(6102 S. K. m. 1454) (6361 S. K. m. 23, 24)
18.04.2018 Tarih ve K-2018/31342 Sayılı Hakem Kararı(Hırsızlık)
1.1. Uyuşmazlık Konusu Olay ve Talep
İşbu dosyadaki talep, xxxx tarafından yapılan müracaat ile Sigorta Tahkim Komisyonu'na intikal ettirilip, karara bağlanmak üzere dosyası tarafıma tevdi edilmiş olan, sigorta şirketinin reddettiği maddi zarara ilişkin tazminat ödemesinin kabulüne karar verilmesine ilişkindir.
Başvuru sahibi, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere xxxx Sigorta Şirketi tarafından ödenmeyen 22.000,00 TL'nın kendisine ödenmesine karar verilmesini talep etmektedir.
1.2. Başvurunun Hakeme İntikaline ve İncelenmesine İlişkin Süreç
17/05/2018 tarihinde dosya teslim alınarak yargılama işlemi başlatılmıştır. Dosya içeriğinde yapılan incelemeler sonucu duruşma yapılmasına gerek olmaksızın dosya üzerinde yargılama yapılması uygun görülmüştür.
Dosya içeriğine göre uyuşmazlık hakkında 27.08.2018 tarihinde karara varılmış ve yargılamaya son verilmiştir.
2. TARAFLARIN ORTAYA KOYDUĞU MADDİ VE HUKUKİ İDDİALAR
2.1. Başvuru Sahibinin İddia, Delil ve Talepleri
Başvuru Sahibi Vekili tarafından tevdi edilen belgelerden;
Başvuru Sahibi Vekili tarafından doldurulan Başvuru Formunda özetle; başvuru sahibi, kendisine ait iş makinesinin aparatı olan kovaların birinin makine üzerinde, diğerinin evin önünde durduğu ve gerektiğinde kullanıldığı, sigorta poliçesindeki hükme göre takılı olmayan aparatın ödenmeyeceğinin kendisine bildirildiği, 23 Mart tarihinde hırsızlık vakasını ihbar ettiği, eksper raporunun tanzim edilerek mal değerinin ödenmesine karar verdiği, sigorta kuruluşunun o ekipmanın iş makinesi üzerinde takılı olması halinde hasarın ödeneceğini söylediği, hırsızlık anında çalınan ekipmanın araç üzerinde olmadığı, poliçede böyle bir şart olduğu bilseydi bu sözleşmeyi yapmayacağını beyan ettiği;
xxxx Sigorta Şirketinin 03.04.20187 tarihli yazısı ile; xxxx sayılı Leasing Uzun Süreli Makine Kırılması Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınmış olan xxxx seri numaralı ekskavatörün hasarı ile ilgili olarak ekspertiz yaptırıldığı, ekspetriz raporu ve ekli belgelerin tetkiki ile ekskavatöre ait orijinal kovanın konut önünden çalındığının tespit edildiği; Hareketli Makine Aparatları Hırsızlık Özel Klozunda “müteharrik makinelerin sökülüp takılabilen aparatları ve ekipmanları için hırsızlık teminatının bağlı bulunduğu makine-araç ile birlikte (monte edilmiş halde) bulunması şartı ile geçerli olduğu, makineden bağımsız halde bulundurulan bu tür aparatlar için işbu poliçede verilen hırsızlık teminatının geçersiz olduğu ” nun belirtilmesi sebebiyle tazminat ödenemeyeceğinin bildirildiği;
görülmüştür.
2.2. Sigorta Kuruluşunun İddia, Delil ve Talepleri
xxxx Sigorta AŞ. Vekili tarafından ibraz edilen belgelerden; Cevap Dilekçesinde özetle; başvuru sahibinin aktif husumet ehliyeti bulunmamaktadır. Başvuru konusu tazminat alacağının konusunu oluşturan poliçede dava dışı xxxx Finansal Kiralama A.Ş. sigortalı, başvuru sahibi ise sigorta ettiren olarak kayıtlı olduğu;
xxxx seri numaralı platform makinesinin de içinde bulunduğu xxxx model ekskavatörün, müvekkil şirket tarafından 15.07.2017/2018 dönemini kapsamak üzere xxxx Finansal Kiralama A.Ş. adına xxxx no.lu Makine Kırılması Sigorta Poliçesi ile teminat altına alındığı; mezkur poliçede açıkça belirtildiği üzere, müvekkil şirket tarafından tanzim edilen Makine Kırılması Sigorta Poliçesi, Makine Kırılması Sigortası Genel Şartları hükümlerine tabi olup,
poliçede belirtilen genel şartlar ve özel şartlar çerçevesinde hüküm ifade edeceği; tanzim edilen 29.03.2018 tarihli ekspertiz raporunda; 22.03.2018 ile 23.03.2018 sabah saatleri arasında " xxxx " adresinde bulunan xxxx marka xxxx model Ekskavatöre ait demonte vaziyette bulunan kovanın kimliği belirsiz kişi ve/veya kişiler tarafından alınması suretiyle söz konusu HIRSIZLIK hadisesinin gerçekleşmiş olabileceği görüş ve kanaatine varıldığı; hırsızlık hadisesine konu xxxx marka xxxx model Ekskavatör kovası ekskavatöre bağlı olarak bulunmayıp, ekskavatörden bağımsız olarak demonte vaziyette çalındığı, -Ekspertiz çalışması esnasında hırsızlık hadisesine konu xxxx marka xxxx model ekskavatör üzerinde monteli şekilde kova bulunduğu görülmüş olup, sigortalının ekskavatör üzerinde bulunan kovayı kendileri imal ettirdikleri, hırsızlık hadisesi ile çalınan kovanın ise ekskavatörün orijinal kovası olduğu ve demonte vaziyette çalındığının tarafımıza beyan edildiği; Makine kırılması sigortası poliçesinin, Makina Kırılması Sigortası Genel Şartları kapsamında “Müteharrik makinelerin sökülüp takılabilen aparatları ve ekipmanları için hırsızlık teminatımız; bağlı bulunduğu makine-araç ile birlikte(monte edilmiş halde) bulunması şartı ile geçerlidir. Aksi durumda makineden bağımsız halde bulundurulan bu tür aparatlar için işbu poliçede verilen hırsızlık teminatları geçersizdir” klozuna binaen şirketimize iletilen talebin xxxx numaralı poliçe genel ve özel şartlarına istinaden teminat kapsamı dışında kalması nedeniyle yerine getirilemeyeceğinin 03.04.2018 tarihli yazı ile Başvuru Sahibine iletildiği;
beyan edildiği görülmüştür.
3. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu, Borçlar Kanunu, Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik, Sigorta Genel Şartları ve Sigorta Poliçesi Hükümleri.
4. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
4.1. Değerlendirme ve Gerekçeli Karar
Dosya içeriğine göre müracaat konusu ihtilafın, kendisine dosya tevdi edilen hakem heyetinin görev alanına girdiği görülmüş ve usule ilişkin itiraz bulunması sebebiyle öncelikle bu itirazların değerlendirilmesi gerekmiştir.
Dosya içeriğinden; 22.03.2018 ile 23.03.2018 sabah saatleri arasında xxxx adresinde bulunan xxxx model Ekskavatöre ait demonte vaziyette bulunan kovanın kimliği belirsiz kişi ve/veya kişiler tarafından alınması suretiyle hırsızlık hadisesinin gerçekleştiği hususunda ihtilaf bulunmadığı görülmüştür.
Buna mukabil, xxxx Sigorta Şirketinin 03.04.20187 tarihli yazısı ile; xxxx sayılı Leasing Uzun Süreli Makine Kırılması Sigorta Poliçesi ile teminat altına alınmış olduğu; poliçe üzerinde xxxx’ın sigorta ettiren sıfatı ile görüldüğü; sigortalının ise xxxx Finansal Kiralama AŞ olarak gösterildiği görülmüştür.
Dosyada mübrez evrakta ihtilafa konu olan iş makinesinin finansal kiralama sözleşmesi ile temin edildiği anlaşılmıştır. Finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir (Finansal Kiralama Kanunu 23/1). Buna mukabil kiracı ise, sözleşme süresince finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, sözleşmenin amacına uygun olarak her türlü faydayı elde etme hakkına sahiptir (Finansal Kiralama Kanunu 24/1). Kiralama konusu malın sigorta ettirilmesi zorunludur. Malın kimin tarafından sigorta ettirileceği sözleşmede gösterilir. Sigorta primleri kiracı tarafından ödenir (Finansal Kiralama Kanunu 24/4).
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 1454. maddesine göre de sigorta ettiren kendi menfaatini değil bir başkasının menfaatini sigorta ettirmiş olmakla, sigorta bedelini alma, zararı tazmin ettirme ve dava açma hakkı lehine sigorta yapılan sigortalıya aitken sigorta akdinden doğan borç ve yükümlülükler ise sigorta ettirene aittir. Konuya ilişkin Yar. 11. HD 09.11.2006 tarih 2005/10305 Es. Ve 2006/11393 K. Sayılı kararında “Poliçeye göre davacı sigorta ettiren olup, sigortalı dava dışı xxxx Finansal Kiralama A.Ş.’dir. Davacı sigorta ettiren olup, dava açma hakkı sigortalı dava dışı şirkete ait olduğundan....sigortalının muvafakatinin aranması doğru olmamıştır. Dava dışı şirket dain mürtehin konumunda olmayıp.... poliçe ile menfaati teminat altına alınan sigortalı olup onun tarafından açılmayan davanın aktif husumet dava ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle reddi gerekmektedir.” denilerek sigortalı dava dışı finansal kiralama şirketinin dava açma hakkına sahip olduğu sigorta ettirenin ise dava dışı finansal kiralama şirketinin muvafakati aranmasına gerek olmadan zaten dava açma hakkının olmadığı belirtilmiştir.
Buna göre başvuruya konu tazminat alacağının dayanağını oluşturan poliçede de xxxx Finansal Kiralama A.Ş. sigortalı, başvuru sahibi ise sigorta ettiren olarak kayıtlıdır. Nitekim başvuru sahibi tarafından da dilekçesinin (1) numaralı bendinde de finansal kiralama sözleşmesi ile başvuruya konu makinenin alındığı ve başvuru sahibinin sigorta ettiren, dava dışı xxxx Finansal Kiralama A.Ş.’nin ise sigortalı olduğu kabul edilmektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu 114. Maddesi taraf ehliyetini dava şartlarından saymış, yine aynı kanunun 115. maddesi de mahkemenin dava şartları noksanlığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştıracağını ve taraflarında her aşama da dava şartı noksanlığını ileri sürebileceklerini belirtmiştir. Yine aynı maddenin 2. fıkrası uyarınca Mahkeme dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verecektir. Aynı Kanunun 138. maddesi ile de Mahkemenin ön inceleme aşamasında öncelikle dava şartları hakkında dosya üzerinden karar vereceğini düzenlemiştir.
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 1454/1 maddesi uyarınca “Sigorta ettiren, üçüncü bir kişinin menfaatini, onun adını belirterek veya belirtmeyerek, sigorta ettirebilir. Sigorta sözleşmesinden doğan haklar sigortalıya aittir. Sigortalı, aksine sözleşme yoksa, sigorta tazminatının ödenmesini sigortacıdan isteyebilir ve onu dava edebilir” yani adı geçen madde hükmüne göre aksine bir sözleşme yoksa sigorta tazminatını ancak sigortalı talep edebilir. Somut olayda poliçede bu yönde (aksine) bir hüküm yoktur (Yar. 11. HD. E. 2016/13650 K. 2017/2848 T. 11.5.2017). Bu durumda sigorta ettiren davacının aktif dava ehliyeti bulunmamaktadır. Bu itibarla başvuru sahibinin aktif husumet ehliyeti bulunmadığının kabulü ile dosyanın esasına girilmeksizin usul yönünden vaki talebin reddi gerekmiştir.
5. KARAR
İhtilaf konusu miktar, Sigortacılık Kanunu'nun 6456 sayılı Kanun ile değişik 30'uncu maddesinin 12'nci fıkrasının son cümlesinde öngörülen hallerde yargı yolu saklı kalmak ve 5.000 TL'sının üzerinde olması sebebiyle kararın tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içerisinde Sigorta Tahkim Komisyonu nezdinde itirazı kabil olmak üzere;
1. Başvuru Sahibinin talebinin esasa girilmeksizin aktif husumet yokluğu sebebiyle reddine;
2. Başvuru esnasında yatırılan Başvuru Harcı ile sair yargılama masraflarının Başvuru Sahibi üzerinde kalmasına;
3. Sigorta Şirketi avukat marifeti ile temsil olunduğundan; Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 17/2 bendine uygun olarak tespiti yapılan vekâlet ücretinin, 03.06.2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunundaki beşte birlik orana indirilmek suretiyle tespit edilen 528,00 TL’nın Başvuru Sahibinden alınarak davalı Sigorta Şirketine verilmesine;
OYBİRLİĞİ ile karar verildi. 27.08.2018. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy