. Dosyada mevcut belgeler üzerinden inceleme yapılmak suretiyle dosya karara bağlanmıştır.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru sahibi Başvuru Formundaki el yazılı beyanında, "XX Sigortada XX numaralı kasko poliçesine istinaden XX plakalı aracımın hasarı ile ilgili XX Sigorta AŞ ile uyumsuzluk yaşamaktayım. Kaza ile ilgili olarak araç Düzcede üniversitede okuyan oğlum için aldım. Üniversiteden ev arkadaşı oğlumdan habersiz olarak (oğlum odasındayken) aracın anahtarını alarak araba kullanmıştır. Daha sonra oğlumun ev arkadaşı telaşlı bir şekilde eve gelerek habersizce arabayı aldığını ve kaza kaza yaptığını ifade etmiştir. Hasarımın poliçede bulunan aşağıdaki kasko genel şartlarına göre 58.400,00 yasal faiziyle birlikte ödenmesini arz ederim. Araç anahtarının, sigortalının veya aracı kullanımına tahsis ettiği kişinin üzerinden bulunduğu ortamdan bilgisi ve onayı dışında kendi ev ve iş yerleri niteliğindeki mekandan haksız yere elde edilmesi sonucu veya söz konusu mekanlarda kilit altında muhafaza esnasında, bu mekana kırma delme, yıkma, devirme, zorlama, öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanarak veya tehditle ya da araç gereç Veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanmak suretiyle ele geçirilerek aracın çalınması, çalınmaya teşebbüs edilmesi, teminat kapsamına alınmıştır." Başvuru sahibi yazısına, başvuru harcı dekontu, nüfus cüzdanı, XX plakalı aracın ruhsatı, XX nolu XX Genişletilmiş Kasko Kombine Poliçe eki, mağdur/ müşteki ifade tutanağı, trafik kazası tespit tutanağı suretlerini eklemiştir.
2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
XX Sigorta AŞ vekili cevabi yazısında, Başvuran, başvuru dilekçesinde 'aracı Düzce 'de üniversitede okuyan oğlu için aldığını, üniversiteden ev arkadaşının oğlundan habersiz olarak (oğlu odasındayken) aracın anahtarını alarak arabayı kullandığını, daha sonra oğlunun ev arkadaşının telaşlı bir şekilde eve gelerek habersizce arabayı aldığını ve kaza yaptığını ifade ettiğini beyan ettiğini, başvuru sahibinin oğlu tarafından Düzce Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2016/XX Sor. Nolu dosyası ile verdiği ifade de; " 01.12.2016 tarihinde evde ben, kız arkadaşım ve XX vardı. Biz kız arkadaşımla muhabbet etmek ederken kendi odama geçtik. Bu sırada babamın bana okula gidip gelirken kullanmam için almış olduğu XX plakalı arabamın anahtarını salona masanın üzerine bırakmıştım. Sabah kalktığımda XX telaşlı bir şekilde yanıma gelerek Bana 'sabah okula giderken senden habersiz aracın anahtarını aldım, yolda da başıma bir iş geldi, kaza yaptım.' Dedi. Ben bunun üzerine babamı aradım ve durumu anlattım. Aynı gün içerisinde babam hem beni görmek, hem de kaza durumunu konuşmak amaçlı Düzce'ye geldiler." şeklinde ifade verdiğini, sigortalının başvuru dilekçesinde ve oğlunun Düzce Başsavcılığında verdiği ifadelerden de anlaşılacağı üzere aracın anahtarını, sigortalının birlikte yaşadığı ev arkadaşı, evdeki masanın üzerinden habersizce alındığını, aracın anahtarlarını sigortalıdan habersizce alarak ve ehliyetsiz olarak araç kullanan ev arkadaşı kazaya sebebiyet verdiğinden başvuru sahibinin taleplerinin Kasko Sigortası Genel Şartları A.5.4 ve A.5.6 maddeleri gereği teminat dışı olduğunu, başvuruyu kesinlikle kabul anlamına gelmemekle birlikte başvuranın oğlunun Düzce Başsavcılığı'nda verdiği ifade de aracında 20.000 TL civarında masraf olduğunu beyan etmiş olmasına karşın başvuru dilekçesinde 58.400 TL hasarının olduğunu belirttiğini, başvuru sahibinin belirttiği meblağın son derece fahiş olduğunu, keza, faiz talebinin ön koşulunun, davacının muaccel hale gelen bir alacağa sahip olması ve bu alacak nedeniyle davalı şirketi BK.'nun 117. maddesi ve devamı uyarınca temerrüde düşürmesi olduğunu, müvekkil şirket davanın açılmasına sebebiyet vermediğinden yargılama masraflarından sorumlu olmadığını savunmaktadır. Davalı sigorta kuruluşu vekili yazısına vekaletname (Baro pullu & harçlandırılmış), XX nolu kasko sigorta poliçesini, Trafik Kaza Tespit Tutanağı şirketin ret yazısını, XX Motorlu araçlar AŞ teklif formunu, trafik kazası tespit tutanağını ve hasar dosyasında mevcut diğer evrakların birer suretini eklemiştir.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın çözümü için 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Kasko Sigortası Genel Şartları, XX nolu kasko sigorta poliçesi ile ilgili diğer mevzuat hükümleri dikkate alınmıştır.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme
4.1.1. XX Sigorta AŞ tarafından düzenlenen XX nolu genişletilmiş XX kasko sigorta poliçesi ile XX plakalı araç özel otomobil 13.04.2016-2017 tarihleri arasında geçerli olmak üzere sigortalanmıştır. Dosya konusu olay poliçenin yürürlük süresi içinde meydana gelmiştir.
Kasko sigortası genel şartlarında, bu sigorta ile sigortacının, sigortalının poliçede belirtilen ve karayolunda kullanma izni olan motorlu ve motorsuz kara araçlarından, römork veya karavanlardan iş makinelerinden, lastik tekerlekli traktörler, diğer zirai tarım makinelerinden doğan menfaatin genel şartlarda belirtilen risklerin gerçekleşmesi sonucunda doğrudan uğrayacağı maddi zararları teminat altına alacağı belirtilmiştir. Bu riskler arasında, gerek hareket gerek durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar sonucu oluşan maddi zararlar da yer almaktadır. Dosyada mevcut, resmi görevliler tarafından düzenlenmiş olan trafik kazası tespit tutanağında, sürücü XX'ın sevk ve idaresindeki XX plakalı araç ile sürücü XX'ın kullandığı XX plakalı araçların stadyum Rasim Betir Bulvarı, Stadyum Sokakta kazaya karıştıkları, kazanın oluşumunda XX plakalı araç sürücüsünün KTK nın 57/1-a, kuralını, sürücü XX'ın da aynı yasanın 52/1-a kuralını ihlal ettiği belirtilmiştir. Taraflar arasında kazanın meydana geliş şekli ve niteliği, kusur durumu konularında uyuşmazlık yoktur.
4.1.2. Davalı sigorta kuruluşu vekili, sigortalının birlikte yaşadığı ev arkadaşının, evdeki masanın üzerinden habersizce alındığını, aracın anahtarlarını sigortalıdan habersizce alarak ve ehliyetsiz olarak araç kullanan ev arkadaşı kazaya sebebiyet verdiğinden başvuru sahibinin taleplerinin Kasko Sigortası Genel Şartları A.5.4 ve A.5.6 maddeleri gereği teminat dışı olduğunu savunmaktadır.
Kasko sigortası genel şartlarının, A.5. Teminat Dışında Kalan Zararlar bölümünde;
“5.4.Poliçede gösterilen aracın, ilgili mevzuat hükümlerine göre gerekli sürücü belgesine sahip olmayan kimseler tarafından kullanılması sırasında meydana gelen zararlar,
5.6.Araca, sigortalı veya fiillerinden sorumlu bulunduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından kasten verilen zararlar ile sigortalının fiillerinden sorumlu olduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından sigortalı aracın kaçırılması veya çalınması nedeniyle meydana gelen zararlar, “Hükümleri yer almaktadır.
Gerek başvuru sahibi gerek davalı sigorta kuruluşu tarafından dosyaya sunulan evrakların incelenmesinden kaza anında XX plakalı aracı kullanan XX’a ait sürücü belgesinin dosyada yer almadığı görülmüştür. XX ve XX adlı trafik polis memurları tarafından tanzim edilen dosya konusu kazaya ilişkin 01.12.2016 tarihli trafik kazası tespit tutanağının sürücü belgesi kısmında XX plakalı araç sürücüsüne ait ehliyet belgesinin tespit edilemediği görülmektedir.
Davalı sigorta kuruluşu vekili anılan genel şartların A.5.6. maddesi uyarınca araca, sigortalı veya fiillerinden sorumlu bulunduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından kasten verilen zararlar ile sigortalının fiillerinden sorumlu olduğu kimseler veya birlikte yaşadığı kişiler tarafından sigortalı aracın kaçırılması veya çalınması nedeniyle meydana gelen zararların teminat dışı olduğunu savunmakla birlikte davalı sigorta kuruluşu tarafından tanzim edilen XX nolu genişletilmiş XX kasko sigorta poliçesinde “Araç anahtarının, sigortalının veya aracı kullanımına tahsis ettiği kişinin üzerinden bulunduğu ortamdan bilgisi ve onayı dışında kendi ev ve iş yerleri niteliğindeki mekandan haksız yere elde edilmesi sonucu veya söz konusu mekanlarda kilit altında muhafaza esnasında, bu mekana kırma delme, yıkma, devirme, zorlama, öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanarak veya tehditle ya da araç gereç Veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanmak suretiyle ele geçirilerek aracın çalınması, çalınmaya teşebbüs edilmesi, teminat kapsamına alınmıştır.” Hükmü yer almaktadır.
Dosya konusu somut olayda kazanın sigortalı aracın anahtarının habersizce alınmasından sonrasında kullanılması sırasında meydana geldiği konusunda uyuşmazlık yoktur. Araç anahtarı her ne kadar habersiz bir şekilde alınmış olsa da Kasko poliçesinde yer alan bu hüküm uyarınca olay kasko teminatı kapsamına girmektedir.
Kasko Sigortası Genel Şartlarının, 3.3.4. Tazminatın Ödenmesi maddesi;
“3.3.4.1. Sigortacı hasar ihbarı üzerine talep ettiği belgelerin kendisine eksiksiz olarak verilmesi ve zararın eksper vasıtasıyla tespiti kararlaştırılmış ise eksper raporunun tesliminden itibaren en geç 10 işgünü içinde Genel ve Özel Şartlar kapsamında gerekli incelemeleri tamamlamak ve ödemeye engel bir durumun bulunmaması halinde tazminat miktarını tespit edip sigortalıya ödemek zorundadır. Tazminat ödeme borcu her halde hasarın ihbarından itibaren 45 gün sonra muaccel olur. ”
TTK nın 1427 maddesinin 2. Fıkrasında, sigorta tazminatı veya bedelinin, rizikonun gerçekleşmesini müteakip ve rizikoyla ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her hâlde 1446 ncı maddeye göre yapılacak ihbardan kırkbeş gün sonra muaccel olacağı, anılan madde gerekçeleri arasında da, ancak, menfaatler dengesinin korunması bakımından sigortacıya yüklenilemeyen nedenlerden dolayı incelemeler tamamlanamamışsa, örneğin gerekli evrakların sigorta ettiren veya sigortalı tarafından sigortacıya zamanın veya hiç verilmemesinde olduğu gibi, bu süreler işlemeyeceği belirtilmiştir. TTK nın, 1447maddesinde ise, Sigorta ettirenin, rizikonun gerçekleşmesinden sonra, sözleşme uyarınca veya sigortacının istemi üzerine, rizikonun veya tazminatın kapsamının belirlenmesinde gerekli ve sigorta ettirenden beklenebilecek olan her türlü bilgi ile belgeyi sigortacıya makul bir süre içinde sağlamak zorunda olduğu belirtilmiştir. Anılan madde gerekçesinde, sigorta bir zenginleşme aracı olmadığından sigortacının gerçek zararı ödemesi gerektiği, iyi niyet ve azami güven esasına dayanan sigortada sigortacının, riziko gerçekleştiğinde sorumluluğunun doğup doğmadığını, doğmuşsa kapsam ve sınırını belirleyebilmesi için rizikoyla ilgili tüm bilgilere sahip olması gerektiği belirtilmiştir.
Dosyaya sunulu belgelerin tetkikinden başvuru sahibi tarafından nüfus cüzdanı, XX plakalı aracın ruhsatı, XX nolu XX Genişletilmiş Kasko Kombine Poliçe eki, mağdur/ müşteki ifade tutanağı, trafik kazası tespit tutanağı suretlerinin dosyaya sunulduğu, bunun dışında başka bir evrakın dosyada yer almadığı görülmüştür. Başvuru sahibi Sigorta Tahkim Komisyonuna müracaatında kaza dolayısıyla aracında 58.400,00 TL maddi hasar meydana geldiğini iddia etmekle birlikte, bu hasarın tayin ve tespitine yönelik hiçbir belgenin dosyada yer almadığı görülmektedir. Keza, davalı sigorta kuruluşu vekili tarafından dosyaya sunulu evraklar incelendiğinde, bu belgeler içinde de hasarın tespitine yönelik herhangi bir belgenin mevcut olmadığı görülmüştür. TTK nın, 1447 maddesi uyarınca değerlendirme yapıldığında, sigorta ettirenin, rizikonun gerçekleşmesinden sonra, sözleşme uyarınca veya sigortacının istemi üzerine, rizikonun veya tazminatın kapsamının belirlenmesinde gerekli ve sigorta ettirenden beklenebilecek olan bilgi ile belgeyi sigortacıya sağlamadığı, keza, bu evrakların dosyaya sunulmadığı, bu durumda, sigortacının kazadan sorumluluğunun doğmayacağı görülmektedir.
Keza, Özel Daire 08.11.1985 gün ve 1985/5642-5961 sayılı kararında yer alan "Sigortacı ancak gerçek zararı ödemekle yükümlüdür. Sigorta poliçesinde sayılan eşyalar ve bunların sigorta bedelleri ödenmesi gereken üst limiti göstermektedir. Ancak sigorta poliçesinde belli bir bedelle sigorta ettirilen eşyalardan sigorta edilen mahalde ne kadar bulunduğunun ispatı gerekir. Zira, bunlar zamanla miktarı değişen emtiadır. Gerçek zararı ispat etmek zarara uğradığını iddia eden kişiye aittir." Hükümler uyarınca değerlendirme yapıldığında, başvuru sahibinin uğradığı gerçek zararı ispatlayamadığı görülmektedir.
5684 sayılı yasanın 30/15 maddesinde, hakemlerin, sadece kendilerine verilen evrak üzerinden karar vereceği belirtilmiştir. Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde, Trafik Sigortası genel Şartlarının A.5.4. maddesi kapsamında ibrazı gereken sürücü belgesinin dosyada yer almaması, keza, dosyada yer alan trafik kazası tespit tutanağında kaza anında sigortalı aracı kullanan XX’ın sürücü belgesinin tespit edilemediğinin belirtilmesi (5- sürücü belgesi tespit edilemedi), Genel Şartların 3.3.4 maddesi ile TTK nın 1427 ve 1447 maddeleri uyarınca meydana gelen hasarın tayin ve tespitine yönelik belgelerin dosyaya sunulmamış olması dikkate alınarak başvuru sahibinin kaza dolaysıyla uğradığı gerçek zararı ispatlayamadığı, ayrıca, kaza anında aracı kullanan sürücünün belgesinin mevcut olmadığı görüldüğünden talebin reddine karar verilmiştir.
4.2. Gerekçeli Karar
XX Sigorta AŞ tarafından XX numaralı kasko poliçesi le sigortalı XX plakalı araçta 01.12.2016 tarihinde meydana gelen trafik kazasına bağlı olarak oluşan maddi hasarı kasko sigortası teminat kapsamında olmakla birlikte karada belirtilen gerekçeler ve yapılan açıklamalar neticesinde, Kasko Sigortası Genel Şartlarının A.5.4. maddesi kapsamında ibrazı gereken sürücü belgesinin dosyada yer almaması, keza, dosyada yer alan trafik kazası tespit tutanağında kaza anında sigortalı aracı kullanan XX’ın sürücü belgesinin tespit edilemediği bilgisinin yer almasından (5- sürücü belgesi tespit edilemedi), Genel Şartların 3.3.4 maddesi ile TTK nın 1427 ve 1447 maddeleri uyarınca meydana gelen hasarın tayin ve tespitine yönelik belgelerin dosyaya sunulmamış olması başvuru sahibinin kaza dolaysıyla uğradığı gerçek zararı ispatlayamadığı, ayrıca, kaza anında aracı kullanan sürücünün belgesinin mevcut olmadığı görüldüğünden talebin reddine karar verilmiştir.
5. SONUÇ
Yapılan değerlendirmeler ve belirtilen gerekçeler neticesinde;
1. Başvuru sahibinin talebinin reddine,
2. Başvuru sahibi tarafından ödenmiş olan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
3. Davalı sigorta kuruluşu vekille temsil edildiğinden AAÜT ve 5684 sayılı yasanın 30/17 maddesine göre hesaplanan 1.355,00 TL vekâlet ücretinin başvuru sahibi tarafından XX Sigorta AŞ ye ödenmesine
5684 sayılı Kanunun 30/12. maddesi hükmü gereği, kararın bildirim tarihinden itibaren 10 gün içinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itiraz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy