(6102 S. K. m. 864)
14.07.2019 Tarih ve 2019/İHK-8512 Sayılı İtiraz Hakem Heyeti Kararı (Hırsızlık)
1. BAŞVURUYA KONU UYUŞMAZLIK VE İTİRAZ HAKEM HEYETİNE İNTİKALİ
1.1.Uyuşmazlık Konusu Olay
Başvuran vekili; Yurt İçi Sorumluluk Sigorta poliçesi ile teminat altına alınan başvurana ait işyerinden 06.12.2017 tarihinde gerçekleşen hırsızlıkta, şirkete ait toplamda72.717,08 TL bedelindeki tekstil ürününün çalındığı, sigorta şirketi tarafından zararın karşılanmadığı iddiası ile Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurmuş, uyuşmazlık hakem heyetinin başvuruyu kısmen kabulü üzerine, uyuşmazlık İtiraz Hakem Kurulu’na gelmiştir.
1.2. Dosyanın İtiraz Hakem Heyetine İntikal Etme Süreci
Dosya heyetimiz koordinatör hakemine 25.06.2019 günü teslim edilmiştir.
İtiraz yetkilisi tarafından düzenlenen raporun incelenmesinden: itirazın usulüne uygun ve süresinde yapıldığı anlaşılmış, heyetimizce yapılan ön incelemede: itiraz incelemesinin dosya üzerinde yapılmasının uygun olacağı kanaatine varılmış; itiraz incelemesi dosya üzerinde yapılmış ve karar verilmiştir. İtiraz incelemesi sırasında taraflardan ek bilgi ve belge istenmemiştir.
2. SİGORTA HAKEMİ VEYA HAKEM HEYETİNCE VERİLEN HÜKÜM
Sigorta Hakem Heyeti, başvuruyu kısmen kabul ederek,56.433,50 TL tazminatın tahsiline, davacı vekille temsil edilmediğinden vekalet ücreti tayinine yer olmadığına kabul ve ret oranına göre masrafa ve karşı taraf lehine ücreti vekalete hükmetmiştir.
3. TARAFIN/TARAFLARIN İTİRAZ GEREKÇELERİ VE TALEPLERİ
3.1. Davalı Sigorta şirketi vekili, itirazında, özet olarak:
Olayın poliçe teminat kapsamında olmadığına ilişkin beyanlarının nazara alınmadan istemin kısmen kabulünün yersiz olduğu başvuru sahibinin ileri sürmediği bir iddianın kabul edilerek karar verilmesinin yersiz olduğu, poliçe özel şartları gereği depo alanlarında olan hırsızlıkların teminat dışı bırakıldığı, aracın başı boş bırakılması sebebiyle hırsızlığın meydana geldiğini, poliçe hükümleri gereği hırsızlık zararının tamamından sorumlu olmayıp ürünün net olamayan ağırlığının beher kg. için 8.33 SDR ile sınırlı olduğunu, tenzili muafiyet hükümlerinin uygulanmadığı belirterek kararın kaldırılması istenmektedir.
4. UYUŞMAZLIĞA UYGULANACAK HÜKÜMLER
Uyuşmazlığın ve itirazın çözümünde:5684 sayılı Sigortacılık Kanunu, Türk Ticaret Kanunu, Türk Borçlar Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Nakliyat Emtia Sigortası Genel Şartları, Yurtiçi Sorumluluk Sigorta Poliçesi özel şartları ve Yargıtay İçtihatları değerlendirilmiştir.
5. DEĞERLENDİRME, GEREKÇELİ KARAR
Başvurana ait 34 XX XXX/44 YY YYY sayılı araçla nakliyatı yapılan ve sürücüsünün alıcı firma önünde kayıt işlemlerini yaptırmak üzere depoya gittiği sırada, aracın kapı kilitleri kırılarak 29 koli pantolon emtialarının kimliği belirsiz 4 kişi tarafından çalındığı, nakliyat ile ilgili davalı XXX Sigorta AŞ tarafından “Yurtiçi Sorumluluk Sigorta Poliçesi(Abonman Poliçesi)” ile sigortalandığı, hırsızlığın poliçe teminat kapsamında olduğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Poliçe yürürlük tarihi 03.04.2017/2018 dir. Sigorta şirketi aracın şoför tarafından başı boş olarak depo alanında bırakılması sebebiyle hırsızlığın oluştuğu ve bu nedenle oluşan zararın poliçe teminatı dışında kaldığı ileri sürülmektedir. Sigorta şirketi, aksi düşüncede olunması halinde ise, poliçe hükümleri gereği sınırlı sorumluluğun söz konusu olacağı ve tenzili muafiyet hükümlerinin kararda uygulanmamasına da itirazlarını ileri sürmektedir.
Sigorta şirketinin yaptırdığı ekspertiz incelemesi sonucu düzenlenen 25.12.2017 tarihli raporda: Toplam 840 adet pantolon emtiasının eksik olduğunun tespit edildiği, olayın depo giriş kapısı yolu üzerinde olduğu, aracın mal teslimi için depoya alındığı, ancak emteaların kolilerinin numaralanması ile ilgili sorun nedeniyle aracın depodan geri çıkarıldığı, geri alınması için güvenlik kulübesine gidip gelme süresi olan 7-8 dakika geçtiği, hırsızlığın bu zaman zarfında meydana geldiği çalınan emteanın Euro cinsinden 10.500 Euro değerinde olduğu, tenzili muafiyet uygulanarak KDV. siz zarar tutarının 47.825 TL olduğu,
Nakliyecinin hukuki sorumluluğunun malın teslim alındığı andaki değeri olduğu, olay tarihinde Merkez Bankası kur değerlerine göre 1Euro=4.65 TL olarak yukarıdaki değerlendirmenin yapıldığı,
Çalınan mal miktarının ağırlık olarak 486 kg ettiği TTK.864/2 Md. hükmü gereği gönderenin sorumlu olduğu miktarın 486kgX8.33 SDR=4.049,12 SDR tutarında olacağı, olay tarihine göre 1 SDR=5.5537 TL hesabıyla toplam taşıyıcı sorumluluğunun 22.487,59 TL olduğu raporda belirtilmektedir.
Ekspertiz raporundaki değerlendirmelere her iki tarafça itiraz ileri sürülmediği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibince dosyaya sunulan imalatçı XXX Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından tanzim edilen 1.12.2017 T. ve 122002 sayılı rücu faturasına göre taşımacılık şirketine 72.712.08 TL borç kaydedildiği anlaşılmaktadır.
6102 sayılı TTK. MADDE 1401- (1) Sigorta sözleşmesi, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun, meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşmedir.
Bu kapsamda başvuru sahibinin taşımacılık faaliyetinden kaynaklanacak olası rizikoları teminat altına almak maksadıyla davalı sigorta şirketince 03.04.2017/2018 dönemini kapsayacak şekilde sigorta sözleşmesi tanzim edilmiştir.
Sözleşme metninde taşıyıcıya uygulanması öngörülen tenzili muafiyet klozu 1.000TL olarak belirlenmiştir.
Tarafların üzerinde ihtilafsız mutabık olduğu ekspertiz raporuna itibar eden hakem heyeti %18 KDV eklemek suretiyle tenzili muafiyet uygulayarak zarar miktarının 56.433,50 TL olduğunu belirlemek suretiyle davalıdan tahsile karar verilmiştir.
15403349 sayılı poliçenin 2. sayfasında “Sigorta Konusu” başlığı altında yer alan düzenlemeye göre: Sigortalının kendisine veya kiralık kullandığı karayolu araçları ile TC. sınırları içindeki Muhtelif yerlere taşımak üzere kabul ettiği iştigal konusu muhtelif emtialar (istisna maddeler hariç) taşımalarına ilişkin, ekli Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartları ve aşağıda yazılı özel şartlar dahilinde gerçekleşecek rizikolar sonucu ve yasadan doğan sorumluluklara bağlı olarak sigortalıya karşı ileri sürülecek zarar ziyan ve hasar ile ilgili taleplerin karşılanmasına ilişkin “Nakliyat Yurtiçi Taşıyıcı Mali Sorumluluk” sigortasıdır. İş bu poliçede yazılı kayıtlar ve teminat limitleri dahilinde, sigortalıya yüklenecek mali sorumluluk teminat altına alınmıştır. Araç başı maksimum limit 350.000 TL dir.” Hükmü yer almaktadır.
İtirazların incelenmesi:
-Olayın teminat dışı olduğu itirazı; Ekspertiz raporunda da belirtildiği üzere hırsızlık depo alanında meydana gelmemiştir. Depo alanı dışına çıkarılan aracın kapı kilidi, sürücünün irsaliye işlemlerini halletmek üzere güvenlik kulübesine gidip geldiği 7-8 dakikalık kısa bir süre içerisinde gerçekleştiği anlaşıldığından, iddia edildiği gibi aracın başı boş olarak depo alanında bırakıldığı sırada meydana gelmediği anlaşılmakla, itiraz yerinde görülmemiş ve ret edilmesi gerekmiştir.
-Araç sürücüsünün ağır kusurlu olduğu itirazı; sürücünün ağır kusurlu davranışına dair bir bulgu mevcut bulunmamaktadır. Olay mahallinde mal boşaltmaya gelen araçların sıra beklediği, sürücünün depo alanına araçla girdiği, işlemlerdeki nedenle tekrar dışarı çıkarıldığı, irsaliye işlemleri için kısa bir süre için ayrılmasından yararlanan hırsızların eylemini gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır. Sürücüye atfı kabil ağır kusurdan söz edilmesi dosya kapsamına göre mümkün görülmemektedir.
-Tenzili muafiyet uygulanmadığı itirazı; poliçedeki kloz gereği muafiyet uygulandığı anlaşıldığından bu itirazın konusu bulunmadığından hüküm tesisine yer görülmemiştir.
TTK 864.Md gereği SDR cinsinden belirlenen taşıyıcı sorumluluğu limitinin, abonman nakliyat sözleşmesi kapsamında eldeki uyuşmazlığa uygulanması yapılan sigorta sözleşmesi hükümleriyle bağdaşmamaktadır. Bu nedenle itiraz yerinde görülmemiştir.
Belirtilen bu nedenlerle gerek “TTK 1401.Md.”hükmü, gerekse poliçedeki “Sigortanın Konusu” kısmında yer alan düzenlemeye göre, tarafların itirazsız kabul ettiği ekspertiz raporu içeriği doğrultusunda yapılan değerlendirmeye göre davalının talep edebileceği meblağın 56.433,50 TL olarak tespit edilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Bu nedenlerle davalı sigorta şirketinin itirazlarının reddine, konusu bulunmayan itiraz hakkında hüküm tesisine yer olmadığına karar verilmek gerekmektedir.
5.2. Gerekçeli Karar
Değerlendirme kısmında açıklanan nedenlerle, gerek TTK.1401 Md. gerek Sigorta Sözleşmesindeki “Sigortanın konusu” bölümündeki düzenlemelere göre davalının ileri sürdüğü itirazlar yerinde olmadığından itirazların reddine, konusu olmayan itiraz hakkında hüküm tesisine yer olmadığına karar verilmek gerekmiştir.
6. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle;
1- Sigorta Hakem Heyetinin 09.05.2019 gün ve K-2019/XXX Sayılı kararına yapılan itirazların reddine konusuz olan itiraz hakkında hüküm tesisine yer olmadığına,
2- İtiraz eden tarafından karşılanan itiraz başvuru giderinin itiraz eden üzerinde bırakılmasına,
3- Usulü işlemlerin tamamlanması için dosyanın ve kararın Sigorta Tahkim Komisyonuna teslimine,
5684 sayılı yasanın 30/12 maddesi uyarınca ve uyuşmazlık konusu miktar itibarı ile gerekçeli kararın tebliğinden başlamak üzere 2 haftalık süre içerisinde kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Full & Egal Universal Law Academy